Бугун 5 Май куни Ўзбекистон Ёшлар иттифоқи cаройида юртимизда илк бор ўтказилаётган «Ҳадиси шариф билимдони» республика танловининг еркаклар ўртасида Тошкент шаҳар босқичи ўтказилди.

Танловда 14 ёшдан 30 ёшгача бўлган Ҳадис илми бўйича иқтидори бор фуқаролар,  Тошкент ислом институти ва “Кўкалдош” ўрта махсус ислом билим юрти талабаларидан иборат 43 нафар йигитлар иштирок этдилар.

Танлов уч шартдан иборат бўлди. Биринчи шартда, иштирокчилар Имом Бухорий р.а., Имом Термизий р.а. боболаримизнинг ибратли ҳаёт йўллари, шахсий сифатлари ва илмий мерослари ҳақидаги саволларга жавоб бердилар.

Иккинчи шартда, араб тилидаги ҳадисларни ўқиб, таржима қилиб, шарҳлаб, ундан олинадиган фойдаларни баён қилдилар.

Учинчи шартда эса, аввалги қисми берилган ҳадис матнларини ёддан давом эттириб айтиб бердилар (“Ал адаб ал муфрад” (“Одоблар хазинаси”) китобидаги ҳадислар бўйича).

Танлов давомида ёш болажонларнинг ширин овозлар ила ҳадиси шарифларни ёдддан айтишлари, шунингдек алоҳида таклиф этилган Қуръон мусобақаси Тошкент шаҳар босқичи ғолибларининг Қуръони карим оятларидан тиловатлари тадбирни янада мунаввар қилди.

Имом Абу Ҳанифа раҳматуллоҳу алайҳ: “Мадомики инсонлар орасида ҳадис талаб қиладиган кишилар бор экан, улар салоҳиятда бардавом бўладилар. Агар илмни ҳадиссиз талаб қилсалар бузиладилар”, деган эдилар. Юртимизда олиб борилаётган ана шундай эзгу ислоҳотлар ҳадис илмининг ҳам эндиликда янада жонланишига, униб ўсиб келаётган ёш авлоднинг Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг муборак ҳаёт йўллари, суннатларини катта иштиёқ билан ўрганишига хизмат қилади. Бу йўлни тутган авлоддан иншааллоҳ, яна фозилу уламолар етишиб чиқади.

Тажрибали мударрис ва имом-хатиблардан иборат Ҳакамлар ҳайъати иштирокчиларни баҳолаб бордилар. Мусобақа якунига кўра, энг юқори кўрсаткич эгалари қайд эълон қилиниб, ғолиб ва совриндорлар номлари аниқланди:

1- ўрин: Юсупов Халилуллоҳ  (97 балл)

2- ўрин: Тўхтасинов Рўзимуҳаммад (88 балл)

2- ўрин: Мусабоев Камрон (88 балл)

3- ўрин: Юсуфжонов Билол (87 балл) 

3- ўрин: Ортиқбоев Ҳожиакбар (87 балл)

Эслатиб ўтамиз, биринчи ўринни қўлга киритган ғолиблар мусобақанинг Республика босқичига йўлланма оладилар.

Биз Расулуллоҳ алайҳиссаломнинг муборак ҳадисларини тарғиб этишда, суннатни ўрганишда ўзига хос намуна кўрсатган танловнинг барча иштирокчиларни муборакбод этиб, билимлари бунданда зиёда бўлишини, улуғ зотларнинг чинакам  меросхўрига айланишларини тилаб қоламиз.

ЎМИ Тошкент шаҳар вакиллиги Матбуот хизмати

Саволларга Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво ҳайъати жавоб беради.

Савол: Аёлим билан ётоқда гап талашиб қолгандик. Иссиқ сув йўқ эди. Челакда сувни газга сан қўй, ман қўйдан келиб чиққан ҳазил ўзимга душман бўлди. Ҳазиллашиб (ҳазилим чинга айланди) бошқасига уйланиб оламан. У айтган заҳотим қўйиб юборади дегандим. Ўзи бундан икки ой олдин Исломда тўрттагача рухсат берилган дегандим. Унга пайғамбаримиз ва Амир Темур ҳаётидан мисоллар келтиргандим ва у аразлаб отасининг уйига кетиб қолди. У маънавий эзилган эмиш. Мен нима қилишни билмай қолдим. Маслаҳат беринг.

Жавоб: Ва алайкум ассалом. Агар яшамоқчи бўлсангиз бориб хотинингизни олиб келинг.

Савол: Ассалому алайкум ҳурматли устозлар! Саволим шундан иборатки мени 3 нафар фарзандим бор. Каттаси 3,5 кичиклари 2 ёшда. 5 маҳал намоз ўқийман. Фарзандларим жудаям ёш бўлишганлиги сабабли баъзида қайта-қайта тайинласам ҳам намоз ўқиётганимда баъзан йиғлаб, баъзан ўйнаб кириб келишади. Уларга кўз, юз ишоралари билан “ўтир” ёки “жим” деган ишорани қилмагунимча жим бўлишмайди. Баъзан сал қўл бармоқларим билан ҳам “ўтир” ишорасини қиламан. Шундан сўнг ёнимда жим ўтиришади. Айтингчи шундай ҳолатларда намоз бузиладими?

Жавоб: Ва алайкум ассалом. Сиз фарзандларингизнинг ишларига эътибор қаратманг. Сизнинг бу ишларингиз намозингизни бузилишига сабаб бўлиши мумкин.

Савол: Ассалому алайкум. Машинага Барселона футбол клубини сувенир оёқ кийимчаси осилган гап шундаки бу футбол клуби байроғида крест (хоч) белгиси бор экан яъни насронийларнинг диний белгиси бор экан. Буни тақиб юриш мумкин эмасми ёки шунчаки оддий сувенир қилиб олиб юриш мумкинми?

Жавоб: Ва алайкум ассалом.Бу каби нарсаларни эъзозлаб олиб юриш мумкин эмас.

Барча жавобларга ўтиш

Ислом уммати Аллоҳнинг буюк неъматини кутиб олиш тараддудида турибди. Бу шундай неъматки, ҳар йили хайру баракот, раҳмату мағфират ила тўла бу уммат устида соябон бўлади. Бу шундай неъматки, у билан фақат Ислом умматигина хосланган. Бу муборак Рамазон ойидир. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Рамазон ойи келганда саҳобаларига ушбу муборак ойни шундай тасвирлаб берар эдилар.

أتاكُم رَمضانُ شَهرٌ مبارَك، فرَضَ اللَّهُ عزَّ وجَلَّ عليكُم صيامَه، تُفَتَّحُ فيهِ أبوابُ السَّماءِ، وتغَلَّقُ فيهِ أبوابُ الجحيمِ، وتُغَلُّ فيهِ مَرَدَةُ الشَّياطينِ، للَّهِ فيهِ ليلةٌ خيرٌ من ألفِ شَهرٍ، مَن حُرِمَ خيرَها فقد حُرِمَ

Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳу дедилар: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам дедилар: «Сизларга Рамазон ойи муборак ой келди. Аллоҳ унинг рўзасини сизларга фарз қилди. Бу ойда жаннат дарвозалари очилиб, жаҳаннам дарвозалари ёпилиб, шайтонлар занжирбанд қилинади. Бу ойда бир кеча борки, у минг ойдан кўра яхшироқдир. Ким у кечанинг хайрларидан маҳрум қолса, (кўп нарсадан) маҳрум бўлибди» (Имом Аҳмад ва Имом Насоий ривоятлари).

Рамазон ойи Ислом уммати таъбирига кўра учта асосий вазифани бажаради:

1) Бу муборак ой сабаб қалблар гуноҳлардан покланади.

2) Масжидларда мусулмонларнинг бирлиги намоён бўлади.

3) Ҳаддидан ошган нафслар жиловланади ва тарбияланади. 

Мусулмон киши Рамазон ойини қандай кутиб олади?

1) Холис ният қилиш. Аллоҳнинг ҳузуридаги ажр савобга эришиш ва гуноҳларини мағфират қилиниши учун имон ва ишонч ила руза тутишни ният қилмоқлик.

2) Аллоҳ таолодан муборак Рамазон ойига соғ-саломатлик, тинчлик-офиятликда етишни ва бу ойда ибодатларни адо этишга қувват ва ҳиммат сўрамоқлик.

3) Рамазон рўзаси ва бу фазилатли ойга тааллуқли бўлган барча шаръий хукмларни пухта ўрганмоқлик.

4) Бу фазилатли ой бошланишидан олдин инсонларни авф этиш ва барчага бирдек марҳаматли бўлмоқлик.

5) Ҳар қандай талашиб-тортишишларни тарк этиш. Уруш-жанжаллардан ўзини олиб қочмоқлик.

6) Аллоҳ таолога тавбаи-насуҳ, истиғфор ила, шунингдек, умрини ҳақ йўлдан йироқ бўлиб, гуноҳ-маъсиятда ўтказган вақтларига надомат билан юзланмоқлик.

7) Рамазон ойи инсон ўзини яхши тарафга ўзгартириши учун айни фарсат эканлигини англаб етиши. Ўзини ислоҳ қилиш, хатоларини тузатишга азму қарор қилмоқлик. Рамазон ойидан кейин ҳам шу йўсинда бардавом бўлмоқлик.

8) Бу муборак ойда солиҳ амалларни кўпайтириш. Қуръон тиловати, кундалик зикрлар, садақа ва эътикоф каби эзгу амаллар билан зийнатланмоқлик.

9) Ота-онага яхшилик қилиш. Уларнинг ҳузурида йўл қўйган камчиликлари учун афв этишларини сўраш. Шунингдек, қариндош-уруғлар билан силаи раҳм қилмоқлик.

10) Қарз ва омонат каби ҳақлар бўлса, эгаларига қайтариш.

11) Эзгу амалларга чорлайдиган ва намуна бўладиган солиҳ инсонлар билан ҳамроҳ бўлиш.

12) Рамазон ойи ҳилолини (янги чиққан ой) кузатиш.

13) Ҳилолни кўрса, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам дуо қилганлари каби дуо қилиш.

كانَ رسولُ اللهِ إذا رأى الهلالَ قالَ: اللهُ أكبرُ، اللَّهمَّ أَهِلَّهُ علينا بالأمنِ والإيمانِ ، والسَّلامةِ والإسلامِ ، والتَّوفيقِ لما تحبُّ، وَترضَى ، ربُّنا وربُّكَ اللهُ

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам янги чиққан ойни кўрсалар: «Аллоҳ улуғдир, эй Раббим, бизга бу ойни омонлик, иймон, саломатлик, ислом, тавфиқ, Ўзинг яхши кўрадиган ва рози бўладиган ой қил. (Эй ҳилол!) Менинг раббим ҳам, сени раббинг ҳам Аллоҳдир» (Имом Доримий ривояти).

14) Рамазон ойининг аҳамиятини ҳис қилиш. Шунингдек, Аллоҳ таолонинг бу фазилатли ойда кундузлари рўзадор, кечалари тунги намозларни адо этувчи мўминга беражак улуғ ажр-савоблари, раҳмат ва мағфиратларини мулоҳаза қилиш.

15) Рамазон ойида вақтдан унумли фойдаланиш учун ўзига кун тартибини тузиб олиш. Муҳим амалларни белгилаб олиш. Дўстлар билан узундан-узоқ суҳбатлар, телевизор кўриш каби руҳсат берилган ишларда ҳам исрофга йўл қўймаслик.

16) Саҳобалар каби бу дуолар мустажоб бўладиган муборак ойнинг кириб келаётганига хурсандчилигини изҳор қилиши. Унда ҳасрат, шикоят ва норозилигини изҳор қилмаслик. Айниқса, Рамазон ойи ёз фаслига тўғри келиб қолса…

Аллоҳ барча мўминларни ўзи суйган ва ўзи рози бўладиган амалларга муваффақ айласин!

Авазхўжа БАХРОМОВ

 Тошкент тумани “Холмуҳаммад ота” жоме масжиди
имом-хатиби