Президентимиз Шавкат Мирзиёев томонидан сўнгги йилларда илгари сурилаётган халқаро ва минтақавий ташаббуслар жаҳон ҳамжамият томонидан муносиб қарши олинмоқда. Ушбу таклифларнинг қўллаб-қувватланиши ва изчил амалга оширилишини дунёнинг сиёсий манзараси ўзгариб бораётган бугунги кун талаби нуқтаи назаридан илгари сурилганига яна бир мисол.

Туркиянинг Буюк миллат мажлисидаги “Туркия-Ўзбекистон” парламентлараро дўстлик гуруҳи раиси Осман Местен “Дунё” АА мухбирига берган интервьюсида давлатимиз раҳбари бошчилигида Ўзбекистон эришаётган ютуқлар ва халқаро миқёсда таклиф этаётган ташаббуслар аҳамияти ҳақида қуйидагиларни қайд этди:

– Дунёда экстремизм, қуролли тўқнашувлар, қон тўкилиши, жаҳолат ва залолат, муросасизлик, адолатсизлик каби ҳолатларга гувоҳ бўляпмиз. Исломофобия кун сайин кучайиб бормоқда. Бу эса дунёдаги барқарорликка салбий таъсир кўрсатмоқда. Шу боис бугун халқаро миқёсда адолат ва илм-маърифатга асосланган янги глобал тизимга эҳтиёж бор. Бунда адолат ва маърифатнинг дунё узра ёйишга қодир етакчиларга эҳтиёж бор.

Ўзбекистон Президенти муҳтарам Шавкат Мирзиёев Жаноби Олийларининг бу йўналишда олиб бораётган кучли давлат сиёсати бизда алоҳида қизиқиш уйғотмоқда. У Президент сифатида иш бошлаган илк кунлардан эътиборан ички ва ташқи сиёсатда жиддий ислоҳотларни амалга оширишга киришди ва бу йўналишдаги ишлар изчил давом этмоқда. Давлатингиз раҳбари мамлакатнинг бой тарихи ва бебаҳо меросидан қудрат олиб, тажриба ва дадиллик билан инсониятга зиё улашган Имом Бухорий, Мотуридий, Беруний, Фаробий каби улуғ алломаларга муносиб ворис сифатида халқаро майдонда катта обрўга эга бўлмоқда.

Хусусан, 2018 йилда БМТ Бош Ассамблеясининг “Маърифат ва диний бағрикенглик” деб номланган махсус резолюцияси, кейинроқ эса БМТнинг Ёшлар ҳуқуқлари тўғрисидаги халқаро конвенциясига доир Тошкент декларациясининг қабул қилиниши Президент Шавкат Мирзиёевнинг фаол сиёсий етакчилиги билан амалга оширилди.

Ўзбекистон чуқур тарихий ва бугунги тадрижий ривожланиш орқали дунёга инсоний, ислом маданияти ва маърифатини тарқатувчи марказ сифатида танилиш учун етарли имконият ва салоҳиятга эга.

Ҳозирги кунда ислом дунёсида терроризм, экстремизм каби бузғунчи ғояларга қарши энг муваффақиятли кураш олиб бораётган мамлакат ҳам айнан Ўзбекистондир. Бугун Ўзбекистон дунёга тинчлик, тараққиёт, маданият ва маърифат тарқатишда давом этмоқда.

Ўзбекистон Олий Мажлиси Сенати қошида ёшлар парламенти ташкил этилганини олқишлаймиз. Ушбу ташкилотнинг тузилиши Президент Шавкат Мирзиёевнинг ёшларга бўлган эътибори билан биргаликда, унинг ўз мамлакати келажагини маърифатпарвар ёшлар тимсолида кўраётганидан далолатдир. Президент Ўзбекистон ёшларининг дунё мамлакатларида, шу жумладан Туркия олийгоҳларида замонавий билим ва касб эгаллашларига алоҳида аҳамият қаратмоқда. Туркий ислом маданиятининг қайта тикланаётгани ва бу борада Президентлар Мирзиёев Шавкат ва Режеп Таййип Эрдўғон етакчилик қилаётгани келажакка бўлган ишончни кучайтирмоқда.

ЎМИ матбуот хизмати

 Инсонда бўлган буюк неъматлардан бири бу тилдир. Бу ҳақда Қуръони каримда баён қилинган. Аллоҳ таоло марҳамат қилади: “(Биз инсонга) тил ва икки лабни (бермадикми)?” (Балад сураси, 9-оят).

Бу ояти карима орқали Аллоҳ таоло инсонга бу икки аъзоларни ўзи ато қилганлигини айтмоқда. Агар ҳар бир инсон ўзининг аъзоларининг ҳаракатига, хизматига ва манфаатларига, жумладан, тилига тафаккур назари билан эътибор қиладиган бўлса, Аллоҳ таоло ҳар бир нарсани ҳикмат билан, беҳудага яратмаганлигига яна бир карра ишонч ҳосил қилади.

Пайғамбаримиз Муҳаммад Мустафо соллаллоҳу алайҳи васаллам бир куни Аббос розияллоҳу анҳуга: “Гўзаллигингиз мени ажаблантиради” дедилар. У киши: “Инсоннинг гўзаллиги нима, ё Аллоҳнинг Расули?», дедилар. Пайғамбар Муҳаммад Мустафо соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Унинг тили” дедилар. Демак, ушбу ҳадисдан келиб чиқиб хулоса қиладиган бўлсак, тил инсоннинг гўзаллиги ҳисобланар экан.

Миллат борлиги ва унинг тарихи ҳақида маълумот берувчи восита

Айни дамда орзу умидларимиз, истиқлолимиз, қалбимиз ойнаси ҳамдир. Шунинг учун она тилимизга доимо ҳурмат ва эътиборда бўлиб, унинг жамиятимиздаги мавқеини юксалтиришга ҳар биримиз ўз ҳиссамизни қўшишимиз зарур.

Маҳмуд Қошғарийнинг “Девону луғотит турк” асарида “Эрдам боши тилдир”, яъни “Барча фазилатлар, эзгуликлар тилдан бошланади” дейилади. Тилимизнинг нафислиги, бойлиги ва маъно нозикликлари ҳазрат Алишер Навоий ижодида ўзининг юксак ифодасини топди. Улуғ мутафаккирнинг “Муҳокамат ул-луғатайн” асарида шеърият ва бадиият тилига номуносиб деб қаралган тилимизнинг кенг имкониятлари, жозибаси ўта назокат билан шарҳланган. «Лайли ва Мажнун»да сўз, демакки, тил айтган билан совумайдиган тарона, олган билан тугамайдиган хазина, деб таърифланади:

Айтиб совумас таронасен сен,

Олиб қурумас хизонасен сен.

Миллатнинг бойлиги, туганмас хазинаси, кўзгуси

Ватанимиз мустақилликка эришгач, она тилимиз ўзининг ҳақиқий ўрни ва мавқеига эга бўлди, Ўзбекистон Республикаси Конституциясида давлат тилининг мақоми ҳуқуқий жиҳатдан мустаҳкамлаб қўйилди. Шу тариқа ўзбек тили мустақил давлатимизнинг байроғи, герби, мадҳияси, конституцияси қаторида турадиган, қонун йўли билан ҳимоя қилинадиган муқаддас тимсолларидан бирига айланди.

Тил – миллат қиёфасининг бир бўлаги. Дунёдаги барча халқлар ўзининг миллий расмий тилига эга деб айтолмаймиз. Чунки бу халқнинг миллий мустақиллиги билан боғлиқ. Мутахассисларнинг сўзларига қараганда, бугунги кунда ҳар икки хафтада битта тил йўқолиб бормоқда. Бу ўз навбатида ўша тилда сўзлашувчи халқларнинг йўқолишини англатади.

Миллатнинг маънавий бойлиги

Тил нафақат муаммола воситаси, балки халқнинг маданияти, урф-одати, унинг турмуш тарзи, тарихидир. Турли халқларнинг тилларига ҳурмат эса ўз навбатида ўзаро тушунишни, мулоқотларга имконият яратади. Тилларни сақланиб қолиши учун эса бу тилларни қўллаб-қувватлаш зарурдир. Айнан тил туфайли инсоният у ёки бу халққа мансублигидан фахрланиб яшайди. Барча тилларни тан олиш ва ҳурмат қилиш тинчликнинг бирдан бир кафолатидир. Шу сабабли ҳам ҳар бир халқ ўз тили сақланиб қолиши учун ҳаракат қилади.

Ҳар бир миллат маданияти ўзаги

Шу сабабли ҳам тилнинг сақланиши халқ тараққиёти ва келажагини белгилайди. Тил халқни бирлаштиради, тарбиялайди, ўқитади, урф-одат, анъаналарини сақлайди. Шундай экан она тилимизнинг халқаро миқёсдаги обрў-эътиборини юксалтиришда, уни миллий ва умумбашарий тушунчалар асосида тараққий этган тиллар сафига қўшишда ҳар биримиз тилимизга чуқур ҳурмат билан ёндашимиз керак бўлади. “Хорижий тилларни билиш инсоннинг маданиятидан, зиёлилигидан дарак беради. Она тилини билиш эса ҳар бир фуқаро олдидаги муқаддас бурч”, деганида донишмандлар минг марта ҳақ фикрни айтишган.

Ўзбек адабий тили, ўзбек адабиётини ривожлантириш соҳасида ўз олдига қўйган вазифаларни юксак даражада адо этган Алишер Навоий ўзининг ажойиб назм дурдоналарини, юксак бадиий қимматга эга бўлган «Хазойин-ул маоний», «Хамса» каби асарларини она тилида ёзиш орқали ўзбек тилининг қудратини, унинг бой тасвирий восита ва имкониятларга эга эканлигини, тўлиқ маънода бадиий адабиёт тили эканлигини амалий тарзда исботлаб берди. Ўз халқи учун унинг маданияти учун ва умуман келгуси авлодлар учун катта шарафли ишларни амалга оширди, бу билан фахрланиб:

Турк назмида чу тортиб мен алам,

Айладим ул мамлакатни якқалам.

ёки:

Мен ул менки, то турк бедодидур,

Бу тил бирла то назм бунёдидур.

Фалак кўрмади мен каби нодире,

Низомий кибн назм аро қодире.

деб ажойиб фахриялар ёзди.

Ана шундай гўзал неъматдан ҳаётимизда  чиройли тарзда фойдаланиб, гўзал амаллар қилишга ошиқайлик!

Алишер Наимов,
 Қувасой шаҳар бош имом-хатиби

Озодлик, хотиржамлик, оила даврасида ҳаёт кечириш нақадар улуғ неъмат эканини ундан мосуво бўлганда тушуниб етаркан инсон. Бугун ана шу буюк неъматни қалбан тўлиқ ҳис қилиб, уни қадрлаб яшаяпман.

2016 йил озодликдан маҳрум этилган эдим. 2017 йил декабрда Президентимизнинг Афв этиш тўғрисидаги Фармонига асосан, озодликка чиққанман. Ҳозирда тижорат ишлари билан машғулман. Ёш бўлишимга қарамай ҳаётнинг оғир синовларига дуч келдим. Жуда катта хатога йўл қўйиб, бу йўлнинг нафақат инсон ҳаётини издан чиқаришини, балки жамият фаровонлигини хавф остига қўйишини тушуниб етдим.

Қилмишим учун 6 йилга озодликдан маҳрум этилган эдим. Панжара ортида ўтган давримда хатоларимни тушуниб етдим. Агар астойдил тазарру қилса, адашганини тушуниб етган одамлар афв этилишини оммавий ахборот воситалари орқали кўриб, ўқиб, мен ҳам қилмишимдан чин дилдан пушаймон бўлиб, илтимос билан мурожаат қилдим. Илтимосларим ва тўғри хулоса чиқарганим ҳамда яхши томонга ўзгарган ижобий хатти-ҳаракатларим инобатга олинди. Бир йил деганда давлатимиз раҳбарининг юксак ғамхўрлиги билан озодликка чиқдим.

Мен бугун бахтлиман. Барча қийинчиликлар ортда қолди. Жамиятда ўз ўрнимни топишда ҳокимият, маҳалла, нуронийлар ҳамда жамоатчилик доимо хабар олиб, менга ёрдам бериб, керакли маслаҳатлар бериб турибди.

Яқинда Сергели тумани ҳокимлигида бўлиб ўтган учрашувда яна бир бор ҳаётда ўз ўрнимни топиш учун давлат томонидан имконият яратилгани менга катта куч бағишлади.

“Исломбек ҳали ёш йигит экансан, тадбиркорлик билан шуғулланишингизни эшитиб, хурсанд бўлдим, мен туман ҳокими сифатида сизга тадбиркорлик фаолиятингизни ривожлантириш учун янада кўпроқ имконият яратиб беришга ҳаракат қиламан.

Сизга ҳозирги касаначилик фаолиятингиздан олаётган даромадингизни 10 баробарга ошириш учун бирламчи маҳсулотни ёрдам сифатида олиб берамиз. Агар туманда текстиль соҳасида фаолиятингизни кенгайтирмоқчи бўлсангиз, бу борада ҳам имконият етарли, ёрдам берамиз. Тумандаги катта ва тажрибали тадбиркорларга сизни шогирд сифатида бириктириб, фаолиятингизни кенгайтиришга кўмаклашамиз”.

Туман ҳокими билан бўлган ушбу суҳбатдан кейин давлатга нисбатан ишончим янада ортди. Кейин билсам ҳокимимиз мендан 3-4 ёш катта экан, ёш раҳбарга жуда ҳавас қилдим. Ўз навбатида, туман ҳокимининг менга берган маслаҳат ва йўл-йўриқлари ҳаётимни тўғри йўлга қўйиб, катта мақсадларимга эришишга ундади.

Аслида Юртбошимиз ёш мутахассисга шундай катта туманни бошқаришни ишониб топширганининг ўзи ёшларга катта имконият ва шароит яратилганидан далолат беради.

Келажакда яхши тадбиркор бўлиб, ўтмишдаги хатоларимни тузатиш ва жамиятга, халққа хизмат қилиб, давлатимизнинг менга нисбатан ишончини оқлаш учун бор куч-ғайратимни бағишлашга тайёрман. Ўтган кунлар мен учун сабоқ бўлди. Гарчи хато қилган бўлсамда, давлатимиз, халқимиз мени кечирди ва ҳаётимни яна қайта изга солишга, шунингдек, жамиятда ўз ўрнимни топишга кўмак бераётгани Ватанга бўлган садоқатимни янада мустаҳкамламоқда.

Шу ўринда ҳаётга енгил-елпи қарайдиган барча тенгдошларимга мурожаат қилиб айтаманки, қачонки ҳар қандай туйғу қалбан ҳис қилинса, унинг қиймати бўлакча бўлади. Маҳкумликдаги одам учун эса озодлик, оиласи бағрида бўлиш катта бахт. Энг асосийси, бу бағри бутунликни ҳеч нарса билан алмаштириб бўлмайди. Шундай экан, Ватанимизда биз ёшларга берилаётган имкониятлардан, яъни тадбиркорлик, таълим ва илм-фан соҳасида яратилган шароитлардан унумли фойдаланинг, юксак натижаларга эришинг, жамиятда ўз ўрнингиз ва сўзингизга эга бўлинг!

Исломбек САЛОҲИДДИНОВ

Сергели тумани

“Халқ сўзи” газетаси