Бизга Мужаммиъ Ҳоилдан етиб келишича, у шундай даражага етган эдики, Суфён уни кўргани келар, унинг яқин дўсти эди.
Бир куни Суфён унга: “Эй Мужаммиъ, ҳаж қилмаганмисиз?” деди. У: “Йўқ”, деди. Суфён ўзига: “Бу киши Аллоҳга содиқ, Уни таниган бўлса ҳам ҳаж қилмабди”, деди. Бизга етиб келишича, унга ҳаж қилинг, деб пул беришганида Суфён унга: “Мен сиз ва амалингизни бундан ошиқ деб ўйлардим”, деди. У: “Билмадингми, менга ҳаж лозим эмас эди. Ундан сўралмас эдим. Агар бу пулни олиб, ҳаж қилсам, қиёматда фарз қилингандек ҳаж қилдингми, деб сўраламан”, деди. Шунда Суфён ўзининг камчилигини билди.
Оқиллар нафсларини ҳисоб қилишни билишган. Алданган эса амалларда ва очкўзлигини қондиришда шаҳвати нафсига ғолиб келгани учун буни кўрмайди.
Ҳаким Термизийнинг “Оқиллар ва алданганлар” китобидан
Аслиддин РАҲМАТУЛЛОҲ таржимаси.
