Жорий йил давлатимиз томонидан кекса авлод вакилларининг жамиятдаги ўрни ва ижтимоий фаоллигини янада ошириш чора-тадбирлари тўғрисидаги Ҳукумат қарори қабул қилинди. Қарорга мувофиқ, 2019 йилдан бошлаб ҳар йили октябр ойининг биринчи ҳафтаси Республикамизда “Кексалар ҳафталиги” этиб белгиланди.  Бу бежизга эмас, албатта. Чунки кекса-нуронийлар хонадонимиз кўрки, дастурхонимизни эса файзу-баракотидир. Уларнинг қилган хайрли дуоси ҳаётимиз, оилаларимиз, Ватанимиз ҳамда йўлимизни нурафшон этиб туради ва яхши ишларга ундайди.

Дарҳақиқат, ёши улуғ отахон-у мўътабар онахонларимизни эъзозлаш ва уларни қадрлаш, уларнинг ҳурматини ўрнига қўйиш бизнинг узоқ асрлик урф-одатларимиз, миллий анъаналаримиз ҳамда яшаш тарзимизнинг ажралмас бир бўлагига айланган десак асло муболаға бўлмайди. Бу биринчи навбатда кекса авлод вакилларига бўлган ғамхўрлик ва эътиборни кучайтириш бўлса, иккинчидан ёш авлод учун улкан тарбия ва тажриба мактаби бўлади.

Муқаддас Ислом динимиз ҳамма вақт инсонларни бир-бирига яхшилик қилишга буюради. Хусусан, гўдаклар, аёллар ва кексаларга янада кўпроқ эътибор қаратишга чақиради. Кексаларнинг борлиги биз учун улкан бахт-саодатдир. Уларнинг қилган дуолари туфайли Аллоҳ бизларни турли бало-офатлардан сақлайди. Пайғамбаримиз Муҳаммад (с.а.в.) шундай марҳамат қилганлар: “Агар ораларингизда мункиллаган қариялар, ўтлаб юрган жонзотлар ва эмизикли чақалоқлар бўлмаганда эди, бошингизга балолар оқиб келарди”.

Шундай экан барчамиз ким бўлишимиз ёки қайси касб эгаси бўлишимиздан қатъий назар “Қария отахон ва мўътабар онахонларимизни ҳозирги давр  ёшларига гўёки бир тўғоноқ эмас – суянчиқ, рақиб эмас – устоз, ҳамда бизнинг буюк келажагимизга бефарқ эмас, балки ҳамдард” - деб билишимиз лозим бўлади. Бу тушунчани эса жамиятга татбиқ этилишини авваламбор муқаддас Ислом динимиз, қолаверса давримизнинг талаби ва таклифи деб билмоғимиз даркор бўлади.

Кексаларни эъзозлашдек халқимизга хос қадрият азалдан миллатни бир-бирига жипслаштириш, одамлар орасида меҳр-оқибат ва ҳамжиҳатликни мустаҳкамлашга хизмат қилганлигига кўхна тарихимиз гувоҳдир.

Анас ибн Молик розияллоҳу анҳу ривоят қилган ҳадиси шарифда бундай дейилган: “Бир катта ёшдаги қария Набий соллаллоҳу алайҳи васалламни йўқлаб келди, қавм унга йўл очишда кечикиб қолди. Шунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Кичикларимизга раҳм қилмаган ва қарияларимизни улуғламаган биздан эмасдир” - дедилар”. (Имом Бухорий ривояти)

Демак, ёши улуғларга ҳурмат кўрсатишни, уларни қадрлашни Пайғамбаримиз (с.а.в.) амр қилмоқдалар. Бугунги кунда айрим фарзандлар ўз ота-оанларини қариялар уйларига олиб бориб қўяётганликлари ачинарли ҳолдир.

Шунингдек, айрим ёшлар ўз ота-оналарининг розилигисиз хорижий юртларга сафарга чиқиб кетишлари, бунинг оқибатида турли экстремистик оқимларнинг тўрига илиниб, ўзга юртлардан келган ватанфурушларнинг қўғирчоғига айланиб, ўз оиласига, Ватанига ҳамда ота-онасига ҳам қарши чиқишгача етиб бормоқда. Ўзлигини ҳам, ўз ҳаётини ҳам измидан чиқариб юбормоқда. Натижада ёшлик даврида ота-оналарини ҳизматини қилиб, уларнинг дуоларини олишга ҳаракат қилмасдан, уларни розилигини олмасдан турли юртларда сарсону-саргардон бўлиб кезмоқда. Албатта ёшларни ичида ўз ота-оналарини ҳизматини қилиб, уларнинг дуоларини ҳам олиб юрганлар кўзимизни қувонтиради.

Шу фикрларга ҳамоҳанг ҳолда давлатимиз томонидан кексаларни эъзозлаш, ижтимоий муҳофаза қилиш борасида юксак эътибор ва ғамхўрлик кўрсатиб келинаётганини алоҳида қайд этиш лозим.

Имом Ашъарийдан ривоят қилинади: Расулуллоҳ (с.а.в.) дедилар: “Соч-соқоли оқарган мусулмонни, Қуръонни ёд олиб, унда ҳаддан ошмаган ва уни тарк қилмаган кишини ва адолатли ҳукмдорни эъзозлаш Аллоҳни улуғлашдандир”. (Имом Бухорий ривояти)

Демак, барча кишилар, хусусан, ёшлар кексаларнинг ҳурматини, қадрини жойига қўйиши лозим. Бундай яхши амал мўминликнинг рамзи, мусулмоннинг гўзал сифатларидан. Ёши улуғларга ҳурмат кўрсатмаган одам мана шу муборак рамзни ўзидан йўқотган бўлади. Шунингдек, кексаларнинг ҳаётий тажрибаларини ўр­ганиш, яхши амалларидан ўрнак олиш ёшларимизга ҳаётда қоқилмай тўғри йўлда юришларига ёрдам беради. Чунки уларнинг ҳаёти ёшлар учун тарбия мактаби вазифасини ўтайди. Улар ҳаётнинг иссиқ-совуғи, паст-баландлигини бошларидан кечиришган.

Хулоса ўрнида айтадиган бўлсак, доно халқимиз инсон инсонга ғанимат дейдилар. Дарҳақиқат биз учун ота-боболаримиз, нуроний кекса ота-оналаримиз бизнинг борлигимиз, бойлигимиз, давлатимиз, фахрийларимизнинг ҳаёти ҳам ғаниматлигини англаб етишимиз даркордир. Қариялар қадр топган хонадон ва мустақил диёрда ҳамиша меҳр-оқибат, қут-барака ҳамда тинчлик-хотиржамлик бўлади.

Аллоҳ таоло улуғ ёшдаги ота-оналаримизни ўзининг ҳифзу ҳимоясида сақлаб халқ тинчлиги ва фаровонлигини сўраб қилаётган дуоларини мустажоб айласин. Фарзандларимизга инсоф ва тавфиқ бериб, ота-оналарини эъзозлайдиган, уларга ҳурмат-эътибор кўрсатадиган солиҳ инсонлардан бўлишини насиб айласин.

Аброр АЛИМОВ,

Тошкент шаҳар “Ҳувайдо”

жоме масжиди имом-хатиби

Аллоҳ таоло Унга шукр қилишимиз учун каттаю кичик неъматларини эслатиб: “Эй инсонлар! Сизларга (ато этган) Аллоҳнинг неъматини эслангиз! Сизларга осмону заминдан ризқ берадиган  Аллоҳдан  ўзга  яратувчи  борми?! Ундан  ўзга  илоҳ  йўқ.  Бас,  (тўғри  йўлдан)  қаёққа  бурилиб кетмоқдасиз?!” (Фотир, 3); “(Эй инсонлар!) Аллоҳ осмонлар ва Ердаги барча нарсаларни сизларга бўйин сундириб қўйганини ва сизларга  барча  зоҳирий  ва  ботиний  (моддий  ва  маънавий)  неъматларини комил  берганини кўрмадингизми?!” (Луқмон, 20), дейди.

Одамлар кўп неъматларни билишади, лекин билмайдиган неъматлари ундан ҳам кўп. Аллоҳ таоло марҳамат қилади: “Агар  Аллоҳнинг  неъмат(лар)ини санасангиз, саноғига ета олмайсиз” (Иброҳим, 34). Неъматларнинг саноғини билмаган инсон, албатта, уларни билмайди.

Аллоҳ таоло инсонларга неъматларни Ўзининг тоати ва ибодатига ишлатиш учун ато этган: “Аллоҳ  сизларни  оналарингиз  қоринларидан  бирор  нарсани  билмайдиган  ҳолингизда  чиқарди  ва шукр қилишингиз учун сизларга қулоқ, кўзлар ва қалбларни берди” (Наҳл, 78), “Аллоҳ  сизлар  учун  ўзи  яратган  нарсалардан  соя  жойлар  (бунёд)  этди  ва  сизлар  учун  тоғлардан бошпаналар  қилди  ҳамда  сизлар  учун  иссиқ  (ва  совуқ)дан  асрайдиган  кийимлар  ва  сизларни  (турли) хавфдан  сақлайдиган  совутлар  яратди.  (Имон  келтириб)  мусулмон  бўлурсиз,  деб  У  сизларга  ўз неъматини шу тарзда мукаммал етказиб туради” (Наҳл, 81).

Неъматларга шукр қилиш, аввало, Неъмат берувчини яхши кўриш, унга итоат қилиш, ҳар бир неъмат Унинг эҳсони ва фазли эканига қатъий ишониш, шу неъматлар учун тили билан шукр айтиш, неъматни қадрига етиш, у неъматни Аллоҳ рози бўлган йўлда ишлатиш билан амалга ошади. Ким неъматларни Аллоҳ рози бўладиган ишларга ишлатса, уларни ўз зиммасидаги фарзлар ва бурчларни адо этиш учун сарфласа, ўша неъматларнинг шукрини адо қилган бўлади. Аксинча, агар уларни Аллоҳнинг ғазабини келтирадиган ишларга, гуноҳу маъсиятларга сарфласа, куфрони неъмат қилган, яъни ношукрлик қилган бўлади.

Шунингдек, неъмат инсонни ҳаддидан оширмаслиги, уни кибрлантирмаслиги, у неъмат билан ўзини бошқалардан афзал санамаслиги керак. Зеро, Аллоҳ таоло бандаларини яхшилик билан ҳам, ёмонлик билан ҳам синайди, имтиҳон қилади.

Иймоннинг ярми шукрдир, ярми сабрдир. Аллоҳ таоло айтди: “Сизларга  Аллоҳнинг  мўъжизаларидан  кўрсатиш  учун  кемалар  Унинг  марҳамати  билан  денгизда (сузиб)  юрганини  кўрмадингизми?!  Албатта,  бунда  барча  (қийинчиликларга)  сабр  қилувчи  ва (неъматларга) шукр қилувчилар учун аломатлар бордир” (Луқмон, 31).

Энг улуғ шукр бу Оламлар Раббига иймон келтиришдир. Бу Аллоҳ таоло бутун оламларга раҳмат қилиб жўнатган Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи ва саллам рисолатларига шукрдир. Энг катта ношукрлик эса, Қуръони карим ва суннати набавияни инкор этишдир. Аллоҳ таоло марҳамат қилди: “Кимки, имондан куфрга қайтса, (қилган савобли) иши, албатта, зое бўлур ва у охиратда зиён кўрувчилардандир” (Моида, 5).

Аллоҳ таоло шукр қилувчиларга неъматларни зиёда қилишини, давомли беришини, баракот ато этишини ваъда қилган: “Яна  Раббингиз  эълон  қилган  (бу  сўзлар)ни  эслангиз:  «Қасамки,  агар  (берган  неъматларимга)  шукр қилсангиз, албатта, (уларни янада) зиёда қилурман. Борди-ю, ношукрчилик қилсангиз, албатта, азобим (ҳам) жуда қаттиқдир»” (Иброҳим, 7).

Абдурасул ҚАЮМОВ,

“Муҳсинхон Тўра Эшон” жоме масжиди

имом-хатиби

5 октябрь, шанба куни Ўзбекистон мусулмонлари идораси раҳбар ходимлари ва Тошкент шаҳар имом-хатиблари пойтахтимизнинг Шайхонтоҳур тумани “Оқлон” маҳалласида ёнғиндан жабр кўрган тўртта хонадон аҳлидан хабар олди.
Уламолар ва имом-домлалар азият чекканларга тасалли бериб, бундай талофатда қилган сабрлари ажру савобларга ноил бўлишини сўзлаб бердилар. Ёнғиндан жабр чеккан хонадон аҳлларига 100 миллион сўмдан зиёд пул маблағлари топширилди.
Шунингдек, ушбу хонадонларга маҳалла аҳли астойдил ёрдам кўрсатаётгани, ёнғин бўлган хонадонларни қайта қуриш ишлари ҳашар йўли билан бажарилишига эътибор қаратиш ва ана шундай оғир дамларда маҳалла аҳлининг иттифоқлиги жуда ҳам катта олий фазилат экани алоҳида таъкидланди.
Дарҳақиқат, ҳар бир банда ҳаёти давомида турли қийинчилик ва мусибатларга дуч келади. Зотан, бу ҳаётнинг ўзи имтиҳон дунёсидир. Бу ҳақда Қуръони каримда бундай хабар қилинади: “Сизларни бироз хавф-хатар, очлик (азоби) билан, молу жон ва мевалар(ҳосили)ни камайтириш йўли билан синагаймиз” (Бақара, 155).
Банда гоҳида яхшилик билан, баъзида қийинчилик билан синалади. Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади, Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Мусулмонга қай бир мусибат: чарчашми, беморликми, ташвишми, хафачиликми, озорми, ғам-ғуссами, ҳаттоки, тикан киришми етадиган бўлса, албатта, Аллоҳ улар ила унинг хатоларини каффорат қилур”, дедилар” (Имом Бухорий ривояти).
Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси маслаҳатчиси Абдуҳаким қори Матқулов, Масжидлар бўлими мудири Муҳаммадназар Қаюмов, Тошкент шаҳар бош имом-хатиби Нуриддин домла Холиқназаров ва Шайхонтоҳур тумани “Шайх Зайниддин” жоме масжиди имом-хатиби Яҳё Абдураҳмонов, “Оқлон” жоме масжиди имом-хатиби Собир қори Рустамов шундай дамларда ҳамжиҳат бўлиш ҳақиқий мўмин кишининг сифати эканини алоҳида таъкидладилар.
Уламоларнинг ҳол-аҳвол сўраб келганидан таскин топган маҳалла аҳли ва хонадон эгалари шундай оғир дамларда ташриф буюрганлари ва кўнгилларини кўтарганлари учун миннатдорлик билдирдилар.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

4 октябрь куни Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Усмонхон Алимов ҳазратлари жума намозини адо этиш учун Тошкент шаҳридаги янгидан барпо этилган “Олтинтепа” жоме масжидига ташриф буюрдилар. Ушбу қайтадан бунёд этилган кўркам жомеда муборак кун ибодатини адо этиш учун минглаб намозхонлар жам бўлдилар.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуотхизмати

Аввал Тошкент вилоятидаги “Заркент бобо” зиёратгоҳида қабр тавоф қилинаётгани, устунлар ўпилаётгани, зиналарга бош қўйиб, сажда этилаётгани каби ширк ҳолатларга нисбатан Ўзбекистон мусулмонлари идораси ўз муносабатини билдирган эди.
Ўз навбатида Ўзбекистон мусулмонлари идораси ташаббуси билан Тошкент вилояти Паркент тумани имом-хатиблари томонидан зиёратгоҳда кузатилган динимизга зид амалларни бартараф этиш чоралари кўрилди ва у ердаги ҳолат доимий назоратга олинди. Ушбу туман имом-хатиблари томонидан мунтазам тушунтириш ишлари олиб борилмоқда.
Шунингдек, Ислом динида баён этилган зиёрат одоблари акс этган пешлавҳаларни идора тасарруфида бўлмаган қадамжоларга ҳам жойлаштириш бўйича саъй-ҳаракатлар Диний идора ташаббуси билан бошланди.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси яна бир бор шу каби ўз тасарруфида бўлмаган зиёратгоҳларнинг масъулларини мана шундай кўнгилсиз ҳолатлар юзага келишининг олдини олиш, зиёрат одобларини тушунтириш борасида ҳамкорликка доим тайёр эканини маълум қилади.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати