Мақолалар

Буюк муфассирнинг камтарлиги

Насабшунос олим Исмоил ибн Ҳусайн Ғанавий ҳикоя қилиб айтадилар:

“Машҳур муфассир олим Фахруддин Ар-Розий (маълумот ўрнида айтамиз: бу киши “Ат-Тафсийр ал-кабийр” ёки “Мафотийҳул ғойб” номли тафсир китобини ёзганлар) Марв шаҳрига келдилар. У киши қадри баланд, номи машҳур, виқорли, ҳайбатли киши эдилар. Шу даражада катта олим эдиларки, у кишининг айтган гапларини рад этиб бўлмас, ҳузурларида биров чуқурроқ нафас олишга ҳам журъат этмас эди.

Марвга келган кунларидан бошлаб улуғ олимнинг олдида дарс ўқишга интилдим. Дарс кунларининг бирида менга: “Талабаларнинг насаби ҳақида бир ажойиб китоб ёзиб берсанг дегандим. Кейин мен ўша китобнингни ўқиб, ёдлаб олардим” дедилар.

Мен устоз айтганларидек қилиб насаблар борасида бир китоб ёзиб бердим. Китобни олиб келиб, у зотга узатганимда, ўтирган курсиларидан пастга тушдилар ва ердаги бўйра устига ўтирдилар. Менга қараб: “Анави курсига бориб ўтир!” дедилар. Мен бундай қилишни ўзимга эп кўрмай, бош тортдим. Устоз мени койидилар, хафа бўлиб, баланд овозда “Айтган жойимга ўтир!” дедилар. Ҳайбатларидан чўчиб, у киши айтган курсига бориб ўтирдим.

Кейин олдимда ўтирганча менинг китобимни ўқий бошладилар. Ора-орада тушунмаган жойларини мендан сўраб қўярдилар. Шу тарзда китобни охиригача ўқиб тугатдилар. Кейин менга қараб “Ана энди истаган жойингда ўтиравер! Бу насаб илмида сен менга устозсан. Мен эса бу борада сендан фойдаланаман, сенга шогирд ҳисобланаман. Шогирд устозидан пастроқда, олдида ўтириши одобдандир ” дедилар”.

 

Ҳоний Ҳожининг “Солиҳлар ва солиҳалар, зоҳидлар ва зоҳидалар ҳаётидан минг бир қисса” китобидан Нозимжон Иминжонов таржимаси

Read 2864 times

Мақолалар

Top