Малайзиянинг машҳур «OIC Today» журналида «Президент Шавкат Мирзиёевнинг Олий Мажлисга Мурожаатномаси» сарлавҳали таҳлилий мақола нашр этилди, деб хабар бермоқди «Дунё» АА.
Нашр Ўзбекистонда ўтган «Илм, маърифат ва рақамли иқтисодиётни ривожлантириш йили»да барча соҳаларни ислоҳ қилиш учун амалга оширилган кенг кўламли ишлар янги мамлакат қуришга қаратилганлигини таъкидламоқда. Мисол тариқасида бир қатор маълумотлар келтирилган. Жумладан, олий ўқув юртларига қабул қилиш параметрлари 2016 йилга нисбатан 2,5 баравар, ўзбек ёшларини олий маълумот билан қамраб олиш даражаси эса 9 фоиздан 25 фоизгача ўсди. Шунингдек, биринчи марта кам таъминланган оилаларнинг мингга яқин қизлари махсус давлат грантлари асосида олий ўқув юртларига қабул қилинганлиги қайд этилган.
Шу билан бирга, муаллиф ўқувчиларни Ўзбекистоннинг иқтисодий ривожланиш соҳасидаги ютуқлари билан таништирди. Таъкидланишича, Халқаро валюта жамғармаси ва халқаро рейтинг агентликлари ҳисоб-китобларига кўра, Ўзбекистон дунёдаги мавжуд вазиятга қарамай, 2020 йилда иқтисодий ўсишнинг ижобий суръатларини сақлаб қолди. Бундан ташқари, мамлакатда 197 та йирик, минглаб кичик ва ўрта корхоналар ҳамда инфратузилма яратилди.
Нашрда мамлакатимизнинг БМТ Инсон ҳуқуқлари бўйича кенгашига сайланиши, шунингдек, Ўзбекистон раҳбарининг БМТ минбаридан айтилган глобал ва минтақавий ташаббуслари алоҳида эътироф этилди. Муаллиф таъкидланганидек, ушбу ташаббуслар катта қизиқиш билан кутиб олинган ва дунё ҳамжамияти томонидан қўллаб-қувватланмоқда.
Шу билан бирга, мақолада Президент Шавкат Мирзиёев ёшларнинг улкан мақсадларга эришиш имкониятларини кенгайтиришни устувор вазифа сифатида белгилаганлиги таъкидланган. Шу муносабат билан мамлакатда давлат раҳбари томонидан таклиф қилинган «Янги Ўзбекистон мактаб остонасидан, таълим ва маърифат тизимидан бошланади» тамойили доирасида кенг кўламли ислоҳотлар режалаштирилган.
«2021 йилда соғлиқни сақлаш тизимини ривожлантиришга алоҳида эътибор берилади. Коронавирус пандемиясига қарши кураш Ўзбекистон учун энг муҳим вазифалардан бири бўлиб қолади. Мазкур вазифалар учун 2021 йилги давлат бюджетида 300 миллион долларлик захира шакллантирилди. Ушбу маблағлар аҳолини коронавирус инфекциясига қарши эмлаш учун ҳам сарфланади», - дейилади мақолада.
Хулоса ўрнида Малайзия ОАВ мамлакатни барқарор ривожлантириш мақсадида Ҳукумат бошланган ислоҳотларни изчил давом эттиришини ва ҳар бир фуқаро ўз ҳаёти ва тақдири Ўзбекистоннинг тақдири ва келажаги билан узвий боғлиқлигини янада чуқурроқ ҳис қилишини билдирган.
«OIC Today» - бутун дунё сиёсатчилари учун Ислом ҳамкорлиги ташкилоти (ИҲТ) мамлакатлари ҳақидаги премиум-классдаги ишбилармонлик ва инвестициявий журнал.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

Қиш келиши билан юртимизда ис газидан заҳарланиш ва бунинг оқибатида фуқароларимизнинг ҳаётдан кўз юмиши билан боғлиқ ҳолатлар тез-тез учраб туради. Хўш, бундай ачинарли ҳолатларнинг олдини олиш учун нималарга эътибор қаратиш керак? Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги АОКАда бўлиб ўтган брифингда Фавқулодда вазиятлар вазирлиги масъул ходими Самандар Ҳикматуллаев ана шу масалага тўхталиб ўтди.

“Ис гази — рангсиз, ҳидсиз, кўп учрайдиган заҳарли бирикма — табиий газ, ёқилғи, кўмир, ўтин чўғлари тўлиқ ёнмаслиги ёки чала ёниши оқибатида вужудга келади.

Таҳлилларга кўра, ис газидан заҳарланиш ҳолатларининг аксарияти қуйидаги сабабларга кўра юзага келмоқда:

- фуқаролар томонидан газ ва муқобил ёқилғи (кўмир, ўтин ва бошқа) турларидан фойдаланишда хавфсизлик чораларига риоя этмаслик;

- ностандарт (қўлбола ясалган) ёки сертификатга эга бўлмаган иситиш печлари ва анжомларидан фойдаланиш;

- иситиш печларининг дудбуронларини нотўғри ўрнатиш;

- газ ёки бошқа муқобил ёқилғига мослаштирилган иситиш печлари (анжомлари)ни дам олиш (ухлаш) хоналарига олиб кириш;

- ҳаво алмашмайдиган хоналарни иситишда очиқ олов (кўмир ва ўтин чўғлари)дан фойдаланиш;

- ҳавони алмаштирувчи шамоллатиш шахталари ёки туйнукларни беркитиб (тўсиб) қўйиш...”

Фавқулодда вазиятлар вазирлиги масъул ходими Самандар Ҳикматуллаев ис газидан заҳарланишнинг олдини олиш учун хавфсизлик қоидаларига ҳам амал қилиш лозимлигини айтиб ўтди.

«Куз-қиш мавсумида юз бериши мумкин бўлган ёнғин, ҳаво-газ аралашмасининг чақнаши ҳамда ис газидан заҳарланишнинг олдини олиш мақсадида, қуйидагиларга риоя қилишингизни сўраб қоламиз:

Ташқи ҳимоя қобиқлари шикастланган электр сим ва кабеллардан фойдаланманг;

Электр хўжалигида ортиқча юкланиш ва электр симларнинг қисқа туташувидан содир бўлиши мумкин бўлган ёнғинларнинг олдини олиш лозимлиги сабабли сифат сертификатига эга ҳимоя сақлагичларидан (автоматлардан) фойдаланинг;

Иситиш печларининг дудбуронларини тозалаш, созлаш ва уларнинг қоида талаблари асосида ўрнатилиши бўйича хизмат кўрсатувчи махсус ташкилотларга мурожаат қилиш ва улар томонидан лозим даражада хизмат турларининг бажарилишига эришинг;

Иситиш печларини ҳаддан зиёд қиздириб юборманг;

Газ ва электр иситиш мосламаларини назорат қилишни ёш болаларга топширманг;

Газ таъминоти идоралари мутахассисларини жалб этган ҳолда, газ жиҳозларини тафтишдан ўтказиб, уларга техник хизмат кўрсатилишини ташкил этинг;

Газ ускуналарини улаш бўйича тартиб-қоидаларга риоя қилинг;

Ёнувчи материалларни газ плиталари устида қуритманг;

Газ иситиш мосламаларидан хавфсизлик автоматикалари (газнинг ўчиб, қайта келишини назорат қилувчи мослама) орқали фойдаланинг ва уларнинг доимий созлигига эътибор беринг».

Умр – ғанимат. Юқоридаги сабабларга диққат қилсак, ўзимизни, оила аъзоларимизни, яқинларимизни кўринмас ёвдан асраган бўламиз. Зеро, бепарволикдан каттароқ ёв бўлмаса керак...

Ўзбекистон мусулмонлари идораси «Zo‘r» TV телеканали билан фаол ҳамкорлик қилиб келмоқда. Жумладан, ушбу телеканалда эфирга узатилаётган “Мени кечир” кўрсатувида Диний идора ходимлари, имом-хатиблар эксперт сифатида қатнашмоқда.

Куни кеча «Zo‘r» TV телеканали мутасаддилари ушбу кўрсатувга ҳисса қўшиб келаётган бир гуруҳ Ўзбекистон мусулмонлари идораси ходимлари: Шерзод Йўлдошев, Ҳикматулло Тоштемиров, Фазлиддин Мамадалиев ва Илҳомжон Мадалиевларга миннатдорликчилик тариқасида “Ташаккурнома” берди.

Маълумот учун, телеканалнинг “Мени кечир” кўрсатувида турли сабаб билан орасига совуқчилик тушган инсонлар муаммоси ўрганилиб, соҳа мутахасислари иштирокида кўрсатув қаҳрамонларига керакли тавсиялар берилади. Натижада кўплаб инсонлар ўртаси ислоҳ бўлиб, қариндошлик ва қадрдонлик муносабатлари тикланади.

Динимиз таълимотига кўра, эзгулик Қуръони карим ва ҳадиси шарифларда буюрилган ва тарғиб қилинган амаллардир.

Қуръони каримда марҳамат қилинади: “Эзгулик ва тақво (йўли)да ҳамкорлик қилинглар, гуноҳ ва адоват (йўли)да ҳамкорлик қилманглар! Аллоҳдан қўрқинглар! Албатта, Аллоҳ азоби қаттиқ зотдир” (Моида ,2-оят).

Бу ҳақда Имом Замахшарий: “Оятда умуман эзгулик ва тақвонинг ҳар қандай кўринишини, гуноҳ ва душманликнинг барча турлари назарда тутилган, дейиш ҳам мумкин. Бу ҳолда ҳам ўзаро кечиримли бўлиш ва (яхшиликларда) ёрдамлашиш маъноси англашилади”, дейди.

Демак, мусулмон киши инсонлар орасини ислоҳ қилиш ишларида ҳам ҳамкор бўлиши керак экан. Ўзбекистон мусулмонлари идораси ана шундай хайрли ишларда доимо ҳамкор ва ёрдамчи бўлишга тайёр.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

САВОЛ: Бир кишининг иймон келтиришига сабаб бўлиш минглаб файз ва завқдан устунроқми?

Жавоб: Бир инсон иккинчи бир инсоннинг иймон келтиришига сабаб бўлса, унинг топган савоблари қадар савоб, унга сабаб бўлган кишининг ҳам номаи аъмолига ёзилади. Бу жуда яхши. Кишининг фақат ўзи учун интилмай, ўзгаларни ҳам ҳақ йўлига бошлаши улуғларимизнинг бизга амридир. Бу фаолиятни «хизмат» деб атаймиз. Мусулмонларнинг иймон келтиришлари, исломни ўрганишлари, моддий ва маънавий қийинчиликларни енгишлари йўлида хизмат қилиш савобли ишдир. Тасаввуфий нуқтаи назардан шундай деймиз. Фақат буни тасаввуфга қарши бир муддао сифатида ўртага қўйиш хато, шайтоний бир ишдир. Яъни:

– Сен мутасаввиф бўлма!

– Э, нима учун?

– Бошқаларнинг имон келтиришлари учун ҳаракат қил!

– Бундай нарса йўқ! Инсон нима учун мутасаввиф бўлади? Яхши мусулмон бўлиш учун... Нимага тасаввуф йўлига киради? Тақво соҳиби бўлиб, қалбини нурлантириб, гўзал аҳлоқли мусулмон бўлиши учун... Яхши мусулмон бошқа мусулмонлар учун янада фойдали ишлар қилади. Тарих давомида шундай бўлган. Ўзи яхши бўлмаган киши бошқалар учун фойдали бўлолмайди, аксинча, зарарли бўлади.

Тасаввуфдан қочиш керак эмас. Бу билан киши ўзини қутқарадиган дорилардан қочган бўлади.

"Ислом ва ахлоқ" китобидан олинди

Ўғлингиз кўзингизга тик қараб, ўз билганидан қолмаса… Неварангиз Амир Темуру Жалолиддинлар жасоратига, Бухорий ва Мотуридийлар заковатига эмас, аллақандай жангари ковбойлар ҳаётига ҳавас қилса… Кўзини экрандан узмайдиган қизчангиз Эсмералда бўлиш орзусида ёнса… Аслида шу эмасми биз хавфсираётган хуружнинг ҳаётимизга кириб келаётгани, маънавиятимизга таҳдид солаётгани…

Улкан “Титаник” кемасининг Атлантика уммонига ғарқ бўлиши ўтган асрнинг энг даҳшатли фожиаси сифатида тарихга муҳрланган эди. Янги асрга келиб, Тинч уммони соҳилларидан ҳам худди шундай бир мунгли ингроқ эшитилмоқда. Бу ингроқ назаримизда, XX аср фожиасидан кўра даҳшатлироқ, кўламлироқдир.

У мисли довул сингари масофаларни писанд этмай кириб келяпти. Оҳанрабодек авлодларни ўз домига тортмоқда. Буюк маданиятларни, тамаддунларни эврилиш нуқтасига олиб чиқмоқда. Бу янги, шайтоний “демократия” ниқобидаги “оммавий маданият” кўланкасидир.

Ғарбдан келаётган бу “маданият” қартайиб қолган миллат оҳидан, авлодлар орасидаги ришталарнинг узилаётганидан, ўзлигидан мосуво бўлиб, ахлоқсизлик ботқоғига қоришиб бораётган жамият фиғонидан дарак бермоқда. Эгоцентризм ғояларини тарқатиш, ахлоқий бузуқликни, зўравонликни тарғиб этиш, бир жинслилар никоҳи, порногрофиянинг очиқ-ошкора намойиши каби иллатларга ружу қўйиш Ғарб мамлакатларида оила деган муқаддас қўрғонни вайрон этиб, қадрият ва анъаналар тизгинини буткул издан чиқармоқда. Бу жараён Оврупада танасидаги битмас ярага айланди. Гапнинг индаллосини айтганда, бир вақтлар ҳар нарсанинг чегараси борлигини билган жамият бугун соғлом муҳитнинг издан чиқишига сабаб бўлаётган омилларнинг ҳаддан зиёд кўплигидан карахт аҳволда.

Статистик маълумотларга кўра, Британияда болаларнинг 34 фоизи никоҳсиз туғилмоқда.

Бир аср муқаддам Абдурауф Фитрат “Оила” рисоласида бу хусусда тўхталиб, “Кимки бадахлоқ болаларни тарбия этса, инсониятга душманлик қилган бўлади”, дея таъкидлагани бежиз эмас. Маълум бўлишича, АҚШда жиноятга қўл уриб, қамалганларнинг ярмидан кўпи бузилган оилалар фарзандлари экан. Бу ҳолдан бугунги кунга келиб ўша ғарб дунёсининг ўзи ҳам ташвишга тушмоқда.

Бойлик, манфаат учун ҳар нарсадан кечганлар Ватан ва миллат олдида масъулиятни ҳис қилиш каби аслида муқаддас саналган туйғуларни сафсата деб билганлар, ниҳоят, энди бу тушунчаларнинг инсон боласи учун нақадар муҳим эканини англашяпти. Ишратпарастликни авж олдириш, феминистларча табиий никоҳни қулдорликка қиёслаш, меҳр-оқибат туйғуларидан кўра моддий манфаатни устун қўйиш тушунчалари ва бу тушунчаларни замон талаби деб ёйиш жамиятларни емирадиган маънавий инқирозга олиб келиши рўй-рост бўлиб қолди.

Бироқ, энг ачинарлиси, бу тарғибот “оммавий маданият” ниқоби остида бутун дунёга эътиқод сифатида тиқиштирилаётганидир. Бу ниқоб ўз ўрнида яккаҳокимлик, яъни гегемонлик қутқусидан қутула олмаган кучларга янада қўл келиб, ўз таъсир доираларини кенгайтирди. Ўзидек юришга, яшашга, ўйлашга, улар каби фикрлашга, фақатгина ўзларининг измида юришга чорламоқда. Ҳеч бир анъанани тан олмай, руҳий дунёга кириб келмоқда. Оддийгина айтганда, манқуртларни тарбиялашга хизмат қилмоқда. Эътибор беринг, айримларимиз ота-онамизнинг гапига қулоқ солмаймиз. Эркинлик ҳар нарсани қилиш мумкин, дегани деб тушунамиз. Айрим оналар қизларини тўйларга, базмларга олиб бориб, умуман бегона, номаҳрам йигит билан валсга туширишни хоҳлаб қолади. Бойликни умр мазмуни деб тушунамиз.

Айнан мана шу жўн кўринган ҳодисалар “оммавий маданият”нинг турмушимизга қилаётган хуружидир. “Оммавий маданият” таҳдидидан холимиз дейиш анойилик бўлур эди. Негаки, биз ўртада масофалар тобора қисқариб бораётган, маданиятлар бир-бири билан муштараклашиб кетаётган дунёда яшамоқдамиз. Бу жараённинг бизга дахли йўқ, дейиш шамол тегирмонига қарши курашган Дон Кихотнинг аянчли қисматидек кулгили туюлиши аниқ. Чунки шамолни тўхтатиб бўлмайди, унга қарши ҳимояланиш мумкин, холос.

“Оммавий маданият”нинг турмушимизга таъсирини кўриш учун узоққа бориш шарт эмас. Ёнимизга, ўзимизга теранроқ назар солсак, кифоя. “Алпомиш”ни ўқиб савод чиқарган, пана-пастқамларда яшириниб, “Саботул ожизин”ни, Навоий асарларини, Имом Бухорий, Имом Термизий ҳадисларини, “Ўткан кунлар”ни мутолаа қилиб катта бўлган ота-боболаримиз ёшлигимизданоқ бизга “Уч оға-ини ботирлар” жасоратидан, “Тўғри ва эгри” қисматидан сабоқ беришар, қадим алёрлардан, маталлардан сўйлашарди.

Хўш, биз-чи? Ўғлимиз кимнинг қўшиғини эшитиб улғаймоқда. Экранда қўшиқ куйлаётган йигитнинг қилиқларига қаранг: у кимга тақлид қиляпти? “Оғзидан чиққан гапни қулоғи эшитмаётган”, бачканаликни самимий кулги деб ўйлайдиган, савиясизликни оммавийлаштираётган киноасарларга қаранг, ёнингизда “шортик” ва майкада юришни киборлик билиб, маҳалла гузарига чиқаётган “акахон”га разм солинг. Ёшгина келин-куёвнинг ота-она олдида қучоқлашиб турганига эътибор қилинг.

Ахир, қуюн каби остонамизга кириб келаётган бу унсурларга муносиб жавоб бериш учун маърифатпарвар бобомиз айтганидек: “Тарбия ё ҳаёт, ё мамот” йўли эканига амин бўлмоқ керак эмасми?

Тўғри, баъзан биз учун боламизнинг тунда санғиб юриши, қизимизнинг ярим яланғоч кийимда ёнимизда ўтириши, невараларимизнинг зўравонликни, жоҳилликни тарғиб қиладиган компьютердан кўз узолмаслигига кўникиб қолганимиз табиий ҳол бўлиб туюлиши мумкин. Лекин бундай “майда муаммо”лар бир кун келиб, катта ташвишларни, таҳдидларни келтириб чиқариши турган гап.

“Оммавий маданият”ни тиқиштираётганларни, ҳомийлик қилаётганларни кузатиш учун экрандаги бемаза кино ва мусиқаларни, газета дўконларининг ташқи суратларини безаб турган олди-қочди матбуотни кузатишнинг ўзи кифоя. Номақбул Ғарб ҳаётининг кўринишлари кино, мусиқа, мода, интернет орқали омма ҳаётига киришга уринмоқда.

Алҳамдулиллаҳ, биз оқни қорадан ажрата оладиган, маънавий жиҳатдан бой анъаналарга эга миллатмиз. Ўйлаймизки, ёш авлод “оммавий маданият” ниқобидаги бузғунчи мафкураларнинг мақсади нима эканини яхши тушунади.

Аслиддин СУЮНОВ, журналист

“Мўминалар” журналининг 2020 йил, 5-сонидан