Бектош Бердиев, Ўзбекистон халқаро ислом академияси ўқитувчиси

Ўзбекистон мусулмонлари идораси раисининг биринчи ўринбосари Ҳомиджон домла Ишматбеков Бирлашган Араб Амирлиги Фатво кенгашининг таклифига биноан шу йилнинг 7-8 ноябрь кунлари Абу Даби шаҳрида бўлиб ўтаётган халқаро анжуманда иштирок этмоқда.

Халқаро конференцияда Миср Араб Республикаси муфтийси, профессор Шавқий Аллом, Бирлашган Араб Амирликларининг Шариат фатвоси кенгаши раиси Абдуллоҳ бин Байя каби йирик уламолар қаторида Баҳрайн, Марокаш, Жазоир, Тунис, Эрон, Нигерия, Германия каби дунёнинг 50 дан ортиқ мамлакатларидан келган таниқли уламолар, муфтийлар, профессор-олимлар, экспертлар, давлат ва дин арбоблари қатнашмоқда.

Икки кун давом этадиган халқаро анжуман 5 шўъбага бўлинган ҳолда бўлиб ўтади ва уларда технология, фазо, тиббиёт, сунъий интеллект каби соҳалардаги шариатга оид масалалар муҳокама қилинади.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Матбуот хизмати

Зиёратчилар Ҳаж ибодатини хавфсиз ва қулай шароитда бажаришлари учун Саудия Арабистони ҳукумати янги қоидаларни жорий қилди.

2024 йил зиёратчилар сони ортиши кутилаётгани сабабли Саудия Арабистони Ҳаж вазирлиги янги қоидалар тўпламини жорий этди ва ташриф буюрувчиларни жойлаштириш мақсадида кўпроқ бинолар қуришга қарор қилди.

Макка мерияси матбуот котиби Усома Зайтун зиёратчилар учун 3800 га яқин турли конфигурациядаги бинолардан фойдаланишини маълум қилди. Расмий бинолар сони эса 5000 тага етиши мумкин. Чунки бу йил зиёратчилар сони кутилганидан кўра кўп бўлиши тахмин қилинди.

Усома Зайтун бино эгаларини зиёратчиларга шароитни яхшилаш ва маълум бир бинода тўлиб кетмасликни олдини олиш мақсадида биноларни рўйхатдан ўтказишга чақирди.

Маълумотларга кўра, 2023 йилда Ҳаж ибодатини адо этган зиёратчилар сони 2 миллион атрофида бўлган. 

Бундан ташқари, Ҳаж мавсумини муаммосиз ва уюшқоқлик билан ўтказиш масаласи ҳам кўриб чиқилган. 

Янги жорий этилган қарорда шартномаларни якунлаш тартиби ҳар бир мамлакат учун ўринларни тасдиқлайди. 

Саудия Арабистонининг Ҳаж вазири Тавфиқ Ал-Рабиаҳнинг сўзларига кўра, мамлакатларга янги аниқ жойлар берилмаса ҳам, шартномаларини эрта бошлаган давлатлар муқаддас масканда тегишли жойларни таъминлашда биринчи ўринга эга бўладилар.

Бундан ташқари, 2024 йилги Ҳаж мавсумига виза топшириш 1 мартдан бошланади ва шаввол ойининг 20-санаси, яъни 29 апрелда тугайди.

Зиёратчиларнинг биринчи парвози 9 май, 1-Зулқаъда куни муқаддас жойга етиб боради. 
Саудия Арабистони ҳукуматининг маълумотига кўра, кейинги Ҳаж мавсумида зиёратчиларнинг хавфсизлиги ва қулайлигини таъминлашга оид ўзгаришлар зарур эканлиги қайд этилган.

Париждаги араб маданияти кўргазмасида Қуръони Каримнинг нодир қўлёзмалари тақдимоти турли мамлакатлардан ташриф буюрувчиларда катта қизиқиш уйғотди. Бу ҳақда «Al-Arabiya» нашри хабар берди. 

Қўлёзма стендида ҳижрий 5-асрга оид Қуръони Каримнинг махсус зарҳал безакларга эга нусхаси, шунингдек, ҳижрий 580 йилда ёзилган араб тилидаги тиббий китоблар ўрин олган.

Бундан ташқари, ушбу кўргазмада исломий ва тарихий асарларнинг бошқа қўлёзмалари ҳам намойиш этилди. Тарихий қўлёзмалар ташриф буюрувчилар, тадқиқотчилар ва ихлосмандларнинг эътиборини тортди.

Саудия Арабистони Ташқи ишлар вазирлигига қарашли маданий ташкилот ва муассасалар иштирок этган Саудия Арабистони маданият кўргазмаси 28 октябрь куни бошланган ва 10 ноябргача давом этади.

Давоми... 

Муфассирларимиз айтишади: «Аллоҳ таоло Ҳабибимизнинг муборак исмлари­ни Оли Имрон сураси 144; Аҳзоб сураси 40; Муҳаммад сураси 2- ва Фатҳ сураси 29-оятларида зикр қилиш баробарида у зотга Каломуллоҳнинг 13 ўрнида “Эй Набий”, 2 ўрнида “Эй Расул!” деб мурожаат қилган. Аслида, юксак эҳтиромга сазовор кишига исми билан эмас, балки унинг унвони, да­ражаси ва мавқеи билан хитоб қи­линади.
Бундан ташқари, Қуръони каримда буй­руқ майлида келган барча ҳукм оятлари бевосита Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва сал­ламга мурожаатдир. Шу орқали у зот­нинг ум­матларига таълим берилган. Охир замон умматини эса Аллоҳ таоло бошқа умматлардан улуғлаб, мақтаган: “Одамларга чиқарилган (маълум бўлган) умматнинг энг яхшиси бўлдингиз, (эй мусулмонлар!) зеро, сиз амри маъруф, наҳйи мункар қиласиз ва Аллоҳга имон келтирасиз» (Оли Имрон сураси, 110-оят). Бу ҳам аслида Пайғамбаримиз алайҳиссаломга берилган таърифдир: у зотнинг умматлари энг яхши уммат экан, ўзлари энг улуғ набийдир.
Аллоҳ таоло Қуръони карим­да сўнгги ум­матга 90 ўринда “Эй имон келтир­ганлар!” деб мурожаат қилган. Демак, инсонларнинг “Эй имон келтирганлар!” деган шарафли номга са­зовор бўлишларида Набий алай­ҳиссаломнинг рисолатлари асос бўлган.
Оятдаги “У билан бирга бўлган (мўмин)­лар кофирларга қаҳрли, ўз ораларида (мў­­минларга нисбатан) эса раҳм-шафқат­ли­дирлар” жумласидан мурод Расулуллоҳнинг тўрт рошид халифа­си – Абу Бакр, Умар, Усмон ва Али розийаллоҳу анҳумдир. Ҳа­қиқатан, ҳазрат Абу Бакр ро­зийаллоҳу анҳу Маккадан Мадинага ҳижрат асносида Савр ғорида Набий алайҳиссалом билан бирга бўлди, кейин ҳам кўп вақтини коинот султони билан бирга ўтказди. Ҳазрат Умар розийаллоҳу анҳу кофирларга жуда қаҳрли, ҳазрат Усмон ро­зийаллоҳу анҳу мўмин-му­сулмонларга раҳм-шафқатли эди. Ҳазрат Али розийаллоҳу анҳу эса кўп руку-сажда қиладиган, яъни ибодатга берилган зот эди (Аллоҳ барчаларидан рози бўлсин).

Давоми бор...