muslimuz

muslimuz

الأربعاء, 05 حزيران/يونيو 2024 00:00

Қалбда тақво бўлса...

Дунёнинг ҳар куни, ҳар соати, ҳар дақиқаси синов. Талабанинг илмий савияси имтиҳон қилинганидек, Раббимиз ҳам бизларни синайди. Бандалик имтиҳони ҳам, таълими ҳам сўнгги нафасгача давом этади. Мўмин киши ҳар нафасини яхши ишлар билан безаши керак.

Аллоҳ азза ва жалла бундай марҳамат қилади: “...(Шунингдек) Сизга аниқ нарса (ўлим) келгунига қадар Раббингизга ибодат қилаверинг!” (Ҳижр сураси, 99-оят).

Дипломни олсак, бу ҳужжат умримиз сўн­гигача фойда беради. Бандалик эса бундай эмас! Ҳеч кимга “Оқибат албатта хайрли бў­лади” деган васиқа берилмаган.

Аллоҳ азза ва жалла марҳамат қилади: “У кунда на мол ва на фарзандлар фойда бермас, фақат Аллоҳ ҳузурига соғлом дил билан келган кишиларгагина (фойда берур) (Шуаро сураси, 88–89-оятлар).

Аллоҳ ҳузурига соғлом қалб билан бора олиш учун эса барча жиҳатларга эътиборли бўлиш лозим. Жалолиддин Румий тоза қалбни гўзал таърифлайди: “Эй йўлчи! Тананг бир мактуб кабидир. Унга диққат билан боқ. У Аллоҳ таолонинг буйруқ ва қайтариқларини бажаряптими, яъни яратилиш мақсадларига мувофиқми?

Бир бурчакка ўтириб олиб тафаккурга шўн­ғи, мактубни, яъни ўзингни ўқи!

Агар мактубдаги ёзув – феъл-атворинг ва амалларинг, ибодатларинг, хайру ҳасанот­ларингга муносиб бўлмаса, уни йиртиб ташла ва қайта ёзишга жасорат қидир! (Яъни тавба ва истиғфор қил, ҳаётингни тақво асосида янгидан бунёд эт!)”

Ҳеч ким ҳурмат қилган, эъзозлаган азиз инсонига ёмонликни раво кўрмайди. Амал­ларимизни Аллоҳ таолога ёруғ юз билан тақдим эта олишимиз учун уларни тақво билан ҳимоя қилишимиз лозим. Зеро, “...(Қурбонликни) Аллоҳ аслида тақволи кишилардан қабул қилур” (Моида сураси, 27-оят)“...Оқибат (яхшилиги) тақво (аҳли)гадир” (Тоҳо сураси, 132-оят). Яна Ҳақ таоло марҳамат қилади: “...Аллоҳга тақво қилингиз ва билингизки, албатта, Аллоҳ тақводорлар билан биргадир” (Бақара сураси, 194-оят).

Мўмин киши тақвони қандай касб қилади?

Албатта, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алай­ҳи ва салламга эргашиш орқали. Жаноби Ҳақ бизларга намознинг ҳар ракатида Фотиҳа сурасини ўқишимизни буюради. Ҳар ракатда: Бизни шундай тўғри йўлга йўллагин... (Фотиҳа сураси, 6-оят) дея Раббимизга илтижо қиламиз.

Раббимиз Пайғамбаримиз алайҳиссаломга хитобан: (Сиз) тўғри йўлдадирсиз (Ёсин сураси, 4-оят) дея амр этди. Бундан англашиладики, энг тўғри йўл Пайғамбаримиз алайҳиссаломнинг йўлларидир. Шу сабабли инсон ўз ҳаётини Пайғамбар алайҳиссаломнинг ҳаётлари билан таққосласа, қай даражада тўғри йўлда эканини англаб етади.

Алҳамдулиллаҳ, мусулмонмиз. Аллоҳ таоло бизларга сўнгги нафасда иймон калимасини айтишни буюради. Афсуски, охирги нафасимизни қандай беришимиз ёлғиз Аллоҳга аён... Шунинг учун илоҳий амрларни қалбдан чуқур ҳис этиб, юксак ахлоқ билан яшаш лозим. Чунки сўнгги нафасда тўғри йўлдан “тойиб кетмаслик” шунга боғлиқ. Зеро, қалбда тақво бўлса, намоз Раббимиз хоҳлаганидек хушу билан ўқилади, садақа кибр қилмай берилади, хизмат чин қалбдан адо этилади.

Хушусиз ўқилган намоз, олувчига миннат қилиб берилган садақа, қўл учида қилинган хизмат амал дафтаримизга қора доғдан бошқа из қолдириши мумкинми?!

Шундай экан, умримизнинг ҳар онини тақво қилган ҳолда яшайлик. Токи, имтиҳон “баҳо”си аъло бўлсин! 

Нигора МИРЗАЕВА

тайёрлади.

Термиз халқаро аэропортида воҳалик бўлажак ҳожиларни “Ҳаж” сафарига кузатиш тадбири бўлиб ўтди. Унда вилоят ҳокими Улуғбек Қосимов иштирок этиб, муборак сафарга отланган сурхондарёликларга оқ йўл тилади.

Вилоят бош имом хатиби Алиакбар Сайфидинов юрт тинчлиги ва фаровонлиги, зиёратчиларимизнинг сафарлари бехатар бўлишини сўраб дуо қилдилар.

Юртимизда йилдан йилга “Ҳаж” зиёратига борувчи фуқароларимиз учун қулайликлар ва шароитлар янада яхшиланиб, Ўзбекистонликлар учун ажратилган квоталар сони ҳам ортиб бормоқда. Хусусан, бу йил 768 нафар воҳадошларимиз муборак сафарга йўл олишди.

Нуронийларимиз давлатимиз томонидан диний соҳада, хусусан, Муборак “Ҳаж” сафарини адо этиш учун яратилаётган шароитлар учун миннатдорчилик билдиришди.


Surxonmuslim.uz

Самарқанд шаҳаридаги Боғишамол базмгоҳида вилоятда фаолият юритаётган отинойилар учун ўқув-семинар бўлиб ўтди. Уни вилоят бош имом-хатибининг хотин-қизлар масалалари бўйича ёрдамчиси Н.Темирова очиб берди.

Ўқув-семинарда Ўзбекистон мусулмонлари идораси Хотин-қизлар масалалари бўйича бўлим етакчи мутахассиси Мунира опа Абубакирова “Бидъат-хурофотларни бартараф этиш ” мавзусида маъруза қилиб берди. 

Мунира опа Абубакирова ўз мавъизаси давомида кейинги пайтда майитнинг уйида қирқ кун чироқ ёқилиши, пайшанбалик, якшанбалик, 7, 40, йил ва ҳайитда таъзия ўтказиш, аёлларнинг овоз чиқариб йиғлаши ва кўк кийиб олиши, кабрларни силаш ва тилакларни сўраш, авлиёлар номига атаб жонлиқ сўйиш, мушкулкушод ва бибисешанба маросимларини ўтказиш, тош ва дарахтларга ният қилиб рўмол ва бошқа матоларни боғлаш, кўз тегмаслиги учун туморлар тақиш, қабристонларда шам ёқиш, синов келганда фолбинларга бориш, келин-куёвни олов атрофида айлантириш, ҳаж ва умрага борганлар орасида “Ҳаж оши” ни қилиш каби бидъат-хурофотлар авж олганини таъкидлади. Мазкур иллатларнинг олдини олиш бўйича шаръий далил ва ҳаётий мисоллар асосида ўз тавсияларини берди. 

“Бидъат” сўзи луғатда “ўхшаши бўлмаган янги нарсани пайдо қилиш, диний ақидаларга киритилган ўринсиз ислоҳ”, – деган маънони билдиради. Бу ҳақда Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам бундай деганлар: “Сизлар менинг ва тўғри йўлда юрувчи, ҳидоят топган хулафоларимнинг йўлини тутиб, уни озиқ тишларингиз билан тишлагандек, маҳкам ушланглар. Динга янгиликлар киритишдан сақланинглар, албатта, ҳар қандай бидъат – залолатдир” (Имом Абу Довуд ва Имом Термизий ривоятлари).

Демак, мусулмон кишиси ўзининг имон ва  эътиқодига биноан барча ҳожатларини фақат ягона Аллоҳ таолодан сўраши ва Унинг   Ўзигагина  ибодат қилиши шарт. Қуръони каримда марҳамат қилинади: “...Бас, кимки Парвардигори билан мулоқотда бўлишдан умидвор бўлса, у ҳолда эзгу амал қилсин ва Парвардигорига ибодат қилишда ҳеч кимни (Унга) шерик қилмасин!” (Каҳф сураси, 110 оят).

Мазкур мавзу юзасидан отинойилар ўзларини қизиқтирган саволларига жавоб олди. 

Ўзбекистон мусулмонлари идораси

Матбуот хизмати

Шу йил 3 июнь куни Макка шаҳридаги Abroj Dana меҳмонхонасида фарғоналик зиёратчилар билан маърифий суҳбат бўлиб ўтди. Унда Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси ўринбосари Муҳаммадолим домла Муҳаммадсиддиқов, “Қуръон ва тажвидни ўргатиш” бўлими мудири Шайх Алижон қори Хайдаров, Фатво маркази директор ўринбосари Ғуломиддин домла Холбоев ҳамда элликбоши ва зиёратчилар иштирок этди.

Уламоларнинг ҳаж ибодати ва одоблари, комил мўминнинг ахлоқи ва аждодларимизнинг ибратли ҳаётлари асосидаги суҳбатидан зиёратчилар баҳраманд бўлди.

Бундай мулоқотлар Сирдарё вилоятидан ташриф буюрган зиёратчилар учун ҳам ташкил этилмоқда. Навбатдаги ана шундай суҳбатда Тошкент шаҳридаги “Сирож Солиҳ” масжиди имом-хатиби Ҳасан домла Қодиров сирдарёлик ҳожиларга ҳажнинг арконлари ҳақида мавъиза қилиб берди.

4 июнь куни Андижон вилоят бош имом-хатиби Мирзамақсуд домла Алимов Макка шаҳрида бўлиб турган зиёратчилар билан маърифий учрашув ўтказди. Унда Мирзамақсуд домла зиёратчиларга шукроналик ҳисси, вақтнинг қадрига етиш, ибодат масалалари каби мавзуларда гўзал маърузалар қилиб берди.

Мазкур маърифий суҳбатларда зиёратчилар ўзларини қизиқтирган саволларга жавоб олдилар. Шунингдек, минглаб хатми Қуръонлар бағишланиб, хайрли дуолар қилинди. 

Бундай маърифий суҳбатлар давом этмоқда. 


Ўзбекистон мусулмонлари идораси

Матбуот хизмати

الثلاثاء, 04 حزيران/يونيو 2024 00:00

Yelkamizni jahannamga ko‘prik qilishmoqchi

Bugungi hayotimizda goh-gohida fatvo ilmini yaxshi bilmasdan fatvo berayotganlar uchrab turibdi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam imom Dorimiy rivoyat qilgan hadisda: «Fatvoga jur’atli bo‘lganlaringiz do‘zaxga jur’atli bo‘lganingizdir», deganlar.

Ya’ni bilib-bilmay, oxiri nima bo‘lishidan qo‘rqmasdan, havoyi jur’at qilib fatvo beraveradigan odam bu ishining oqibatida do‘zaxga kirishga jur’at qilgan bo‘ladi. Dastlabki musulmonlar avlodi fatvoning javobgarligini chuqur anglab yetganliklari tufayli, o‘zlaridan ilmliroq odam bor joyda jim turishni lozim bilganlar. Imom Navaviyning «Al-Majmu’» nomli kitobida Abdurraxmon ibn Abu Laylodan quyidagilar rivoyat qilinadi: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning bir yuz yigirma ansoriy sahobalarining har biridan masala so‘ralganida «Ana undan sura», «Ana undan sura» deb, yana avvalgisiga qaytib kelganini ko‘rdim». Abdulloh ibn Umar roziyallohu anhuda ilmning barcha turi yetarlicha bor edi. U kishi Alloh taoloning kitobini va Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning sunnatlarini juda yaxshi bilar edilar. Shu bilan birga, bilmagan narsalarini darhol tan olar va o‘z joyida «Bilmayman», deyish bilan faxrlanar edilar. Bir kuni odamlardan biri kelib, Abdulloh ibn Umar roziyallohu anhudan savol so‘radi. U kishi: «Bilmayman», deb javob berdilar. So‘rovchi orqasiga qaytib ketdi. Abdulloh ibn Umar roziyallohu anhu darxol qo‘llarini bir- biriga ishqab, xursand bo‘lgan hollarida: «Abdulloh ibn Umardan u bilmaydigan narsa so‘ralgan edi, «Bilmayman», dedi!» deb aytdilar. Ibn Abdul Barr «Jomi’ul ilm» kitobida Mujoxid roziyallohu anhudan rivoyat qiladi: «Abdulloh ibn Umar roziyallohu anhudan sulbdan bo‘lganlarning merosi haqida so‘raldi. Bas, u: «Bilmayman», dedi. «Unga javob berishdan seni nima to‘sadi?» dedilar. «Ibn Umardan bilmagan narsasi so‘ralgan edi, u: «Bilmayman», deb javob berdi», dedi Ibn Umar».

Ibn Abdul Barr «Jomi’ul ilm» kitobida Uqba ibn Muslimdan rivoyat qiladi: «Ibn Umarga o‘ttiz to‘rt oy hamsuhbat bo‘ldim. Undan savol so‘ralganda ko‘pincha «Bilmayman», der edi-da, so‘ngra menga qarab: «Anavilar nimani istashini bildingmi? Ular bizning yelkamizni jahannamga ko‘prik qilishmoqchi», der edi». Ibn Sa’d Nofe’ roziyallohu anhudan rivoyat qiladi: «Bir odam Ibn Umardan masala suradi, U kishi boshini egib, javob bermay jim qoldi. Odamlar so‘rovni eshitmadi shekilli, deb o‘ylashdi. Haligi odam unga: «Alloh, senga rahm qilsin, so‘rovimni eshitmadingmi?» dedi. «Eshitdim, ammo sizlar so‘ragan narsangiz haqida Alloh bizni so‘roqqa tutmaydi, deb o‘ylaysizlar shekilli. Alloh seni rahm qilsin, bizni tek qo‘yib tur. Masalani fahmlab olaylik. Agar bizda unga javob bo‘lsa, beramiz, bo‘lmasa, bilmasligimizni aytamiz», dedi».

Sufyon va Sahnundan rivoyat qilinadi: «Odamlarning fatvoga jur’atlirog‘i eng ilmsizdir. Olim kishi fatvo berish haybatidan qo‘rqib turadi. Agar hukm Qur’on va Sunnatda hamda ijmoda ravshan kelgan bo‘lsa, uni aytishga jur’at qiladi. Ammo hukm haqida turli gaplar aytilgan yoki maxfiyroq bo‘lsa, yaxshilab, chuqur o‘rganadi va ravshan bo‘lmagan narsani aytmaydi».

Imom Molikdan gohida ellikta masala so‘ralganida birortasiga ham javob bermagan paytlari bo‘lgan. U kishi: “Javob beruvchi undan oldin o‘zini jannatga va do‘zaxga solib ko‘rsin, xalos bo‘lishga ko‘zi yetsa, javob bersin”, der edilar. Shu tarzda “Bilmayman” deyish – ilmning yarmi” degan islomiy qoida paydo bo‘ldi. Hanafiy mazhabi bo‘yicha fatvo beruvchi kishi kimning gapiga ko‘ra fatvo berayotganini yaxshi bilishi, so‘zi olinayotgan faqihning nasl-nasabi, ilm-ma’rifati, fiqhiy salohiyati hamda mazhabdagi o‘rni kabi ma’lumotlarni yaxshi bilishi zarur. Shundagina muftiy sahihni zaifdan, ustun hukmni kuchsizdan ajrata oladi.

Javohir MAHMUDJONOV,

Toshkent Islom instituti talabasi.

Видеолавҳалар

Top