Уламолар “Ким ўзини таниса, Роббисини танийди” дейишган. Зеро, дунёда инсоннинг танасидан-да мўъжизакор хилқат йўқ. Қуйида инсон танаси ҳақида олимлар томонидан аниқланган баъзи маълумотларни тақдим этамиз. 

• Сиз шу жумлаларни ўқияпсиз-у, танангизда 50 минг ҳужайра ўлиб, ўрнига янгилари пайдо бўляпти.
• Битта инсон миясидан тарқалувчи электр сигналлар дунёдаги барча мобил телефонлар тарқатадиган тўлқинлардан кўпроқдир.
• Ажали яқинлашган одам тахминан 150 триллион маълумотни эслай олади.
• Инсон танасидаги энг кучли мускул тилида жойлашган.
• Одамнинг юраги умри давомида ўртача 182 миллион литр қонни ҳайдайди.
• Инсон танасидаги барча қон томирларининг узунлиги 100 минг километрга етади.
• Чарльз Осборн деган кимса 68 йил давомида ҳиқичоқдан қийналган.
• Ўнг қўлини ишлатадиганлар чап қўлини ишлатадиганлардан тахминан 9 йил кўпроқ яшашлари тажрибада кузатилган.
• Орқаси билан ётиб ухлайдиган ягона жонзот – инсондир.
• Инсон танасида 900 дона қалам ишлаб чиқаришга етадиган углерод, 50 литрли қозонни тўлдиришга етадиган сув, 7 дона совун ишлаб чиқаришга етадиган ёғ, ўртача катталикдаги итнинг танасидаги барча бургаларни ўлдиришга етадиган олтингугурт бор.
• Инсон танасидаги қон томирларига эга бўлмаган ягона аъзо – мугуз парда (кўзнинг энг устки тиниқ пардаси)дир. Бу аъзо кислородни тўғридан-тўғри ҳаводан олади.
• Янги туғилган гўдак етти ойгача бир вақтнинг ўзида ҳам нафас олиб, ҳам нафас чиқариши мумкин.
• 4 ёшли болакай бир кунда ўртача 450 та савол бериши мумкин.
• Миянинг асаб пульслари соатига 274 километр тезликда ҳаракатланади.
• Инсондан ташқари фақат коала айиғида бармоқ излари бор.
• Агар инсон умр бўйи сочларини олдирмаса, унинг узунлиги ўртача 725 километрга етади.
• Айрим эгизакларнинг қон таҳлиллари ҳам, қон гуруҳлари ҳам бир хил бўлиб, баъзан улар бир кунда вафот этишади.
• Инсон туғилганда унинг миясида тахминан 14 миллиард ҳужайра бўлади. 25 йилдан кейин бу ҳужайраларнинг сони кунига 100 мингтадан камайиб боради. 40 ёшдан кейин бу камайиш шиддат билан юз бериб, 50 ёшдан кейин миянинг ҳажми ҳам қисқариб боради.
• Инсоннинг оғзида тахминан 40 мингта бактерия бўлади.
• Кўзнинг тўрпардасида ёруғликни сезувчи 137 миллион ҳужайра бор бўлиб, булар 650 квадрат миллиметрда жойлашган. Бу ҳужайраларнинг 130 миллионтаси оқ-қора рангларни ажратишга, қолган 7 миллионтаси эса бошқа рангларни ажратишга хизмат қилади.
• Агар сен кўзларингнинг ҳар бир ҳаракатига мос равишда қадам ташлаб борсанг, бир кунда 80 километр масофани босиб ўтасан. Чунки мушаклар ёрдамида кўз кун давомида тахминан 100 минг марта ҳаракатланади.
• Инсон очликдан кўра уйқусизликдан тезроқ вафот этади. Чунки очлик сабабли бир неча ҳафта яшаши мумкин, аммо уйқусизликка ўн кундан ортиқ бардош бера олмайди.
• Инсон скелети 29 та турли бириккан йирик суяклардан ташкил топган.
• Ҳомиланинг бармоқ излари туғилганидан сўнг 3 ой ўтиб шаклланади.
• Аёллар юраги эркакларникидан кўра тезроқ уради.
• Германиялик олимларнинг тадқиқотларига кўра, инсонларда юрак хуружи асосан душанба кунида содир бўлар экан.
• Баҳор фаслида инсонларнинг нафас олиши кузга нисбатан икки баробарга ортади.
• Инсон танасидаги иссиқликнинг 80 фоизи бош (бурун, оғиз, тер) орқали ташқарига чиқарилади.
• Инсон уялганда ва қаттиқ хижолат бўлганда (ёлғони фош бўлганда) юзи қизаради. Олимларнинг аниқлашича, худди шу пайт ошқозон ҳам қизаради.
• Инсон чанқоқликни ҳис қилиши учун танадаги сувнинг 1 фоизга камайиши кифоя. Агар танадаги сув 5 фоизга камайса, ҳолсизлик туфайли ҳушдан кетиш мумкин. Бордию сув миқдори 10 фоизга камайса, тана сувсизликдан қурийди. Бу эса ҳалокатга олиб келади.
• Инсон танаси камида 700 хил фойдали фермент ишлаб чиқариш хусусиятига эга.
• Инсон танасидаги баъзи суяклар (сон суяги) пўлатдан 5 марта мустаҳкамроқдир.
• Аксарият инсонлар кўрган тушининг ярмидан кўпроғини уйғонганда унутиб юборади.
• Инсон танасига тушадиган зарарли бактерияларнинг энг кам миқдори ҳам касал бўлишга кифоя қилади.
• Инсон танасида ўзини қайта тикламайдиган ва тузалиши мураккаб бўлган аъзо – тишларидир.
• Инсон ухлаши учун одатда етти дақиқа етарлидир.
• Чапақайлар аксарият ишлар каби таом чайнашни ҳам чап жағлари билан амалга оширадилар.
• Дунё аҳолисининг тахминан 7 фоизи чапақайлардир.
• Олимларнинг таъкидлашича, олма ва банан меваларини ҳидлаш ҳам инсон вазнининг камайишига ҳисса қўшар экан.
• Дунёдаги барча жонзотлар орасида фақат инсонгина тўғри геометрик чизиқ чиза олади.
• Инсон танасидаги бактерияларнинг умумий вазни 2 килограмни ташкил этади.
• Инсон танасидаги кальций миқдорининг 99 фоизи тишларга тегишли.
• Инсон лабларининг сезувчанлиги бармоқлар сезгирлигидан 100 марта кучлироқдир.
• Одамдаги жағ мускулларининг ҳар бири 195 килограмгача оғирликни кўтара олади.
• Инсон танасидаги темир моддаси тўпланса, бир дона мих ишлаб чиқаришга етади.
• Инсон организмида шамоллашга олиб борувчи 100 га яқин вируслар мавжуд.
• Инсон танаси ҳаёти давомида тахминан 1000 марта тўлиқ янгиланади.
• Кунига бир дона сигарет чекадиган одамнинг захарланиши бир йил давомида ярим коса смола (нефть) ичган билан тенг.
• Инсон кун давомида камида 23 марта чуқур нафас олади.
• Аёллар эркакларга нисбатан икки марта кўпроқ киприк қоқади.
• Инсон, кўзи очиқ ҳолатда акса уролмайди.
• Инсоннинг қўлидаги тирноқлари оёғидаги тирноқларига қараганда тўрт маротаба тезроқ ўсади.
• Инсон миясида ҳар сонияда тахминан 100 минг кимёвий ҳодиса содир бўлар экан.
• Кўзлари кўк бўлган инсонлар оғриқни бошқалардан кўра кўпроқ ҳис этади.
• Одам ўпкасининг ёйилган шакли теннис майдонига тенг келар экан.
• Қондаги оқ қон таначалари ҳар 2-4 кунда янгиланиб боради. Қизил қон таначаларининг умри эса 3-4 ойни ташкил этади.
• Инсон юрагининг ҳажми ўзининг қўл мушти ҳажмига тенг. Вазни эса 220-260 граммни ташкил этади (ёши катталарда).
• Янги туғилган чақалоқнинг суяклари тахминан 300 тани ташкил этади. Улғайиш жараёнида эса суяклар бирикиб, 206 тага камаяди.
• Ўнг ўпка чап ўпкага нисбатан ҳавони кўпроқ қабул қилади.
• Сперматозоидлар (маний) эркак танасидаги энг кичик ҳужайралардир.
• Инсонда 2000 дан ортиқ таъм билиш рецепторлари мавжуд.
• Одамнинг кўзлари тахминан миллион хил рангни ажратиш хусусиятига эга.
• Юрак қонни томирлар орқали танага ҳайдайдиган кучнинг тезлиги тўрт қаватли бинонинг баландлигига тенгдир.
• Ухлаётганингизда танангиз сарфлаган калория телевизор кўрганингиздагидан кўпроқни ташкил этади.
• Болаларнинг улғайиши баҳор фаслида бошқа фасллардагига нисбатан тезлашади.
• Табассум қилаётганингизда юз ва бошингиздаги 17 та мушак фаол ҳаракат қилади. Қовоғингизни уйганингизда эса 43 та мушакларингиз мажбурий ҳаракатланади.
• Одам олтмиш ёшида таъм билиш хусусиятининг 50 фоизини йўқотади.
• Олимларнинг таъкидлашича, ер юзида 1 фоиз одамларгина ультрабинафша ва инфрақизил нурларни кўра олади.
• Инсон кислород етишмаслигидан эмас, балки карбонат ангидриднинг танада ортиб кетишидан ҳалок бўлади.
• Тадқиқотлар натижасига кўра, ҳар икки миллиард инсондан биттаси 116 йил яшар экан.
• Ҳар бир одам кун давомида ўртача 4 минг 800 та сўз талаффуз қилади.
• Одамнинг кўзлари туғилганидан то вафот этгунича бир хил ҳажмда бўлади. Бурун ва қулоқ эса умри давомида ўсишдан тўхтамайди.
• Одамнинг танаси кечқурунгига нисбатан эрталаб 8 миллиметр узунроқ бўлади. Сабаби инсон ухлаганда танасидаги умуртқа ва мушаклар ёйилади.
• Одам йўталаётганда бўғзидан чиқаётган ҳавонинг тезлиги соатига 96 километрга етади.

Интернет маълумотлари асосида Нозимжон Иминжонов,

Саидаброр Умаров тайёрлади