muslim.uz

muslim.uz

الثلاثاء, 05 تموز/يوليو 2016 00:00

08.07.2016 й. Шаввол ойининг фазилати

بسم الله الرحمن الرحيم

  Азиз намозхонлар! Аллоҳ таолонинг ўз бандаларига ато этган неъматлари беҳисоб, уларнинг саноғига етиш қийин. Аммо Парвардигорнинг бир неъмати борки, унинг нақадар муҳимлигини ҳар бир мусулмон жуда яхши билади. Бу неъмат инсонларнинг ҳаёт кечириш ва ибодат қилиш вақтларини аниқ белгилашга хизмат қилувчи йил ва ой ҳисобининг жорий этганидир. Аллоҳ таоло қуйидагича марҳамат қилади:

وَجَعَلْنَا اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ آَيَتَيْنِ فَمَحَوْنَا آَيَةَ اللَّيْلِ وَجَعَلْنَا آَيَةَ النَّهَارِ مُبْصِرَةً لِتَبْتَغُوا فَضْلًا مِنْ رَبِّكُمْ وَلِتَعْلَمُوا عَدَدَ السِّنِينَ وَالْحِسَابَ وَكُلَّ شَيْءٍ فَصَّلْنَاهُ تَفْصِيلًا

яъни: “Биз кеча ва кундузни (қудратимизни кўрсатиб турадиган) икки белги қилиб қўйдик. Кечанинг белгисини ўчирдик. Кундуз аломатини эса, Раббингиздан фазл (ризқ) исташларингиз учун ҳамда йиллар саноғини ва ҳисобини билишингиз учун ёруғлик қилиб қўйдик. Барча нарсани батафсил баён қилиб қўйганмиз” (Исро сураси, 12-оят).

Ҳижрий-қамарий тақвимнинг ўнинчи ойи шаввол ойидир. Куни кеча муборак Рамазон ойи билан хайрлашиб, мана шаввол ойини ҳам бошлаб юбордик. Бу ой динимиздаги фазилатли ойлардан бири бўлиб ҳисобланади. Шаввол ойи ҳаж ибодатига тайёрганлик қилиш мавсуми саналади.  

Бу ойда соғлиғи ва имкони бўлган киши нафл рўзасини тутса, кўплаб ажру мукофотларни берилиши ваъда қилинган.

عَنْ النَّبِي صَلَّى الله عَلَيْهِ وَ سَلَمْ قَالَ مَنْ صَامَ رَمَضَانَ ثم أتْبَعَهُ سِتّاً من شَوَّالٍ كَانَ كَصِيامِ الدَّهْر   (رواه احمد

Абу Аюб Ансорий розияллоҳу анҳу ривоят қилган ҳадисда Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ким рамазон рўзасини тутса, сўнгра (рамазон ҳайитидан кейин) орқасидан шаввол ойида олти кун рўза тутса, бир йил рўза тутгандек бўлади”,- дедилар.

Юқоридаги ҳадисни шарҳи сифатида Пайғабаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам айтадилар;

فى حديث جابر وعن ثوبان عن رسول اللّه صلى اللّه عليه وسلم قال ( مَنْ صَامَ رَمَضَانَ وَسِتَّةَ أَيامٍ بَعْدَ الْفِطْرِ كَانَ تَمَامَ السَّنَةِ مَنْ جَاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ أمثالها ) ( رواه ابن ماجه  

Жобир Савбон розияллоҳу анҳудан, у зот Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан ривоят қилади;  У зот марҳамат қилдилар: “Ким рамазон рўзасини тутса ва рўза туггандан (рўза ҳайитидан) кейин яна олти кун рўза тутса тўлиқ бир йил бўлади. Ким бир яхшилик қилса, ўн баробар яхшилик бор”, дедилар (Ибни Можжа ривояти).

Юқоридаги ҳадисда ўн баробар яхшилик, деб айтилди. Рамазон рўзасининг ҳар бир кунига ўнта яхшилик бўлса, 10 ой бўлади ва шаввол ойида олти кун рўзани ҳар бир кунига ўнта яхшилик бўлса ҳаммаси бўлиб 12 ой, яъни бир йил  бўлади. Шунда рўзадор бир йил рўза тутган савобини олади.

Раддул мухтор китобида; Шаввол ойидаги олти кунлик рўзани орасини ажратиб тутиш мустаҳаб, мухтор қавилга кўра, олти кун рўзани кетма-кет тутишлик макруҳ бўлмайди.  

Фитр (Рамазон ҳайити) куни (оғиз очмасдан рўза тутиб)  ҳамда кейинги кунларга  улаб кетма- кет беш кун рўза тутса  макруҳ бўлади.  (Бирор киши) Рамазон хайити куни рўза бўлса ва  рўзасини бузса (очса) макруҳ бўлмайди, балки мустаҳаб ва суннат бўлади.

Узрли сабабга кўра Рамазон рўзасини тута олмай  қазо бўлган бўлса шаввол ойи ичида олти кун рўза тутиб, сўнгра қазо рўзасини тутиб берса ҳам бўлади. 

Уламолар узрли сабаб кўра рўза тута олмаганларга шаввол ойидан бошқа ойларда ҳам рўза тутиш жоиз эканлигига Қуръони каримдаги қуйидаги оятни далил қилиб келтирадилар:

... فَعِدَّةٌ مِّنْ أَيَّامٍ أُخَرَ...  (سورة البقرة - 184

яъни “... саноғи бошқа кунлардадир ...” (Бақара, 184).

 Ояти каримада Рамазон рўзаси қазосини тутиб бериш айни Шаввол ойи кунларида эмас, балки  бошқа ойларнинг кунлари ичида қазосини тутиб бериш мумкин эканлигига далолат қилади.

Шунингдек, Ойша розияллоҳу анҳо онамизнинг айтган сўзлари ҳам Шаввол ойида олти кун рўзани тутиб, сўнгра Рамазон рўзасини қазосини тутиб беришлик жоиз эканлигига далолат қилади.

كَانَ يَكُونُ عَلَىَّ الصَّوْمُ مِنْ رَمَضَانَ فَمَا أَسْتَطِيعُ أَنْ أَقْضِيَهُ إِلاَّ فِى شَعْبَانَ الشُّغُلُ مِنْ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم أَوْ بِرَسُولِ اللَّهِ ، صلى الله عليه وسلم ،  (متفق عليه

яъни: Рамазон ойида (узрли сабабли рўза тутолмаганлигим учун)  мени зиммамда рўза тутишлик фарз бўлар эди. Расулуллоҳни хизматларида доим бўлганлигим учун Рўзани қазосини Шаъбон ойида тутишга қодир бўлардим, дедилар” (Имом Бухорий ва Муслим ривояти).

Азиз намозхонлар! Шаввол ойи яна ислом тарихида  пайғамбарликнинг ўнинчи йилида тоифликларни Исломга чорлаш учун бориб катта машаққат ва имтиҳонларга учраган ой сифатида ҳам маълумдир. Пайғамбар алайҳиссаломнинг Тоиф сафарлари айнан шаввол ойида бўлган эди. Тоиф ҳозирги Саудия Арабистонидаги бир шаҳар бўлиб, у Маккадан 60 мил (115 км.) узоқликда жойлашган.

Сарвари олам Муҳаммад мустафо соллаллоҳу алайҳи васаллам айни шу Шаввол ойида асранди ўғиллари Зайд ибн Ҳориса розияллоҳу анҳунинг ҳамроҳликларида ўзлари гўдакликларида эмизиш, кўксиларини ёриб тозалаш воқеаларини ва шундан кейинги бир муддатни ўтказган Бани Саъд қабиласи ерлари орқали Тоиф томонга шояд тоифликлар Ислом нуридан баҳраманд бўлсалар, деган умидда уларнинг ҳузурларига борган эдилар.

Тоифликлар Расулуллоҳнинг сўзларини олмадилар, билакс ғайриинсоний муомалада бўлиб, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга кўп жисмоний азиятлар беришди.

Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламнинг оёқлари қонга, қалблари эса дарду аламга тўлди. Аммо бағрикенг, комил хулқ эгаси бўлмиш Пайғамбар алайҳиссалом шунда ҳам тоифликларни дуоибад қилмадилар, имконлари бўлиб кейин ҳам ўч олиб ўтирмадилар. Аксинча, тиллари Аллоҳ таолога илтижога-дуога тўлди: «Эй Аллоҳим! Ўзингга қувватим заифлигидан, чорам озлигидан, одамлар олдида ожизлигимдан шикоят қилурман! Эй раҳмлиларнинг раҳмлиси, Сен заифҳолларнинг Парвардигорисан! Сен Парвардигоримсан! Мени кимларга топшириб қўйдинг?! Мени ёқтирмайдиган нотанишларгами?! Ёки ишимни душманга топширдингми?! Агар менга ғазаб қилмаган бўлсанг, буларга эътибор бермайман! Фақат Сенинг офиятинг мен учун кенгдир. Зулматларни ёритган ҳамда дунё ва охират ишини салоҳиятли қилган юзинг нури ила, менга ғазабинг нозил бўлишидан ва қаҳринг тушишидан паноҳ тилайман. Токи рози бўлгунингча узримни айтаман. Фақат Аллоҳдагина имкон ва қувват бордир».

Аллоҳ таоло Ўз пайғамбарининг бу дуоларини дарҳол қабул қилди. Шу вақтдан бошлаб  ишлар  аста-секин юриша бошлади. Шунда Аллоҳ таоло у зотнинг ҳузурларига тоғ фариштасини юборди. У келиб, икки тоғни бир-бирига уриб Тоиф аҳлини ҳалок қилиб юборишга Расулуллоҳдан изн сўради.

Лекин Аллоҳ таоло томонидан оламларга раҳмат қилиб юборилган зот бу ишга рози бўлмадилар. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам тоғ фариштасига: “Уларнинг пушти камаридан Аллоҳнинг ёлғиз Ўзига ибодат қиладиган, Унга ҳеч нарсани шерик қилмайдиган одамлар чиқишини умид қиламан”, дедилар. Муҳаммад Мустафо соллаллоҳу алайҳи ва салламни бундай ҳолда кўрган Утба ибн Рабиъа ва Шайба ибн Рабиъаларнинг раҳмлари келди. Ўзларининг Аддос исмли насроний қулларини чақириб: Узилган узумдан олиб, товоққа солгин-да мусофирга олиб бориб, бер”, дейишди. Аддос узумни олиб келиб, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг олдиларига қўйди ва “Енг!” деди. Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва саллам “Бисмиллаҳ” дедилар-да қўлларини узатиб, узумдан олиб едилар. Шунда Аддос ажабланиб: “Аллоҳга қасамки, ушбу диёр аҳли бу гапни айтмайди”, деди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам ундан “Сен қайси юртдансан, қайси диндансан?” деб сўрадилар. “Насронийман, Найнаво деган юртданман”, деди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Солиҳ киши Юнус ибн Маттонинг қишлоғиданмисан?” дедилар. “Юнус ибн Матто ким бўлди?” деди Аддос. Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “У биродарим, набийлардан эди, мен ҳам Набийман”, дедилар. Шунда Аддос ўзини у зотга отиб, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг бошлари, оёқ-қўлларидан ўпа бошлади ва имонга келди.

Муборак Рамазон ойидан кейинги Шаввол ойининг фазилати ва сабабидан имон ва эътиқод ила олти кун нафл рўзасини тутиб, савобли ишларимизни янада кўпайтирайлик. Аллоҳ таоло қилган тоат ва ибодатларимизни, савобли амалларимизни ва тутган нафл рўзаларимизни қабул айласин. Барчаларимизни икки дунё саодатига мушарраф айласин, омин!

الإثنين, 04 تموز/يوليو 2016 00:00

ИЙД МУБОРАК!

بسم الله الرحمن الرحيم

 Муҳтарам жамоат! Мустақил Ватанимиз учун бу йилги Рамазон ойи ҳар қачонгидан файз-футуҳли, шукуҳли, баракотли бўлди. Юртдошларимиз холис ният билан Исломнинг беш рукнидан бири бўлган Рамазон ойи рўзасини чин ихлос ила тутишди. Масжидларимиз намозхонлар билан янада гавжумлашди. Қуръон хатмлари қалбларимиздаги ғуборларни ювиб, ихлосимизни янада оширди. Қилинган амри маъруф, наҳйи мункарлар кўзларимизни очди, нафсимизни жиловлашга ўргатди. Моли нисобга етганлар закотларини чиқариб, Аллоҳ буюрган ўринларга, эҳтиёжмандларга тарқатишди. Мусулмонларимизнинг саховатлари, меҳр-мурувватлари бу муборак ойда янада ошди. Кексалар, ногиронлар, етим ва муҳтожлар ҳолидан хабар олишди, меҳр-мурувват ва саховатлари билан уларнинг кўнгилларини кўтаришди. Бу ойда кўпларимиз гуноҳ ишлардан, ёмон қусурлардан тийилдик, яхшилик, эзгу ишларни кўпроқ бажаришга ҳаракат қилдик. Барчаларимиз Рамазон ойи рўзасини имкони борича тутиб, Аллоҳнинг ўзи ваъда қилган буюк мукофотни қабул қилиш куни бўлган Фитр ҳайити каби улкан шодиёна арафасида турибмиз.

Рамазон ҳайити жуда улуғ байрам. Дунёдаги миллионлаб мусулмонлар қатори юртимиз мўмин-мусулмонлари ҳам катта шодиёна, хурсандчилик ва кўтаринкилик билан ўтказадиган муборак байрам. Чунки ушбу кун тутган рўзаларимиз қабул этиладиган, Аллоҳнинг раҳмати ва фазли ер юзига мўл-кўл ёғиладиган, Аллоҳга қуллик ва итоатда қалбларимиз шавқланадиган ажойиб палладир. Шу боис Исломнинг шиори бўлган икки байрамда, Рамазон ҳайитида ва Қурбон байрамида барчаларимиз хурсандчилигимизни, суруримизни, саховатимизни ва юксак ахлоқимизни ҳар қачонгидан кўра кўпайтиришимиз зарур. Аллоҳ таоло Ўзининг муборак Китобида бундай дейди:

(قُلْ بِفَضْلِ اللَّهِ وَبِرَحْمَتِهِ فَبِذَلِكَ فَلْيَفْرَحُوا هُوَ خَيْرٌ مِمَّا يَجْمَعُونَ

(سورة يونس/ 58).

 яъни: “Айтинг: Аллоҳнинг фазли ва раҳмати билан, бас, (албатта), шулар сабабли (мўминлар) шодлансинлар! У тўплаган нарса (бойлик)ларидан яхшироқдир” (Юнус сураси, 58-оят).

Анас ибн Молик розияллоҳу анҳу ривоят қиладилар: “Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) Мадинага келганларида мадиналикларнинг кўнгилочар икки кунлари бор эди. Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): “Бу қандай кунлар?” деб сўрадилар. Улар: “Жоҳилиятда бу кунлари кўнгилларимизни хуш қилардик”, дейишди. Шунда Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): “Аллоҳ таоло бу икки кунни улардан ҳам яхши қурбонлик ва фитр ҳайити кунларига алмаштирди”, дедилар” (Абу Довуд, Аҳмад, Насоий).

Ҳайит – Аллоҳ таолонинг мўмин бандаларига зиёфат кунидир, уларнинг қилган солиҳ амаллари, Аллоҳ учун тутган рўзалари эвазига улкан мукофотлар ва жаннат неъматларини ваъда қилган кунидир. Қуръони каримда бундай марҳамат этилади:

(إِنَّ هَذَا لَهُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ  لِمِثْلِ هَذَا فَلْيَعْمَلِ الْعَامِلُونَ

(سورة الصافات / 60-61).

яъни: “Албатта, мана шу (неъматлар) улкан ютуқнинг ўзидир. Бас, айнан мана шундай ютуқ учун амал қилувчилар амал қилсинлар!” (Соффот сураси, 60-61-оятлар).

Пайғамбаримиз Муҳаммад алайҳиссалом ҳайит кунининг кечасини Аллоҳдан катта мукофот олиш вақти деб атаганлар. Бу ҳадисни Ибн Аббосдан Ибн Ҳиббон ва Имом Байҳақийлар ривоят этишган. Кечагина барча мусулмонлар емак ва ичмакдан ўзларини тийиб, фақат тоат ва ибодат билан машғул бўлган бўлишса, бугун Аллоҳ таолонинг неъматларидан баҳрамандлик, хурсандчилик ва шод-хуррамлик айёмига етишдилар.

Азиз намозхонлар! Бугун шуни рўй-рост тан олиш керакки, халқимизнинг асрий орзулари ушалган ушбу шодиёна кунларга осонликча етиб келганимиз йўқ. Неча йиллар мобайнида халқимиз, диний эътиқодидан, қадриятларидан мосуво бўлди, ҳақ-ҳуқуқлари топталди. Аллоҳга беҳисоб шукроналар бўлсин, мана, мустақилликка эришдик, миллий ва диний қадриятларимиз ўзимизга қайтди. Энг асосийси, мусулмонларимиз ибодатларини эмин-эркин адо этадиган, диний таълимни бемалол оладиган бўлишди. Кўплаб масжидлар янгидан очилди, минглаб мусулмонлар ҳаж ва умра қилиш имкониятига эга бўлишди. Мусулмонларимиз бу ойни тоат-ибодат, тавба-тазарру, сабр-бардош, яхшилик ва меҳр-мурувват йўлида ўзаро мусобақалашишлар билан безашга ҳаракат қилишди. Чунки Пайғамбаримиз Муҳаммад алайҳиссаломнинг бизга кўрсатмалари шундай бўлган, ибратлари шундай бўлган: ўзлари бу ойда бошқаларга қараганда кўпроқ ибодат, эзгу, хайрли ишлар қилганлар.

Бир ой давомида диёримиздан етишиб чиққан мужаввид, қорилар иштирокида мамлакатимиз масжидларида Қуръони карим хатмлари, таровеҳ намозлари бўлиб ўтди. Пайғамбаримиз Муҳаммад алайҳиссалом Рамазон ойида Ҳазрати Жаброил алайҳиссалом иштирокларида ҳар йили Қуръони каримни хатм қилишган. Албатта бу хатмларда Қуръони каримни диққат-эътибор билан тинглаш, унинг маъноларини англашга ҳаракат қилиш, унда зикр этилган динимиз таълимотини оғишмай бажаришга интилиш асосий вазифалардан саналади. Шунинг учун мўмин-мусулмонларимиз бу ойни том маънода Аллоҳни хушнуд этадиган солиҳ ва эзгу ишлар, Қуръони каримни тиловат қилиш ва ўрганиш ойига айлантирдилар. Мусулмонларимиз шунинг учун бу ойда эҳсон-саховатларини ҳар қачонгидан ҳам кўпайтиришди, ночор оилаларга, бемор-мажруҳларга ёрдам қўлини чўзишди, муҳтожлар ҳолидан хабар олишди. Рамазон ойида ўзларини таом ва ичкиликдан, бошқа нафсоний ишлардан тийибгина қолмай, кўзларини, тилларини, қалбларини ҳам гуноҳ ишлардан қайтаришга ҳаракат қилишди. Бу ойда, шунингдек, шайтоний амаллардан ҳисобланган исрофдан ўзни асрашга ҳам алоҳида эътибор берилди. Пайғамбаримиз Муҳаммад алайҳиссалом таълим берганларки:

(لَوْ عَلِمَ العبادُ ما في رَمَضانَ لَتَمَنَّتْ أُمتي أنْ يكونَ رمَضان السنة كلّها" (رواه أبو يعلى

яъни: "Агар инсонлар рамазон ойидаги мукофотлар, савоблар, неъматлар ва раҳматлар кўплигини билишса эди, рамазоннинг йил бўйи давом этишини хоҳлашган бўлур эди".

Куни кеча муҳтарам Юртбошимизнинг Рамазон ҳайитини муносиб тарзда нишонлаш ҳақидаги Қарорлари эълон қилинди. Унда Рамазон ҳайитининг халқимизнинг маънавий ва руҳий ҳаётида тутган катта ўрни алоҳида таъкидланган.

Энди Рамазон ойимиз ниҳоясига етиб, мусулмонлар учун муҳим саналган байрамимиз – Рамазон ҳайитини шодиёналик билан қарши олмоқдалар. Рамазон ойини қандай ихлос, ғайрат ва сабр билан ўтказган бўлсак, бу байрамни ҳам ундан-да аълороқ, ундан-да файзлироқ қилиб ўтказишимиз керак. Бу байрам ўтадиган куннинг дам олиш куни деб эълон қилиниши ҳам унинг файзини, шарафини, тароватини янада ошириб юборди.

Ҳайитдан мақсад, кўнгилларга хушнудлик, нафсларга севинч, жисмга роҳат бағишлаш, дўстлар, яқинлар ўртасида муҳаббат, қариндошлар, қардошлар орасида меҳр ришталарини янгилаш, кишиларни бир-бирларига ёрдам ва саховат кўрсатишга чорлашдир. Ҳайитдан мақсад, ночор ва заифларнинг, муҳтож ва кам таъминланганларнинг жамият зиммасидаги ҳақларини ёдга туширишдир. Ҳайит қувончлари, байрам хурсандчиликлари ҳар бир хонадонга, ҳар бир оилага кириб бориши учун айнан шу кунларда фитр садақасини бериш, закот ва бошқа садақа, хайр-эҳсонларни тарқатиш давлатманд кишиларга вожиб бўлади.

Одатда байрамларда жамият ахлоқи, истак ва майллари, урф-одатлари ҳар қачонгидан аниқроқ бўртиб кўринади. Шу боис, Рамазон ойи давомида бўлгани каби ҳайит арафасида ҳам меҳр-муҳаббат, ўзаро ёрдам, саховат ва ҳаё, етим ва ҳожатмандлар ҳолидан хабар олиш, кексаларни қадрлаш ва ҳурматларини жойига қўйиш, ота-оналарга ҳар қачонгидан кўра эътибор кўрсатиш, хулласи инсонлар ўртасида меҳр-оқибатни янада кучайтириш талаб этилади. Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) ўзларининг ҳадиси шарифларида марҳамат қилганлар:

(السَّاعِي على الْأَرْمَلَةِ وَالْمِسْكينِ كَالْمُجاهِدِ في سَبِيلِ الله أوْ القَائمِ الليلَ الصائمِ النَّهارَ"(متفق عليه

яъни: “Бева ва мискинга ғамхўрлик қилувчи киши Аллоҳ таоло йўлида саъй-ҳаракат қилувчи ёки кечалари тоат-ибодат қилиб, кундузлари рўза тутувчи киши кабидир”.

Муҳтарам жамоат! Барчамиз бугун ушбу улуғ айёмда яна бир сана арафасида турибмиз. У ҳам бўлса мўътабар Ватанимиз мустақиллигинининг 25 йиллигидир. Мамлакат миқёсида оладиган бўлсак истиқлол йилларимизнинг ҳар бири асрга татугулик баракотли бўлди десак муболаға бўлмайди.

Собиқ иттифоқ даврида биз ўз тарихимиз, ўзлигимиздан ажралиб, диний эътиқодимиз, алломаларимиз, буюк бобокалонларимиз, уларнинг бебаҳо меросларини ўрганиш имкониятидан маҳрум қилинган эдик. Яратганнинг инояти истиқлолимиз туфайли миллийлик, ўзликни англаш, эътиқод ва виждон эркинликларини тикланди.

Бугун юртимизнинг ҳар бир гўшасида бўй кўрсатиб турган озод ва обод Ватан манзаралари, аввало, истиқлол шарофатидандир. Барча соҳаларда эришган юксак марраларимизга бугун бутун жаҳон тан бераётгани бизга чуқур ифтихор бағишлайди.

         Бундан ташқари, ҳукуматимиз ва саховатпеша давлатмандларимиз томонидан кам таъминланган оилалар, ногиронлар ва боқувчисини йўқотганларни моддий рағбатлантириш, уларнинг ўксик кўнгилларига хурсандчилик олиб кириш йўлида кўплаб хайрли ишлар амалга оширилмоқда. Ўйлаймизки, бундай савобли тадбирлардан барчаларимиз ҳам четда тураётгани йўқ.

Ҳақ таолога беадад шукроналар бўлсинки, юртимизда тинчлик-осойишталик ҳукм сурмоқда. Бу тинчлик неъматининг қадрига етмоғимиз, уни асраб-авайлаш учун ҳар биримиз ҳаракат қилмоғимиз лозим. Чунки бу доруломон кунларга ўз-ўзидан эришилгани йўқ. Аллоҳ субҳанаҳу ва таоло айтади:

(... لَئِنْ شَكَرْتُمْ لَأَزِيدَنَّكُمْ ... (سورة إبراهيم/7

яъни: “Агар (берган неъматларимга) шукр қилсангиз, албатта, (уларни янада) зиёда қилурман...”.

Бизлар ҳам берилган неъматларнинг қадрига етиб, динимиз ривожига кўрсатилаётган шароит ва ғамхўрликларни Аллоҳнинг улуғ марҳамати деб қабул қилишимиз, бунинг шукронасини ҳамиша адо этишимиз лозим. Пайғамбаримиздан (алайҳиссалом) ривоят қилинган ҳадисда айтилганидек:

 (مَنْ لَمْ يَشْكُرِ النَّاسَ لَمْ يَشْكُرِاللهَ"(رواه أحمد و الترمذى

яъни: "Ким инсонларга улардан кўрган яхшиликлари эвазига шукр қилмас экан, демак Аллоҳга ҳам шукр қилмабди".

 Муҳтарам жамоат! Ҳар ҳайит арафасида қайта-қайта такрорланадиган яна бир муҳим гапни эслатиб ўтмоқчимиз: ҳайит – баъзи жойларда бўлаётганидай азахонлик, таъзияхонлик маросими эмас, балки хурсандчилик, яхши кайфият ва эзгу ишлар, фазилатли ой рўзасини эсон-омон, соғ-саломат тутиб олганимиз учун Аллоҳ таолога ҳамду санолар ва шукроналар изҳор этиш рамзидир. Шу куни вафот этган кишилар хонадонига бориб, хонадон аҳилларига мусибатини қайта эсларига солиш ўрнига бу куннинг шукрини адо этиш, ушбу шодиёна кунда ҳаммамизга ардоқли ота-оналаримиз, қавм-қариндошларимиз, улуғларимиз зиёратига бориб уларнинг дуоларини олиш, бетоб, инсонлар ҳолидан хабардор бўлиш, ёрдамга муҳтож кишиларга қўлдан келганича хайр-саховат кўрсатиш, бир-бирларимизни ҳайит билан муборакбод этиш, эски гина-кудуратларни унутиб, силаи раҳмни ва инсоний муносабатларни тиклаб олиш ва шу тариқа Аллоҳ таолонинг раҳмат ва мағфиратига сазовор бўлиш ҳар бир мусулмоннинг байрам кунларидаги энг муҳим вазифаларидан саналади.

Хурсандчилик куни ғанимат, шунинг учун уни байрамга хос кўтаринки бир руҳда, шодиёналар билан ўтказайлик. Ота-оналаримизни, опа-сингилларимизни, ака-укаларимизни, қавму қариндошларни, маҳалла-кўйдагиларни ошиқиб зиёрат қилайлик. Беморларни йўқлаб, кўнгилларини кўтарайлик, дарду ташвишларини аритайлик. Зеро, Аллоҳ таоло марҳамат этадики:

(الَّذِينَ يُنْفِقُونَ فِي السَّرَّاءِ وَالضَّرَّاءِ وَالْكَاظِمِينَ الْغَيْظَ وَالْعَافِينَ عَنِ النَّاسِ وَاللَّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ  (سورة آل عمران/134

яъни: “Улар (мазкур тақводорлар) фаровонлик ва танглик кунларида ҳам хайр-cадақа қиладиган, ғазабларини ютадиган, одамларни (хато ва камчиликларини) афв этадиганлардир. Аллоҳ эзгулик қилувчиларни севар”, - деб таъкидлаган. (Оли-Имрон сураси, 134-оят).

Рамазон ҳайити бутун Ислом оламининг улуғ байрамидир. Аллоҳ таоло бу байрамни барчаларимизга муборак қилсин, қайта-қайта ҳайит хурсандчиликларига етказсин! Байрам туфайли мустақил Ватанимиз равнақи йўлидаги саъй-ҳаракатларда халқимизнинг аҳил-иноқлиги, бирдамлиги, ҳамжиҳатлиги янада мустаҳкам бўлишини ва икки дунё саодатини насиб айласин! Аллоҳ таоло барчаларимизни имонда, Исломда собитқадам қилсин, юртимизни тинч, осмонимизни мусаффо, халқимизни фаровон айласин! Аллоҳ таоло келаси Рамазон ойи ва ҳайитига соғ-саломат, тичлик-омонликда, офият-хотиржамликда етиб боришни барчаларимизга насиб айласин! Рамазон ҳайитингиз қутлуғ бўлсин, азиз юртдошлар!

Рамазон ҳайитингиз муборак бўлсин, азиз юртдошлар!

Муҳтарам имом домла! Рамазон ҳайит намози кун чиққандан сўнг 15 дақиқа ўтгандан кейин адо этилади!

الأحد, 03 تموز/يوليو 2016 00:00

Диққат Рамазон!

Умр неъматини берган Аллоҳ таолога ҳамду санолар бўлсин. Ҳаёт қадрига етишни ўргатган Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи ва саллам)га салавот ва саломлар бўлсин.

Вақт ўтиб, умр кетмоқда, тунлар кетидан кунлар, ҳафталар кетидан ойлар келиб, ўз навбатида йиллар ўтмоқда. Умр ўтиши бир жиҳатдан неъматдек туюлса, бошқа жиҳатдан пушаймон ва надомат асоси бўлиб қолиши ҳеч гап эмас. Инсон Аллоҳ таоло буюрганидек, Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи ва саллам)нинг суннатларига мувофиқ ҳаёт кечирса, унга буюк ваъдалар бор. Агар бунинг акси бўлса… Аллоҳ асрасин. Бир сониянинг ўтиши бизни улғайтириб, ўлимга бир қадам яқинлаштиради. Соатнинг чиқ-чиқ овози, бизларга дунёдан “чиқ-чиқ” деяётгандек гўё. Ҳаётнинг ҳар бир лаҳзаси ғанимат. Биз унинг қадрига етяпмизми? Уни Аллоҳ таоло ибодати, Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) суннатлари, қариндош-уруғчилик алоқаларини мускамлаш, Қуръони карим тиловати каби савобли ишларга сарф қиляпмизми? Ёки бебаҳо вақтимизни дунё-охиратга манфаати йўқ нарсаларга алмашяпмизми? Ёки илм-маърифат ва касб-xунар ўрганиш мумкин бўлган марвариддан қиммат вақтни, интернет клубларда турли-туман ўйинлар, ижтимоий сайтларга бағишлаяпмизми? Ёки дўстлар даврасида бемаъно лағв сўзлар билан умрни зое қиляпмизми? Вақтни исроф қилиб, умрни беҳуда ўйин-кулгулар билан ўтказган кимсалар ҳақида Аллоҳ таоло шундай марҳамат қилади:

“«Ерда йиллар ҳисоби (билан фикрингиз) бўйича қанча турдингиз?» – дейди (Аллоҳ). Улар айтадилар: «Бир кун ёки ярим кун. Санаб турувчи (фаришталар)дан сўрагин!» (Аллоҳ) дейди: «Агар сизлар биладиган бўлсангиз, (дунёда) жуда оз турдингиз. Ёки сизларнинг гумонингизча, Биз сизларни беҳуда яратдиг-у, сизлар Бизнинг ҳузуримизга қайтарилмайсизми?!» Бас, Ҳақ (ҳаққоний) ва Малик (подшоҳ) бўлмиш Аллоҳ юксакдир. Ундан ўзга илоҳ йўқдир ва (У) улуғ Аршнинг парвардигоридир” (Муъминун, 112-116).    

Манбаларда “Умр қисқа, уни ғафлат билан янада қисқартирмагин. Чунки ғафлат соатларни камайтириб, тунларни бекор ўтказади”, дейилган. Бу борада Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): “Инсонлар алданиб қоладиган икки неъмат бор. Улар – саломатлик ва бўш вақт неъматидир” дедилар. Кўп инсонлар соғ-саломат савобли ишлар қилишга вақти-имконияти бўлса-да, уни бекор ўтказади, фойдаланмайди ҳамда манфаати йўқ нарсага ишлатади.

Умр бебаҳо хазинадир. Ким уни Аллоҳ таолонинг тоат-ибодатига сарф қилса, қиёмат кунида хазина топади. Ғафлатда қолиб, гуноҳ-маъсият, ўйин-кулгу билан вақт ўтказган кимса қаттиқ пушаймон бўлади. Тун ва кун миниладиган уловга ўхшайди. Инсон у билан абадий саодатга ёки чексиз пушаймонликка боради. 

Салафи солиҳ уламолар вақтни ғанимат билиб ундан унумли фойдаланардилар. Бу ҳақида ажойиб қиссалар ҳам бор. Жунайд ибн Муҳаммад (раҳматуллоҳи алайҳ) ўлим касалида, яъни вафотига оз қолганди. У эса Қуръон ўқишдан тўхтамасди. Шунда болалари, “Отажон, ўзингизни қийнаманг”, десалар. “Одамлар ичида машаққат чекишга энг ҳақли инсон бўлса, ўша мен”, деган экан. 

Асвад ибн Язид (раҳматуллоҳи алайҳ) тунда кўп намоз ўқирканлар. Унга дўстлари “Бироз дам олгин, роҳатлангин”, десалар. “Мен охират роҳатини хоҳлайман, у ерда дам оламан”, деган экан.

Салафи солиҳлардан бири: “Ким кун ва тунда намозга, Қуръон тиловати, зикр, тафаккур, илм талаби, ҳалол касб ҳамда уйқуга маълум вақтларни ажратиб қўйса, ўйин-кулгу ва бекорчи нарсаларга вақт қолмайди”, деган экан.

Вақтни, амалларни тартибга солишда намоз муҳим ўринга эга. Аллоҳ таоло Қуръони каримда шундай марҳамат қилади:

     “...Зеро, намоз мўминларга вақти тайин этилган ва (фарз деб) битилгандир” (Нисо, 103).

Баъзи олимлар вақтларини қуйидагича тақсимлаган эканлар: Бомдод намозидан кейинги вақт ёд олиш, тиловат, зикр ва тафаккур вақти. Қуёш чиқгандан пешингача иш, касб ва тижорат вақти. Пешин намозидан кейин илм талаб қилиш, тарих китобларини ўқиш вақти. Аср намозидан кейин нозик масалалар ва дақиқ жойларини чуқур ўрганиш вақти. Шомдан кейин ота-она, қариндош-уруғлар ҳамда ёру дўстларни зиёрат қиладиган вақт. Хуфтон намозидан кейин оила ва уйқу, туннинг охири қиём вақти.

Рамазон мусулмоннинг вақтини тартибга соладиган, Аллоҳ таолога яқинлик ҳосил қилинадиган ойдир. Бу ой ғанимат, кўпи кетиб озгинаси қолди. Бу ойда яхши ишларни одат қилиб, бошқа ойларда унга доимо амал қилишимиз лозим. Аллоҳ таоло бизларга ушбу Рамазонни ҳақиқий раҳмат, мағфират ва дўзаxдан озод бўладиган ой қилсин. Шунингдек, вақтимизни баракали қилиб, бизни унинг қадрига етадиганлардан қилсин.

 

 

Баҳриддин ПАРПИЕВ

الأحد, 03 تموز/يوليو 2016 00:00

Мусулмон бўлди

Саудия Арабистонида 55 йилдан буён муҳандис бўлиб ишлаб келаётган 87 ёшли америкалик Алберт Ханс исмли шахс Ислом динини қабул қилди.

Алберт 1961 йилда Саудия Арабистонига кўчиб келганидан буён муҳандис вазифасида ишлаб келмоқда. 24 нафар неваранинг буваси Алберт ўз исмини Муҳаммад исмига ўзгартирди.

 

Даврон НУРМУҲАММАД

тайёрлади.

الأحد, 03 تموز/يوليو 2016 00:00

Каъба ичида нима бор?

Ёпиқ эшик доим сирлидир. Қизиқувчан инсон онги тўсиқ ортида қандай хазина борлигини ўзича таҳмин қилаверади. Ҳақиқатдан ҳам, Каъбаи муаззаманинг тилла эшиклари ортида нималар борлиги кўпчиликни қизиқтиради. Бир неча юз йил муқаддам бу саволга ҳожат бўлмаган, чунки унинг ичига хоҳлаган инсон кириши мумкин эди. Ҳозир одамлар Каъбанинг ичига киришни қўя туринг, тиқилинчда қора тошга қўллари тегса катта гап. Каъба ичини тозалаш маросими Пайғамбаримиз Муҳаммад (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) дан суннатлиги боис, шунда фақат давлат арбоблари ёки юқори мартабали меҳмонларгина бундай шарафга сазовор бўладилар. Ахир, ҳар куни эшик очилаверса, минглаб зиёратчилар ундаги тинчлик, осойишталик ва сокинликка азият етказишлари табиий.

Хўш, айни пайтда ичкарида нималар бор?

Эшикдан бошлайлик. Эшикни безашга ишлатилган тилланинг миқдори унинг – “олтин эшик” деб номланишига ва унга “дунёдаги энг қимматбаҳо эшик” мақоми берилишига ҳақли, лекин энг асосийси у борлиқдаги энг мўътабар даргоҳга етакловчи йўлдир. 1979 йили Каъбага янги эшиклар ўрнатилган ва уни тайёрлаш учун 300 килограмм соф олтин кетган. Эшикка эшикни ясаган устанинг имзоси қўйилган ва атрофига Қуръони каримнинг қуйидаги ояти каримаси ўйиб ёзилган:

 إِنَّ أَوَّلَ بَيْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِي بِبَكَّةَ مُبَارَكًا وَهُدًى لِلْعَالَمِينَ

Албатта, одамлар (ибодати) учун қурилган биринчи Уй – Бакка (Макка)даги муборак ва оламлар учун ҳидоят (манбаи) бўлмиш (Каъба)дир (Оли Имрон, 96).

Ери ва деворларига мрамор плиталари ётқазилган. Ушбу мраморлардан бири бошқаларидан ранги ва тузилиши билан ажралиб туради. Маккаи мукаррама мусулмонлар тарафидан эгаллангандан сўнг Пайғамбаримиз Муҳаммад (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) айнан ана шу ерда намоз ўқиганлар. Шунинг учун шу жойда қилинган ибодат савоби улуғ ҳисобланади.

Деворларда бир хил оралиқда Аллоҳ уйини сақлаш учун қайғурган буюк шахсларнинг исмлари ва Каъбатуллоҳда қилинган ишларни ёритувчи матн ва безаклар осиб қўйилган. Бу каби деворий лавҳлар ҳаммаси бўлиб ўн дона, уларнинг сўнггиси 1996 йилда қилинган таъмирлаш ишлари ва унда бош-қош бўлган шахс ҳақида ёзилган.

Каъба томи думалоқ ишлов берилган ёғочли учта устунда туради. Уларнинг ҳар бири уч фаришта исмлари билан номланади. Аслида устунлар фақат декоратив шифтни ушлаб туради, ҳақиқий том ундан 120 сантиметр баландроқда. У “тик” ёғочидан пухта ишланган ва замонавий гидроизоляция билан қоплангандир.

Устунлар орасида ёғочли арқон тортилган бўлиб, унда кўпгина қадимий чироқлар ва дуолар солинган турли идишлар туради.

Деворларнинг эшик бўйидан баланд қисми ва шифтга ипак мато қопланган.

Ичкарида яна бир эшик борки, унинг ортидаги зина орқали томга чиқилади. Бу эшикка ҳам оз-мунча олтин ишлатилмаган.

Каъбага кираверишда кўзга ташланадиган икки устун оралиғида ўртача катталикдаги стол бор. Унинг нима учун мўлжаллангани номаълум. Бундан ташқари, мазкур столнинг тортмаси (қути) ҳам бор, ҳозир унга дуолар ёзилган ёзувлар қўйилса керак. Олдин унда Каъбапўш ва чироқлар сақланган.

Ҳа, тўрт томонинг қибла, деганлари ана шу ер. Ичкарида на хазина, на сирли билимлар олами, на бошқа оламга етакловчи йўл ёки ғайри-табиий ҳеч нарса йўқ.

Каъбатуллоҳ ичини бўшлиқ эгаллаган. Бу бўшлиққа кирган инсон фикрини жамлаб ибодат қилиши ва Аллоҳ таоло билан эркин мулоқот қилишга ҳеч нарса тўсиқ бўла олмайди.

 

Азизхон ҲАКИМОВ

тайёрлади.

Видеолавҳалар

Top