Ҳаж амалларини адо этишга ҳозирлик кўраётган юртдошларимиз қалблари ўзгача қувончга тўлиб, ибодат завқини ҳис этмоқдалар. Боиси бу ердаги қулай шарт-шароитлар, яратилган имкониятлар жуда ҳам юқори даражада.
Макка шаҳридаги ишчи гуруҳининг билдиришича, зиёратчиларимизга Маккаи мукаррамада замонавий меҳмонхона ўзбекистонлик зиёратчилар хизматида бўлмоқда. Айни кунларда, зиёратчилар ибодатларини чиройли ва мукаммал адо этишлари учун меҳмонхонада барча қулайликлар муҳайё қилинган.

5 август куни Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Усмонхон Алимов ҳазратлари зиёратчиларнинг таомланиш жараёнлари билан яқиндан танишдилар, улар билан биргаликда тамадди қилдилар.
Айтиш жоизки, Ўзбекистондан борган 15 нафар моҳир ошпазлар зиёратчиларимизга ўзларини ҳудди ватандагидек ҳис этишлари ва ибодатларда енгиллик бўлиши учун муносиб таомларни тортиқ этишмоқда.
Муфтий ҳазратлари зиёратчиларнинг таомномасида иссиқ кунларда одамларни зўриқтирмайдиган ва ибодат қилишларига ҳалал бермайдиган овқатлар бўлишига алоҳида эътибор қаратиш зарурлигини таъкидладилар. Шунингдек, миллий таомлар, парранда, балиқ ва енгил ҳазм бўладиган овқатлар тайёрлашини ошпазларга тавсия этдилар. Кучли қовурилган, ёғли ва ҳамрли таомлардан имкон қадар сақланишни билдирдилар.
Саудия Арабистонидаги ҳамкор “ал-Ҳидоя” ширкати томонидан таомлар сўнггида олма, хурмо, нок, банан каби ҳўл мевалар ҳамда қатиқ каби сут маҳсулотлари берилмоқда. Иложи борича кўпроқ сув ва шарбатлар ичиш шифокорлар томонидан тавсия этилмоқда, чунки иссиқ об-ҳаво шароитида организмда суюқлик миқдорини нормал даражада сақлаб туриш учун жуда ҳам муҳимдир.

Бир сўз билан айтган-да, зиёратчиларимизга барча шарт-шароитлар энг юқори даражада муҳайё қилинган, асосий мақсад эса уларнинг ибодат ҳаловатларини топишларига хизмат қилишдир.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Туркияда фаолият олиб борувчи йирик хайрия жамғармаси минглаб дунё мусулмонларига ҳар йили қурбонлик гўштларини тарқатади. Туркиянинг Қизил яримой ташкилоти Қурбон ҳайити муносабати билан жорий йилда 180 минг бўлак гўшт маҳсулотини 4,5 млн муҳтожларга тарқатади. Дунёнинг 51 мамлакатига қурбонлик маҳсулотлари етказилиши маълум қилинган.

Гўшт маҳсулотлари дунё мусулмонларига консерва маҳсулотлари шаклида 5 ва 10 килограммлик бўлакларда етказилади. Ушбу консерва маҳсулотларининг яроқлилик муддати бир ярим йил экани қайд этилган.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Бугун, 5 август куни Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлиги томонидан Тошкентдаги Миллий матбуот марказида ўтказилган анжуманда мутасаддилардан маҳкумларнинг диний ибодатлари учун яратилган шароитлар ҳақида сўралди.

Ички ишлар вазирлиги Жазони ижро этиш бошқармаси бўлим бошлиғи Жамшид Султоновнинг Азон.уз мухбирининг саволига жавобан айтишича, юртимиздаги барча жазони ижро этиш муассасаларида ягона кун тартиби мавжуд бўлиб, бу тартиб муайян динга мансуб маҳкумларга мослаб тузилмаган. Жамшид Султонов буни маҳкумлар орасида турли динларга мансуб кишилар борлиги билан изоҳлади.

“Ким кун тартибини бузмаган ҳолда ўз ибодатлари билан шуғулланадиган бўлса, унга ҳеч ким эътироз билдирмайди, унга нисбатан жазо чоралари қўлланмайди, – деди Ж. Султонов. – Айтайлик, кимдир эрталаб соат тўртда туриб намоз ўқиса ёки саҳарлик қилиб, кун бўйи рўза тутишга кучим етади деса, ҳеч ким унга мажбурлаб тушлик қилдирмайди”.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

– Фарз намозларини жамоат билан ўқиш ҳамда масжидга эртароқ келиш. Нафл намозларини кўпайтириш. Чунки булар энг улуғ қурбатлардир.

– Рўза тутмоқлик.

– Такбир, таҳлил ва таҳмид айтмоқлик. Имом Бухорий раҳматуллоҳи алайҳ айтганлар: Ибн Умар ва Абу Ҳурайра розиллоҳу анҳулар ушбу ўн кунларда бозорга чиқиб такбир айтар эдилар. Уларнинг такбирлари сабабли одамлар ҳам такбир айтардилар.
Бундай унутилиб бораётган суннатларни тирилтирмоқ биз учун муносибдир.

Саҳобалар ва тобеийлардан такбирнинг турли сийғалари ворид бўлган:
1. Аллоҳу акбар, Аллоҳу акбар, Аллоҳу акбару кабиро.
2. Аллоҳу акбар, Аллоҳу акбар, лаа илааҳа иллаллоҳу валлоҳу акбар, валлоҳу акбару валиллааҳил ҳамд.
3. Аллоҳу акбар, Аллоҳу акбар, лаа илааҳа иллаллоҳу валлоҳу акбар, Аллоҳу акбару валиллааҳил ҳамд.

– Аллоҳ таолони кўпроқ зикр қилиш.

– Ҳақиқий тавба қилиш.

– Гуноҳ-маъсиятлардан узоқлашиш. Гуноҳлардан доим узоқлашиш лозим, хусусан бу кунларда батариқа авлодир. Чунки улуғ кунларнинг ҳурматини поймол қилиб у кунларда қилинган гуноҳларнинг жазоси бошқа кунларникидан кўра оғирроқ бўлади.

– Хайри-эҳсон қилиш ва садақалар бериш.
Ҳайит кунидан аввал ҳам хайри эҳсонни кўпайтирайлик. Камбағал-бечораларга совға саломлар улашайлик. Чунки бунда улар ҳам ҳайитга хурсандчилик билан чиқишади. Ҳайит куни йўқлаб боришни ҳамма билади, кутади. Аммо ҳайитдан олдин, Зулҳижжанинг аввалги тўққиз кунида қилинган хайри-эҳсонларимиз кутилмаган совға бўлади. Уламолар: Кутилган катта совғадан кўра кутилмаган кичик совға инсонни кўпроқ хурсанд қилади, деганлар.

* Кечаларни қоим қилиш. Агарчи камгина намоз ўқиса ҳам. Намоз, Қуръон тиловати ва бошқа амаллар билан кечани қоим қилишлик. Саид ибн Жубайр раҳматуллоҳи алайҳ: “Ўн куннинг кечаларида чироқларингизни ўчирманглар”, деганлар. Бу билан Зулҳижжанинг аввалги ўн кечасини қоим қилишга ишора килганлар. Чунки кечани қоим қилиш қалбни Аллоҳга боғлайди ва инсонни ҳаёт қийинчиликлари ва ташвишларига бардош бера оладиган қилиб қўяди.

– Хулқларни янада гўзаллаштириш.

– Арафа кунига алоҳида эътибор қаратиш. Абу Қатода розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Арафа кунининг рўзаси олдинги сананинг ва ундан кейинги сананинг каффорати бўлишини Аллоҳдан умид қиламан,”, дедилар. Муслим ривояти. (Келаси йил учун ҳам каффорат дейилди. Бу дегани келаси йил гуноҳ қилишдан муҳофаза қилади, ёки шундай савоблар берадики, келаси йил каффорати учун ҳам етади, деганидир.)
Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Арафа кунидан кўра Аллоҳ таоло бандаларини дўзахдан кўпроқ озод қиладиган бирор кун йўқ”, дедилар”. (Муслим ривояти)

– Қурбонлик қилиш.

– Имкон қилиб ушбу ўн кун ичида Қуръони каримни бир марта хатм қилиш.

– Қабристонни зиёрат қилиб ўлимни эсга олиш.

– Баъзи рўзадорларга ифторлик қилиб бериш.

– Фарзандларга шу кунларда кўпроқ зикр, тасбеҳ ва одобларни ўргатиш. Чунки ота-оналарлар фарзандлар ҳақида қиёмат куни сўроққа тутилади. Қиёмат кундаги сўроқ оғир, ҳисоб қийин, қўрқинч катта, жаҳаннам эса: “яна қўшимча борми?” деб турган бӯлади.
Хулоса қилиб айтсак, бу ўн кунларда Қуръон ўқиш, ўргатиш, ҳадислардан ўрганиш, ўргатиш, кўпроқ истиғфор айтиш, ота-онага яхшилик қилиш, қариндош уруғга силаи раҳм қилиш, саломни кенг ёйиш, таом улашиш, икки уришиб қолган кишилар орасини ислоҳ қилиш, амру-маъруф ва наҳй мункар қилиш, тилни ва кўзни сақлаш, қўшниларга яхшилик қилиш, меҳмонга ҳурмат кўрсатиш, мусулмонлар юрадиган йўлдан азият берадиган нарсаларни олиб ташлаш, мусулмонларга азият бермаслик, Аллоҳнинг йўлида хайру-эҳсонлар қилиш, аҳли-оиласини хурсанд қилиш, етимларнинг бошини силаб, кўнглини олиш, касалларни зиёрат қилиш, дўстларининг ҳожатини раво қилиш, Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламга кўпроқ саловат айтиш, қўл остидагиларга мулойим бўлиш, дўстларини ортидан дуо қилиш, муҳтожга ёрдам бериш, масжидга қатнаш, намоздан кейинги дуоларни ҳам бекаму кўст бажариш, мусулмонлар қалбига хурсандчилик киритиш, фарзандларга бу кунларнинг улуғ экани ҳақида таълим бериш, мусулмонлар билан яхшиликда ҳамкорлик қилиш ва ҳ.к.з. амаллар билан машғул бўлишимиз керак.

Қудратуллоҳ Сидиқметов

Имом Нофеъ раҳимаҳуллоҳ ўлим тўшагида ётганларида фарзандлари у зотдан васият сўрашади. Шунда буюк тобеиннинг васиятлари Анфол сурасининг илк ояти бўлади:

فَاتَّقُواْ اللّهَ وَأَصْلِحُواْ ذَاتَ بِيْنِكُمْ وَأَطِيعُواْ اللّهَ وَرَسُولَهُ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ

«Бас, Аллоҳга тақво қилинглар ва ўз ораларингизни ислоҳ этинглар. Агар мўмин бўлсангиз, Аллоҳга ва Унинг Пайғамбарига итоат қилинглар».

У зот шу оятни ўқийдилар-у, омонатни топширадилар.

Энг охирги ўқиган оятлари шу бўлди.

Энг охирги айтган калималари Қуръон оятидан бўляпти.

Ҳа, киши ҳаётда қандоқ яшаса, шундоқ вафот этади ва қиёмат куни ўшандоқ тирилади.

У зот Қуръон билан яшадилар, вафотлари ҳам Қуръон тиловати устида бўлди ва иншааллоҳ, маҳшаргоҳда ҳам Қуръонни тиловат қилиб турадилар.

Бу Аллоҳ субҳанаҳу ва таолонинг Ўзининг аҳлига, қори бандаларига берадиган лутфидир, карамидир, иззатидир.

Шайх Алижон қори ҳафизаҳуллоҳ