muslim.uz

muslim.uz

Ўзбекистон Республикаси Президентининг фармони


Давлат тузилмаси ва давлат чегаралари дахлсизлигини ишончли ҳимоя қилиш, инсон ҳуқуқлари ва эркинликларига оғишмай риоя этиш, жамиятдаги миллатлараро тотувлик, диний бағрикенглик, тинчлик ва осойишталик – демократик ҳуқуқий давлат қуришнинг ҳамда мамлакатни жадал ижтимоий-иқтисодий ривожлантиришнинг муҳим шартларидан ҳисобланади. 

Ўзбекистон Республикаси Миллий хавфсизлик хизмати мамлакатнинг конституциявий тузуми, суверенитети, ҳудудий яхлитлиги, иқтисодий ва мудофаа салоҳиятини ташқи ва ички таҳдидлардан ҳимоя қилиш тизимида алоҳида ўрин тутади. 

Шу билан бирга, Миллий хавфсизлик хизматининг мақоми, вазифалари ва ваколатлари доирасини аниқ белгилаб берувчи қонун ҳужжати яратилмай туриб, унга миллий хавфсизликни таъминлашнинг барча жиҳатлари юклатилгани ушбу идоранинг давлат органлари фаолиятининг барча соҳаларига асоссиз аралашувига шарт-шароит яратиб берди. 

Мамлакатни ривожлантиришнинг ҳозирги босқичидаги устувор йўналишлар, давлат ва ижтимоий ҳаётнинг барча соҳаларини ислоҳ қилиш борасидаги вазифаларни самарали амалга ошириш давлат хавфсизлигини таъминлашнинг сифат жиҳатдан янги тизимини шакллантиришни тақозо этади. 

Ўзбекистон Республикасининг конституциявий тузуми, суверенитети, ҳудудий яхлитлиги ва манфаатларини ташқи ва ички таҳдидлардан ҳимоя қилиш борасидаги фаолиятни тубдан такомиллаштириш мақсадида, шунингдек, 2017-2021 йилларда Ўзбекистон Республикасини ривожлантиришнинг бешта устувор йўналиши бўйича Ҳаракатлар стратегияси вазифаларига мувофиқ: 

1. Ўзбекистон Республикаси Миллий хавфсизлик хизмати Ўзбекистон Республикаси Давлат хавфсизлик хизмати сифатида қайта ташкил этилсин. 

Белгилансинки, Ўзбекистон Республикаси Давлат хавфсизлик хизмати Ўзбекистон Республикаси Миллий хавфсизлик хизматининг ҳуқуқлари, мажбуриятлари ва шартномалари бўйича ҳуқуқий ворис ҳисобланади. 

Ўзбекистон Республикаси Давлат хавфсизлик хизмати Ўзбекистон Республикасининг конституциявий тузуми, суверенитети, ҳудудий яхлитлиги ва манфаатларини ташқи ва ички таҳдидлардан ҳимоя қилувчи махсус ваколатли орган этиб белгилансин. 

2. Ўзбекистон Республикаси Давлат хавфсизлик хизмати (бундан буён Хизмат деб юритилади) фаолиятини ташкил этишнинг устувор йўналишлари этиб қуйидагилар белгилансин: 

Хизматнинг махсус ваколатли давлат хавфсизлик органи сифатидаги ҳуқуқий мақоми, ваколатлари ва фаолият йўналишларини аниқ белгилаб берувчи мустаҳкам қонунчилик базасини яратиш; 

бугунги кундаги хавф-хатарлар ва таҳдидларга қарши курашишнинг таъсирчан шакл ҳамда услубларини жорий этиш; 

юзага келаётган ижтимоий-сиёсий ва социал-иқтисодий вазиятни инобатга олган ҳолда давлат хавфсизлигини таъминлаш борасидаги вазифаларни бажаришда мавжуд куч ҳамда воситалардан самарали фойдаланиш имконини берувчи ташкилий тузилмани шакллантириш; 

Хизмат фаолиятини давлат хавфсизлигини таъминлаш ишларининг шакл ва услублари, шунингдек, Хизмат ҳарбий хизматчиларининг идоравий мансублиги ҳақидаги маълумотлар ошкор бўлишини истисно этувчи конспирация тамойили асосида ташкил этиш; 

фуқароларнинг ҳуқуқлари, эркинликлари ва қонуний манфаатларига оғишмай риоя этилишини кафолатлайдиган таъсирчан механизмларни жорий қилиш; 

Ўзбекистон Республикасининг манфаатларини муносиб ҳимоя қилишга қодир, ҳар томонлама етук ва ватанпарвар ёшларни Хизматга жалб этишга қаратилган кадрларни танлаш ва тайёрлашнинг мутлақо янги тизимини яратиш; 

меҳнатга муносиб ҳақ тўлаш, уй-жой ва маиший шарт-шароитларни яхшилаш, соғлиқни сақлаш тизимини такомиллаштириш орқали Хизмат ҳарбий хизматчиларининг ижтимоий ҳимоясини кучайтириш. 

3. Хизматнинг асосий вазифалари ва фаолият йўналишлари этиб қуйидагилар белгилансин: 

Ўзбекистон Республикасининг давлат хавфсизлиги ва манфаатларини ташқи ва ички таҳдидлардан ҳимоя қилишни таъминлаш, мазкур соҳада қонунийлик ва қонун устуворлигини мустаҳкамлаш, ҳуқуқбузарликларнинг олдини олиш, уларни аниқлаш ва уларга барҳам бериш; 

Ўзбекистон Республикасининг конституциявий тузуми, суверенитети ва ҳудудий яхлитлигига тажовузларнинг олдини олиш, уларни аниқлаш ҳамда уларга барҳам бериш бўйича разведка ва контрразведка фаолиятини амалга ошириш; 

Ўзбекистон Республикасининг Давлат чегараларини қўриқлаш ва ҳимоя қилиш; 

Ўзбекистон Республикасининг Қуролли Кучлари ва мудофаа-саноат мажмуасини давлат хавфсизлигига хавф-хатарлар ҳамда таҳдидлардан ҳимоя қилиш, мамлакат мудофаа қобилиятини мустаҳкамлаш бўйича стратегик ташаббусларни амалга оширишда иштирок этиш; 

терроризм, экстремизм, уюшган жиноятчиликка, қурол-яроғ, гиёҳвандлик воситалари ва психотроп моддаларнинг ноқонуний муомаласига қарши курашиш; 

давлат манфаатлари ва хавфсизлигига таҳдид солувчи миллий, ирқий ва диний адоватни тарғиб этишга қаратилган бузғунчилик фаолиятининг олдини олиш, уни аниқлаш ва унга барҳам бериш; 

иқтисодий, илмий-техникавий, ижтимоий ва ахборот соҳаларида давлат хавфсизлигини таъминлаш, Ўзбекистон Республикаси халқининг тарихий-маданий ва бой маънавий меросини ҳимоя қилиш; 

давлат органлари ва бошқа ташкилотларда давлат манфаатлари ва хавфсизлигига таҳдид солувчи коррупция ҳолатларига қарши курашиш; 

телекоммуникация ва транспорт соҳасида давлат хавфсизлигини таъминлаш, фавқулодда ҳолатларни юзага келтирувчи омилларнинг олдини олиш, аниқлаш ва уларга барҳам бериш; 

Хизмат тергов қилиш ваколатига кирувчи жиноят ишлари бўйича терговга қадар текширув ва дастлабки тергов олиб бориш ва тезкор-қидирув фаолиятини амалга ошириш; 

давлат органлари ва бошқа ташкилотларда давлат сирлари сақланиши, махсус алоқа хавфсизлигининг таъминланиши ҳамда ахборотларни криптографик ҳимоя қилишни ташкил этиш устидан назоратни амалга ошириш; 

давлат манфаатлари ва хавфсизлигига таҳдид солувчи ҳуқуқбузарликлар содир этилишига имкон берадиган сабаб ва шарт-шароитларни аниқлаш ҳамда бартараф этиш; 

Хизматнинг жанговар ва сафарбарлик тайёргарлиги ҳолатини такомиллаштириш ва сақлаб туриш, куч ва воситаларни фавқулодда вазиятлар юзага келган ҳамда ҳарбий ҳолат жорий қилингандаги ҳаракатларга тайёрлаш. 

4. 2018 йил 1 апрелдан қуйидаги функциялар: 

Ўзбекистон Республикасининг ўта муҳим ва тоифаланган объектларида қўриқлашнинг техник воситаларини лойиҳалаш, монтаж қилиш, созлаш, таъмирлаш ва уларга техник хизмат кўрсатиш бўйича ишларни бажаришга рухсат бериш – Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлигига; 

режимли мудофаа объектларини лойиҳалаш, қуриш, улардан фойдаланиш ва уларни таъмирлаш учун лицензия талабгорларига рухсат этилганлиги ҳақида маълумотнома бериш – Ўзбекистон Республикаси Мудофаа вазирлигига ўтказилсин. 

5. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2018 йил 22 январдаги 
ПФ–5308-сон “2017-2021 йилларда Ўзбекистон Республикасини ривожлантиришнинг бешта устувор йўналиши бўйича Ҳаракатлар стратегиясини “Фаол тадбиркорлик, инновацион ғоялар ва технологияларни қўллаб-қувватлаш йили”да амалга оширишга оид давлат дастури тўғрисида”ги Фармонига мувофиқ Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатасининг бир гуруҳ депутатлари томонидан “Ўзбекистон Республикасининг Миллий хавфсизлик хизмати тўғрисида”ги Ўзбекистон Республикаси қонуни лойиҳаси ишлаб чиқилганлиги маълумот учун қабул қилинсин. 

Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатасига мазкур Фармон қоидаларидан келиб чиққан ҳолда қонун лойиҳасини қайта ишлаш тавсия этилсин. 

6. Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси Хизмат билан биргаликда бир ой муддатда 2018-2022 йилларда Ўзбекистон Республикаси Давлат хавфсизлик хизматининг ҳарбий хизматчилари учун арзон уй-жойларни қуриш дастурини ишлаб чиқсин ва тасдиқласин. 

7. Ўзбекистон Республикаси Давлат хавфсизлик хизматининг байроғи ва эмблемаси намуналари 1 ва 2-иловаларга мувофиқ тасдиқлансин. 

Белгилансинки, байроқ ва эмблемадан фойдаланиш тартиби Хизмат раиси томонидан тасдиқланади. 

8. Хизмат икки ой муддатда: 

Хизмат фаолиятини ташкил этиш; 

Хизматнинг таълим муассасалари фаолиятини такомиллаштириш; 

Ўзбекистон Республикаси Давлат чегарасини қўриқлаш тизимининг самарадорлигини оширишни назарда тутувчи Ўзбекистон Республикаси Президенти қарорлари лойиҳаларини киритсин. 

9. Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги Хизмат ва бошқа манфаатдор идоралар билан биргаликда бир ой муддатда қонун ҳужжатларига мазкур Фармондан келиб чиқадиган ўзгартиш ва қўшимчалар тўғрисидаги таклифларни Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасига киритсин. 

10. Мазкур Фармоннинг ижросини назорат қилиш Ўзбекистон Республикасининг Бош вазири А.Н.Арипов ва Ўзбекистон Республикаси Президенти ҳузуридаги Хавфсизлик кенгаши котиби В.В.Махмудов зиммасига юклансин. 



Ўзбекистон Республикаси Президенти                                     Ш.МИРЗИЁЕВ 

Тошкент шаҳри, 2018 йил 14 март 

 
* * *

 

Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2018 йил 14 мартдаги
 
ПФ-5379-сон Фармонига

 

1-илова
 
Ўзбекистон Республикаси
Давлат хавфсизлик хизмати байроғининг
 
ТАВСИФИ
 


Ўзбекистон Республикаси Давлат хавфсизлик хизмати байроғи барқарорлик, матонат, содиқлик, фидоийлик ва мардликни ифода этувчи 
тўқ кўк рангли тўғри бурчакли мато кўринишига эга. 

Байроқ марказида геральдик белги – Ўзбекистон Республикаси Давлат хавфсизлик хизматининг эмблемаси тасвирланган. 

Ўзбекистон Республикаси Давлат хавфсизлик хизмати байроғининг узунлиги – 250 см, эни – 125 см. 

* * *
 
Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2018 йил 14 мартдаги
 
ПФ-5379-сон Фармонига
 
2-илова
 
Ўзбекистон Республикаси Давлат хавфсизлик хизмати
 
эмблемаси – геральдик белги
 
ТАВСИФИ

Геральдик белги – Ўзбекистон Республикаси Давлат хавфсизлик хизмати эмблемаси тўқ кўк рангли айлана тасмаси бўлган кумуш ранг доирадан иборат. 

Айлана тасманинг юқори қисмида оқ рангли бош ҳарфлар билан лотин алифбосида: «O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI», пастки қисмида: «DAVLAT XAVFSIZLIK XIZMATI» деб ёзилган. Ушбу ёзувлар ҳурлик маъносини англатувчи саккиз қиррали иккита юлдуз билан ажратилган. 

Доира марказида давлат ва жамиятни ташқи ва ички таҳдидлардан ҳимоя қилиш рамзини англатувчи, пастки қисми чўзилган, юқори бурчаклари кесилган учбурчак кўринишига эга қалқон тасвирланган. Қалқон юзаси кумуш рангда. Қалқоннинг марказида Ўзбекистон Республикаси Давлат герби тасвирланган. 

Ўзбекистон Республикаси Давлат гербидан қалқоннинг камбар ҳошияларига қадар қуёш нурларини ифодаловчи тўғри чизиқлар тортилган. 

Қалқоннинг кесилган икки юқори ва пастки бурчакларида шахс, жамият ва давлат манфаатлари муҳофазасини англатувчи учта халқа тасвирланган. 

Қалқон ортида симметрия ўқи бўйича тиғи пастга йўналтирилган қилич жойлашган. Қилич куч, шаън, адолат, жасорат ва ҳушёрликни англатади. 

Қилич кумуш рангда. Қилич дастаги еттита халқадан иборат бўлиб, улар Ўзбекистон Республикаси Давлат хавфсизлик хизмати фаолиятининг асосий тамойилларини англатади. 

Қалқон ва қилич ортида симметрик равишда икки томонга ҳилпираётган Ўзбекистон Республикаси Давлат байроғи тасвирланган. 

Ўзбекистон Республикаси Давлат байроғининг қалқон ва қилич ортида жойлашуви конституциявий тузум, суверенитет, ҳудудий яхлитлик ва давлат манфаатларининг ташқи ва ички таҳдидлардан ҳимояланганлигини англатади. 

* * *
 
“Ўзбекистон Республикасининг давлат хавфсизлиги тизимини такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги Ўзбекистон Республикаси Президенти Фармонига
 
ШАРҲ

Мамлакат тараққиётининг ҳозирги босқичида стратегик вазифалар ва энг муҳим ислоҳотларнинг муваффақиятли амалга оширилиши нафақат давлат ва хўжалик бошқаруви органлари, балки ҳуқуқни муҳофаза қилувчи тузилмалар фаолиятини ҳам такомиллаштиришни талаб этади. 

Ўзбекистон Республикаси Президенти Ш.Мирзиёев 2017 йил 22 декабрда Олий Мажлисга Мурожаатномасида Ўзбекистон Республикаси Миллий хавфсизлик хизматини ислоҳ қилиш зарурлигини кўрсатиб берди. 

Давлат раҳбари томонидан Конституция ва қонун нормаларига оғишмай риоя этилишини таъминлаш, ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар тизимида ўзаро тийиб туриш ва манфаатлар мувозанати тамойилини сўзсиз амалга ошириш, бошқа органларнинг функцияларини бажариш ва такрорлаш ҳолатларига йўл қўймаслик вазифалари қўйилган эди. 

Бу борада Ўзбекистон Республикаси Президенти томонидан қабул қилинган “Ўзбекистон Республикасининг давлат хавфсизлиги тизимини такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги Фармон хавф-хатар ва таҳдидларга самарали тарзда қарши курашишга қодир махсус хизматнинг замонавий қиёфасини белгилаган ҳолда, давлат хавфсизлигини таъминлашнинг сифат жиҳатидан янги тизимига асос солди. 

Фармонга мувофиқ Ўзбекистон Республикаси Миллий хавфсизлик хизмати Ўзбекистон Республикаси Давлат хавфсизлик хизмати этиб қайта ташкил қилинди. Идоранинг номидан “миллий хавфсизлик” тушунчасининг чиқарилиши унинг ваколатлари асоссиз тарзда кенгайишига шарт-шароит яратган омилларни бартараф этиш зарурати билан боғлиқ. Чунки локал миқёсдаги ҳар қандай муаммо миллий хавфсизликка таҳдид сифатида кўрилиши мумкин эди. Мазкур ўзгартириш ушбу идоранинг диққат-эътиборини давлат аҳамиятига эга реал таҳдидларга қаратади. “Давлат хавфсизлиги” атамаси хавфсизликни таъминлаш доирасини аниқ белгилайди ва мазкур соҳадаги фаолият йўналишларини ажратиб беради. 

Фармон билан Давлат хавфсизлик хизмати Ўзбекистон Республикасининг конституциявий тузумини, суверенитетини, ҳудудий яхлитлигини ва манфаатларини ташқи ва ички таҳдидлардан ҳимоя қилувчи махсус ваколатли орган этиб белгиланди. 

Давлат хавфсизлик хизмати фаолиятини ташкил этишнинг устувор йўналишлари белгиланди. 

Биринчидан, 
мазкур идоранинг мақоми, ваколатлари ва фаолият йўналишларини белгилаган ҳолда “Ўзбекистон Республикасининг Давлат хавфсизлик хизмати тўғрисида”ги қонунни ишлаб чиқиш ва қабул қилиш назарда тутилмоқда. 26 йил олдин қабул қилинган Миллий хавфсизлик хизмати тўғрисидаги амалдаги низом фаолиятни самарали ташкил этишга имкон бермайди ҳамда мамлакатнинг ижтимоий-сиёсий ва ижтимоий-иқтисодий ҳаётида юз берган муҳим ўзгаришларни акс эттирмайди. 

Иккинчидан, бугунги кундаги хавф-хатар ва таҳдидларга қарши курашишнинг таъсирчан шакллари ҳамда услубларини жорий этиш, шу мақсадда идоранинг самарали ташкилий тузилмасини шакллантириш зарурлиги белгиланди. 

Учинчидан, фуқароларнинг ҳуқуқлари, эркинликлари ва қонуний манфаатларига оғишмай риоя этишнинг алоҳида муҳим аҳамияти таъкидланди. Шундан келиб чиққан ҳолда, Давлат хавфсизлик хизмати томонидан инсон ҳуқуқлари қонуний кафолатларининг қатъий таъминланишига устувор аҳамият берилади. 

Тўртинчидан, кадрларни танлаш ва тайёрлашнинг мутлақо янги тизими ташкил этилади, ҳарбий хизматчиларнинг ижтимоий ҳимояси кучайтирилади. Мазкур чоралар Давлат хавфсизлик хизматига ҳар томонлама ривожланган ва ватанпарвар ёшларни жалб этишга имкон беради. Шу ўринда идора вакилларининг ҳарбий хизматчи сифатидаги мақоми кўрсатиб ўтилди, мазкур ҳолат уларга нисбатан ҳарбий хизматни ўташ билан боғлиқ барча чеклов ва мажбуриятлар татбиқ этилишини англатади. 

Бешинчидан,
 Давлат хавфсизлик хизмати ўз фаолиятини идора ишининг шакллари ва услублари ҳамда ҳарбий хизматчиларнинг идоравий мансублиги ҳақидаги маълумотлар ошкор бўлишини истисно этадиган конспирация тамойиллари асосида ташкил этиши белгиланди. Бу давлат хавфсизлигини таъминлаш вазифаларини бажаришда мавжуд куч ва воситалардан самарали фойдаланишни таъминлайди. 

Ўзига хос бўлмаган вазифа ва функцияларни истисно қилиш мақсадида Миллий хавфсизлик хизмати ваколатида бўлган айрим рухсат берувчи ваколатлар 2018 йил 1 апрелдан бошқа идораларга ўтказилади ёки тугатилади. 

Фармон билан Давлат хавфсизлик хизматининг байроғи ва эмблемаси намуналари тасдиқланди. 

Идоравий рамзларнинг таъсис этилиши ҳарбий хизматчиларнинг жанговор руҳини оширишга ҳамда уларни давлат хавфсизлигини таъминлаш вазифаларини бажаришга сафарбар этишга хизмат қилади. 

Ўзбекистон Республикаси Президенти фармонида давлат хавфсизлигини таъминлаш соҳасида тўпланиб қолган муаммоларни ҳал этишга қаратилган қатор топшириқлар мавжуд. Шу муносабат билан: 

идора фаолиятини ташкил этиш, унинг таълим муассасалари фаолиятини такомиллаштириш ва Давлат чегарасини қўриқлаш тизимининг самарадорлигини оширишга қаратилган Ўзбекистон Республикаси Президенти қарорларини ишлаб чиқиш; 

2018-2022 йилларда Давлат хавфсизлик хизмати ҳарбий хизматчилари учун арзон уй-жойларни қуриш дастурини ишлаб чиқиш назарда тутилди. 

Ўзбекистон Республикаси Президентининг мазкур Фармони тарихий аҳамиятга эга бўлиб, давлат хавфсизлигини таъминлашнинг сифат жиҳатдан янги тизимини шакллантиришнинг ҳуқуқий асосларини яратди. 

Давлат раҳбарининг мазкур қарорини амалга ошириш Ўзбекистон Республикаси конституциявий тузуми, суверенитети, ҳудудий яхлитлиги ва манфаатларини ташқи ҳамда ички таҳдидлардан ҳимоя қилиш тизимининг сифат жиҳатдан янги босқичга кўтарилишини таъминлайди.
 
 
Манба: http://www.uza.uz
 
 
Четверг, 15 Март 2018 00:00

Нафл намози: Истихора намози

Истихора намози

“Истихора” сўзи луғатда “хайр, яъни яхшиликни талаб қилиш” деган маънони англатади. Мусулмон киши икки ишдан қайси бирини қилишини билмай қолганида хайрлисини танлаш учун икки ракат истихора намози ўқийди. Бу намозни ҳар бир мубоҳ ишдан олдин ўқиш мустаҳабдир. 

Жобир розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

“Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам бизга ҳамма ишларда истихора қилишни худди Қуръондан сурани ўргатгандек ўргатар эдилар. У зот: “Қачон бирингиз бир иш қилмоқчи бўлса, фарз намоздан бошқа икки ракат намоз ўқисин. Сўнг “Аллоҳим, албатта, Сендан илминг ила истихора қиламан. Сенинг қудратинг ила қудрат сўрайман. Сендан улуғ фазлингдан сўрайман. Албатта, Сен қодир бўлурсан, мен қодир бўлмасман. Сен билурсан, мен билмасман. Сен ғайбларни ўта яхши билувчи зотсан. Аллоҳим! Агар ушбу иш динимда, маошимда ва ишим оқибатида яхши эканини билсанг (ёки ҳозирги ишимдаю, келгусида) уни менга тақдир қилгин, менга осон эт, сўнгра уни мен учун баракали қилгин. Агар ушбу иш динимда, маошимда ва ишим оқибатида (ёки ҳозирги ишимдаю келгусида) ёмон эканини билсанг, уни мендан буриб юбор, мени ундан буриб юбор. Ва менга қаерда бўлса ҳам яхшиликни тақдир қил, сўнгра мени унга рози қил”, десин ва ҳожатини айтсин”, дедилар”. 

Имом Бухорий, Абу Довуд, Термизий, Насоий ривоят қилган.

Истихора намозидан сўнг ушбу дуо ўқилади: 

اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْتَخِيرُكَ بِعِلْمِكَ، وَأَسْتَقْدِرُكَ بِقُدْرَتِكَ، وَأَسْأَلُكَ مِنْ فَضْلِكَ الْعَظِيمِ، فَإِنَّكَ تَقْدِرُ وَلَا أَقْدِرُ، وَتَعْلَمُ وَلَا أَعْلَمُ، وَأَنْتَ عَلَّامُ الْغُيُوبِ، اللَّهُمَّ إِنْ كُنْتَ تَعْلَمُ أَنَّ هَذَا الْأَمْرَ خَيْرٌ لِي فِي دِينِي وَمَعَاشِي وَعَاقِبَةِ أَمْرِي، - عَاجِلِ أَمْرِي وَآجِلِهِ -، فَاقْدُرْهُ لِي وَيَسِّرْهُ لِي، ثُمَّ بَارِكْ لِي فِيهِ، وَإِنْ كُنْتَ تَعْلَمُ أَنَّ هَذَا الْأَمْرَ شَرٌّ لِي فِي دِينِي وَمَعَاشِي وَعَاقِبَةِ أَمْرِي، - فِي عَاجِلِ أَمْرِي وَآجِلِهِ -، فَاصْرِفْهُ عَنِّي وَاصْرِفْنِي عَنْهُ، وَاقْدُرْ لِيَ الْخَيْرَ حَيْثُ كَانَ، ثُمَّ أَرْضِنِي بِهِ.

“Аллоҳумма инний астахийрука биъилмика ва астақдирука биқудротика ва ас’алука мин фазликал ъазийм. Фаиннака тақдиру ва ла ақдиру ва таъламу ва ла аъламу ва анта ъалламул ғуйуб. Аллоҳумма ин кунта таъламу анна ҳазал амро хойрун лий фий дийний ва маъаший ва ъақибати амрий, ъажили амрий ва ожилиҳи, фақдурҳу лий ва яссирҳу лий, сумма барик лий фийҳи ва ин кунта таъламу анна ҳазал амро шаррун лий фий дийний ва маъаший ва ъақибати амрий, ъажили амрий ва ожилиҳи фасрифҳу ъанний вақдурлил хойро ҳайсу кана сумма роззиний биҳ” деб, ҳожати айтилади. 

Маъноси: “Аллоҳим, Сенинг илминг билан Сендан яхшилик сўрайман. Сенинг қудратинг билан Сендан қодирлик ва улуғ фазлингни сўрайман. Сен (ҳар нарсага) қодирсан, мен қодир эмасман. Сен (ҳар нарсани) билувчисан, мен билмайман. Сен ғайбни билувчисан. Аллоҳим, агар мана шу қилаётган ишим (ҳожатининг номини айтади) динимда, яшашимда, ишларимнинг оқибатида, дунё ва охиратимда мен учун яхши бўлса, уни менга насиб эт ва осон қил. Сўнг уни менга барокотли қил. Агар мана шу ишим (ҳожатининг номини айтади) динимда, яшашимда, ишларимнинг оқибатида, дунё ва охиратимда мен учун ёмон бўлса, мендан уни узоқлаштир, қаерда бўлса ҳам, мен учун яхшиликни тақдир қил ва мени ундан рози эт”. 

Дуодаги “мана шу иш”, деган ерига келганда ўз ҳожатини зикр қилади, сўнгра ўша ишни қилиш ёки қилмаслик тўғрисида кўнгли мойил бўлган томонга ҳаракат қилади. Ушбу намозни ўқигандан кейин мазкур иш ҳақида ўйламай, Аллоҳ ихтиёр қиладиган нарсани кутиб юради. Кейин кўнглига тушиб, ўзига маъқул бўлиб, қилгиси келиб қолса амалга оширади. Бу ҳақда туш кўриши ҳам мумкин. Агар иш бир тарафга ўтмай туриб қолса истихора намозини яна қайтадан ўқийди. Қайта ўқиш етти мартагача бўлади. Истихора намозида хоҳлаган сурасини ўқийди. Лекин биринчи ракатида “Фотиҳа” сурасидан кейин “Кофирун” сурасини, иккинчи ракатда “Ихлос” сурасини ўқиса яхши.

 

“Мўминнинг меърожи” китобидан олинди

ЎМИ Матбуот хизмати

Ўзбек ва қозоқ халқи бир илдиздан сув ичган халқ. Азалдан Ўзбекистон замини қозоқ халқи учун илму маърифат манбаи, маънавий таянч маскани бўлиб келган. Қозоқ заминида мангу қўним топган буюк Туркистон пири Аҳмад Яссавий ҳазратлари Бухорои шарифда, Хожа Юсуф Ҳамадоний даргоҳида таълим олган.

Буюк қозоқ маърифатпарвари Абай Қўнонбоевнинг ўзбек халқига ҳурмати ниҳоятда баланд бўлган. У миллатимизга бўлган чексиз ҳурматини “Ўзбеклар ҳақида мақола”сида қуйидагича изҳор қилган: “Ҳозирда кўрмоқдаманки, ўзбек деҳқони етиштирмаган ўсимликнинг ўзи йўқ, ўзбек савдогари қадами етмаган жой йўқ, улар ясамаган буюм йўқ. Аҳилликда яшашади, адоват қўзғашмайди. Рус савдогарлари йўқлигида қозоқларга кийим-кечак ва марҳумларига кафан келтириб беришди... Руслар замонига келиб эса янгиликларни бошқалардан олдинроқ ўзлаштиришмоқда. Таниқли бойлари, билимдон муллалари, ҳунармандчилик ва мўл-кўллик дейсизми, боадаблик дейсизми – ҳаммаси уларда бор..."

Кўҳна тарих қаърини титкилайверсангиз ўзбек ва қозоқ халқининг ҳар жиҳатдан бир-бирига кўмакчи ва ишончли йўлдош бўлиб келганига доир мисоллар жуда ҳам кўп топилади.

Бугун эса ажойиб замон. Ўзбекистон ҳам, Қозоғистон ҳам  барқарор тараққиёт йўлига тушиб олиб жадаллик билан одимлаб бораётир. бугун икки давлат орасида интеграциялашув,  савдо алоқалари, таълим, тиббиёт, фан ва маданият, қишлоқ хўжалиги, саноат, спорт, ёшлар ўртасидаги мулоқотлар ва бошқа соҳалардаги ҳамкорлик алоқаларини янада ривожлантириш икки мамлакат ривожи, икки миллат равнақига хизмат қилади.

Бугун Президентимиз Шавкат Мирзиёев Қозоғистон Республикаси Президенти Нурсултон Назарбоевнинг таклифига биноан амалий ташриф билан Остонага боради.

Ташриф доирасида Ўзбекистон делегацияси Марказий Осиё давлатлари раҳбарларининг кенг кўламли кун тартибига эга биринчи маслаҳат учрашувида иштирок этади. Ушбу учрашувни ўтказиш таклифини Президентимиз БМТ Бош Ассамблеясининг 2017 йил сентябрь ойида ўтган 72-сессиясида илгари сур  ган ҳамда Самарқанд шаҳрида бўлган “Марказий Осиё: ягона тарих ва умумий келажак, барқарор ривожланиш ва тараққиёт йўлидаги ҳамкорлик” мавзусидаги халқаро конференцияда яхлит дастур даражасигача ривожлантирилган эди.

Ўзбекистоннинг ушбу ташаббусини минтақадаги барча мамлакатлар қўллаб-қувватлаб, Қозоғистон олий даражадаги биринчи учрашувни Остонада ўтказиш истагини билдирган эди.

Маълумингизки, 2018 йил Қозоғистонда “Ўзбекистон йили” деб эълон қилинди.  Давлатимиз раҳбари Қозоғистонда Ўзбекистон йилининг расмий очилиш маросимида иштирок этади.

Шунингдек, Ўзбекистон Президенти Шавкат Мирзиёевнинг Қозоғистон Президенти Нурсултон Назарбоев билан учрашуви ҳам режалаштирилган.

Куни кеча Ўзбекистон Республикаси Президенти “Буюк қозоқ шоири ва мутафаккири Абай Қўнонбоев ижодий меросини кенг ўрганиш ва тарғиб қилиш тўғрисида”ги қарорни имзолади.

Буюк маърифатпарвар шоир ва мутафаккир, эзгулик ва дўстлик куйчиси Абай Қўнонбоевнинг шарафли номи ва бой ижодий мероси нафақат қозоқ халқи, айни пайтда, бутун туркий халқлар, жумладан, ўзбек халқининг ҳам қалбида безавол яшаб келмоқда, деган сўзлар бошланган қарор беш банддан таркиб топган.

Унда Абай Қўнонбоевнинг умуминсоний қадриятлар ва меҳр-оқибат туйғулари юксак пардаларда тараннум этилган етук бадиий асарлари, ибратли ҳаёти ва ижтимоий фаолияти билан халқларимиз маданияти ривожига қўшган улкан ҳиссасини инобатга олиб ҳамда ўзаро маданий-гуманитар алоқаларни янада ривожлантириш, эл-юртимизни қозоқ адабиётининг улуғ намояндалари ижоди билан кенг таништириш мақсад қилинган.

Қозоғистонда Ўзбекистон йили эълон қилиниши, Ўзбекистонда буюк қозоқ шоирининг ижодий меросини ўрганиш ва уни кенг тарғиб қилиш тўғрисида давлат раҳбарининг қарори қабул қилиниши икки халқнинг қалбини янада яқинлаштиради, хайрихоҳлигини янада оширади, қардошлик алоқаларини мустаҳкамлайди. Бундан эса барча инсонлар манфаатдор бўлади, иншоаллоҳ!

ЎМИ Матбуот хизмати

Шу кунларда кўп инсонлар Аллоҳ субҳанаҳу ва таолонинг бандларига бўлган раҳмати кўриниши ва насибаси ҳақида сўрашади. Афтидан, уларнинг бу суриштиришларидан танқиднинг ҳиди келаётгандек ёки биз кўп марта эшитган ва ўқиган илоҳий раҳмат кўринишини учратмай бу қиш ҳам ўтаётганини кўриб, Аллоҳ субҳанаҳу ва таолони беҳад чексиз раҳматга эга сифат билан тасвирлашдан ажабланиш маънолари сезилаётгандек бўлади.

Мен ўша сўраб-суриштирувчиларнинг сўроқ саволларидан хайратга тушаман, улар Аллоҳ ҳар йили ўргатиб қўйган ёмғирлар мисолидаги бандаларига ёғдирадиган Аллоҳнинг раҳмати ҳақида сўраб муҳокама қиладилар. Кейин инсонлар бир-бирига бўлган меҳрибончиликлари ҳақида бирор нарса дейишмайди.

Бир муҳит ёки шароитда яшаб туриб, улар ўнгу сўллари ва олдиларига ёки орқаларига бурилиб қарасалар меҳрибонлик маъносини таниб бўлмайдиган даражада ўзгартириб юборган одамлар жамоасини кўрар эдилар. Фақат Аллоҳ субҳанаҳу ва таоло раҳим қилган озчилик одамлардагина меҳрибонлик муносабатини учратардилар.

Аллоҳ уларни ўргатиб қўйган ёмғирлар кўринишидаги Аллоҳ азза ва жалланинг раҳматини нима учун тўхтаб қолганини суриштирадилар-у, лекин Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтган Аллоҳнинг бандаларига бўлган раҳмати ва инсонлардаги  меҳрибонликларига боғлиқ бўлган раҳмат тўғрисида суриштирмайдилар.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтадилар:

“Раҳим қилмаган кишига Раҳим қилинмас”.

Мана шу ҳолат уларни таажжубланишларига, сўроқ-савол қилишларига балки инкор қилишларига ундайди.

Агар мусулмонлар умумий кўринишларида ҳамдард ва меҳрибон бўлганларида эди, иш эсанкираш ёки таажжубланишга ундамас эди.

Лекин воқелик бу тасаввурнинг тескарисидир. Балки ҳар биримиз кўриб турган умумий воқеликда қайерга қандай қарамайлик, одамлар ўзлари мусулмон бўлишларига қарамай, бир-бирига нисбатан салбий муносабатдалар. Меҳрибонлик кўринишларини фақат у ер бу ердаги тирқишларда жуда оз қолганини кўрасиз.

Бойлик жуда кўп, лекин бу бойлик эгалари ўзлари ва Аллоҳ субҳанаҳу ва таолонинг насиҳатлари ўртасидаги тўғриликни четга суриб қўйдилар.

Улар меҳрибон ва ҳамдард бўлишга ҳамда бойликларини Аллоҳ азза ва жалла таклиф этган меҳрибонлик йўлида унга шукр ва ҳамд айтиш учун ишлатишларига буюрилган эдилар.

Аксинча, бу ўринда чексиз хашамат ва ўз соҳибини Аллоҳ таолога бўлган итоатли бандалик чегарасидан хатарли туғён даражасига чиқарадиган манманлик пайдо бўлди.

Бу жойда Аллоҳ азза ва жалла берган неъматга бир қанча одамларни маст бўлаётган воқелиги кўринади. Улар Аллоҳ азза ва жалла ишониб топширган ушбу неъматлардан кибр, туғён ва манманлик даражасида фойдаланадилар. Биз бунга жуда кўп мисолларни анчадан бери тавсифлаб уни эслатиб келяпмиз. Таажжубланиш нимаси, ваҳолангки ,Расулуллоҳнинг: “Раҳим қилмаган кишига раҳим қилинмас”, деган сўзларида Аллоҳ бандаларининг ишида қандай йўл тутишини эслатиб қўйган.

Шундай тарбия кўринишларидан кейин Аллоҳ азза ва жалланинг бандаларига ўз раҳматини тўла намойиш этишига нима учун ажабланиш керак? Одоб ва тарбия қамчисини улар олдида силкитиб туришидан нима учун  хайрон бўлиш керак?

Мана шу оламлар Раббисининг бандалари ишида кўрсатиб берган йўлидир. Шу билан бирга Аллоҳ азза ва жалла доимо Раҳмон ва Раҳимдир. У доимо ўз бандаларига саховатли ва мурувватли зотдир.

Бандаларини уйғотиб тарбия бериш учун ҳамда адашганларидан кейин тўғри йўлга чақириш учун улардан гохида ёрдамини тўхтатиб туради.

Аллоҳнинг раҳмати ва ундаги насибасини суриштираётган кишига ҳайрон бўламан. Қандай қилиб еру осмон орасида тўлиб тошган Аллоҳнинг раҳматини кўрмайди?

Ўз жисминг ва офиятингдаги Аллоҳ азза ва жалла берган раҳматни кўрмайсанми?

Сенинг оёғинг тагига ерни текис тўшаб қўйган ва ҳар лаҳзада ҳаётингни янгиланиб туриши учун келиб-кетиб турувчи шабадаларни бўйсундириб қўйган Аллоҳ азза ва жалланинг раҳматини кўрмаяпсанми?

Атрофингдаги бу дунёнинг борлиқларини ва сенга бўйсундириб қўйган нарсаларидаги Аллоҳ субҳанаҳу ва таолонинг раҳмат кўринишларини кўрмайсанми?

Сени ерга юттириб юбормаган ва ерни тўхтовсиз зилзила бўлишига амр қилмаган ҳамда атрофингдаги дунёни ҳалок қилувчи микроб бактериялар билан тўлдириб ташламаган Аллоҳ субҳанаҳу ва таолонинг сенга берган раҳматига қарамайсанми?

Аллоҳ хоҳласа сени шу нарсалар билан ҳалок қилиши мумкин эди.

Сени уйғотиш учун ва Аллоҳ азза ва жалланинг буйруқларига қарашинг учун олдингда тарбия қамчисини силкитиб туришни хоҳласа-ю, сен афсусланиб Аллоҳ таоло раҳматининг насибасини суриштирасанми?!

Ҳой одамлар! Агар биз ўз ҳолимизга қайтсак, нафсимизни Расулуллоҳ соллаллоҳу васаллам ҳадисларида мисол қилиб келтирган мўминлик сифатидан жуда узоқлашиб кетганини кўрамиз.

Пайғамбаримиз айтадилар:

“Мўминлар бир тана мисолидирки, унинг бир аъзоси шикастланса бошқа аъзолари ҳам шиддату бедорликда у билан бирга бўлади”.

Ушбу сўзга назар солиб кейин яна мусулмонларни воқеликларига қайтиб кўрсанг, уларни Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтган сўзларига зид юрганларини топасан. Чунки улар ушбу сўздан оддийгина ўнгу сўлга бурилиб кетдилар. Йўқ, балки улар Аллоҳ азза ва жалла буюрган нарсага тескари юрганларини кўрасан.

Турли тантаналарда ёзиладиган зиёфат базмларни кўринглар. Бу неъматларни натижасига қараб ўйлаб кўринглар. Аллоҳ субҳанаҳу ва таолонинг неъматларини тановулига киришаётганларга қаранглар. Агар Аллоҳ азза ва жалла хоҳласа бу неъматлардан уларни бир зумда махрум қилиб қўяди.

Уларга қаранг, яъни уларнинг кўпчилигида Аллоҳнинг неъматлари билан муомала қилишда манманлик, жирканиш ва туғёнларни учратасиз.

Кеча айтган эдим, яна эслатиб ўтаман: ўша кўпчилик одамлар таомга қандай муносабатда бўлмоқда? Олдидаги табоқларга турли емишлар қўйилади. Улар еб турганларидан кейин ҳам у дастурхонда бу шаҳардаги тўлиб тошган оччиққан кишиларнинг қорни тўядиган даражадаги таомлар ортиб қолади.

Кейин ушбу ортиб қолган таомлар устига пўчоқ ва қоғозларни (ишлатилган салфетка) солиб, уни борадиган жойи сизлар билганингиздек, очиққанлар ҳам ейишга жирканадиган кайфиятда ахлат қутисига ташланади.

У одамлар бу ишни ўзларига қоида қилиб олганлар. Бу ишлари билан ўзларининг дабдаба ва такаббурликларини кўрсатиши учун қиладилар.

Бу ҳолатни кўрмаяпсизми, эй биродарлар?

Балки тантаналар ва кечалари уйда ўтказиладиган тўлиб тошган зиёфат дастурхонлари, ресторан ва кафе ҳамда ошхоналарда бўлаётган йиғинлардаги ҳолатни тасаввур қилиб кўрмайсизларми?

Буни бошлаб берувчилари кимлар? Уни бошлаб берувчилари ёки уларнинг кўплари мусулмонлардир.

Бу ишни бошловчилар ўзларини ислом билан безаб кўрсатадилар. Улар бу тантаналарни бундай кўринишда ўтказишларининг сабаби, улар ўзларини Аллоҳ таоло эҳтиром қилган бойлармиз, деб тасаввур қиладилар. Хўп, Аллоҳ уларга эҳтиром қилган бўлса, нима учун улар бир-бирининг олдида Аллоҳ бергани билан фахрланмайди,  мақтанмайди? Нима учун буни аҳамиятли деб ҳисобламайди? Нима учун ўзларидаги қолган неъматларни четга суриб оёқлари билан тепиб ташламайди?

Бу сиз билган кўринишдир. Бу одамларда бўлиб ўтаётган воқеликдир. Яна қайтариб айтаман аксар одамларнинг амалдаги воқеликлари…

Аллоҳ азза ва жалла айтади: “Ва сизлардан фақат зулм қилганларнинг ўзигагина етмайдиган фитнадан сақланинг”, (Анфол,25).

Шундан кейин ҳам Аллоҳ азза ва жалланинг тарбия қамчисини силкитиб туриши ажойиб ғайриоддий нарсами?

Лекин мен айтаман:

Агар Аллоҳ ўз ёрдамини тўхтатиб қўйса, бойлик маст қилган ўша кишилар қаёққа боради? Тилла ва қоғозлари нима қила олади? Агар Аллоҳ субҳанаҳу ва таоло уларни дард билан бир луқма таом ёки бир ҳўплам сув ичишдан тўсиб қўйса уларнинг хазина ва сандиқлари нима фойда бера олади? У ер бу ердаги банкларга топширган пул чеклари нимага ярайди?

Агар Аллоҳ ерга амр қилиб ундаги ўсимликларни қуритиб қўйса ҳозирда қимматбоҳо қоғоз деб аталаётган бойликлар менга нима фойда беради? Аллоҳ осмонга амр этиб, мендан ўз ёрдамини тўхтатса?  Чорва молларининг сутлари қуриса? Олтинни нима қиламан? Бойликни нима қиламан? Бир ҳўплам сувни қайдан топаман? Бир луқма таомни қайдан излайман?

Ким бирор кун Аллоҳнинг ушбу сўзи олдида тўхталиб уни ўйлаб мулоҳаза қилган?

“Сен: «Айтинглар-чи, агар сувларингиз ерга сингиб кетса, сизларга ким осонгина топиладиган сувни келтиради?» деб айт“ (Мулк, 30).

Аллоҳнинг неъматлари билан эҳтиромга эга бўлган инсон бандалик либосини кийиши ҳамда Аллоҳни уйларини доимо маҳкам тутиб Аллоҳ субҳанаҳу ва таолодан ҳижолатдан уялиб қалби эзилиб кетиши унинг учун энг муносиб ишдир. Ҳа шундай.

Биз Аллоҳнинг раҳматини суриштирамиз. Биз бугунги кечага кириб келамиз, лекин билмаймизки, оқибат-натижаси нима бўлади?

Унинг натижаси Аллоҳ билан янгитдан ярашиб унга ҳамд айтган ҳолимизда уйғонсак кейин Аллоҳ осмонга амр қилиб ўз ёмғирини ёғдириб биздан ғамни кетгазадими? Ёки ёвузликда ҳаддан ошиб ёмонларга қўшилиб оёқ ости қиламизми? Ёки ажойиб бир ғалати номаълум йўналишдаги одамдек тураверамизми?

Агар мусулмонлар орасида  озчилик тавба қилиб Аллоҳдан ўтиниб сўрасалар эди. Лекин кўпчиликнинг воқелиги нима бўлмоқда.

Кошки одамлар уйғонсалар, кошки ўша одамлар тавба қилсалар эди.

Шу билан бирга, мен огоҳлантирган вақтимда кўпинча сизлардан айрим кишилар, унинг ўрнини босувчи нарсалар тўғрисида сўрайди. Ўрнини босувчи нарсалар нима? Ўрнини босувчи нарсалар масжидларимизни бошқа тантаналар билан тўлдирамиз деб айтадиганлардан эмасман. Мен бу иш бидъатдир деб айтадиган кишиларданман. Биз бидъатдан огоҳлантирувчи кишилармиз.

Барчамиз ўз уйида ўтириб яратгувчи Раббисига истиғфор айтиши ҳамда Аллоҳ субҳанаҳу ва таолога ялиниб-ёлвориши кифоя қилади. Аллоҳдан адолатсизлик қилувчиларга, яхшию ёмонларга ва барча бандаларига раҳм қилишини сўрашимиз ҳамда бехосдан келувчи ҳалокатли йўналишдан узоқ бўлишимиз етарли бўлади. Ҳамма мусулмонлар яшагани каби ҳар бир одам ўз аҳли аёли, болалари ва дўстлари билан ўз уйида яшаса – ана шу Аллоҳ таоло буюрган ишдир…

Мусулмонлар бу ўйин-кулгилардан ва ҳалокатга олиб борувчи ахлоқсизликлардан узоқ бўлиб Аллоҳ азза ва жалланинг йўлида юришга фақат илгари мусулмонлар учратмаган кўринишларни қабул қиладиган нарсани  қилганида куч топа оладиларми? Йўқ ундай эмас, унинг ҳеч ҳожати йўқ.

Бўлаётган ишлар мусулмон жамоаларда бўлмоқда. Мусулмонлар жамоаси деганимда, ҳар ишнинг бошида турган беками кўст яшовчи бойлар биринчи ўринда шу ишни қилаётганини билдирмоқчи эдим. Кошки мен уларни масжидларда ва илм дарсларида учратсам эди. Бир куни ундайларга: “Кошки мен сизларни илмий дарсларимда хафтада бир соат кўриб турсам эди”, деб айтганимда улар ўзларида жирканишни ҳис этиб, шовқин сола бошладилар, жунбушга келиб ҳаяжонга тушдилар.

Бизнинг ишларимиз шу даражага бориб етгани жуда ажабланарли: Йўлда Аллоҳдан узоқлашиб таназзулга юз тутдик. Ҳаётда юз берадиган мушкулликлар  қоронғулигида дунёнинг ўйинлари ботқоғига пастлаб шўнғидик.

Кейин биз гўзал эслатмалар билан насиҳат қилувчиларни ҳам қийнаб уларни танг аҳволга солдик.

Мана шу бизнинг воқелигимиз.

Ҳа шундай.

Мен бир неча йилдан буён ўша бойларга қилаётган ишларини эслатганимда дарғазаб бўлиб шовқин қилдилар.

Улардан бирортаси ушбу кечада толиби илмга айланиб илм ўрганиш учун мурожаат қилиб китобини олса, бир икки соат фиқҳ, ақоид, тафсир ёки ҳадис илмини ўрганиш учун вақт ажратса, кейин эртаси куни ўз жойидаги тижорат ёки хизмат ишига борса эди. Шунда Аллоҳнинг раҳмати узилмас эди. Ана шунда барака орқага кетмас эди.

Лекин иш сизлар билиб турган ушбу холга етиб дунёйимизнинг маҳбусига айландик. Биз билан Аллоҳ ўртасидаги алоқа йўлларини узиб ташладик. Натижада ишлар мана шу аҳволга етиб келди. Шунга қарамай, Аллоҳ бизнинг қилмишимиздек муомалани бизларга қилмайди. Аллоҳ мўминларга раҳимлидир. Аллоҳ биров сўрамаса ҳам нарсаларни кўплаб ато қилувчи зотдир. Аллоҳ кечиримлидир.

Аллоҳ азза ва жалла ана шундай кўринишда бизларни эслатиб туришни хоҳлайди.

Ушбу сўзимни айтиб Аллоҳдан мағфират сўрайман.

Муҳаммад Саъид Рамазон ал-Бутий роҳматуллоҳи алайҳ

31-декабр 1993-йил.

“Эшонгузар” жоме масжиди имом-хатиби Абдуллоҳ Ғуломов таржимаси.

ЎМИ Матбуот хизмати

 

Среда, 14 Март 2018 00:00

Экин экувчининг одоби

Экин, кўчат экканда динимизда ваъда қилинган улуғ ажр савобга эга бўлиш учун қуйидаги шартларга риоя қилиш даркор:

  • Ниятни тўғри қилиш.

Фақат дунёвий манфаат кўришни ният қилмасдан, балки Аллоҳ таолодан ажр савоб умидида ўзи ва бошқаларнинг ҳам манфаат кўришларини ният қилишлик.
Имом Қуртубий “Ал-Жомеъ ли аҳкамил-Қуръан” тафсирида айтади: “Ҳар ким ерга уруғ сепаётганида истиъозани (“Аъузу биллаҳ…”) ўқиганидан кейин, Воқеа сурасидаги:

أَفَرَأَيْتُمْ مَا تَحْرُثُونَ أَأَنْتُمْ تَزْرَعُونَهُ أَمْ نَحْنُ الزَّارِعُونَ
سورة الواقعة/63-67)

яъни: «Сизлар экаётган зироатларингиз ҳақида ўйлаб кўрдингизми?! Уни сизлар ундирурмисиз ёки Биз ундирувчимизми?!» оятини ўқисин. Сўнгра “Ундириб-ўстирувчи, вояга етказувчи Аллоҳ таолодир. Эй Аллоҳим, Муҳаммадга (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) салавоту саломлар йўлла, бу экиннинг ҳосилидан бизларни баҳраманд эт, зараридан узоқ қил. Бизни неъматларингга шукр қилувчи, лутфу эҳсонларингни зикр этувчи бандаларингдан айла! Эй оламлар Парвардигори, буни бизга баракали қилгин!” деб дуо қилсин. Бу деҳқон учун яхши бўлади. Бундай дуо қилиш экин-тикиннинг қурт-қумурсқа, чигиртка, қурғоқчилик каби бало-офатлардан сақланиши гарови дейилган. Қуртубий бу дуони ишончли кишилардан эшитгани ва тажрибадан ўтганини айтади.

  • Эътиқодни тўғри қилиш.

Ризқ касбдан ёки ердан эмас, Аллоҳ таолодан деб билиш, ерни бўйсундириб берган, экинларни ундириб ўстирган Аллоҳ таоло деб билиш.

روي عن النبي صلى الله عليه وسلم أنه قال : « لا يقولن أحدكم زرعت وليقل حرثت ؛ فإن الزارع هو الله » .

Набий соллаллоҳу алайҳи васалламдан ривоят қилинади: “Ҳеч бирингиз “(экин) ўстирдим” демасин, балки “экдим” десин. Зеро, уни ўстирувчи (зориъ) Аллоҳ таолодир”, деганлар (Имом Муслим ривояти).

Чунки деҳқон эътиқодини тўғрилаб олиш керак. У экин экиб, сувини, ўғитини беради, чопади, лекин экинни ундириб ўстириш, ҳосилга киритиш, шаклга киритиш, ранг бериш, таъм бериш эса Аллоҳ таолонинг қудратидир, Аллоҳ таолога хос ишлардир.

Аллоҳ таоло шундай дейди:

أَفَرَأَيْتُمْ مَا تَحْرُثُونَ أَأَنْتُمْ تَزْرَعُونَهُ أَمْ نَحْنُ الزَّارِعُونَ

 «Сизлар экаётган зироатларингиз (экинларингиз) ҳақида ўйлаб кўрдингизми?! Уни сизлар ундирурмисиз ёки Биз ундирувчимизми?!”, дейди (Воқеа, 63-64).

Имом Қуртубий раҳматуллоҳи алайҳ айтади: “Аллоҳ таоло ушбу ояти каримада экин экиш ишида банданинг иштироки бор, лекин уни ўстириш, ундиришда банданинг мутлақо иштироки йўқлигини баён қилди”.

Анас ибн Молик розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ансорларнинг ерларидан ўтаётиб улардан: “Экин экишларингиздан сизларни нима тўсяпти?” деб сўрадилар. Улар: “Қурғоқчилик”, деб жавоб беришди. Шунда У зот соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Йўқ, ундай деманглар! Чунки Аллоҳ таоло: “Ундириб ўстирувчи Зот Менман, истасам сув билан, истасам уруғ билан ўстираман”, деб марҳамат қилган” деб юқоридаги “Воқеа” сурасидаги оятни ўқидилар.

  • Экилган экин ёки кўчат бировдан зулм билан тортиб олинган бўлмаслиги ёки бировдан зулм билан тортиб олинган ерга экилган бўлмаслиги.
  • Экин экиш, кўчат экиш сабабли Аллоҳ таолонинг хаққи – ибодатлар тарк қилинган бўлмаслиги ёки вақтидан кечиктирилган бўлмаслиги. Ибодатлар тарк қилинган ҳолда экилган экин, кўчат учун банда ваъда қилинган ажр савобларга эриша олмайди.
  • Экилган экин ёки кўчат Аллоҳ таоло ҳаром қилган нарсалар бўлмаслиги. Тамаки, гиёҳванд моддалар каби нарсаларни эккан одамга хеч қандай ажр савоб бўлмайди.
  • Экин экиш мобайнида бирор жонзотга азият бермаслик ва зулм қилмаслик. Бунга ҳайвонларни зўрлаб, тоқатидан ташқари оғир ишларни бажартириш, ноҳақ уриш, устига ҳаддан ортиқ юк юклаш, торттириш каби ишлар киради.

Масалан, баъзида учраб турадиган холат, экинни йиғиштириб бўлгандан кейин пайкалга ўт қўйиб юбориш. Бу ҳам динимизда қайтарилган ишдир. Чунки, ҳосилни йиғиштириб олгандан кейин ерга ўт қўйиб юборилса, ер устидаги минерал ўғитлар куйиб, ер унумдорлиги йўқолади. Бугуни кунда эса экология, табиатни муҳофаза қилиш ташкилотлари ҳам бунга йўл қўймаслигининг сабаби ҳам шунда. Бу ишнинг ёмон тарафларидан яна бири Аллоҳ таолонинг кичик, заиф махлуқотларини куйдириш бор. Чумолими, бошқа ҳашоратларми ерга ўт қўйилганда куйиб, азобланади.

Сулаймон алайҳиссалом замонларида шунақа воқеа бўлганида, чумолилар Аллоҳ таолога шикоят қилишди. Шунда, Аллоҳ таоло Сулаймон алайҳиссаломга ваҳий юбориб: “Ер юзида Аллоҳга тасбеҳ айтаётган қавмни нега ёқасан!”, деди. Ким Аллоҳ таолонинг бирор махлуқотини куйдириб азобласа, охиратда уни ҳам Аллоҳ таоло куйдириб азоблайди.

  • Экилган экин, кўчатлардаги Аллоҳ таолонинг ҳаққини адо этиш. Экинларни йиғиштириб олган вақтда закоти, ушри, хирожини фақирлар, муҳтожлар ва хақдорларга адо қилиш. Аллоҳ таоло шундай дейди:

{ وَآتُوا حَقَّهُ يَوْمَ حَصَادِهِ }

Ва экинларнинг йиғим-терим пайтида ҳаққини берингиз”, дейди (Анъом, 141).

Илҳомжон МАДАЛИЕВ,
“Мўйи Муборак” жоме масжиди имом-хатиби

ЎМИ Матбуот хизмати

 

Top