muslim.uz

muslim.uz

Бутун дунё туркийларининг умумий аждоди сифатида эътироф этиладиган Алп Эр Тўнганинг эҳтимолий қабри Бухоро ҳудудидан топилди, деб хабар бермоқда «Дунё» АА.

Афсонавий шахс Алп Эр Тўнга ёки Афросиёб – туркий халқларнинг умумий аждоди ҳисобланади. Мутахассисларнинг ишонч билдиришича, агар топилманинг ҳақиқийлиги ўз тасдиғини топса, Бухоро бутун туркий дунёнинг диққатга сазовор марказига айланади.

Ўзбекистон Журналистика ва оммавий коммуникациялар университети ректори, сиёсатчи Шерзодхон Қудратхўжа Россиянинг «iReactor» электрон нашри мухбирига берган интервьюсида Афросиёбнинг туркий дунё тарихида тутган ўрни ва мазкур кашфиётнинг қиймати ҳақида айтиб ўтди.

Унинг фикр билдиришича, ўзбек олимлари кўп йиллардан буён буюк аждодлари дафн этилган жойларни аниқлаш бўйича илмий изланишлар олиб бормоқда. Аммо бу мавзунинг оммавий ахборот воситаларида қайта кўтарилгани Ўзбекистон учун республиканинг машҳур шаҳарларини тадқиқ ва тарғиб қилиш нуқтаи назаридан муҳим аҳамиятга эга.

– Бугун мамлакатимизда Учинчи Ренесанс даврига пойдевор қўйилаётган бир пайтда Алп Эр Тўнганинг улуғвор қиёфасини жонлантириш, айниқса, муҳимдир, – деди у. – Сўнгги беш йил мобайнида янги Ўзбекистон ТУРКСОЙ ва Туркий Кенгаш каби халқаро ташкилотларда, жаҳон ҳамжамиятида муносиб ўрин эгаллаш жараёнида фаол иштирок этиб келаяпти. Зеро, ўз илдизларини чуқурроқ англаш тарихий заруриятдир.

Сиёсатчи туркий халқлар ва Турон давлатчилиги, замонавий ўзбек халқи ва ўзбек давлатчилигига асос солган буюк сиёсатчи ва моҳир саркарда, сак қабиласи етакчиси Алп Эр Тўнга образи билан узвий боғлиқлигига ишонади.

– Алп Эр Тўнга шахсиятига тўхталадиган бўлсак, биз, аслида, барча туркий халқлар қаҳрамони-асосчиси, туркийларнинг буюк ва қадимий тарихи ҳақида гапирган бўламиз, – дейди у Россия нашрига берган интервьюсида. – Алп Эр Тўнга нафақат Турон тарихида, балки Ўзбекистоннинг замонавий тарихида ҳам муносиб ўринга лойиқ. Алп Эр Tўнга дафн этилган жойнинг аниқланиши, агар тасдиқланса, Гейнрих Шлиманн томонидан қадимги Троя кашф этилиши билан бир даражада баҳоланади. Ҳар икки ҳолатда ҳам, дастлаб, фақат ярим афсонавий воқеалар тасвирланган қадимий ривоятлар айтилиб келинган. Троя ҳолида ҳам, Афросиёбда ҳам афсонавий қаҳрамонлар ҳақида гап кетган, лекин булар эҳтимол афсоналар эмас, балки тарихий фактлар экани маълум бўлмоқда.

"Бу тарихий топилманинг ўзбек халқи ва унга биродар миллатлар учун аҳамиятини ортиқча баҳолаш қийин эмас. У бутун туркий дунё учун диққатга сазовор жой, куч-қудратга айланиши мумкин. Туркиялик профессор Некати Демирнинг фидокорона қатъияти олдида ва уни қўллаб-қувватлаган барчага таъзим қиламиз. Умид қиламизки, энг ёрқин умидларимиз рўёбга чиқади ва ниҳоят ҳақиқий келиб чиқишимизни баралла айтадиган пайт келади”, – дея таъкидлади Шерзодхон Қудратхўжа.

Ушбу тарихий топилма ҳақида россиялик таниқли телебошловчи Владимир Познер ҳам ўз фикрлари билдирган. У мазкур муҳим янгиликни бевосита жойида кўриш учун Ўзбекистонга тезроқ келишни режалаштираётганини таъкидлади. «Мен собиқ иттифоқ мамлакатлари бўйлаб жуда кўп саёҳат қилган бўлсам-да, аммо ҳозирча Ўзбекистонга бормаганман. Лекин мен, албатта, ушбу серқуёш ўлкани зиёрат қилишни истайман. Мен, айниқса, Бухоро, Хива ва Самарқандни кўрмоқчиман. Ушбу тарихий шаҳарлар ҳар доим мени ўзига жалб қилган», - дейди телебошловчи.
Владимир Познернинг таъкидлашича, унинг Ўзбекистонда бўлган кўплаб дўстлари Марказий Осиёнинг ушбу давлати ҳақида фақат илиқ фикрларни билдирган.

"Уларнинг айтишича, мамлакатда, айниқса, инфратузилма борасида жуда кўп ишлар қилинган. Ўзбекистон шитоб билан тараққий этиб бормоқда. Шу билан бирга, ушбу заминда ўтмиш ва маданият ҳам сақланиб қолган. Булар менга жуда қизиқ. Мен тарихий муҳитда юришни, қадимий маданият билан уйғун бўлишни жуда яхши кўраман. Жуда эҳтиёткорлик билан сақлаб келинаётган қадимий шаҳарлар эса мени ҳар доим ўзига тортади. Ўйлайманки, Ўзбекистон тарихини жуда яхши биладиган тилмоч билан ушбу юрт ҳақида билмаганларимни ўрганардим", - дейди В.Познер.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

Зиёратгоҳлардаги мақбаралар ва у ердаги дарахтларни муқаддас санаб, уни тавоф қилиш ва унга сиғиниш ширк амалидир.

Тилаклар ижобат бўлади, дея қабристондаги дарахтларга латта боғлаш, қабрлар ёнига шам ёқиш, қабр тошларини ўпиш бидъат ва хурофот амалларидир.

Ҳеч нарсага ярамайдиган оддий бир латтани дарахтга боғлаб, ҳожатим раво бўлади, дейиш ақлга ҳам тўғри келмайди.

Қабрлар зиёрати охиратни эслаш учундир.

Қабрлар зиёратининг асл моҳиятини унутиб, азиз авлиёлар қабрларига бориб, ҳожатларини сўрайдиган, бахт ёки фарзанд ёҳуд ишига ривож тилаб, истакларини қабр соҳибларидан сўраш улкан гуноҳдир.

Ҳар қандай истак, тилакларни фақат ёлғиз Аллоҳдан сўралиши керак.

«Аллоҳ: «Икки илоҳни маъбуд қилиб олмангиз! Албатта, У ягона илоҳдир! Бас, Мендангина қўрқингиз!» – деди. Осмонлардаги ва Ердаги барча нарсалар Унинг мулкидир. Дин (итоат қилиш) Унгагина (бўлиши) вожибдир. Аллоҳдан ўзгасидан қўрқасизми?! Сизларда қайси бир неъмат бор бўлса, албатта, у Аллоҳдандир. Шунингдек, қачон сизларга мусибат етса ҳам фақат Унгагина ёлворасизлар. Сўнгра, сизлардан мусибатни даф этгач, сизларнинг орангиздан бир тўда кимсалар Парвардигорларига ширк келтирурлар» (Наҳл, 51-54).

Ҳанафий мазҳабидаги мўътабар манбалардан бири «Раддул муҳтор» китобида шундай дейилган:

«Халқ тарафидан ўликларга атаб назр қилиш, Аллоҳнинг дўстлари қабрларига уларга яқин бўлиш мақсадида тангалар ташлаш, шам, чироқлар ёқиш ботил ва ҳаромдир»

 t.me/oliymahad

Японияда кам сонли мусулмонлар бўлса-да, бироқ бу ерда машҳур дин Исломдир. Мусулмонларнинг аксарияти мусулмон муҳожирлардир. Бу муҳожирларнинг баъзилари 1980 йилларда мамлакат иқтисодий юксалиш даврида саноат учун ишчи кучи керак бўлган пайтда келган. Бу ҳақда Iqna.ir сайтига асосланиб islom.uz хабар бермоқда.

Ислом ҳали ҳам Японияда озчиликни ташкил қилади ва у ердаги мусулмонларнинг сони ҳозирча номаълум. Баъзи маълумотларга кўра, уларнинг сони 50-70 мингни ташкил қилади, дейилган. Шулардан 90% муҳожир. Япония мусулмонларининг аксарияти Токио ва Кобе шаҳарларида яшайди. Биринчи япон масжиди ҳам Кобеда қурилган.

Сидзуока — Япония ҳукумати қарори билан аниқланган шаҳар бўлиб, Сидзуока префектурасининг маъмурий маркази ҳисобланади. Шаҳарда 690 мингга яқин мусулмонларнинг кичик бир гуруҳи истиқомат қилади.

Сидзуока мусулмонлари ассоциацияси (СМА) - 2010 йилда унинг атрофида яшовчи мусулмонлар томонидан ташкил этилган. Бу уюшманинг мақсади – диний маросимлар, исломшунослик, ифторлик, хайрия тадбирлари, закот ва садақа йиғиш, жума намози ва Қурбон ҳайити ҳамда маърифий тадбирларни ташкил қилиш орқали шаҳар мусулмонларининг ҳаёти ва ижтимоий эҳтиёжларини яхшилашдир.

Уюшма асосчиларининг фикрига кўра, бирлашишнинг мақсади япон халқининг маънавий эҳтиёжи эди. Уюшма сайтида ёзилишича, «2011 йилдаги вайронкор сунамидан кейин Япония оғир ҳолатга тушиб қолган. Афсуски, кўпчилик ҳалигача Ислом йўлига қадам қўймаган. Бу эҳтимол, жамиятда исломнинг кучсизлиги, аксарият японларнинг ислом ҳақида ҳеч қандай тасаввурлари йўқлиги ёки нотўғри тушунганликлари билан боғлиқдир.

Баёнотга қуйидаги сўзлар киритилган: «Япония исломни ўрганишга тайёр деб ҳисоблаймиз ва сизнинг қўллаб-қувватлашингиз билан бу лойиҳа ҳақиқий Ислом таълимотларини намойиш қилиш учун платформа бўлиб хизмат қилади деб умид қиламиз».

Сидзуока мусулмонлари учун улкан лойиҳалар

Уюшманинг асосий мақсадларидан бири шаҳар мусулмонлари учун масжид қурилишига маблағ йиғишдир. Масжид ҳозир Сидзуока масжиди деб номланади. У бир пайтлар қурилган шаҳарнинг исломий маркази ва кундалик ибодат жойига айланиши мумкин бўлган лойиҳадир.

«Мусулмонлар озчилик бўлган мамлакатларда, одамлар исломни танишлари учун ёқимли ва таълимий муҳит яратишда масжидлар муҳим роль ўйнаши керак. Энди Япония Токио Олимпиада ўйинларини ўтказишни бошлаганида, биз японларнинг турли маданиятларидан, шу жумладан исломдан ўрганишга тайёрлигини кўрамиз. Шундай қилиб, ушбу лойиҳани бошлаш вақти жуда яқин», дея хабар берилади уюшма сайтида.

Шаҳарда қуриладиган масжид 400 кишилик сиғимга эга бўлиб, учрашувлар ва тадбирлар учун алоҳида конференция зали бунёд этилади.

Бу лойиҳада Ислом маркази учун ҳам, масжид учун ҳам, ошпазлик дарслари учун ошхона ва болалар ўйин хоналарига жой ажратилган. Шунингдек, японларнинг ҳалол маҳсулотлари учун 3 та дўкон ва туристларга мўлжалланган 15 та хона қуриш режалаштирилган.

Масжиднинг қурилиш қиймати 6 миллион АҚШ долларини ташкил этади ва қурилиш муддати тахминан бир ярим йилдан ошади.

Дизайнерлар томонидан ўйлаб топилган, Сидзуока масжиди Япониянинг энг яшил масжидларидан бири ҳисобланади. Масжид дизайнерлари экологик тоза бўлиб, жумладан, қуёш батареялари, шамол турбиналари, қудуқ суви ва маҳаллий қурилиш материалларини яратиш учун Японияда мавжуд бўлган энг яхши имкониятлардан фойдаланишни режалаштирмоқда.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

Эксперты ЮНЕСКО изучили состояние памятников старины в Бухаре
Представители зарубежной делегации во главе с экспертом Международного совета по сохранению памятников и достопримечательных мест ЮНЕСКО (ИКОМОС) Натальей Турекуловой изучили состояние ряда объектов культурного наследия и археологических памятников в Бухарской области, претендующих на включение в Список объектов всемирного наследия по направлению «Шелковый путь: Заравшан-Каракумский коридор».
Как сообщает УзА, международного эксперта сопровождали директор Международного института центральноазиатских исследований Дмитрий Воякин, член научно-экспертного совета Мавлуда Юсупова, представитель Агентства культурного наследия Алибек Расулов, а также специалисты областного управления культурного наследия.
–Эксперты изучили археологические памятники Вардонзе, Варахша, Пойкент, Вабкентскую башню, комплексы Чашмаи Аюб, Бахоуддина Накшбанда и Чор Бакр, – говорит начальник Бухарского областного управления культурного наследия Шерзод Махмудов. – В процессе работы эксперты выдвинули предложения и рекомендации по улучшению состояния объектов и широкому привлечению к ним туристов. Состоялся обмен мнениями о реализуемой работе по сохранению и развитию объектов культурного наследия области, состоянию объектов, проведению усиленных работ по мораторию и о планах на будущее. Международные эксперты дали высокую оценку по защите и сохранению объектов культурного наследия в Бухаре, представили сведения о проектах, которые будут реализованы в области.

Пресс-служба Управления мусульман Узбекистана

Паломнический туризм в нашем регионе был развит всегда, об этом в интервью Podrobno.uz заявил доктор исторических наук Шухрат Мухамедов.
По его мнению, однако надо различать зиёрат туризм (посещение святых мест, связанных с исламом) и паломнический туризм, который предполагает посещение культовых мест других религий.
“Начиная с 2019 года в Узбекистане был опубликован ряд постановлений правительства по развитию именно зиёрат туризма, как среди местных, так и зарубежных паломников. В правительственных документах большая роль отводится созданию инфраструктуры этого направления – высококачественных дорог, гостиниц, халяльной индустрии питания, обеспечение торговых точек, находящихся на территориях святых мест, сувенирной продукцией, биографическими книгами и брошюрами о видных богословах и мыслителях, живших на территории нашей страны в различные эпохи исторического развития, тематической видеопродукцией. Ведь самое главное – это не просто совершить паломничество к святыням, а получить информацию об этих великих личностях, об историческом развитии нашей страны и посещаемого региона в историческом прошлом”, - отметил эксперт.
По его словам, кроме того, это направление туризма при правильной организации не только предоставляет возможность духовного обогащения людей, но и приносит хорошие вливания в бюджет.
“Например, в Китае внутренний паломнический туризм – это одна из самых высокодоходных статей экономики страны. Если учесть, что в Индонезии и Малайзии живут миллионы последователей великого богослова Имама ал-Мотурудий, жившего в средневековом Самарканде и написавшего немало великих трудов по исламу, то можно ожидать, что приезд паломников из этих стран даст хороший стимул для развития туризма в нашей стране”, - резюмировал узбекский эксперт.

Пресс-служба Управления мусульман Узбекистана

Мақолалар

Top