muslim.uz
Парижда хаттотлик кўргазмаси ташкил этилди
Франция пойтахти Париж шаҳрида “İkra” (Иқро–ўқи. тарж.)” ислом хаттотлиги кўргазмаси ўз ишини бошлади. Ушбу кўргазмада дунёнинг бир қанча машҳур хаттотлари, жумладан, Саййид Аҳмад Бурсали ва Мустафо Жамилларнинг ижод намуналари намойиш этилади.
Кўргазма доирасида замонавий хаттотлик намуналари намойиш этилиб, асарлар мусулмон оламининг қадимий хаттотлик санъати анъаналарига асосланган.
Кўргазмани ташкил этишдан мақсад мусулмон олами санъат асарларини европаликларга намойиш этиш экани қайд этилди. Ушбу кўргазма 24 декабрга қадар давом этиши режалаштирилган.
Чексиз муҳаббат қўлига қалам берди
Янги ҳилол кўрсатди чирой,
Олам ичра ўзгача олам.
Биласизми биродар бу ой –
Туғилганлар расули акрам (с.а.в.).
Мўминларнинг кўзида қувонч,
Юзлари ҳам нурлидир бирам.
Диллар тўла муҳаббат, ишонч,
Туғилганлар расули акрам (с.а.в.).
Дил айтади дуруду салом,
Салавотдан чарчамас ҳеч ҳам.
Икки олам чароғи – бу ном,
Туғилганлар расули акрам (с.а.в.).
Пайғамбарлар ичра ягона,
Барчасининг фазилати жам.
“Бир бор кўрган кўрсам,” дер яна
Туғилганлар расули акрам (с.а.в.).
Таомлари хурмо ила сув,
Ибрат бизга бу сабр, чидам.
Тоатлари хушуъ ва хузуъ
Туғилганлар расули акрам (с.а.в.).
Етимларнинг бошин силаган –
Меҳри жўшиб кўзларида нам.
“Раҳмлига раҳм тилаган,”
Туғилганлар расули акрам (с.а.в.).
Гўзал хулқда эдилар танҳо,
Суҳбат қурган соғинар шу дам.
Борлиқлари Қуръоний зиё
Туғилганлар расули акрам (с.а.в.).
Мерос бизга илм булоғи,
Ичган бўлмас икки дунё кам.
Тақводорлар тақволироғи
Туғилганлар расули акрам (с.а.в.).
Умматим, деб қайғурган ҳар он,
Умматим, деб тортган жабр ситам.
Гуноҳимиз Оллоҳдан сўрган
Туғилганлар расули акрам (с.а.в.).
Ҳамдлар бўлсин эй, меҳриюон зот
Уммат қилдинг шукр, бизни ҳам.
Севувчи ва севилувчи зот
Туғилганлар расули акрам (с.а.в.).
Кетиб қолмай тургин гўзал ой,
Саломларим ҳали жуда кўп.
“Саловатсиз мўмин ҳоли вой” –
Туғилганлар расули акрам (с.а.в.).
Абдилҳаким Умаров
Наманган вилояти, Уйчи тумани
Фақирларга озор берманг, уларни Расулуллоҳ суйганлар
Аллоҳ азза ва жалла айтади: «Мўмин ва мўминаларга бирон гуноҳ қилмасларидан озор берадиган кимсалар ҳам бўҳтон ва очиқ гуноҳни ўз устларига олибдилар» (Аҳзоб сураси, 58-оят).
«Ўзингизга эргашган мўминлар учун қанотингизни паст тутинг (яъни, уларга хуш хулқ билан камтарона муомалада бўлинг)!» (Шуаро сураси, 215-оят).
Абу Ҳурайра розийаллоҳу анҳудан ривоят қилинади: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтдилар: «Аллоҳ таоло: «Ким менинг дўстимга душманлик қилса, ҳақиқатда Мен у билан жанг қилишга киришганимни билдирган бўламан», деди» (Имом Бухорий). Бошқа бир ривоятда: «Менга қарши жангга киришибди», дейилган.
Аллоҳ таоло айтади: «Сиз ўзингизни эрта-ю кеч Парвардигорларининг юзини – розилигини истаб, У зотга дуо-илтижо қиладиган зотлар билан бирга тутинг!» (Каҳф сураси, 28-оят).
Бу ояти кариманинг нозил бўлиш сабаби қуйидагичадир: Барча пайғамбарлар билан рўй берганидек, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламга ҳам дастлаб фақир кишилар иймон келтирган эдилар. У зот Салмон, Суҳайб, Билол ва Аммор ибн Ўсир розияллоҳу анҳумларга ўхшаган фақир кишилар билан мажлис қуриб ўтирар эдилар. Дастлаб фақирлар эргашиши пайғамбарлик аломати эканини эшитган мушриклар Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам атрофидаги фақир мусулмонларни ҳайдатиб юбормоқчи бўлишди. Шу мақсадда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳузурларига келиб: «Эй Муҳаммад, атрофингдаги камбағалларни ҳайдаб юбор. Улар билан бирга ўтиришдан биз жирканамиз. Агар уларни ҳайдаб юборсанг, сенга олий насаб, олий мақом кишилар иймон келтиради», дейишди. Бунга жавобан Аллоҳ таоло: «Эртаю кеч Парвардигорининг Юзи – розилигини истаб, Унга дуо-илтижо қиладиган зотларни атрофингиздан ҳайдаманг», оятини туширди.
Фақир мусулмонларнинг ҳайдалишидан умидлари узилган мушриклар у зотга: «Эй Муҳаммад, агар уларни ҳайдамасанг, унда бир кунни уларга, бир кунни бизларга тайин қил», деб шарт қўйишди. Шунда Аллоҳ таоло қуйидаги ояти каримани нозил қилди: «Сиз ўзингизни эртаю кеч Парвардигорининг юзини – розилигини истаб, У зотга дуо-илтижо қиладиган зотлар билан бирга тутинг! Кўзларингиз ҳаёти дунё зийнатларини кўзлаб, улардан ўтиб (ўзга аҳли дунёларга боқмасин)! Ва Биз қалбини Бизни зикр этишдан ғофил қилиб қўйган, ҳавойи-нафсига эргашган ва қилар иши исрофгарчилик бўлган кимсаларга итоат этманг! Айтинг: «(Бу Қуръон) Парвардигорингиз томонидан (келган)Ҳақиқатдир. Бас, хоҳлаган киши иймон келтирсин, хоҳлаган кимса кофир бўлсин» (Каҳф сураси, 28–29-оятлар).
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам фақирларни улуғлар, ҳурмат қилар эдилар. У зот Мадинага ҳижрат қилганларида, фақир саҳобалари ҳам ҳижрат қилдилар ва масжид супасига жойлашиб, дунё ташвишларидан узилдилар. Уларга «Асҳоби-суффа» – супа эгалари деб ном беришди. Ҳижрат қилиб келган фақирлар улар сафига қўшилар ва улар кундан кунга кўпаяр эдилар. Улар Аллоҳ ўз дўстлари – авлиёларига ҳозирлаган эҳсонга гувоҳ бўлдилар, унга иймон нури ила боқдилар ва борлиқдаги бирон нарсага диллари кетмади. Аксинча, улар: «Сенгагина ибодат қиламиз, Сен учун бўйсуниб сажда қиламиз, Сенинг ёрдамингда рушду ҳидоятга эришамиз, Сенга таваккул этиб суянамиз, Сенинг зикринг ила ҳузурланиб шод бўламиз, Сенинг муҳаббатинг майдонида сайру саёҳат қиламиз, Сен учун амал қилиб, ҳаракат этамиз ва Сенинг эшигингдан ҳаргиз кетмаймиз», дедилар.
Фақирлик икки хил – умумий ва хос бўлади.
Умумий фақирлик – Аллоҳ таолога муҳтожлик бўлиб, у барча махлуқотларнинг сифатидир. Бу Аллоҳ таолонинг: «Эй инсонлар, сизлар Аллоҳга муҳтождирсизлар» (Фотир сураси, 15-оят) ояти каримасининг маъносидир.
Хос фақирлик – Аллоҳнинг дўстлари ва суюклиларининг сифати бўлиб, у Аллоҳ азза ва жалла билан машғул бўлганлиги, Унга қаттиқ берилганлиги, Унинг зикри ила улфат бўлганлиги сабабли қўл ва дилнинг дунёга эҳтиёжи йўқлигидир.
«Гунохи Кабиралар» китоби асосида
Пискент тумани
«Мулла бўта Қози» жоме масжиди имом-хатиби
Мирсобит ВОХИДОВ
тайёрлади.
http://fitrat.uz/allo-ning-dustlari-avliyolarga-ozor-berish/
Энг ёлғон сўзни биласизми?
Гўзал фазилатлардан бири бошқалар тўғрисида ёмон гумондан сақланишдир. Кишилар бир-бирларига нисбатан яхши ўйда, очиқ юзли бўлишлари лозим.
Аллоҳ таоло марҳамат қилади: “Эй мўминлар! Кўп гумон(лар)дан четланинглар! Чунки баъзи гумон(лар) гуноҳдир...” (Ҳужурот сураси, 12-оят мазмуни).
Расулуллоҳ (алайҳиссалом) бундай деганлар: “Ёмон гумон хато хулоса ва қарорлар чиқаришга сабабдир”.
Бировдан айб ва нуқсон қидириб, уни ошкор этиш гуноҳ. Ёмон гумон билан йиғилган маълумотларни Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) “Энг ёлғон сўз” деганлар.
Киши доим Аллоҳ таолодан яхшилик умид қилиб, Унинг фазлини ўйлаши керак. Қудсий ҳадисда: “Бандам мен ҳақимда қандай ўйласа, Мен унга шундай муносабатда бўламан”, дейилган.
Мўмин киши бошқаларда ёмон ўй қолдирадиган ишлардан ҳам сақланиши лозим. Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) эътикофда бўлганларида ҳузурларига София онамиз (розийаллоҳу анҳо) келади. Расулуллоҳ (алайҳиссалом) уни қоронғи тунда кузатишга чиққанларида, у ердан ўтиб кетаётган бир гуруҳ саҳобалар салом беришади. Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) уларга София онамизни (розийаллоҳу анҳо) кўрсатиб: “Бу хотиним Софиядур”, дейдилар. Саҳобалар ҳайратга тушиб: “Эй Аллоҳнинг расули, бизни сиз ҳақингизда ёмон ўйлашдан Аллоҳ сақласин”, дейишганида у зот: “Шайтон одамнинг қон томирларида юрувчидир, ким ҳам унинг васвасидан омонда бўлиши мумкин”, дейдилар.
Кўп фитна-фасод инсон ичидаги ёмон ўй-хаёллар асосида пайдо бўлади. Демак, доимо тўғри фикрда бўлиш ва яхши ният қилиш лозим. Шунда қалб хотиржам тортади, кўнгилни илиқлик эгаллайди ва ҳар иш, ҳар ҳолатдан одам яхши ибрат оладиган бўлади.
Зокиржон ШАРИФОВ,
Тошкент ислом институти ўқитувчиси
7 саволга 7 жавоб: Намоз амаллари
1-савол: Намоздан сўнг нима деб дуо қилиш керак?
Жавоб: Баро ибн Озиб (розияллоҳу анҳу) ривоят қилади. Пайғамбаримиз (алайҳиссалом): “Эй Парвардигорим, мени, бандаларингни жамлайдиган, тирилтирадиган кунда азобингдан сақла!”, деб дуо қилар эканлар (Имом Муслим ривояти).
Муғира ибн Шуъба (розияллоҳу анҳу)дан ривоят қилинади: Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) ҳар намоздан сўнг: “Эй Аллоҳ! Сен ато қилган нарсани ман қилувчи йўқ. Сен ман қилган нарсани берувчи йўқ. Ҳаракат, ғайрат ҳам, буюклик ҳам Сендандир!”, деб дуо қилганлар (Имом Бухорий, Аҳмад ва Муслим).
Жаноб Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) Муъоз ибн Жабал (розияллоҳу анҳу)га ҳар бир намоздан сўнг: “Аллоҳумма Рабби, аъинний ъала зикрика ва шукрика ва ҳусни ъибадатик”, деб дуо қилишни ўргатганлар (Имом Аҳмад, Абу Довуд ва Насоий ривоятлари).
2-савол: Намозга ният қилишда ракаатлар ададини ҳам айтиш керакми?
Жавоб: Намоз ниятида ракатлари сонини айтиш шарт эмас. Намознинг ўзини, қайси намозни ўқишини дилдан ўтказиш кифоядир. Зеро, ният дилда бўлади.
3-савол: Боши билан имо-ишора қилиб ҳам намоз ўқий олмаган киши соғайгач, ўқимаган намозларининг қазосини ўтайдими?
Жавоб: Боши билан имо-ишора қилиб ҳам намоз ўқишга қодир бўлмаган киши кўзлари ёки қошлари билан имо-ишора қилиб намоз ўқимайди. Соғайгач ёки касали енгиллагач, қаралади, агар бир кечаю кундуздан ортиқ намоз ўқий олмаган бўлса, қазосини ўқимайди. Агар ундан кам бўлса, қазосини ўтайди.
4-савол: Саждаи саҳв ҳақида маълумот берсангиз.
Жавоб: Саждаи саҳв намознинг бирор вожиб амали адашиб тарк этилганида қилинадиган икки саждадир. Саждаи саҳв қилиш учун охирги қаъдада ташаҳҳуддан сўнг (жамоат намозида) ўнг тарафга (ёлғиз ўқувчи икки тарафига) салом берилади ва икки сажда қилинади. Сўнг яна ташаҳҳуд, салавот ва дуолар ўқилиб салом берилади.
5-савол: Имомга иқтидо қилганда “Фотиҳа” ҳамда зам сурани ўқиш мумкин эмаслигини яхши биламиз. Лекин шу ҳақда келган далилларни билмаймиз. Илтимос, шу ҳақда ворид бўлган оят ва ҳадисларни зикр этсангиз.
Жавоб: Қуръони карим Аъроф сурасининг 204-оятида бундай буюрилган:
“Қуръон ўқилганда уни тинглангиз ва сукут сақлангиз! Шояд (шунда) раҳм қилингайсиз!”
Абу Ҳурайра (розияллоҳу анҳу)дан ривоят қилинади: Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): “Кимнинг (намозда) имоми бўлса, имомнинг қироати унинг учун қироатдир”, деб марҳамат қилганлар.
Жобир (розияллоҳу анҳу)дан ривоят қилинади. Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): “Албатта, имом унга иқтидо қилиниши учун қўйилгандир. Агар (имом) такбир айтса, такбир айтинглар ва агар қироат қилса, жим туринглар”, деганлар.
6-савол: Ҳозирги пайтда кўпчилик масжидларда намоз ўқиётганларнинг олдидан бемалол ўтиб кетиш ёки орқасидаги кишининг намозни тугатишини кутмасдан туриб кетиш ҳоллари учрайди. Шариатимизда бу ҳақда нима дейилган?
Жавоб: Пайғамбаримиз (алайҳиссалом): “Агар одамлар намоз ўқиётганнинг олдидан ўтиш қандай катта гуноҳ эканлигини билганларида эди, 40 (кун ёки 40 ой ёки 40 йил) бўлса ҳам кутар эдилар”, деб марҳамат қилган эканлар (Муттафақун алайҳ). Пайғамбаримиз мазкур ҳадисларида 40 сонини тилга олганлар, холос. Уламолар эса 40 сонини 40 кун, 40 ой ёки 40 йил деб таъвил қилишган.
Пайғамбаримизнинг 40 лафзини ишлатишлари ушбу гуноҳнинг оғир эканлигига далолатдир ҳамда уни қиладиган одамлар учун етарли қайтариқдир.
7-савол: Оёқ остига тўшаладиган гилам ва намат устида намоз ўқиш, саждаи тиловат қилиш мумкинми?
Жавоб: Агар тоза, нажосат тегмаган бўлса, мумкин. Чунки жойнамоз нажосатдан пок бўлиши шарт.
Ушбу мақола Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Усмонхон Алимов ҳазратларининг
“Сўраган эдингиз” китоблари асосида тайёрланди.
ЎМИ Матбуот хизмати
Янгиликлар
