“Зуҳо” сўзи – “чошгоҳ вақти” деган маънони англатади.

Аллоҳ таоло бундай марҳамат қилади: “Қасамёд этурман чошгоҳ вақти билан” (Зуҳо сураси, 1-оят).

Қуёш чиққандан тахминан йигирма дақиқа ўтгач ушбу намозни ўқиш мумкин. Унинг энг афзал вақти бомдод намозини адо этгандан сўнг, ўша жойда қуёш чиққунча зикр билан машғул бўлиб, қуёш чиққандан кейин ўқишдир.

Зуҳо намози икки ракатдан ўн икки ракатгача ўқилади, энг афзали тўрт ракатдан ўқиш. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам шундай қилганлар. У зот алайҳиссалом “Шамс” ва “Зуҳо” сураларини тиловат қилардилар.

Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ким тўрт ракат зуҳо намозини мунтазам ўқиса, гуноҳи денгиз кўпикларича бўлса ҳам, кечирилади”, дедилар (Имом Термизий, Имом Ибн Можа, Имом Аҳмад ривояти).

Абу Саъид Ҳудрий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам зуҳо намозини баъзан узлуксиз ўқир эдилар. Биз энди бу намозни ҳаргиз тарк қилмайдилар, дердик. Гоҳида эса ўқимас эдилар, энди бу намозни ҳаргиз ўқимасалар керак, деб ўйлардик” (ИмомТермизий, Имом Аҳмад ривояти).

Батафсил: http://old.muslim.uz/index.php/rus/maqolalar/item/4039

“Суннатга мувофиқ намоз ўқинг” китобидан олинди.

"Армия ва халқ- бир тану бир жон!"
Шавкат Мирзиёев.

Муҳтарам юртбошимизнинг ушбу олижаноб ғоялари барчамизга Ватан ҳимояси нафақат вазифамиз, балки шарафли бурчимиз эканлигига даъватдир.
Айниқса, бугунги кунда дунёнинг айрим минтақаларида содир бўлаётган тўқнашувлар, низо ва зиддиятлар бўлиб, бегуноҳ инсонларнинг қурбон бўлаётгани, шаҳар ва қишлоқларнинг вайронага айланаётгани, ҳар биримизга Ватанимиз ва динимиз, оиламиз ва халқимиз тинчлигини асрашга ўз ҳиссамизни қўшишимиз даркор.

Муқаддас динимиз манбаларида Ватанни ҳимоя қилиш нақадар савобли иш эканлиги баён қилинган. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам айтдилар: "Тўрт кишига ўлганларидан кейин ҳам ажр оқиб келаверади: Аллоҳ йўлида чегарада посбонлик қилган ҳолда ўлган кишининг ажри, бир илмни ўргатган ва у илмга амал қилганларнинг ўргатувчига бородиган ажри, молидан садақаи жория қилган кишининг ажри, ортидан дуо қилувчи солиҳ фарзанд қолдирган кишининг ажри". 

Абдуллоҳ ибн Муборак Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламдан зикр қиладилар: "Аллоҳ таоло қиёмат куни Сирот устидан шамол каби ўтадиган ҳисоб-китоб қилинмайдиган ва азобланмайдиган қавмларни тирилтиради."Эй Расулуллоҳ, улар кимлар?"деб сўрашди. Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: "Улар ўлимни қўриқчиликда топганлар", дедилар. 

Мана 32 йилдирки, 14 январь- Ватан ҳимоячилари куни сифатида кенг тантана қилиб келинмоқда. Ушбу айёмларда кишининг қалбидан қуйидаги сатрлар қалқиб чиқади.

Сўрасалар мендан агарда дўстлар.
Мард, жасорат, виждон эгаси кимлар.
Жавоб бераман ҳеч иккиланмасдан.
Ватанин жон тикиб қўриқлаганлар.

Насиб этган Аллоҳ буюк жасорат
Қалбларида ватанга кучли муҳаббат.
Икки дунё кўрмаслар ҳасрат.
Ватанин жон тикиб қўриқлаганлар.

Тинчлик шодлик учун тинмаслар
Эл- юрти дуода, ҳеч кам бўлмаслар.
Маҳшаргоҳда надоматла кўз ёш тўкмаслар
Ватанин жон тикиб қўриқлаганлар.

Этганлар Ватанин тупроғин азиз
Қатра қони разолатни чўктиргандир тиз.
Жонларига Ҳақ раҳмати тинмагай ҳаргиз.
Ватанин жон тикиб қўриқлаганлар.

Отаси рози, онаси дуода ногоҳ.
Танасин дўзахдан асрагай Аллоҳ.
Жаннатда яхшиларга бўлгайлар ҳамроҳ.
Ватанин жон тикиб қўриқлаганлар.

Юрагида Ватан ва халқ севгиси жой олган шижоатли фарзандларимиз юрт сарҳадларини сергаклик билан қўриқламоқдалар. Уларнинг бедорлик билан қилаётган ишлари нақадар савобли амал ҳисобланиб, муқаддас динимизда мадҳ этилган.

Аллоҳ таоло юртимиз сарҳадларини мустаҳкам қилиб, халқимизга тинч ва фаровон ҳаёт муваффақ айласин!

Абдуллахон Мирзаев,
Денов тумани Муҳаммадқул жоме масжиди имом- хатиби

Банда бирор касалликдан азоб чекаётганда шифо сабабларини албатта излаши шартдир. Бу борада шифокорга мурожаат этиш, дори-дармонларни қабул қилиш, сабрли бўлиш, шунингдек, касалликнинг олдини олиш талаб этилади.

Ривоят қилинишича, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Абу Қатода розияллоҳу анҳунинг ҳаққига бундай дуо қилганлар: “Аллоҳим, унинг юзини янада гўзал қилгин, сочлари ва танасини қувватли қилгин”. Қатода розияллоҳу анҳу 75 ёшида вафот этганида ўн беш ёшли йигитга ўхшарди.

Бир куни Имом Қосим Кушайрий раҳимаҳуллоҳнинг ўғли касал бўлиб қолди. Ота фарзандининг касаллигидан қаттиқ ғамга ботди. Кунларнинг бирида тушида Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламни кўради ва ўғлига шифо тилаб дуо сўрайди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам унга: “Ўғлингга шифо оятларини ўқи”, дейдилар. Қосим Қушайрий раҳматуллоҳи алайҳи уларни ўқийди ва ўғли тузалиб кетади.

Шифо оятларига қуйидагилар киради:

وَيَشْفِ صُدُورَ قَوْمٍ مُؤْمِنِينَ

1. “(Аллоҳ) мўминлар қавми қалбларига шифо беради” (Тавба сураси, 14-оят).

يَا أَيُّهَا النَّاسُ قَدْ جَاءَتْكُمْ مَوْعِظَةٌ مِنْ رَبِّكُمْ وَشِفَاءٌ لِمَا فِي الصُّدُورِ وَهُدًى وَرَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِينَ

2. “Эй, одамлар! Сизларга Роббингиздан ваъз (насиҳат), диллардаги нарса (ширк ва бошқа иллатлар)га шифо ва мўминларга ҳидоят ва раҳмат келди” (Юнус сураси, 57-оят).

يَخْرُجُ مِنْ بُطُونِهَا شَرَابٌ مُخْتَلِفٌ أَلْوَانُهُ فِيهِ شِفَاءٌ لِلنَّاسِ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآَيَةً لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ

3. “Уларнинг (асалариларнинг) қоринларидан одамлар учун шифо бўлган турли рангдаги шарбат (асал) чиқур. Албатта, бунда фикр юритадиган қавм учун аломат бордир” (Наҳл сураси, 69-оят).

وَنُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآَنِ مَا هُوَ شِفَاءٌ وَرَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِينَ

4. “(Биз) Қуръондан мўминлар учун шифо ва раҳмат бўлган (оят)ларни нозил қилурмиз” (Исро сураси, 82-оят).

وَإِذَا مَرِضْتُ فَهُوَ يَشْفِينِ

5. “Касал бўлганимда, Унинг Ўзи менга шифо берур” (Шуаро сураси, 80-оят).

قُلْ هُوَ لِلَّذِينَ آَمَنُوا هُدًى وَشِفَاءٌ

6. Айтинг: “(Ушбу Қуръон) иймон келтирган зотлар учун ҳидоят ва (дилдаги маънавий иллат учун) шифодир” (Фуссилат сураси, 44-оят).

Даврон НУРМУҲАММАД

Икки тоифа одамлар борки, улар яхши бўлса қолган одамлар ҳам яхши бўлади, улар ёмон бўлса қолганлар ҳам ёмон бўлади: уламолар ва амирлар.

Илм олгин, яшайсан

Сенга етмас ўлим жаҳли!

Ҳамма ўлса ўлар,

Аммо ўлмас илм аҳли!

(Шеърнинг мазмуни шуки, илм олиб одамларга тарқатсанг, сендан фойда олган одамлар бошқаларга ҳам фойда беради, натижада ўзинг ўлсанг ҳам, номинг ўлмайди).

Илм ҳаётни англашдан ташқари Аллоҳдан қўрқишни ҳам туҳфа этади. Ахир Аллоҳ таоло Қуръонда айтган-ку: “Аллоҳдан бандалари ичидан фақат олимларигина қўрқарлар” (Фотир сураси, 28-оят).

Уламолар бу буюк китобнинг маъноларини тадаббур этадиган, атрофдаги борлиқ ҳақида тафаккур қилиб, мана шу маърифат ила Аллоҳни танийдиган кишилардир. Аллоҳни Унинг яратганлари орқали танийдилар, қудратининг белгилари илар идрок этадилар. Яратган нарсаларининг катталигига қараб Аллоҳнинг нақдар буюклигини ҳис этадилар ва натижада Аллоҳдан ростакасим қўрқадилар, ростакасим тақво қиладилар, ҳаққоний ибодат қиладилар.

Атрофингиздаги барсаларга қараб шуни билингки, илмдек ёруғ нур йўқ!

Кимки таълим олишдаги машаққатга бардош бермаса, умри билимсизлик лақабли кўрлик узра бўлади. Кимки сабр этса, алал-охир дунё ва охират азизлигига эришади. Илм орқали вужудга келмаган ҳар қандай азизликнинг охири заволдир!

Ўрганаётган илмингиздан Аллоҳнинг розилигини қасд қилинг. Кимки илмни Аллоҳ ризоси учун ўрганишга бел боғласа, ҳеч қачон ёрдамсиз қолмагай. Агарда кимки бошқа мақсадда илм йўлидан юрса тоборо хор бўлиб бораверади.

Илм ўрганиб унга амал қилган ва ўрганганини ўргатган одам осмон подшоҳлигида “Буюк” дея чақирилади!

Агар сиз толиби илм бўлсангиз, ҳалим бўлинг! Илм ва ҳалимлик (юмшоқфеъллик) бирлашганда юзага келадиган гўзаллик бошқа ҳеч қаерда топилмайди.

Уламоларнинг фикрларини, ҳаким зотларнинг фаҳмини ўзлаштиришга ҳаракат қилинг. Зеро ёлғиз одамнинг фикри қанчалик кучли бўлмасин, тойилиб қолиши мумкин. Шундай экан кўпчиликнинг фикри томон юринг.

Бирор маълумотни кимдандир нақл қилсангиз, албатта айтган одамга нисбатлаб айтинг. Маълумотни эгасига нисбатлаш илмнинг шукрини адо этиш ҳисобланиб, айни вақтда бу илмингизга барака олиб келади.

Биз кўп илмдан кўра озгина одобга муҳтожроқмиз!

Шайх Саийд Тантовий роҳимаҳуллоҳнинг толиби илмларга айтган насиҳатларига қаранг: “Эй болаларим, топганларингиз ичида энг яхшиларини ўқингиз. Ўқиганларингиз ичидан энг яхшиларини ёзиб олингиз. Ёзганларингиз ичра энг яхшиларини ёд олингиз ва ёдлаганларингиз ичидан энг яхшиларини одамларга гапирингиз”.

Одамларга гапирганда иложи борича энг тушунарли услубда гапиришга ҳаракат қилинг. Одамларга уларнинг ақли кўтармайдиган услубда гапирган олим улар учун фитна бўлгани қолади холос!

Эй илм соҳиби! Илмингизга барча одамлар ммуҳтож, ҳатто подшоҳлар ҳам!

Илмингизни хорламанг, ўзингизни фақат подшоҳлар Подшоҳи ҳузуридагина хор тутинг!

Аллоҳ таоло марҳамат қилади: Подшоҳ: «Уни менга келтиринглар, уни ўзимга хос кишилардан қилиб оламан», деди (Юсуф сураси, 54-оят).

Эътибор беринг, Юсуф алайҳиссаломнинг таъвилидан кейин подшоҳ: “Уни менга олиб келинглар”, деб айтди. Юсуф алайҳиссалом айбсизликлари исботлангач эса: “Уни менга келтиринглар, уни ўзимга хос кишилардан қилиб оламан”, деди.

Демак илмингиз уларни сизга яқинлаштириб қўяр экан. Поклигингиз эса улар сизни танлаб олишларига олиб борар экан!

Доктор Ҳассон Шамси Пошонинг "Метин қоялар" китобидан

Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Неъматуллоҳ Исомов таржимаси.

Бир куни онамни қаттиқ хафа қилиб қўйдим. Онам мени кўп урушиб ўтирмасдан “Ҳали отанг келсин, эшитадиганингни эшитасан” дедилар.

Болалигида онасидан дакки эшитганлар яхши билишадики, бундай гапни эшитгандан кейин кечгача кўнглингиз безовта бўлиб юради. Ҳатто хавотирнинг кучлилигидан дадангиз узоқ сафарга кетган бўлишини ёки айбингиз онангизнинг эсидан чиқиб кетганидан кейин келишини хоҳлаб қоласиз.

Лекин дадам ҳар кунгидан ҳам барвақтроқ ишдан қайтдилар. Худди мени жазолаш учун атайин эрта келгандек эдилар. Кечки овқатдан сўнг онам дадамга “жиноят”им ҳақида баёнот бердилар. Охирида “Яхшилаб таъзирини бермасангиз бўлмайди, шекилли” деб қўшиб қўйдилар. Энди менга “жазо ҳукми” ўқилиши керак эди. Дадам жиддий оҳангда мени чақирдилар. Қўрқа-писа олдиларига бордим. Нима жазо бераркинлар деб турсам, қўлимдан тортиб бағриларига босдилар ва юзимдан ўпиб қўйдилар. Онам ҳам, мен ҳам ҳайратдамиз. Кейин “Шу жазо сенга етадими ё яна жазолайми” деб иккинчи юзимдан ҳам ўпиб қўйдилар. Юзимдан ўпиш асносида “Онангни хафа қилмагин, қизим” деб қулоғимга пичирладилар. Онам менга берилган “жазо”нинг ўта енгилигидан норози эканларини айтдилар. Отам “Қизинг, ҳали кичкина, ақли кириб қолади” деб онамни юпатган бўлдилар.

Аммо менинг аллақачон ақлим кириб бўлган эди. Яхшигина таъзиримни есам керак деб кутиб турган пайтимда дадамнинг бундай муносабатда бўлишлари менга ўзгача таъсир қилди. Дадамнинг менга билдирган ишончларидан ўзимни катта қиз бўлиб қолганимни, энди бундан буён қулоқсизлик қилиш менга ярашмаслигини тушунгандим.

Ўша пайтлар 9-10 ёшлардаги қизалоқ эдим. Бугун ёшим 40 дан ўтган бўлишига қарамай отамнинг ўша куни берган тарбиялари кечадгидек эсимда. Аниқ эслайман ўша кундан кейин мен онамнинг бирор гапларини икки қилмадим. Итоатли қиз бўлишга ҳаракат қилидм. Онамни хафа қилишим эҳтимоли бор ўринларда қулоғимга дадамнинг “Онангни хафа қилмагин, қизим” деб пичирлаганлари эшитилгандек бўларди. Пичирлаб оҳиста айтилган гап ўзининг залвори ва жаранги билан қулоғимга чалингандек бўларди. Мана шу биргина жумла менинг отамни янада қаттиқроқ яхши кўришимга ва қулоқсиз, эркатой қиздан онамга итоат қиладиган қизга айланишимга сабаб бўлган эди.

Сирдошим отам

Отам кўпинча кечалари ухламай чиқардилар. Кундуз куни озгина мудраш билан кифояланадиган кам уйқу одам эдилар. тунларини намоз ва зикрлар қилиб бедор ўтказишга одатлангандилар. Менга ҳам отамдан бу хислат ўтган эди. Мен ҳам кечаси алламаҳалгача ухламас эдим. шу сабабдан ҳам кўпинча онам ухлаб қолсалар, дадамни ўзим кутиб олардим. Олдиларига ўзим таом тайёрлаб қўярдим. Овқатланиб бўлганларидан сўнг дадам мендан ўқишларим, ишларим ҳақида сўрардилар. Падарим билан узоқ-узоқ суҳбатлар қурарадик. У киши билан шунчалик яқин, очиқ ва самимий гаплашардикки, ҳатто онамга айтмаган баъзи гапларни дадамга айтардим.

Ота учун қиз фарзанднинг ўрни ўзгача бўлади деган гапда жон бор шекилли, дадам менга ака-укаларимдан кўпроқ ватқ ажратардилар. Дадам билан яқин дўстларга айланиб қолгандик. Бу дўстлик менга ҳаёт йўлларида қоқилмасдан юришимга, мушкул вазиятларда тўғри қарор қабул қилишимда асқотди.

Доктор Абдуллоҳ Муҳаммад Абдулмуътининг

“Фарзанд тарбиясида 700 та сабоқ” китобидан

Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Камронбек Ислом таржимаси.