Сершовқин шаҳарнинг кичик йўлкаси бўйлаб бир мўйсафид кетиб борарди. Юзлари ажинга тўла, қошлари ўсиқ бу одам кўзларини ерга тикканча оҳиста қадам ташларди. 
Шошилиб, тез-тез кетиб бораётган йўловчилар, ўриндиқларда гап сотиб ўтирган бекорчилар, шунчаки сайр қилиб юрган ўткинчилар – ҳеч ким унга эътибор бермасди. Қария юра-юра телефон устахонаси олдида тўхтади.

– Болам, шуни бир кўриб берсанг. Ишламай қопти, шекилли.

Уста эски русумдаги абгор телефонга ажабсиниб қаради. “Ёшини яшаб, ошини ошаган” бу матоҳ тузатишга арзирмикан? Телефоннинг у ёқ-бу ёғини кўздан кечирган бўлди, қувват олишини текширди, қўнғироқ қилиб ҳам кўрди. Ҳаммаси жойида.

– Отахон, телефонингиз бузуқ эмас. Ишлаяпти. Мабодо синдириб қўймасангиз, сизга умрбод хизмат қилади бу! Эски телефонларнинг жони қаттиқ бўлади, – деди уста.

– Ишлаяпти, дегин... – Чолнинг кўзлари бирдан ёшланди. – Унда нега болаларим менга қўнғироқ қилишмаяпти?

Мўйсафиднинг кўзларидаги мунг ва изтиробга бардош беролмаган уста нигоҳини бошқа томонга олиб қочди.

Ориф ТОЛИБ

Ёмонликдан қайтариш

Умр – инсоннинг энг бебаҳо бойлиги. Унинг қиймати ҳам, ўлчови ҳам йўқ. Қадрли вақтимизнинг исроф бўлиши эса энг аламли ҳолат.

 Ҳаёт тақозоси билан турли идораларга ёки айрим инсонларга ишимиз тушиб, уларни соатлаб кутишга тўғри келади.

Яқинда пойтахтдан водийга бориш учун бир киракашга қўнғироқ қилиб, тонг-саҳарда жўнашим зарурлигини айтдим. У: “Тонгги бешда етиб бораман”, деди. Бироқ эрталаб соат олтидан ўтса-да, ундан дарак бўлмади. Қўнғироқ қилсам у: “Йўлдаман, одам оляпман”, деди. Шундан сўнг ҳам у салкам бир соатда келди. Машинада бирор йўловчи йўқ. “Одамларингиз қани?”  десам: “Ҳали тайёр эмас экан. Йўл-йўлакай олиб кетамиз”, деди. Хуллас, машина пойтахтдан чиқишда соат 10 дан ўтганди. Йўл-йўлакай газ қуйиш шахобчаларига кириш, тушлик билан кеч кирганда уйга етдик. Бир кунлик умрим йўлга кетди.

Бундай ҳолатга кўплаб юртдошларимиз дуч келгани тайин. Худди шундай бирор мансабдор ёки хизмат кўрсатиш идораларига ишингиз тушса, “кутиб туринг”, дея соатлаб вақтингизни олиши одатий ҳол. Бундан ҳам ёмони, бирор киши қарз бериб ун ололмай сарсон бўлишда. Унга вақтинг ҳам, асабинг ҳам кетади. Шу боисдан бўлса керак, кейинги пайтда одамлар орасида қарз олди-бердиси камайиб боряпти.

Афсуски, кундалик ҳаётимизда ёлғон сўзлаш ёки ваъдани бажармаслик оддий ҳолга айланган. Динимиз эса лафзсизлик, ёлғон гапириш ва шу орқали пул топишдан қайтаради. Бу йўл билан топилган мол ҳаром ҳисобланади. Шундай бўлса-да, ёлғон гапираётган кўплаб инсонларни учратамиз.

– Кўпинча айтган сўзидан чиқадиган, бир тийинга хиёнат қилмайдиган инсонни кўрсак: “Немисча ҳисоб-китоб қилар экан”, деб қўямиз. Аслида ваъдага вафо, айтган сўзидан чиқиш, бировнинг ҳаққидан қўрқиш мусулмоннинг иши эмасми? – дейди Шайх Нуриддин Холиқназар ҳазратлари. – Араб ўлкаларидан бирида узоқ йиллар муфтий бўлган бир уламо оғир бетоблиги туфайли Ғарб мамлакатларида даволанибди. У соғайиб юртига қайтгач, шогирдлари у кишидан: “Устоз, Ғарб давлатларида нима кўрдингиз?” деса, устоз: “У ерда Исломни кўрдим. Аммо мусулмонни кўрмадим. Афсуски, бизда мусулмон кўп, аммо чин Ислом ахлоқи йўқ”, деб йиғлаган экан. Алҳамдулиллаҳ, аҳолимизнинг аксарияти Ислом динига эътиқод қилади. Аммо улар орасида ёлғончи, ўзгалар ҳақини ейдиган, омонатга хиёнат қилаётганлари ҳам бор.

Абдуллоҳ ибн Масъуд розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Ваъда қарздир”, дедилар ва унинг масъулияти юксак эканини таъкидлаб: “Ваъда қилиб, кейин унга хилоф қилган кишининг ҳолига вой бўлсин!” дея уч бора такрорладилар».

– Афсуски, кейинги пайтларда ваъдабозлик, сўзида турмаслик ва субутсизлик тобора кучайиб бормоқда,  – дейди ЎМИ Фатво маркази мутахассиси Ҳикматуллоҳ домла Тоштемиров. – “Фалон жойда, фалон соатда учрашамиз”, деб шартлашиб, унга амал қилмайдиганар, “Ишингни фалон куни битказиб бераман, хавотир олма” дея, ўша заҳоти унутадиганлар ёки фарзандига: “Бу ишни қилсанг, буни олиб бераман”, дея ваъда беради-ю, вафо қилмайдиганлар қанча. Турли баҳоналар билан қарз олиб, пул берганни сарсон ва пушаймон қилаётганларни айтмаса ҳам бўлади. Ваҳоланки, ваъдага вафо қилмаслик – катта ва оғир гуноҳ. Бундай кимсалар ҳақида Қуръони каримда: “Уларнинг ичида Сиз билан аҳдлашгандан сўнг, тақвосизлик қилиб, ҳар гал аҳдларини бузаверадиганлари бордир” (Анфол сураси 56-оят), дея марҳамат қилинади.

Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва  саллам эса: “Омонатдор бўлмаган кишида (комил) иймон йўқ. Ваъдасига вафо қилмайдиган кишида (комил) дин йўқ”, дедилар (Имом Аҳмад ривоят). Демак, мўминлик сифатини ўзимизда мужассам қилишимиз учун омонатни адо қилишимиз ва берган ваъдаларимизни устидан чиқишимиз лозим. Акс ҳолда мунофиқлардан бўлиб қолишимиз мумкин. Аллоҳ асрасин!

Бу ҳақда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Мунофиқнинг учта аломати бор. Сўзласа, ёлғон гапиради, ваъда берса, хилоф қилади ва омонат қўйилса, хиёнат қилади”, деганлар (Имом Бухорий ривояти). Демак, мунофиқликнинг белгиларидан бири ваъда берса, бажармасликдир.

Саҳобалар Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва салламдан сўрашди: “Эй Аллоҳнинг Расули, мўмин одам бахил бўлиши мумкинми?” Пайғамбаримиз: “Ҳа бўлиши мумкин”, дедилар. Яна улар: “Эй Аллоҳнинг Расули, мусулмон одам қўрқоқ бўлиши мумкинми?” Пайғамбаримиз: "Ҳа қўрқоқ ҳам бўлади", дедилар. Саҳобалар: “Эй Аллоҳнинг Расули, мусулмон одам ёлғончи бўладими?” Пайғамбар алайҳиссалом: “Йўқ”, деб жавоб бердилар.

Ёлғончилик катта гуноҳлардан бири бўлгани учун ҳам Қуръони каримнинг  бир юз олтмиш еттита оятида бу иллат ҳақида келтирилган. Шулардан бирида: “Албатта, Аллоҳ ҳаддан ошувчи ва ёлғончи кимсаларни ҳидоятга йўлламас”, деб баён қилинган (Ғофир сураси, 28-оят).

Абдуллоҳ ибн Масъуд розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Доимо рост гапиринг. Зеро, ростгўйлик яхшиликка олиб боради. Яхшилик эса жаннатга етаклайди. Киши рост гапиришда бардавом бўлаверса, Аллоҳнинг ҳузурида у “сиддиқ” (фақат рост сўзловчи) деб ёзилади. Ёлғончиликдан сақланинг. Чунки ёлғон бузуқликка етаклайди. Бузуқлик дўзахга олиб боради. Киши давомли ёлғон гапираверса, Аллоҳнинг ҳузурида у “каззоб” (ёлғончи) деб ёзиб қўйилади”, дедилар».

Барчамизга ростгўйлар қаторида бўлиш насиб этсин.

Бобур МУҲАММАД

Икром домла Шерниёзов,
Қорақалпоғистон мусулмонлари қозиёти
қозиси ўринбосари

Инсонда ғайрат, шижоат, куч-қувват бор. Лекин булар муваффақиятга етарли даражада эришишга кифоя қилмайди.

Қуйида қизларимиз нималарга эътибор қилишлари кераклиги ҳақида бир неча

тавсиялар бериб ўтамиз:

1. Ота-она дуоси. Ҳар бир ишни бошлашингизда оила бошлиқлари билан маслаҳатлашиб, уларнинг розилиги, дуолари билан ҳаракат қилсангиз, ютуққа эришасиз, иншоаллоҳ. Шу билан бирга ҳар қандай ҳолатда ҳам ота-онангиз хизматини қилиб, розиликларини топишга интилсангиз, ишларингизда ривож, ҳаётингизда баракот бўлади. Ҳар куни уларнинг дуоларини олишга одатланинг.

Қайнота-қайнона дуоси. Турмушга чиққан қизларимиз жуфти ҳалолининг

ота-онасини, яъни қайнота-қайнонасини ўз ота-онасидек кўриб, уларнинг дуоларини олишга ғайратли бўлмоғи лозим. Зеро, ёши улуғлардан дуо олишда ҳикмат кўп.

2. Вақтни тўғри тақсимлаш. Ёшлар кўп нарсага эътибор қилиб, бирданига ҳамма нарсага эришишни истайди, ўзини гоҳ унга, гоҳ бунга уради. Аммо диққатни асосий нарсаларга қаратмаслик, бир ишни бошлаб, охирига етказмаслик оқибатида муваффақиятга эриша олмай қолиш ҳоллари кўп учрайди. Вақтни тўғри тақсим қилинг. Ўзингиз учун муҳим бўлган ишларни белгилаб, тоқатингизга кўра кунлик, ҳафталик, ойлик, йиллик режа тузиб олинг. Асосийси, оз бўлса-да, давомли бўлган амал севимли эканини унутманг. Шунда суннатга мувофиқ иш қилган бўласиз.
3. Катталарнинг тажрибасидан фойдаланиш. Бир инсон ҳаёти ўртача олтмиш-етмиш йил бўлиши мумкин. Бу вақт ҳар бир ишни тажриба қилиб кўришга жуда камлик қилади. Бироқ бизда юзлаб, минглаб одамларнинг тажрибасидан фойдаланиш имкони бор. Бунинг учун китоблар, устозлар ва яқинлар кўмак беради. Бирор ишни бошлашдан олдин шу соҳадаги илмларни ўрганинг, ўзингизга устоз тутинг, мутахассислар ва сўзи олинадиган яқинлар билан маслаҳатлашинг.
4. Дуо. Ҳар бир ишга астойдил киришиш баробарида Аллоҳ таолога дуо билан юзланинг, У Зотдан осон қилишини сўранг.

Ишларингизда истихора қилинг – хайрлисини сўраб намоз ўқинг.

Юқорида айтилганидек, ота-онанинг дуосини олиш жуда муҳимдир. Шу билан бирга устозлар, фазилатли инсонларнинг дуосини олиш ҳам тавсия этилади.

Акбарали ҚОБУЛ ўғли,
Мирзо Улуғбек тумани бош имом-хатиби

Малайзиянинг етакчи газетаси “The Star” да “Тошкентга саёҳат” номли мақола чоп этилди. Унда Тошкент ҳақиқатан ҳам бой тарихга, бетакрор маданиятга эга яширин марварид эканлиги, ташриф буюрувчиларни самимий меҳмондўстлик билан кутиб олиши таъкидланади, деб ёзади “Дунё” ахборот агентлиги.

Мақолада Ўзбекистоннинг туризм салоҳияти, маданий-тарихий мероси ҳақида батафсил маълумот берилган. Муаллиф китобхонларни Тошкент ва Самарқанд шаҳарларининг қадимий ва замонавий меъморий объектлари, ёдгорликлари билан таништиради. Хусусан, унинг фикрича, “Буюк Ипак йўли мамлакати” деб ном олган Ўзбекистонга ташриф буюриш ҳар бир сайёҳнинг рўйхатида бўлиши керак. “Тошкент – бой тарихга эга, анъана ва замонавийлик ажойиб уйғунлашган шаҳар”, – дейилади нашрда.

Шаҳарнинг диққатга сазовор жойлари орасида Чорсу бозори ва “Ҳазрати Имом” (Ҳастимом) мажмуаси бор. Бундан ташқари, Тошкентга ташриф буюрган сайёҳлар жанубга – Марказий Осиёнинг энг қадимий шаҳарларидан бири бўлган Самарқандга ҳам бориш имкониятидан фойдаланишлари таъкидланган. “Самарқанд бой ислом меросига эга бўлиб, у ташриф буюрувчиларга ислом маданияти, санъати ва анъаналарининг ёрқин намуналари билан танишиш имконини беради”, — дейилади “The Star” нашрида.

Маълум қилинишича, Ўзбекистонга саёҳат қилишни режалаштираётган сайёҳлар яқинда жорий йилнинг 8 декабридан Куала-Лумпурдан Тошкентга тўғридан-тўғри рейсларни амалга оширишни бошлаганини маълум қилган Малайзиянинг етакчи лоукостер “Батик Aир” авиакомпанияси хизматларидан фойдаланишлари мумкин. Қайд этилишича, “Батик Aир” Малайзиядан икки давлат пойтахтлари ўртасида мунтазам парвозларни амалга оширувчи биринчи авиакомпания саналади.

Ҳозирда Куала-Лумпур ва Тошкент ўртасида тўғридан-тўғри рейсларни амалга оширувчи ягона авиакомпания “Ўзбекистон ҳаво йўллари” МAК ҳисобланади. Мақолада ёзилишича, “Батик Aир” тармоғининг Ўзбекистон томон кенгайиши нафақат малайзияликлар, балки ўзбекистонлик саёҳатчилар учун ҳам яхши янгилик. Янги маршрут уларга Малайзияга ташриф буюриш имкониятини беради, шунингдек, Осиё-Тинч океани минтақасидаги бошқа мамлакатлар ва Океания, жумладан, Aвстралия ва Янги Зеландиядаги кейинги йўналишларга қулай уланиш имкониятидан фойдаланади.

1971-йилда ташкил этилган “The Star” Малайзиянинг энг йирик инглиз тилидаги газетаси бўлиб, кундалик тиражи 280 000 ни ташкил қилади. Бундан ташқари, нашрнинг кунига 5 миллиондан ортиқ аудиторияга эга электрон версияси мавжуд.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Матбуот хизмати