Ўтмишни билиш инсонга келажакка тўғри қараш, тўғри мўлжал олишга асос яратади. Тарихдан ўрганилган сабоқлар маърифатга ва тўғриликка олиб борадиган омилдир. Ҳозирда, бутун дунё глобаллашиб кетаётган бир даврда биз фарзандларимизнинг маърифатли бўлиши учун барча имкониятларимизни ишга солиб, тўғри йўлни ўргатишимиз, йўллашимиз лозим. Фарзанд тарбияси азалдан халқимиз учун энг муҳим масалалардан бўлиб келган. Муқаддас динимизда ҳам фарзанд тарбиясига, уларни жамиятга, динларига фойда келтирадиган қилиб тайёрлашга катта эътибор қаратилган. Бунда оналарнинг ўрни беқиёс, шу билан бирга, ўта масъулиятлидир. Чунки инсон туғилганидан то балоғатга етгунича, онаси ёнида, унинг тарбияси, меҳри, эътибори остида бўлади. Шу сабабли Аллоҳ таоло оналарга бу йўлда қатъият, сабр, меҳр-шафқат каби туйғуларни ато этган.

Исломий тарбияда аввало фарзанднинг тўғри эътиқодли бўлиши, гўзал ахлоқли бўлиб ўсишига эътибор қаратилади. Аллоҳ таоло Қуръони каримда фарзандларга эътибор қаратишга чақириб дейди: “Эй имон келтирганлар! Ўзларингизни ва оила аъзоларингизни ёқилғиси одамлар ва тошлар бўлмиш дўзахдан сақлангизки, унда дағал ва қаттиққўл, Аллоҳ буюрган нарсага итоатсизлик қилмайдиган, фақат буюрилган ишни қиладиган фаришталар (хизмат қилурлар)” (Таҳрим, 6). Фарзандларни дўзахдан сақлаш уларга соғлом эътиқод, чиройли тарбия бериш билан бўлади. Қуръони каримда ота-онанинг фарзандига тарбиясига Луқмон (алайҳиссалом)нинг ўғлига насиҳати каби гўзал намуналар келтирилган.

Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) фарзанд тарбияси аҳамиятига эътибор қаратиб: “Ота-она фарзандига гўзал одобдан яхшироқ нарсани мерос қолдира олмайди”, деганлар (Термизий ривояти).

Ибн Қудома Мақдисийнинг “Мухтасар минҳожил қосидин” китобида айтилади: “Бола тамйиз ёшига (оқ-қорани ажратадиган ёшга) етса, уни яхши назорат қилиш ва ҳолатларидан хабардор бўлиш лозим. Чунки у бу пайтда соф қалбли бўлиб, ҳар қандай нақшни қабул қилади. Агар яхшиликка одатлантирилса, шундай улғаяди. Ота-онаси ёки тарбиячиси унинг савобида шерик бўлади. Агар ёмонликка одатланса, шундай улғаяди. Ота-онаси ёки тарбиячиси ҳам унинг гуноҳига шерик бўладилар. Шу сабабли, уни ёмонликлардан сақлаш, одоб бериш, унга гўзал хулқларни ўргатиш керак”.

Улуғ аллома Ибн Сино ҳам боланинг тарбиясини унда ёмон хулқлар ўрнашиб олмасдан олдин бошлаш лозимлигини таъкидлаган.

Бугун юртимизда фарзанд туғилмасидан олдин соғлом дунёга келиши учун зарур шароитлар яратиш масаласи давлат сиёсати даражасига кўтарилган. Бироқ фақат давлат эмас, ҳар бир ота-она ўз фарзандининг соғлом туғилиши, соғлом ўсиб-улғайиши ва чиройли одобли, гўзал тарбияли бўлиши учун маъсулиятни ҳис килиши керак.

“Яккасарой” жоме масжиди имом ноиби

Абдуғаффор КЎЧАРОВ

18 октябрь

Пойтахтдаги Симпозиумлар саройида иш бошлаган “Ислом ҳамжиҳатлиги: Ўзбекистон ва Озарбайжон мисолида” мавзуидаги илмий-амалий анжуманда Ўзбекистон, Озарбайжон, Россия, Украина, Туркия, Қозоғистон, Қирғизистон, Ирландия, Германия ва бошқа давлатлар ҳамда диний конфессияларнинг раҳбарлари, олиму уламолари иштирок этди.

Ўзбекистон ва Озарбайжон Республикалари раҳбарлари анжуман иштирокчиларига табрик йўллашди. Ўзбекистон Президенти Шавкат Мирзиёевнинг анжуман иштирокчиларига йўллаган табригида, жумладан, бундай дейилади:

“Қадрли дўстлар!  "Ислом ҳамжиҳатлиги: Ўзбекистон ва Озарбайжон мисолида" халқаро конференцияси ислом динининг асл қадриятларини асраб-авайлаш, мусулмон давлатлари ўртасида дўстлик ва ҳамкорлик ришталарини мустаҳкамлаш, уларнинг равнақ топиши ва фаровонликка эришишдек эзгу мақсад йўлида хизмат қилишига ишонаман”.

19 октябрь

Меҳмонлар Ҳазрати Имом мажмуасига зиёратга келиб Ўзбекистон мусулмонлари идораси ҳамда Ҳазрати Имом жоме масжиди билан танишдилар. сўнгра Ҳазрати Усмон Мусҳафини, Бароқхон мадрасасини, Қаффол Шоший ва Зиёвуддин Эшон Бобохон мангу қўним топган масканларни зиёрат қилдилар. Тошкент Ислом институтига, “Минор” жоме масжидига бордилар. Куннинг энг муҳим воқеаси хорижлик меҳмонларнинг Президент Шавкат Мирзиёев билан учрашуви бўлди.

20 октябрь

Меҳмонлар муфтий ҳазрат бошчилигида Самарқандга бориб Имом Бухорий ҳазратларини, Ўзбекистон Республикасининг Биринчи Президенти Ислом Каримовнинг қабрини, Ҳазрат Дониёр мақбарасини зиёрат қилишди. Мирзо Улуғбек расадхонаси билан танишди. Сиёб бозорига, Гўри Мир мақбарасига, Регистон майдонига йўл олдилар бу табаррук маконда ётган улуғларнинг руҳларига бағишлаб тиловатлар қилдилар.  

21 октябрь

Меҳмонлар Бухорои шарифдаги Мир Араб ўрта махсус ислом билим юрти ва олий мадрасага, Баҳоуддин Нақшбанд мажмуасига бордилар. Сўнгра Бухорои шарифнинг диққатга сазовор жойларини томоша қилиб, шаҳар аҳолиси билан суҳбатлар қурдилар.

22 октябрь

"Ислом ҳамжиҳатлиги: Ўзбекистон – Озарбайжон мисолида” халқаро анжуман иштирокчиларининг Ўзбекистонга қилган ташрифи якунига етди. Улар азим Бухородан Баку шаҳрига олам-олам таассуротлар билан жўнаб кетишди. Меҳмонларни  Бухоро вилояти ҳокими Ўктам Барноев, Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Дин ишлари бўйича қўмита раиси Ортиқбек Юсупов, Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Усмонхон Алимов ҳазратлари кузатиб қолишди.

Анжуман ҳақида хорижий интернет сайтлари нималарни ёзмоқда?

islam.ru

 “Ислом ҳамжиҳатлиги: Ўзбекистон ва Озарбайжон мисолида” мавзуидаги илмий-амалий анжуман бўлиб ўтди. Анжуманга Ўзбекистон Дин ишлари қўмитаси, Ўзбекистон мусулмонлари идораси ҳамда Озарбайжон диний ташкилотлар билан ишлаш бошқармаси ва Кавказ мусулмонлари идораси ташкилотчилик қилди. 

Анжуман ишида ташкилотчи давлатлар – Ўзбекистон ва Озарбайжон, Россия Федерацияси ва бошқа хорижий давлатларнинг диний арбоблари, илмий соҳа вакиллари, Фанлар академияси олимлари ва бошқа меҳмонлар иштирок этди.

Анжуманга фахрий меҳмон сифатида Доғистон Республикаси муфтийси ўринбосари Аҳмад Кахаев, Россия мусулмонлари жамияти раиси Альбир Крганов, Ставрополь ўлкаси муфтийси Муҳаммад ҳожи Раҳимов ва бошқалар қатнашди. 

Анжумандан кўзда тутилган асосий мақсад – исломий қадриятларни эъзозлаш,  диний мулоқотлар ва исломий ҳамжиҳатликни янги босқичга олиб чиқиш, ҳозирги даврдаги хатарларга ўз муносабатларини маълум қилишдан иборат эди. 

Анжуман ўз ишини ялпи мажлис ва гуруҳларга бўлинган ҳолда давом эттирди. Унда Ўзбекистон асрлар давомида диний маърифатни шакллантириш, исломий қадриятларни тарғиб этиш, динлар ва маданиятлараро алоқаларни ривожлантиришга катта ҳисса қўшиб келаётгани таъкидланди. 

 T.C. Başbakanlık
Diyanet İşleri Başkanlığı

Туркия Республикаси Диний бошқармаси раиси профессор, доктор Али Эрбаш “Ислом ҳамжиҳатлиги: Ўзбекистон ва Озарбайжон мисолида” мавзуидаги илмий-амалий анжуманда қатнашиш учун Ўзбекистон пойтахти Тошкентга борди. Доктор Али Эрбаш сафарнинг иккинчи кунидан мўътабар жойларни зиёрат этишни бошлади.

У Кавказ мусулмонлари идораси раиси Оллоҳшукур Пошшозода ва бошқа меҳмонлар билан биргаликда Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси Усмонхон Алимовнинг зиёрати учун унинг қароргоҳига борди.

Бир оздан сўнг ҳаммаси биргаликда Ўзбекистоннинг бош масжиди – Ҳазрати Имом масжидини ва Ҳазрати Усмон Мусҳафини зиёрат этишди.

Доктор Али Эрбаш Тошкент ислом институтига ҳам ташриф буюриб талабалар билан суҳбатлашди.

 Ўзбекистон пойтахти Тошкентда “Ислом ҳамжиҳатлиги: Ўзбекистон ва Озарбайжон мисолида” мавзуидаги илмий-амалий анжуман бўлиб ўтди...  

Анжуманда Осетия муфтийси Ҳожимурод Гацалов иштирок этди.

Анжуманнинг асосий мақсади – исломий қадриятлар, динлараро мулоқот ва исломий бирдамлик анъаналари, шунингдек, ҳозирги вақтдаги таҳдидларга қарши биргаликда курашиш масалаларидир.

Анжуман доирасида ялпи мажлис ва гуруҳларга бўлинган йиғилишлар ўтказилди. Ушбу тадбирларда Ўзбекистон асрлар мобайнида маънавиятни юксалтириш, диний маданиятни шакллантириш, кўп маданиятли муҳитни барқарорлаштириш, динлар ва маданиятлараро мулоқотни ўрнатиш, исломий қадриятларни тарғиб этишга катта ҳисса қўшиб келаётгани таъкидланди.

Бугунги кунда ушбу масалалар ҳар қачонгидан ҳам муҳим аҳамият касб этаётгани боис мазкур анжуманнинг ўтказилиши долзарб экани қайд этилди.

Қирғизистон мусулмонлари идорасининг расмий сайти MUFTIYAT.KG.

Ўзбекистон пойтахти Тошкентда “Ислом ҳамжиҳатлиги: Ўзбекистон ва Озарбайжон мисолида” мавзуидаги илмий-амалий анжуманга Қирғизистон Республикаси муфтийси Максатбек Токтомешов таклиф этилди.

Анжуман Марказий Осиё мамлакатлари  диний идораларининг замонавий муаммолар бўйича ягона позициясини шакллантириш, террорчилик ва экстремизмга қарши курашиш юзасидан тажриба алмашиш, мусулмонлик муҳитида ушбу ҳодисаларнинг олдини олиш бўйича амалий услубларни муҳокама қилиш ва такомиллаштириш, ёшлар тарбияси бўйича олиб борилаётган ишларни мувофиқлаштириш, бунинг учун алоқаларни янада кенгайтириш, диний бағрикенглик, яхши қўшничилик, мўътадил исломни шакллантиришнинг анъанавий қадриятларини илгари суриш масалаларидир.

Қозоғистон мусулмонлари идорасининг расмий сайти muftyat.kz

Ўзбекистон пойтахти Тошкентда “Ислом ҳамжиҳатлиги: Ўзбекистон ва Озарбайжон мисолида” мавзуидаги илмий-амалий анжуман бўлиб ўтди.

Анжуман доирасида Қозоғистон Республикаси мусулмонлари идораси раиси, олий муфтий Эржан Малгажўғли Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси Усмонхон Алимов билан учрашди.

Учрашув чоғида тарафлар икки давлат ўртасидаги диний ва маданий алоқаларни янада кенгайтириш юзасидан фикр алмашдилар. Олий Муфтий Эржан ҳожи Малгажўғли Ўзбекистон ва Қозоғистон диний арбоблари ўртасидаги алоқаларни ривожлантириш Марказий Осиё дини мактабининг янгиланиши бўлишини айтди. Ушбу мактаб ҳанафий мазҳабидаги мусулмон қардошларнинг тажриба алмашиши, устоз-шогирдлик муносабатларини янги босқичга кўтариши, шу аснода турли диний оқимларнинг асоссиз даъволарига асосли жавоблар берадиган мактаб бўлишига ишонишини маълум қилди. Икки қўшни мамлакат талабаларини ҳамкорликда ўқитиш Ўзбекистон ва Қозоғистон ўртасида илмий ва амалий алоқаларни мустаҳкамлашга хизмат қилади, деди у.

Шунингдек, Эржан ҳожи Малгажўғли ақидавий ва фиқҳий масалалар юзасидан фатво беришнинг умумий базасини яратишни таклиф қилди. Усмонхон Алимов ҳазратлари ушбу фикрни қўллаб-қувватладилар.

Дамин ЖУМАҚУЛ тайёрлади

Аввал хабар қилганимиздек, Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Усмонхон Алимов ҳазратлари “Ислом ҳамжиҳатлиги: Ўзбекистон-Озарбайжон мисолида” халқаро илмий-амалий анжумани иштирокчиларини диёримизнинг энг мўътабар масканлари бўлган Тошкент, Самарқанд ва Бухоро шаҳарлари  бўйлаб, азиз-авлиёлар хоки поклари қўним топган жойларни зиёрат қилишга таклиф қилган эдилар.

Муфтий ҳазратларининг таклифларига биноан эътиборли меҳмонлар куни кеча пойтахтдаги мўътабар жойларни зиёрат қилдилар ҳамда уларни муҳтарам Президентимиз Шавкат Мирзиёев қабул қилдилар.

Кеча тонгдан меҳмонлар муфтий ҳазрат бошчилигида «Афросиёб» тезюрар поездига ўтириб Самарқандга қараб йўлга тушган эди. Улар куннинг биринчи ярмида Самарқандга етиб боришди. Уларни вилоят раҳбарлари ва олиму уламолари, навқирон ёшлар ҳамроҳлигида катта хурсандчилик билан кутиб олишди. Нуфузли меҳмонлар “Регистон плаза» меҳмонхонасига жойлашди ва Имом Бухорий ҳазратларининг зиёратига келиб, жума намозини ушбу муборак масканда ўқидилар. Сўнгра Ўзбекистон Республикасининг Биринчи Президенти Ислом Каримовнинг қабрини, Ҳазрат Дониёр мақбарасини зиёрат қилишди. Мирзо Улуғбек расадхонасига борган  меҳмонлар  расадхонанинг нақадар пухта илмга асосланган ҳолда қурилганига яна бир бор иқрор бўлиб, улуғ бобокалонимизнинг закосига қойил қолганини изҳор этдилар. Бу маконда не-не буюк олимлар илмий-тадқиқот ишларини олиб боргани, уларнинг бебаҳо илмий меросини топиб ўрганиш масаласида астроном олимларга кўмак бериш зарурлиги тўғрисида фикр алмашдилар.

Сиёб бозорига ташриф буюрган меҳмонлар сархил меваларни кўриб уларни етиштирган бободеҳқонларнинг ҳақларига дуолар қилишди. Бозор аҳли билан дилдан суҳбатлашдилар.

Бозордан чиқиб Гўри Мир мақбарасига, Регистон майдонига йўл олдилар бу табаррук маконда ётган улуғларнинг руҳларига бағишлаб тиловатлар қилдилар.  Шунинг билан уларнинг Самарқанд шаҳридаги диққатга сазовор жойлар бўйлаб уюштирган зиёратлари якунланди.

Анжуман иштирокчилари бугун Бухорога бориб “Грант Бухоро” меҳмонхонасига жойлашиб, бир оз ҳордиқ чиқарганларидан сўнг Мир Араб мадрасасига бордилар. Зеро, уларнинг кўпларининг ана шу мадраса билан боғлиқ гўзал хотиралари бор. Улар ушбу мадрасада ўқиб, илм олган, умрининг гуллаган даврини – ёшлик йилларини ана шу муаззам масканда ўтказган. Уларнинг ўзлари бу жойни “Ўзбекистон – иккинчи ватаним, Бухоро – она шаҳрим” деб эъзозлайди.

Мир Араб ўрта махсус ислом билим юрти ва олий мадраса устоз-мударрислари ва талабалари билан дилдан суҳбат қурган меҳмонлар уларга ўзлари ўқиган давр шароити, муҳтарам устозлари, курсдош дўстлари ҳақида ибратли ва қизиқарли хотираларни сўзлаб бердилар. Шу аснода гўёки уларнинг ўзлари ҳам ёшлик даврига қайтгандек бўлди.

Қалбларида ғайрат-шижоати, кўзларида устодларга самимий муҳаббати акс этиб турган талабалар Баҳоуддин Нақшбанд мажмуасига бормоқчи бўлган меҳмонларни анча йўлга кузатиб бордилар.

Баҳоуддин Нақшбанд ҳазратларининг зиёратига келган меҳмонлар у зотнинг ҳаққига дуо қилганларидан сўнг бу жойни шундай обод ва кўркам масканга айлантирган зотларнинг ҳам ҳақларига дуо қилдилар.

Дамин ЖУМАҚУЛ

Конференция иштирокчилари «Баҳоуддин Нақшбанд" мажмуасида 

 Меҳмонлар «Мир Араб» мадрасасида 

Меҳмонлар «Мир Араб» олий мадрасасида 

Ҳурматли мухлислар, "Ислом ҳамжиҳатлиги: Ўзбекистон – Озарбайжон мисолида” халқаро анжуман иштирокчиларининг Ўзбекистонга қилган ташрифлари ўз якунига етди. Улар бир неча дақиқа олдин азим Бухоро шаҳридан Баку шаҳрига олам-олам таассуротлар билан жўнаб кетишди. Уларни  Бухоро вилояти ҳокими Ўктам Барноев, Вазирлар маҳкамаси ҳузуридаги Дин ишлари бўйича қўмита раиси Ортиқбек Юсупов, Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Усмонхон Алимов ҳазратлари кузатишди. Азиз меҳмонларимизга оқ йўл тилаймиз! 

Халқаро конференция иштирокчилари «Афросиёб» тезюрар поездида Самарқандга кетишмоқда.

Конференция иштирокчилари «Регистон плаза» меҳмонхонасига жойлашишмоқда.

 Меҳмонлар Имом Бухорий бобомиз қабрларини зиёрат қилишди. 

Конференция иштирокчилари Ўзбекистон республикасининг биринчи Президенти Ислом Каримов қабрини зиёрат қилишди

Конференция иштирокчилари Ҳазрат Дониёр мақбарасини зиёрат қилишди

Конференция иштирокчилари Мирзо Улуғбек расадхонасида.

Конференция иштирокчилари Сиёб бозорида.

Конференция иштирокчилари Гўри Мир мақбарасида.

Конференция иштирокчилари Регистон майдонида бўлишди. Шунинг билан уларнинг Самарқанд шаҳридаги диққатга сазовор жойлар бўйлаб уюштирган зиёратлари якунланди.

Ҳурматли порталимиз мухлислари, халқаро конференция иштирокчилари эртага эрталаб Самарқанд шаҳридан Бухорога жўнаб кетишади. Сафар дастурига кўра, улар шаҳардаги диққатга сазовор жойларни зиёрат қилишади. Muslim.uz портали ижодкорлари эртанги сафар жараёнлари, иштирокчиларнинг таассуротларини телеграмдаги каналимиз, фейсбукдаги саҳифамиз  ва сайтимиз орқали ёритиб боришни режалаштирганмиз. Бизни кузатиб боринг.

 Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Усмонхон Алимов ҳазратлари “Ислом ҳамжиҳатлиги: Ўзбекистон-Озарбайжон мисолида” халқаро илмий-амалий анжуманида сўзлаган маърузасида Ўзбекистонда виждон ва эътиқод эркинлиги таъминланиб, диний бағрикенглик тобора мустаҳкамланаётгани, қисқа вақтда Қорақалпоғистонда “Имом Эшон Муҳаммад” масжиди, Хоразмда “Охун бобо” масжиди, Тошкентда “Сузук ота” масжидини катта мажмуа шаклида бунёд этилаётгани, Сурхондарёда Имом Термизий, Қашқадарёда Абу Муин Насафий мажмуаларининг қайта қурилаётгани, Бухорода Мир Араб олий мадрасаси ва Термиз шаҳрида Имом Термизий халқаро илмий-тадқиқот маркази иш бошлагани катта туҳфа бўлгани ҳақида сўз юритдилар.

Айниқса, Самарқандда Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот маркази ташкил этилгани аждодларимизнинг бой маънавий мероси бутун ислом оламида кенг ўрганилишига имконият беришини таъкидладилар ҳамда Ҳазрати Имом мажмуасида Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази, Ислом академиясининг очилиши ва мамлакатимиз ҳудудларида ақида, калом, фиқҳ, тафсир ва ҳадис мактабларининг ташкил этилиши диёримиздан яна Имом Бухорий, Имом Термизий, Имом Мотуридий, Бурҳониддин Марғилоний каби алломалар етишиб чиқишига катта ишонч уйғотишини айтдилар.

Муфтий ҳазратлари нутқини: “Фурсатдан фойдаланиб, Сиз азиз меҳмонларни диёримизнинг энг мўътабар масканлари бўлган Тошкент, Самарқанд ва Бухоро шаҳарлари  бўйлаб, азиз-авлиёлар хоки поклари қўним топган жойларни зиёрат қилишга таклиф этаман”, деган таклиф билан якунладилар.

Муфтий ҳазратларининг таклифларига биноан анжуманга ташриф буюрган эътиборли меҳмонлар кеча Ҳазрати Имом мажмуасига зиёратга келиб Ўзбекистон мусулмонлари идораси ҳамда Ҳазрати Имом жоме масжиди билан танишдилар. сўнгра Ҳазрати Усмон Мусҳафини, Бароқхон мадрасасини, Қаффол Шоший ва Зиёвуддин Эшон Бобохон мангу қўним топган масканларни зиёрат қилдилар. Тошкент Ислом институтига бориб ўқитувчи ва талабалар билан самимий суҳбат қурдилар. Ундан кейин эса “Минор” жоме масжидига бордилар. Кечаги куннинг энг муҳим воқеаси хорижлик меҳмонларнинг Президент Шавкат Мирзиёев билан учрашуви бўлди.

Бугун тонгдан меҳмонлар муфтий ҳазрат бошчилигида «Афросиёб» тезюрар поездига ўтириб Самарқандга қараб йўлга тушган эди. Улар куннинг биринчи ярмида Самарқандга етиб боришди. Уларни вилоят раҳбарлари ва олиму уламолари, навқирон ёшлар ҳамроҳлигида катта хурсандчилик билан кутиб олишди. Нуфузли меҳмонлар “Регистон плаза» меҳмонхонасига жойлашди ва вақтни ғанимат билиб Имом Бухорий ҳазратларининг зиёратига ошиқдилар.

Жума намозини ушбу муборак масканда ўқидилар. Сўнгра Ўзбекистон Республикасининг Биринчи Президенти Ислом Каримовнинг қабрини зиёрат этишди.  Энди эса шаҳардаги диққатга сазовор жойларни кўздан кечирмоқдалар.

Дамин ЖУМАҚУЛ