Давлатимиз раҳбарининг Олий Мажлис палаталарига тақдим этган Мурожаатномасини алоҳида эътибор, катта ҳаяжон, чуқур мамнуният билан тингладик. Унда қайд этилган масалалар ҳар биримизни тўлқинлантирди, ўйлантирди, мушоҳадага чорлади. Айниқса, фарзандлар таълим-тарбияси, ёт ғояларга эргашиб, адашганлар қисмати хусусида гапирар экан, Президентимиз биз улуғ алломалар ворислари эканлигимизни, юртимизда ислом динининг асл моҳиятини тарғиб этиш борасида улкан ишлар олиб борилаётганини, шундай экан, ноёб ва бой маънавий меросимиздан ёшларимизни қанча кўп баҳраманд этсак, шунчалик наф бўлишини таъкидлаб ўтдилар.
Юракдан айтилган бу сўзлар кимни таъсирлантирмайди, кимни қувонтирмайди?! Дарҳақиқат, мамлакатимиз фозилу фузалолари азал-азалдан жаҳон аро шуҳрат қозониб, ҳақли равишда “Ислом оламининг қуввати” унвонига сазовор бўлган. Самарқанд ва Бухорода Мирзо Улуғбек қурдирган мадрасалар ўрта асрларнинг университетлари вазифасини бажарган. Айни вақтда аждодларимизнинг диний-маърифий меросини янада теран ўрганиш ва таҳлил қилиш, уларнинг илмий анъаналарини муносиб давом эттириш бугунги авлод олдида турган долзарб вазифалардан саналади.
Шунингдек, шиддат билан ўзгариб бораётган глобаллашув даврида дунёда муқаддас ислом дини аҳкомларини нотўғри талқин қилиш, уларни сохталаштириш йўли билан турли фитна ва бузғунчиликлар содир этиш ҳолатлари кузатилаётгани ҳеч кимга сир эмас. Бундай мураккаб вазият динимизнинг софлигини сақлаш, унинг тинчлик ва инсонпарварликдан иборат асл моҳиятини аҳоли ва, айниқса, ёшларга етказишга қодир, юқори даражада илмий ва диний салоҳиятга эга мутахассисларни тайёрлашни тақозо қилмоқда.
Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг 2017 йилнинг 1 сентябрида Тошкент шаҳридаги Ҳазрати Имом мажмуасида давлат, жамоат ва ёшлар ташкилотлари, диний соҳа вакиллари билан учрашувида диний таълим тизимини таҳлилий ўрганиб чиқиш ва замон талаблари асосида такомиллаштириш, юқори илмий тайёргарликка эга мутахассисларни тайёрлашни йўлга қўйиш бўйича вазифалар белгилаб берилган эди. Ана шу вазифалар асосида буюк мутафаккир аждодларимиз асос солган илмий мактаблар ва йўналишлар давомийлигини таъминлаш, олий ва ўрта махсус диний таълим ўқув юртлари, илмий тадқиқотлар марказларини юқори илмий савия ва малакага эга мутахассислар тайёрлаш мақсадида Президентимиз томонидан 2017 йил 15 декабрда имзоланган “Ўзбекистон Ислом академиясини ташкил этиш чора-тадбирлари тўғрисида”ги қарор барчамизни беҳад қувонтирди.
Академиянинг ташкил қилиниши юртимизда ислом дини назариясини чуқур эгаллаган, буюк аждодларимизнинг бебаҳо илмий-маърифий меросини теран ўрганган, диний ва дунёвий илмлар, хорижий тилларни пухта ўзлаштирган ҳар томонлама етук мутахассислар тайёрлаш имконини яратади. У ерда машғулотлар ўтказиш, илмий-тадқиқот ишларини амалга ошириш жараёнига Ўзбекистон Фанлар академияси Шарқшунослик институти, Тошкент давлат шарқшунослик институти, Тошкент ислом университети, Ўзбекистон Миллий университетининг профессорлари, фан докторлари ва номзодлари, шунингдек, хорижий давлатларидан исломшунос олим ва мутахассислар жалб этилади. Академияда олиб бориладиган илмий-тадқиқот ишлари натижалари асосида Ўзбекистон Ислом энциклопедияси, буюк аждодларимиз тўғрисида илмий-оммабоп адабиётлар, илмий-маърифий китоблар яратилади, илмий журнал чоп этилиши кўзда тутилган.
Бугунги кундаги тезкорлик, очиқлик, эркинлик тамойилларига асосланган интеграция жараёнларининг чуқурлашиши, ўз навбатида, жамият барча соҳаларининг шиддат билан ривожланишига кенг йўл очмоқда. Бир томондан янги ташкил топган давлатлардаги миллий ва диний ўзликни англаш жараёнлари кечаётган бўлса, иккинчи томондан, маданиятлараро ўзаро таъсирлашиш кучайиб, жамият соҳалари доирасида глобал яхлитлашиш тенденцияси вужудга келмоқда. Айни пайтда, турли сиёсий кучлар томонидан диний омилдан ғаразли мақсадлар йўлида фойдаланишнинг янги усул ва воситаларининг қўлланилиши диний экстремизм, халқаро терроризм муаммоларининг чуқурлашиб боришига олиб келмоқда. Шу жиҳатдан, кўп конфессияли Ўзбекистоннинг глобал диний маконда тутган ўрни ва унга таъсир этувчи объектив ва субъектив омилларни аниқлаш, мустақиллик йилларида диний соҳада амалга оширилган ислоҳотлар ҳамда эришилган ютуқларни таҳлил қилиш, мазкур соҳа ривожланишининг ўзига хос хусусиятларини тадқиқ этиш муҳим назарий ва амалий аҳамият касб этади.
Хусусан, бугун Президентимиз Шавкат Мирзиёев таклифи ва ташаббуси асосида ислом дини равнақи, унутилган улуғ алломаларимиз ҳаёти ва фаолияти, шунингдек, уларнинг нафақат мусулмон олами, балки бутун дунё халқлари тан олган асарларини халқимизга қайтариш, диний билимларни теран ўрганиш имконини берувчи янги билим даргоҳларини очиш, хорижий мамлакатлар билан турли соҳаларда кенг алоқалар боғлаш бўйича кўплаб хайрли ва эзгу ишлар амалга оширилди. Бу ишларнинг барчаси эзгуликни кўзлаб олиб борилаётган оқилона сиёсат маҳсулидир.
Маълумки, дин маданий, маънавий инсоний қадриятларни сақлаб қолиш ҳамда авлоддан авлодга етказишдаги роли беқиёсдир. Ўзбек халқи ҳаётига диний қадриятлар, исломий тушунчалар чуқур сингиб кетган. Ёшларни дунёвий билимлар билан бир қаторда Имом Бухорий тўплаган ҳадислар, Нақшбандий таълимоти, Термизий ўгитлари, Яссавий ҳикматлари асосида тарбия қилиш муҳим аҳамиятга эга. Зеро, алломаларнинг илмий-маънавий мероси ўзбек миллати, халқи ғурурига ғурур қўшиб, уларнинг ворислари сифатида ягона халқ бўлиб яшашида куч-қувват бағишлайди.
Бугунги глобаллашув шароитида ранг-баранг, баъзан бир-бирига мутлақо зид дунёқарашлар, сиёсий, миллий, диний оқимлар, мазҳаб ва секталар ўртасидаги фикр талашувлари гоҳо баҳс-мунозара доирасидан чиқиб қонли тўқнашувлар, оммавий қирғинларга сабаб бўлмоқда, одамлар бошига беҳисоб қайғу-кулфатлар солмоқда. Ислом дини эса турли халқлар ўртасида мулоқот ўрнатиш, уларни маънавий ва руҳий жиҳатдан яқинлаштириш, зулм ва зўравонликка қарши биргаликда курашга даъват этиш борасидаги аҳамияти беқиёсдир. Шу боис бу ҳақда Юртбошимиз Бирлашган Миллат Ташкилоти Бош ассамблеясининг 72-сессиясида тарихда биринчилардан бўлиб бонг урди. Юртбошимизнинг Ўзбекистоннинг тинчликни асраш, бутун башариятни дўстлик ва биродарликда яшашга даъват этиш, одамларни олий мақсадлар сари бошлашга қаратилган фикр ва мулоҳазалари, шубҳасиз, миллати, дини ва тилидан қатъи назар, жаҳондаги ҳар бир инсонда чуқур ҳурмат туйғусини уйғотди.
Сўнгги пайтда жамиятимизда амалга оширилган таҳлиллар турли соҳалар ва даражаларда амалга оширилаётган тадбирларга қарамай, жиноятчиликнинг қисқариши жуда секин экани, асрий миллий ананаларимизга хилоф равишда бир оила аъзолари орасида келишмовчиликлар ҳатто қотиллик содир этилишига олиб келаётгани Президентимиз Шавкат Мирзиёевнинг 17 ноябрь куни ички ишлар органлари ва тинчлик-осойишталикни таъминлашда иштирок этувчи бошқа соҳалари билан учрашувда таълим-тарбия ишларида жумладан имом-хатибларнинг ҳам фаоллиги ва масъулиятини оширишга чақирди.
Дарҳақиқат, фарзандлар – юрт келажаги, уларнинг тарбиясини ота-оналар, мактаб ва бошқа таълим муассасалари, ҳуқуқ-тартибот органлари билан бир қаторда диний соҳа ходимлари ҳам иштирок этишлари, одамлар орасида кўпроқ бўлиши айни заруратдир. Бу борада ҳар биримиз давлатимиз раҳбари айтганидек, қилаётган ишимизга, аввало, ўзимизни ишонтирсак, таълим-тарбия тизимидаги ўзгаришлар ҳам албатта ёшларимизни буюк аждодларимизга муносиб бўлиш, ватанпарварлик ва одамийлик, меҳнатсеварлик ва илмга чанқоқлик руҳида тарбияланишларида катта натижалар беради.
Тоир РЎЗИЕВ,
Навоий вилояти бош имом-хатиби.
