muslim.uz
Ўзингиз ҳақингизда биласизми?
Уламолар “Ким ўзини таниса, Роббисини танийди” дейишган. Зеро, дунёда инсоннинг танасидан-да мўъжизакор хилқат йўқ. Қуйида инсон танаси ҳақида олимлар томонидан аниқланган баъзи маълумотларни тақдим этамиз.
- Сиз шу жумлаларни ўқияпсиз-у, танангизда 50 минг ҳужайра ўлиб, ўрнига янгилари пайдо бўляпти.
- Битта инсон миясидан тарқалувчи электр сигналлар дунёдаги барча мобил телефонлар тарқатадиган тўлқинлардан кўпроқдир.
- Ажали яқинлашган одам тахминан 150 триллион маълумотни эслай олади.
- Инсон танасидаги энг кучли мускул тилида жойлашган.
- Одамнинг юраги умри давомида ўртача 182 миллион литр қонни ҳайдайди.
- Инсон танасидаги барча қон томирларининг узунлиги 100 минг километрга етади.
- Чарльз Осборн деган кимса 68 йил давомида ҳиқичоқдан қийналган.
- Ўнг қўлини ишлатадиганлар чап қўлини ишлатадиганлардан тахминан 9 йил кўпроқ яшашлари тажрибада кузатилган.
- Орқаси билан ётиб ухлайдиган ягона жонзот – инсондир.
- Инсон танасида 900 дона қалам ишлаб чиқаришга етадиган углерод, 50 литрли қозонни тўлдиришга етадиган сув, 7 дона совун ишлаб чиқаришга етадиган ёғ, ўртача катталикдаги итнинг танасидаги барча бургаларни ўлдиришга етадиган олтингугурт бор.
- Инсон танасидаги қон томирларига эга бўлмаган ягона аъзо – мугуз парда (кўзнинг энг устки тиниқ пардаси)дир. Бу аъзо кислородни тўғридан-тўғри ҳаводан олади.
- Янги туғилган гўдак етти ойгача бир вақтнинг ўзида ҳам нафас олиб, ҳам нафас чиқариши мумкин.
- 4 ёшли болакай бир кунда ўртача 450 та савол бериши мумкин.
- Миянинг асаб пульслари соатига 274 километр тезликда ҳаракатланади.
- Инсондан ташқари фақат коала айиғида бармоқ излари бор.
- Агар инсон умр бўйи сочларини олдирмаса, унинг узунлиги ўртача 725 километрга етади.
- Айрим эгизакларнинг қон таҳлиллари ҳам, қон гуруҳлари ҳам бир хил бўлиб, баъзан улар бир кунда вафот этишади.
- Инсон туғилганда унинг миясида тахминан 14 миллиард ҳужайра бўлади. 25 йилдан кейин бу ҳужайраларнинг сони кунига 100 мингтадан камайиб боради. 40 ёшдан кейин бу камайиш шиддат билан юз бериб, 50 ёшдан кейин миянинг ҳажми ҳам қисқариб боради.
- Инсоннинг оғзида тахминан 40 мингта бактерия бўлади.
- Кўзнинг тўрпардасида ёруғликни сезувчи 137 миллион ҳужайра бор бўлиб, булар 650 квадрат миллиметрда жойлашган. Бу ҳужайраларнинг 130 миллионтаси оқ-қора рангларни ажратишга, қолган 7 миллионтаси эса бошқа рангларни ажратишга хизмат қилади.
- Агар сен кўзларингнинг ҳар бир ҳаракатига мос равишда қадам ташлаб борсанг, бир кунда 80 километр масофани босиб ўтасан. Чунки мушаклар ёрдамида кўз кун давомида тахминан 100 минг марта ҳаракатланади.
- Инсон очликдан кўра уйқусизликдан тезроқ вафот этади. Чунки очлик сабабли бир неча ҳафта яшаши мумкин, аммо уйқусизликка ўн кундан ортиқ бардош бера олмайди.
- Инсон скелети 29 та турли бириккан йирик суяклардан ташкил топган.
- Ҳомиланинг бармоқ излари туғилганидан сўнг 3 ой ўтиб шаклланади.
- Аёллар юраги эркакларникидан кўра тезроқ уради.
- Германиялик олимларнинг тадқиқотларига кўра, инсонларда юрак хуружи асосан душанба кунида содир бўлар экан.
- Баҳор фаслида инсонларнинг нафас олиши кузга нисбатан икки баробарга ортади.
- Инсон танасидаги иссиқликнинг 80 фоизи бош (бурун, оғиз, тер) орқали ташқарига чиқарилади.
- Инсон уялганда ва қаттиқ хижолат бўлганда (ёлғони фош бўлганда) юзи қизаради. Олимларнинг аниқлашича, худди шу пайт ошқозон ҳам қизаради.
- Инсон чанқоқликни ҳис қилиши учун танадаги сувнинг 1 фоизга камайиши кифоя. Агар танадаги сув 5 фоизга камайса, ҳолсизлик туфайли ҳушдан кетиш мумкин. Бордию сув миқдори 10 фоизга камайса, тана сувсизликдан қурийди. Бу эса ҳалокатга олиб келади.
- Инсон танаси камида 700 хил фойдали фермент ишлаб чиқариш хусусиятига эга.
- Инсон танасидаги баъзи суяклар (сон суяги) пўлатдан 5 марта мустаҳкамроқдир.
- Аксарият инсонлар кўрган тушининг ярмидан кўпроғини уйғонганда унутиб юборади.
- Инсон танасига тушадиган зарарли бактерияларнинг энг кам миқдори ҳам касал бўлишга кифоя қилади.
- Инсон танасида ўзини қайта тикламайдиган ва тузалиши мураккаб бўлган аъзо – тишларидир.
- Инсон ухлаши учун одатда етти дақиқа етарлидир.
- Чапақайлар аксарият ишлар каби таом чайнашни ҳам чап жағлари билан амалга оширадилар.
- Дунё аҳолисининг тахминан 7 фоизи чапақайлардир.
- Олимларнинг таъкидлашича, олма ва банан меваларини ҳидлаш ҳам инсон вазнининг камайишига ҳисса қўшар экан.
- Дунёдаги барча жонзотлар орасида фақат инсонгина тўғри геометрик чизиқ чиза олади.
- Инсон танасидаги бактерияларнинг умумий вазни 2 килограмни ташкил этади.
- Инсон танасидаги кальций миқдорининг 99 фоизи тишларга тегишли.
- Инсон лабларининг сезувчанлиги бармоқлар сезгирлигидан 100 марта кучлироқдир.
- Одамдаги жағ мускулларининг ҳар бири 195 килограмгача оғирликни кўтара олади.
- Инсон танасидаги темир моддаси тўпланса, бир дона мих ишлаб чиқаришга етади.
- Инсон организмида шамоллашга олиб борувчи 100 га яқин вируслар мавжуд.
- Инсон танаси ҳаёти давомида тахминан 1000 марта тўлиқ янгиланади.
- Кунига бир дона сигарет чекадиган одамнинг захарланиши бир йил давомида ярим коса смола (нефть) ичган билан тенг.
- Инсон кун давомида камида 23 марта чуқур нафас олади.
- Аёллар эркакларга нисбатан икки марта кўпроқ киприк қоқади.
- Инсон, кўзи очиқ ҳолатда акса уролмайди.
- Инсоннинг қўлидаги тирноқлари оёғидаги тирноқларига қараганда тўрт маротаба тезроқ ўсади.
- Инсон миясида ҳар сонияда тахминан 100 минг кимёвий ҳодиса содир бўлар экан.
- Кўзлари кўк бўлган инсонлар оғриқни бошқалардан кўра кўпроқ ҳис этади.
- Одам ўпкасининг ёйилган шакли теннис майдонига тенг келар экан.
- Қондаги оқ қон таначалари ҳар 2-4 кунда янгиланиб боради. Қизил қон таначаларининг умри эса 3-4 ойни ташкил этади.
- Инсон юрагининг ҳажми ўзининг қўл мушти ҳажмига тенг. Вазни эса 220-260 граммни ташкил этади (ёши катталарда).
- Янги туғилган чақалоқнинг суяклари тахминан 300 тани ташкил этади. Улғайиш жараёнида эса суяклар бирикиб, 206 тага камаяди.
- Ўнг ўпка чап ўпкага нисбатан ҳавони кўпроқ қабул қилади.
- Сперматозоидлар (маний) эркак танасидаги энг кичик ҳужайралардир.
- Инсонда 2000 дан ортиқ таъм билиш рецепторлари мавжуд.
- Одамнинг кўзлари тахминан миллион хил рангни ажратиш хусусиятига эга.
- Юрак қонни томирлар орқали танага ҳайдайдиган кучнинг тезлиги тўрт қаватли бинонинг баландлигига тенгдир.
- Ухлаётганингизда танангиз сарфлаган калория телевизор кўрганингиздагидан кўпроқни ташкил этади.
- Болаларнинг улғайиши баҳор фаслида бошқа фасллардагига нисбатан тезлашади.
- Табассум қилаётганингизда юз ва бошингиздаги 17 та мушак фаол ҳаракат қилади. Қовоғингизни уйганингизда эса 43 та мушакларингиз мажбурий ҳаракатланади.
- Одам олтмиш ёшида таъм билиш хусусиятининг 50 фоизини йўқотади.
- Олимларнинг таъкидлашича, ер юзида 1 фоиз одамларгина ультрабинафша ва инфрақизил нурларни кўра олади.
- Инсон кислород етишмаслигидан эмас, балки карбонат ангидриднинг танада ортиб кетишидан ҳалок бўлади.
- Тадқиқотлар натижасига кўра, ҳар икки миллиард инсондан биттаси 116 йил яшар экан.
- Ҳар бир одам кун давомида ўртача 4 минг 800 та сўз талаффуз қилади.
- Одамнинг кўзлари туғилганидан то вафот этгунича бир хил ҳажмда бўлади. Бурун ва қулоқ эса умри давомида ўсишдан тўхтамайди.
- Одамнинг танаси кечқурунгига нисбатан эрталаб 8 миллиметр узунроқ бўлади. Сабаби инсон ухлаганда танасидаги умуртқа ва мушаклар ёйилади.
- Одам йўталаётганда бўғзидан чиқаётган ҳавонинг тезлиги соатига 96 километрга етади.
Интернет маълумотлари асосида Нозимжон Иминжонов,
Саидаброр Умаров тайёрлади
Нуриддин домла Холиқназаров: Аллоҳнинг дини мукаммалдир
ЎМИ Матбуот хизмати
АҚШ Давлат департаменти Ўзбекистондаги инсон ҳуқуқлари аҳволи яхшиланганини эътироф этди
2018 йили дунёдаги инсон ҳуқуқлари вазияти бўйича йиллик маърузада (2019 йил 13 март куни чоп этилган) АҚШ Давлат департаменти Ўзбекистондаги инсон ҳуқуқлари аҳволи кўп жиҳатдан сезиларли даражада яхшиланганини эътироф этди. Бу эса ушбу йўналишдаги саъй-ҳаракатлар самарадорлиги ва республика раҳбариятининг инсон манфаатларига хизмат қилишига бўлган қатъий содиқлигининг эътирофи бўлди, деб хабар бермоқда Ўзбекистон ташқи ишлар вазирлиги матбуот хизмати.
Аввало одил судлов, суд жараёнларининг шаффофлик даражасини ортгани, айбловчи далиллар базасидан фойдаланишга ҳимоячи томонига кенгроқ изн берилиши ва натижада оқловчи қарорлар сонининг кўпайиши маърузада объектив баҳо берилишига туртки бўлган.
Ҳужжатда коррупцияга қарши курашнинг самарадорлиги, қийноқлардан ҳамда бошқа муомала ва жазонинг инсонпарварлик тамойилига зид ёки инсон шаънини камситувчи турларидан фойдаланишга йўл қўймаслик бўйича кенг кўламли чора-тадбирлар қабул қилингани, шунингдек, бундай жиноятлар учун масъулият кучайтирилгани алоҳида қайд этилади.
Сўз ва ифода эркинлигини кучайтириш бўйича чора-тадбирлар доирасида ОАВ эркинлигини таъминлаш билан боғлиқ вазиятнинг яхшиланиши, шунингдек, Ўзбекистоннинг инсон ҳуқуқлари ташкилотлари ва фуқаролик жамияти фаоллари билан очиқ муносабатлари эътироф этилмоқда.
Маърузада диний экстремизмда гумонланган минглаб шахслар ҳуқуқни муҳофаза қилиш органлари рўйхатидан чиқарилиши, шунингдек, кўплаб афв этиш ҳолатлари ва уларнинг ижтимоий мослашувига қаратилган дастурлар юқори баҳоланган.
“Human Rights Watch” ва “Журналистларни ҳимоя қилиш қўмитаси” маълумотларига асосланиб, “Ўзбекистонда йигирма йилдан зиёд вақтдан бери илк маротаба журналистлар ва фуқаролик жамияти фаоллари қамоқхоналарда қолмагани” маърузада эътироф этилиши диққатга сазовордир.
Ҳужжатда мажбурий меҳнатга йўл қўймаслик бўйича муваффақиятли қабул қилинган ҳуқуқий ва маъмурий чоралар алоҳида кўрсатилган. Ўзбекистоннинг меҳнат ҳуқуқларини ҳимоя қилиш соҳасидаги тараққиёти АҚШ Давлат Департаменти ва Меҳнат Департаментининг 2018 йилдаги тегишли баёнотларида бир неча бор эътироф этилган.
Ўтган йилнинг декабрь ойида АҚШ Давлат котибининг Ўзбекистонни “диний эркинлик соҳасидаги алоҳида ташвиш уйғотувчи мамлакатлар рўйхатидан” чиқариш қарори республиканинг инсон ҳуқуқлари соҳасида эришган ютуқларининг яна бир далили бўлди.
Ўзбекистонда инсон ҳуқуқларини ҳимоя қилиш соҳасида эришилган натижалар, шубҳасиз, мамлакатда қабул қилинган “2017-2021-йилларда Ўзбекистонни ривожлантиришнинг бешта устувор йўналиши бўйича Ҳаракатлар стратегияси” доирасида ҳукумат томонидан амалга оширилаётган ислоҳотлар билан боғлиқ, бу эса чуқур демократик ислоҳотларнинг бошланишига олиб келди.
Ўзбекистон инсон ҳуқуқлари, эркинликлари ва қонуний манфаатларини мамлакатда таъминлаш тизимини янада такомиллаштиришда қатъийдир ва бундан кейин ҳам “аниқ ислоҳотлар” йўлидан боради, шунингдек, амалга оширилаётган саъй-ҳаракатлар яхлит, барқарор ва ортга қайтмас характерига эга. Республикада инсон ҳуқуқларини ҳимоя қилиш институтлари ва механизмларини янада такомиллаштириш, шу жумладан, халқаро ва ноҳукумат ташкилотлар билан ҳамкорликни кенгайтириш бўйича ишлар давом эттирилади.
Президентимиз Шавкат Мирзиёев раҳбарлигида Ўзбекистонда олиб борилаётган ислоҳотлардан келиб чиқувчи энг муҳим топшириқларни амалга оширилишининг ҳал этувчи шартлари шундан иборатдир. Ушбу ислоҳотларнинг асосий мақсади инсон, унинг эҳтиёжлари ва манфаатлари ҳисобланади, дейилади, Ташқи ишлар вазирлиги ахборотида.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати
Ҳаж ва умра зиёратлари учун электрон визалар бир неча дақиқада берилади
Ҳаж ва умра зиёрати учун электрон визалар Саудия Арабистони Ҳаж ва умра вазирлиги режалари доирасида турли ҳаж ва умра компаниялари учун бир неча дақиқадаёқ тақдим қилинади.
“Подшоҳликдан ташқаридан келадиган ҳожилар виза олиш учун ҳаж ва умра хизматини таъминлайдиган компания ва агентликларга боғланганлар. Электрон визалар мамлакатларда Ҳаж ва умра зиёратларини ташкил қилиш учун лицензияси бўлган ана шу компанияларга тақдим қилинади”, дейди Ҳаж ва умра вазири маслаҳатчиси ҳамда Ҳаж ва умра электрон платформaаси раҳбари Абдураҳмон Шамс. Бу ҳақда Азон интернет нашри хабар берди.
Шамснинг айтишича, электрон платформада саудиялик бўлмаганлар учун хизмат пакетларини кўриб чиқиш, танлаш ва виза олиш учун онлайн тарзда мурожаат қилиш имконини берувчи янги хизматлар ҳам мавжуд.
“Биз керакли бланкаларни бир неча дақиқада тўлдириш орқали паспортлар билан элчихоналарга боришга эҳтиёж қолдирмай, электрон визаларни жорий қилиш мақсадида Ташқи ишлар вазирлиги ва Ички ишлар вазирлиги билан яқиндан ишламоқдамиз”, дейди у.
Январь ойида вазирлик чет эллик зиёратчиларни қўллаб-қувватлаш учун портални янгилаган эди. Ўтган синов даврида 1.1 миллионга яқин мусулмон Макка ва Мадинада зиёрат учун шароитларни таъминлайдиган 30 дан ортиқ компаниялар орасидан танлаб олиш имконини берувчи “Мақом” онлайн порталидан фойдаланган эди.
Вазирлик 2018 йилдан буён электрон хизматларни жорий қилиш масалаларини муҳокама қилади.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати
Нишонга урилган гаплар: “Момақалдироқ гумбурлаганда, ҳазрати Умар розияллоҳу анҳу: “Раҳматининг овози шунчалик бўлса, азобининг овози қандай экан?!” дедилар”
Қуйида келтириладиган фикрлар, ҳикматлар сайтлардан ва ижтимоий тармоқлардаги турли саҳифалардан олиб таржима қилинган.
*****
Момақалдироқ гумбурлаганда, ҳазрати Умар розияллоҳу анҳу: «Раҳматининг овози шунчалик бўлса, азобининг овози қандай экан?!» дедилар.
*****
Аёлингизга — унинг диндорлиги учун уйланган бўлсангиз, ҳар сафар намоз ўқиётганини кўрганингизда, муҳаббатингиз зиёда бўлаверади.
*****
Ака-уканг сенга фойдаси текканидир. Қариндошликни, яқинликни даъво қилгани эмас.
Ториқ ибн Зиёд раҳимаҳуллоҳ
*****
Кишининг қандайлигига унинг бераётган саволларидан келиб чиқиб хулоса қилиш мумкин.
“Тарих муҳрлаган сўзлар”
*****
Солиҳ инсон бўл. Лекин буни исботлаш учун вақтингни зое қилма.
“Тарих муҳрлаган сўзлар”
*****
Ғарб дори-дармон сотиш учун халқларнинг касал бўлишини, озиқ-овқат сотиш учун камбағал бўлишини, қурол-яроғ сотиш учун уларнинг урушишини, босиб олиб, эгалик қилиш учун бўлинишини истайди.
“Тарих муҳрлаган сўзлар”
*****
Ҳатто оппоқ атиргулнинг ҳам қора сояси бор.
“Тарих муҳрлаган сўзлар”
*****
Энг закий инсон – тинглаб, фикрлаб, мулоҳаза қилиб кўрадиган инсондир.
“Тарих муҳрлаган сўзлар”
*****
Одамларнинг жим туришини заифлик деб хато ўйлама. Донишманд, оқил инсонлар ўзларининг улкан ишларини ҳам баланд овозда айтиб эълон қилмайдилар.
“Тарих муҳрлаган сўзлар”
*****
Бахтли инсонлар ички оламларини ислоҳ қилиш, тузатиш билан машғул бўлсалар, бахтсизлар бошқаларга маломат тошларини отиш билан овворадирлар.
“Тарих муҳрлаган сўзлар”
*****
- Ярим қултум сув чанқоғингни қондирмайди.
- Ярим бурда нон очлигингни кетказмайди.
- Йўлнинг ярми сени манзилга олиб бормайди.
- Яримта фикр сенга натижа бермайди.
- Яримта деган нарса ожизлик белгиси, ярмида тўхташ ожизлик лаҳзасидир.
Сен ожизмассан. Чунки, сен яримта инсон қилиб яратилмагансан.
«Тарих муҳрлаган сўзлар»
*****
Совчи қўяётган пайтда куёвга, сайловолди ташвиқотларини олиб бораётган пайтда номзодга ишонма.
Жалол Омир
*****
Мен ҳеч кимни ёмон кўрмайман. Ҳатто мени хўрлаган дўстларимни ҳам. Уларни ҳалиям яхши кўраман. Лекин энди уларни қайтадан дўстликка қабул қила олмайман.
“Тарих муҳрлаган сўзлар”
*****
Аҳолиси китоб ўқимайдиган шаҳарда бўрилар етакчига айланади.
“Тарих муҳрлаган сўзлар”
*****
Ўқимайдиган миллатни, халқни алдаш осон.
“Тарих муҳрлаган сўзлар”
*****
Интернет материалларидан тўплаб, таржима қилувчи
Нозимжон Иминжонов
Видеолавҳалар
