Шу йил 25 январь куни Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси ўринбосари, Тошкент Ислом институти ректори Муҳаммадолим Муҳаммадсиддиқов, Дин ишлари бўйича қўмита бошқарма бошлиғи Муҳиддин Ҳакимов ва Диний идора бўлим мудири Музаффар Камолов ва институтнинг Модуль таълим тизими талабалари билан очиқ мулоқот ўтказилди.

Тадбирни ректор Муҳаммадолим домла кириш сўзи билан очиб, Модуль таълим тизими фаолияти, ўқув дастурлари, ўтилаётган фанлар ва ташкилий масалалар юзасидан маълумот берди.

Соҳа масъуллари ҳозирда институтда таълим олаётган 360 дан зиёд масжид ходими бўлган талабалар билан мулоқотда уларнинг ўқиши, дарсларда қатнашиши, уларга яратилган шароитлар, шартнома тўловлари, дарслар билан узвий давом этаётган имомлик фаолиятлари борасида ўзаро фикр алмашилди.

Маълумот ўрнида Тошкент ислом институтида 2019-2020 ўқув йилидан бошлаб ўрта махсус маълумотга эга имом-хатиб ва имом ноибларни олий маълумотли кадрлар қилиб тайёрлаш мақсадида Модуль таълим тизими жорий қилинган.

Модуль таълим тизимига абитуриентларни Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг Қорақалпоғистон Республикаси қозиёти ва вилоятлар вакиллари тавсия этади. Улар масжиддаги иш фаолиятидан ажралмаган ҳолда 3 йил мобайнида тўлов-шартнома асосида таҳсил олади.

Бу тизимга Ўзбекистон мусулмонлари идораси тасарруфидаги ўрта махсус ислом таълим муассасаларини тамомлаган, 4 йил ва ундан ортиқ муддат давомида Диний идора тизимидаги масжидларда фаолият олиб бораётган имом-хатиб ва имом ноиблари имтиҳон асосида ўқишга қабул қилинади.

Модуль таълими учун олий маълумотли диний кадрларга бўлган эҳтиёждан келиб чиқиб вилоятлар кесимида квоталар ажратилган.
Вилоятларга ажратилган квотага кўра энг юқори балл тўплаган 60 нафар имом-хатиб ва 60 нафар ноиб имом жами 120 нафар абитуриент Олий Маъҳад талабаси бўлади.

Тошкент Ислом институти
Матбуот хизмати

Шу йил 27 январь куни Имом Бухорий номидаги Тошкент ислом институти ва Иордания Ҳошимийлар Қироллигининг “Ат-Танал ал-арабий” – التّنال العربيّ “Араб тилини билиш халқаро сертификати”ни берувчи таълим ва тест ташкилоти ўртасида Англашув меморандуми имзоланди. 

Маросимда хорижий ташкилот мутасаддилари, институт ректори Муҳаммадолим домла Муҳаммадсидиқов, проректор Соатмурод Примов ва профессор-ўқитувчилари иштирок этди.

Маълумот учун, “Ат-Танал ал-арабий” التّنال العربيّ  –  “Араб тилини билиш халқаро сертификати” тест тизими араб тили она тили бўлган мамлакатларда ишлаш, ўқиш, саёҳат қилишга ёрдам беришга мўлжалланган.

Тест давомида араб тилида тинглаш, гапириш, ўқиш ва грамматикани билиш қобилияти баҳоланади. Араб тилини билиш бир неча стандартлар бўйича, хусусан, араб тилини она тилида сўзлашувчиларга ўргатиш стандартлари ва тиллар учун умумий Европа маълумотномаси (CEFR) стандартлари билан таснифланган.

Мулоқот якунида икки муассаса ўртасида Англашув меморандумини имзолаш баробарида “Ат-Танал” ташкилоти мутасаддилари Олиймаъҳадда тест имтиҳонларини ўтказиш учун шароитлар билан яқиндан танишди.  

Мазкур сертификат институтдаги устоз ва талабалар ўртасида  араб тили илмий муҳитини жонлантириш, талабаларнинг дарсга бўлган қизиқиш ва рағбатини кучайтириш, олийгоҳнинг салоҳиятини оширишда муҳим аҳамият касб этади.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси

Матбуот хизмати

 Cавол: Баъзи инсонлар ўтганларининг қабрлари устига доимий Қуръон тиловат қилиб турувчи чипларни ўрнатиб қўймоқдалар. Шу иш жоизми, ушбу тиловатлардан маййитга савоб етадими?

 Жавоб: Бисмиллаҳир роҳманир роҳийм.

Ушбу саволнинг жавобида иккита муҳим жиҳатни мулоҳаза қилиш лозим. Биринчиси Қуръони каримни улуғлаш ва тиловат қилинганда унга қулоқ тутиш. Иккинчиси тиловатдан маййитларга манфаат етиши.

1. Қуръони карим мўмин-мусулмонларга буюк неъмат ва тенги йўқ инъомдир. Аллоҳ таоло Қуръони каримни бундай сифатлайди: «… Бу (Қуръон) имон келтирадиган қавм учун Роббингиздан кўрсатмалар, ҳидоят ва раҳмат (манбаи)дир»» (Аъроф, 203). Аллоҳ таоло: «Қуръон ўқилганда уни тинглангиз ва сукут сақлангиз! Шояд (шунда) раҳм қилингайсиз!» дейди (Аъроф, 204).

Мазкур оятдан Қуръон тиловат қилинганда тинглаш ва жим туриш вожиб экани маълум бўлади. Каломуллоҳни тафаккур ва хушу билан тинглаш муқаддас динимиз талабидир. Қуръони каримни тинглаш қалбга шифо бўлиб, инсонни тоат-ибодат ва тақвога бошлайди. Натижада банда Аллоҳ таолонинг раҳмат ва мағфиратига эришади. Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ким Аллоҳ таолонинг китобидан бир оят тингласа, унга битта савоб кўпайтирилиб берилади. Ким Қуръон тиловат қилса, унга қиёмат куни нур бўлади”, дедилар” (Имом Аҳмад ривояти).

2. Аҳли сунна вал жамоа эътиқодига кўра тоат-ибодатларнинг савоби марҳумларга етиб боради. Хусусан, марҳумларга Қуръон тиловатининг савобини бағишлаш жоиз ва унинг савоби уларга етиб боради.

Имом Субкий бу хусусда қуйидагиларни айтади: “Қабр устида маълум муддат ёки маълум миқдор қироат қилиб бериш учун ижара келишуви жоиздир. Чунки қироат вақтида раҳмат ёғилгани учун маййит манфаат олади. Қабрдаги маййит бу борада тирик каби бўлади. Унга қироатдан кейин дуо қилинса ёки савобини бағишланса ҳам, бу ишларни қилмаса ҳам Қуръон манфаати етади... Агар савобини бағишласа бу ҳам дуога киради ва ўлик бундан фойда олади”.

Юқоридаги иборалардан қабрдаги марҳумларга тиловат савоби етиб бориши учун тиловат қилувчи киши тиловатнинг савобини унга бағишлаши керак бўлади. Электрон жиҳозлардаги тиловатда эса бу нарса топилмайди. Лекин қабр ёнида тиловат қилинса у ерга раҳмат ёғиши, шу эътибордан қабрдаги маййитга манфаат етиши умид қилинади.

Уламолар бу икки жиҳатни ҳисобга олган ҳолда бу каби жиҳозларни қўйиш Қуръон каримга ҳурматсизлик ҳолатини келтириб чиқармаслиги ҳамда одамларга ташвиш келтирмаслигини шарт қиладилар. Масалан, унинг ёнида қабр кавланса ва бошқа маййит дафн қилинса ёки одамлар зиёрат ёки бошқа юмушлари учун келиб унга қулоқ солмасалар, Қуръони каримни эшитиб жим туриш буйруғига зид иш бўлади. Натижада улар ва бунга сабабчи бўлган инсонлар гуноҳкор бўлиб қоладилар. Бундай ҳолатларда Қуръон тиловат қилиб турувчи жиҳозларни қабр устига қўйиш жоиз эмас. Бунинг ўрнига инсон ўзи тиловат қилиб бағишлаши, имкони бўлса қабристонга бориб, қабрни зиёрат қилгач тиловат қилса, мақсадга мувофиқ бўлади. Шунда ўзи учун ҳам, маййит учун ҳам савоб ҳосил бўлади. Шу мулоҳазалар эътиборидан қабрлар устига бундай жиҳозларни қўйиш тавсия этилмайди. Валлоҳу аълам.

 Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво маркази.

Имом Бухорий номидаги Тошкент Ислом институтида “Январь – Араб тили ва Балоғат фан ойлиги” муносабати билан 3-курс талабалари ўқиб тугатган “Шарҳи Мулло” китобининг “Хатмул кутуб” тадбири ўтказилди.

Унда Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси ўринбосари, Тошкент Ислом институти ректори Муҳаммадолим Муҳаммадсиддиқов, Диний идора Қуръони карим ва тажвидни ўргатиш бўлими мудири Шайх Алижон қори, устоз-мураббийлар ва талаба-ёшлар иштирок этди.

Илмий-маърифий маросимда сўзга чиққан нотиқлар олийгоҳда халқ орасида “Шарҳи Мулла” номи билан машҳур бўлган китоб бўйича ҳам талабаларга шаҳодатнома бериш анъанаси йўлга қўйилгани, мазкур асар Ислом илмларини ўрганишда араб тилига оид таянч манба экани, Ибн Ҳожибнинг Кофия китоби матнига ёзилган шарҳлардан бири Абдураҳмон Жомийнинг “Фаваидуз зияиййа” китоби Тиллар кафедраси Араб тили ўқитувчиси Улуғбек Ҳасанов устозлигида 3-курс талабаларига 2 йил мобайнида ўқиб хатм қилинганига алоҳида эътибор қаратишди.

Тадбир давомида 3-курс талабалари “Шарҳи Мулла”нинг охирги саҳифаларини ўқиб хатмни якунлади. Сўнг 30 нафар толиби илмга ижоза шаҳодатномалари топширилди.

Шундан сўнг Муҳаммадолим домла талабаларга илм беришдаги меҳнатларини қадрлаб, институтда хатми кутуб ривожига қўшган ҳиссаси учун Тиллар кафедраси ўқитувчиларига ҳомийларнинг 1,5 миллион сўмлик ваучерларни ҳадя қилди. Шу билан бирга, “Шарҳи Мулла” китобини хатм қилишда фаоллик кўрсатган 16 нафар талабага эсдалик совғалари топширилди.

Тадбирга мазмунли маърузаси билан файз бахш этган Шайх Алижон қорига ташаккурнома тақдим қилинди.

Якунда устозлар хатми кутуб борасида фикр-мулоҳазаларини билдириш асносида Ҳақ таолодан талабаларнинг илм йўлидаги ҳимматларига баракалар сўраб хайрли дуолар қилишди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси

Матбуот хизмати

Cавол: Мен витр намозини кечани охирида ўқиётган эдим, учинчи ракъатга турганимда, бомдод намозига азон айтилди. Менинг витр намозим дуруст бўладими ёки қайтадан ўқийманми?

Жавоб: Бисмиллаҳир роҳманир роҳийм.

Шу ҳолатда ўқилган витр намози дуруст ҳисобланади. Бу ҳақда манбаларда бундай зикр қилинган: “Вақтлик намозни ўқиб турганида, ушбу намознинг вақти чиқиб кетса, намоз бузилмайди. Шуниси энг тўғрисидир.  Ушбу намоз адо, яъни вақтида ўқилган бўлади, қазо қилинган бўлмайди. “Зоҳидийнинг қазо боби”да энг тўғри гап шудир дейилган. Аммо бундан бомдод намозини ўқиётганида вақтнинг чиқиши мустасно бўлиб, зеро, у ҳолатда бомдод намози бузилади” (“Жомиъур-румуз” китоби).

Шунга кўра, бир фарз ёки вожиб намозини ўз вақтида ўқиб турганида, мазкур намознинг вақти чиқиб кетса, ушбу намоз бузилмайди ва ўз вақтида ўқилган ҳисобланади. Фақат тўртта ҳолат бундан истисно қилинган:

1. Бомдод намозини ўқиётганида, қуёш чиқиб қолса. Чунки бу ҳолатда бир намознинг вақти тугаб, иккинчи намознинг, яъни пешиннинг вақти кирмайди;
2. Жума намозини ўқиётганида, асрнинг вақти кирса, ушбу жума намози бузилади. Чунки жума намозининг шартларидан бири пешиннинг вақтидир. Қачонки, жумани ўқиб тугатмасидан олдин, пешиннинг вақти чиқиб кетса, жума бузилади ва унга пешинни қазосини ўқиш вожиб бўлади;
3. Соҳиби узр киши фарз намозларидан бири ёки витрни ўқиб турганида, мазкур намознинг вақти чиқиб кетса, унинг намози бузилади. Зеро, соҳиби узрнинг таҳорати фарз намозининг вақти чиқиши билан синади. Шунинг учун унинг намози ҳам фосид бўлади;
4. Ийд намозини ўқиб турганида завол пайти кирса, намоз бузилади.

Ушбу тўртта ҳолатдан ташқари ҳолларда бир фарз ёки вожиб намозини ўқиб турса, мазкур намознинг вақти чиқиб кетса, ушбу намоз дуруст ва ўз вақтида ўқилган саналади. Аммо шуни ҳам таъкидлаш жоизки, намозни узрсиз охирги вақтига қадар кечиктириш гуноҳ саналади. Ҳар бир намозни ўз вақтида ўқиш фарздир. Валлоҳу аълам.

 Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво маркази.