ANDROID  
IOS 

Қуръони каримга мухлис халқимизнинг талаб ва истакларини инобатга олган ҳолда қироат илми устози Шайх Алижон қори Файзулла Махдум ўғлининг “Al-Quran” номли мобиль иловаси мўмин-мусулмонларга тақдим этилди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Усмонхон Темирхон ўғли Самарқандий ҳазратларининг маслаҳатлари ва тавсиялари асосида ушбу дастур тайёрланди.

Юртимизда Қуръони каримни ўрганиш ва ўргатиш борасида амалга оширилган ишлар доирасида Мусҳафи Шариф чоп этилди, диний таълим муассасалари қошида Қуръон ва тажвид курслари фаолияти йўлга қўйилди, мазкур илова ҳам ушбу хайрли ишларнинг бевосита давоми ҳисобланади.

Al-Quran.uz иловаси қуйидаги 6 та бўлимни ўз ичига олади:

1. Аудио-видео қўлланма. Ушбу бўлим “Ҳарфлар”, “Қоидалар”, “Калималар”, “Суралар” каби қисмлардан иборат.

“Ҳарфлар” бўлими орқали мад харфларигача бўлган 28 та ҳарфнинг барчасини алоҳида ўқиб тушунтирилган. Араб ҳарфларини ўрганиш билан бирга ҳарфларнинг махраж ва сифатларига риоя килган ҳолда мукаммал талаффуз қилишни ўргатилган.

“Қоидалар” қисмида “Мад”, “ташдид”, “танвин”, “алиф ва ҳамза”, “лом”, “васл”, “вақф”, “идғом", “иқлоб” каби қоидаларга мундарижа орқали кириб, уларни батафсил ўрганиб олиш имконига эга бўлинади.

“Калималар” қисмида эса ҳар бир мусулмон билиши лозим бўлган етти имон калимаси жойлаштирилган: Калимаи тоййиба (тўғри сўз), Калимаи шаҳодат (иқрор калимаси), Калимаи тавҳид (тавҳид калимаси), Калимаи раддил куфр (куфрни рад этиш калимаси), Калимаи истиғфор, (мағфират сўраш калимаси), Калимаи тамжид (улуғлаш калимаси), Имони мужмал (имоннинг қисқа ифодаси) ва Имони муфассал (имоннинг батафсил ифодаси).

“Суралар” қисмида “Фотиҳа”, “Бақара” сурасининг аввалги 5 ояти ҳамда “Шамс” сурасидан “Нас” сурасигача бўлган суралар илова қилинган.

2. Ал-Фотиҳа онлайн хизмати. Ушбу хизматга мўмин-мусулмонлар ўзларининг қироатларини юборишлари мумкин. Ижозали ва тажрибали устозлар томонидан ушбу тиловатлар текширилиб, хато ва камчиликлари мухлисларга етказилади. Зеро, Имом Бухорий бобомиз ривоят қилган саҳиҳ ҳадисда айтилишича, Ҳазрати Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Сизларнинг яхшиларингиз Қуръонни ўрганиб, сўнг уни бошқаларга ҳам ўргатувчилардир!”, дея марҳамат қилганлар.

Эслатиб ўтамиз Ал-Фотиҳа онлайн хизмати 2021 йил февраль ойида ишга туширилади, инша Аллоҳ.

2. Ҳар бир ҳудуд учун алоҳида намоз вақтлари. Намоз энг улуғ фарз амал ҳисобланади. У банда Аллоҳнинг неъматларига шукр келтириши учун шариатга киритилган бўлиб, унинг диний, тарбиявий, шахсий, сиҳҳий, ижтимоий ва бошқа қатор фойдалари кўп.Намоз ибодати бир кунда беш марта фарз қилинган. Ким беш вақт намозини ўз вақтида яхшилаб ўқиса, унга дунё ва охиратда яхши ваъдалар берилган. Зеро, Қуръони каримда “Албатта, намоз мўминларга вақтида фарз қилингандир”, дейилган (Нисо сураси, 103-оят).Шу нуқтари назардан мўмин-мусулмонларимиз муҳим ибодатларини ўз вақтида адо этишларида ушбу иловадаги ҳар бир ҳудуд учун алоҳида намоз вақтлари энг яқин кўмакчи бўлади.

4. Қиблани аниқловчи кўрсаткич. Намоз ўқишда юзланиб турадиган томон “қибла” дейилади. Қибла Саудия Арабистонининг Макка шаҳридаги Масжидул-Ҳаромдаги Каъба ўрнашган жойдир. Масжидул Ҳаромдаги кишилар Каъбанинг ўзига, бошқа минтақалардагилар эса Каъба бор тарафга юзланиб намоз ўқийдилар. Ислом динида қибла қайси томонда эканини билишга ҳаракат қилиш, ўзи билмаса, албатта билишга интилиш шарт.

Шу боис, намозхонлар учун турли жойларга борганда ёки сафарга чиққанда қиблани аниқлашда қулайлик қилиш мақсадида, ушбу иловада Қиблани аниқловчи кўрсаткич хизмати жойлаштирилган.

5. Қуръони карим тиловатлари. Каломи шариф тиловати жуда ҳам фазилатли амал. Унинг тиловати нафс поклиги ва ахлоқ сайқалига катта таъсири каттадир. Қуръони карим қироатининг ўзига яраша қалбга, ҳис-туйғуга боғлиқ бир қанча сирлари бор. Зеро, уни танглаш ниҳоятда савобли ишдир. Аллоҳ таоло бу борада шундай марҳамат қилган: “Қуръон ўқилганда уни тинглангиз ва сукут сақлангиз! Шояд (шунда) раҳм қилингайсиз!”. Ибн Жазвий “Ушбу оятга кўра, Қуръонга қулоқ солувчига раҳмат ниҳоятда яқин бўлади”, деганлар.

Шуни ҳисобга олган ҳолда мазкур иловада энг машҳур қори Халил Хусорийнинг Қуръони каримнинг 30 жузи тиловати ўрин олган. Келгусида энг хушовоз ва мужаввид қориларнинг қироатлари билан янада бойитиш режалаштирилган.

6. Кундалик зикр ва дуолар. Аллоҳни зикр этган ва Унга дуо қилган инсоннинг қалби покланади, имони мустаҳкамланади, дуолари ижобат бўлади. Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳу ривоят қилган ҳадисда Ҳазрати Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам бундай марҳамат қилганлар: “Қайси бир қавм (жамоа) Аллоҳнинг зикри учун йиғилса, уларни фаришталар тавоф қилади, уларга Аллоҳнинг раҳмати ёғилади, уларнинг даврасига сакинат (хотиржамлик) тушади, Аллоҳ уларни Ўзига яқин фаришталар билан бирга ёд этади” (Имом Муслим ривояти).

Аллоҳ таоло Ўзини эслаган банданигина эслайди: «Бас, Мени ёд этингиз, (Мен ҳам) сизларни ёд этурман. Менга шукр қилингиз, ношукрчилик қилмангиз!» (Бақара, 152)

Ушбу иловада кун давомида белгиланган вақтлар ва ҳар хил ҳолатларда ўқиш тавсия этилган зикрлар ва мустажоб дуолар Набий алайҳиссаломдан қилинган ривоятлар асосида баён этилган.

Маълумот ўрнида, Al-Quran.uz мобиль илова лойиҳа раҳбари Шайх Алижон қори Ал-Азҳар университетининг Шариат ва Қонун факультети ҳамда Улумул Қуръон ва қироат илмларига ихтисослашган илм даргоҳларида таҳсил олган. Шайх Алижон қори Қуръони карим ва тажвид илми бўйича энг мўътабар устозларнинг ижозаларини олган.

Эслатиб ўтамиз, Al-Quran.uz иловаси қатор инновацион ишланмалар бўйича қулайдир. Айни пайтда иловани App Store ва Google Play тизимидан юклаб олиш мумкин. Илова IOS ва Андроид мобиль тизимларда ишлаш имкониятига эга.

Аллоҳ таоло ушбу инновацион лойиҳани барчамизга муборак айласин!

Ўзбекистон мусулмонлари идораси

Матбуот хизмати

كَمَآ أَرۡسَلۡنَا فِيكُمۡ رَسُولٗا مِّنكُمۡ يَتۡلُواْ عَلَيۡكُمۡ ءَايَٰتِنَا وَيُزَكِّيكُمۡ وَيُعَلِّمُكُمُ ٱلۡكِتَٰبَ وَٱلۡحِكۡمَةَ وَيُعَلِّمُكُم مَّا لَمۡ تَكُونُواْ تَعۡلَمُونَ١٥١

151. (Эй инсонлар), шунингдек сизларга ўз орангиздан оятларимизни тиловат қиладиган, сизларни поклайдиган, Китоб ва Ҳикматдан таълим берадиган, билмаганларингизни ўргатадиган бир Пайғамбар юбордик.

Ҳақиқатан Аллоҳ Ўзи юборган сўнгги Пайғамбари Муҳаммад алайҳиссаломни бутун инсониятни қиёматгача ҳидоят йўлига бошлайдиган, гуноҳлардан қайтариб, маънан поклайдиган, Қуръони карим ва диндан таълим берадиган, инсонларга билмаганларини ўргатадиган йўлбошчи этиб тайин этди. У зот Аллоҳ таолонинг рисолатини умматга етказдилар, уни жаҳолат ботқоғидан қутқариб, нурли манзилларга йўлладилар. У зот алайҳиссалом рисолатни етказишда салтанатга эришишни кўзламадилар, катта бойликларни қўлга киритишни ўйламадилар, одамларга ёқиш ё шуҳратга эришишни мақсад қилмадилар. Аллоҳ таолонинг тавҳидини инсониятга етказишни, Ер юзида "Лаа илааҳа иллаллоҳ" калимаси ғолиб бўлишини истадилар, холос. Аллоҳ таоло айтади: "Ким Пайғамбарга итоат қилса, Аллоҳга итоат қилган бўлади, ким юз ўгирса, энди Биз сизни уларга соқчи қилиб юбормаганмиз" (Нисо, 80). "Ақидаи Таҳовий"да бундай келади: "Муҳаммад (алайҳиссалом) Аллоҳнинг танлаган қули ва сўнгги Пайғамбаридир. У зотдан кейин қилинган ҳар қандай пайғамбарлик даъвоси ёлғондир. У зот барча жин ва одам авлодларига юборилган ҳақиқий пайғамбардирлар". Атоқли шайх Жунайд Бағдодий бундай деган: "Аллоҳнинг лутфисиз ҳеч ким Унга етиша олмайди. Аллоҳга етишишнинг йўли эса, Унинг Расули ҳазрати Муҳаммадга тобеъ бўлишдир". Асримизга келиб бу ҳақиқатни ҳатто мусулмон бўлмаган халқларнинг мутафаккирлари ҳам тан олиб ёзишди. Улуғ олмон шоири Вольфганг Ҳёте: "Мен дунё тарихини ўқиб шундай хулосага келдим: дунё подшоҳлари тўплаган жамики салтанату бойликлар, қасрлару саройлар Муҳаммаднинг (алайҳиссалом) ямоқ яктакларига ҳам арзимас экан", деган.

Муҳаммад алайҳиссаломга эргашган, ўргатганларига амал қилган, Пайғамбар алайҳиссалом йўлини тутганларгина мўминликнинг чин саодатига эришадилар. Аммо у зотнинг таълимларини назарга илмаган, исломий билимларни ўрганишни истамаган, билган нарсаларига амал қилмаганлар эса динларидан ажраганлари учун асло нажот топмайдилар. Абдулқодир Жийлоний айтадилар: "Динингизнинг зоеъ бўлиши тўрт нарса биландир: биринчиси – билган нарсангизга амал қилмаслигингиз; иккинчиси – билмаган нарсангизга амал қилишингиз; учинчиси – билмаган нарсаларингизни ўрганмаслигингиз; тўртинчиси – инсонларни билмаган нарсаларини ўрганишларидан тўсишингиздир" (Абдулқодир Жийлоний. "Фатҳур-Роббаний файзур-Роҳманий", 36-бет).

فَٱذۡكُرُونِيٓ أَذۡكُرۡكُمۡ وَٱشۡكُرُواْ لِي وَلَا تَكۡفُرُونِ١٥٢

152. Бас, Мени ёд қилинглар ва Мен ҳам сизларни ёд қилурман, Менга шукр қилинглар ва куфр келтирманглар!

Қалб ҳам худди темир каби занглайди, унинг зангини Аллоҳни зикр этиш, ёдлашгина кетказади. Аллоҳ таолонинг номини тилга олиб ёдлаш, мақташ, эслаш, сўзлаш «зикр» деб аталади. Зикр ҳам ибодатнинг бир тури, бандани ўз Парвардигорига яқинлаштирувчи воситадир. Тасаввуфда зикр тил, кўнгил ва руҳ билан бажарилади. Зикр икки хил: ошкор ва махфий бўлади. Сўфийларнинг шу маънодаги мажлиси «зикр мажлиси» дейилади. «Зикруллоҳ» Аллоҳни ёдга олиб мақташ, Унинг номини зикр этишдир. Абу Мусо Ашъарий розияллоҳу анҳу ривоят қиладилар: "Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: "Парвардигорини ёд қилувчи билан Парвардигорини ёдламайдиган кимса мисоли ўлик билан тирик кабидир", деганлар" (Бухорий ривояти). Абу Дардо розияллоҳу анҳу айтади: "Ҳар бир нарсанинг ярқиратадиган жилоси бор, қалблар жилоси Аллоҳни ёдлашдир". Аллоҳни ёдлаш дуодан афзалдир. Ҳадиси қудсийда келишича, "Кимни Мени ёдлаши Мендан бирор нарса сўрашидан тўсиб қўйса, Мен унга сўровчиларга ато қилганимдан кўра яхшироқ нарсаларни ато қиламан". Аллоҳни ёдлаш Аллоҳ азобидан қутқарувчи нажот кўпригидир, қалбга ҳаёт ва руҳ бағишловчи муҳим омилдир, тавбага етаклаб, маърифат эшикларини очувчидир. Аллоҳни ёдлаш ушбу ояти каримада зикр қилинганидай, У Зотнинг ҳам бандаларини ёдлашига сабаб бўлади. Дуо ижобат бўлишининг сабабларидан бири дуони ҳамду сано билан, Парвардигорни улуғлаш билан бошлашдир. Банданинг вазифаси Аллоҳни ёдлаш билангина чекланмайди, у Парвардигори берган неъматлари учун ҳамиша шукр қилиши, У зотга бошқаларни шерик қилмаслиги, Аллоҳ азза ва жаллага куфр келтирмаслиги лозим. Шундагина у чин мўмин бўла олади.

يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱسۡتَعِينُواْ بِٱلصَّبۡرِ وَٱلصَّلَوٰةِۚ إِنَّ ٱللَّهَ مَعَ ٱلصَّٰبِرِينَ١٥٣

153. Эй имон келтирганлар, сабр ва намоз орқали мадад сўранглар. Аллоҳ албатта сабр қилувчилар биландир.

Бу ўринда "сабр" деганда рўза тутиш назарда тутилган. Дарҳақиқат, инсон ожиз мавжудот, Аллоҳ таолонинг жуда кўп имтиҳон-синовларига дош беролмай, оҳ-вой қилади. Аллоҳ азза ва жалла таълим беряптики, бошингизга бир мусибат, машаққат ёки бало келса, сабр ва намоз ёрдамида Парвардигорингиздан ёрдам сўранглар. Чунки Аллоҳ таоло сабр қилувчиларни ниҳоятда яхши кўради, ҳамиша собирлар билан биргадир. Инсон мусибатда, қийинчиликда, офат-балоларга дуч келганда фикр билан иш тутса, сабр қилса, ҳамма нарса Аллоҳ иродасига боғлиқлигини, ўзи эса Яратганнинг чексиз карами ва фазлидан баҳрамандлигини англаб етади. Юқоридаги оятнинг ўзи улуғ саодат, у сабрга улкан мукофотлар борлиги хабарини беряпти. Рўза ва намоз банданинг икки дунёсига татийдиган икки улуғ ибодатдир.

Сабр-матонат ва бардош мўминларнинг энг яхши сифати, уларнинг шаънини улуғловчи гўзал фазилатларидандир. Шунинг учун ҳам Аллоҳ таоло бандаларини бошларига бирор мусибат, бало ёки машаққат келганида фақат сабр қилишга буюради. Қуръони каримнинг юзга яқин ояти карималарида мўмин-мусулмонлар сабр, чидам ва бардошга чақирилади ва Аллоҳ таоло сабр қилувчиларни севиши ва улар билан доимо биргалиги хабари берилади. Пайғамбар алайҳиссаломнинг қачон бошларига қийин иш тушса, намоз ўқишга шошилар эдилар, чунки намоз сабрга битмас-туганмас сабр қўшувчи сокинлик ва хотиржамлик манбаидир. Сабр инсонни оқибат чексиз-ҳисобсиз зафарларга, муваффақиятларга етиштиради.

23 сентябрь куни тажвид устози ва ижоза соҳиби – Жаҳонгир қори Неъматовнинг онлайн-тажвид дарсларининг 5-машғулотлари ўтказилади. Унда Қуръони каримнинг 111-сураси бўлган "Масад" сурасининг ўқиш қоидалари ўргатилади.

Онлайн-тажвид дарсларини ижтимоий тармоқларимиз орқали тўғридан-тўғри кузатинг ва бевосита иштирокчисига айланинг!

Youtube: MuslimTV 
Интернет телеканали : ITV.UZ
Facebook: MuslimUz

? Ўз қироатларини текширмоқчи бўлганлар жонли эфир вақтида 97-760-70-49 рақамли телефонга қўнғироқ қилишлари мумкин

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

ٱلَّذِينَ ءَاتَيۡنَٰهُمُ ٱلۡكِتَٰبَ يَعۡرِفُونَهُۥ كَمَا يَعۡرِفُونَ أَبۡنَآءَهُمۡۖ وَإِنَّ فَرِيقٗا مِّنۡهُمۡ لَيَكۡتُمُونَ ٱلۡحَقَّ وَهُمۡ يَعۡلَمُونَ١٤٦

146. Биз Китоб берганлар уни худди болаларини танигандек танишади ва улардан бир гуруҳи билатуриб ҳақиқатни яширади.

Аҳли китоблар, яъни яҳудийлар ва насронийлар охирзамон Пайғамбарини худди ўз болаларини танигандек яхши танишади. Чунки уларнинг китобларида келажакда Аҳмад исмли охирзамон Пайғамбарининг чиқиши, ер юзидаги барча инсонлар у олиб келадиган шариатга бўйсунишлари лозимлиги ҳақида хабар бор эди. Аммо улардан бир гуруҳи ҳақиқатни билса ҳам, ҳасад ва кибр туфайли буни яширди. Юз йиллар олдинроқ католик руҳонийи, қадимги яҳудий тили ивритни, оромий тилини, қадимги юнон ва лотин тилларини билган Бенжамин Давид Келдани Китоб (Инжил, Таврот, Забур)дан ушбу матнларни ўқиб, ўрганиб Абдул-Аҳад Довуд исми билан Исломни қабул қилди. Унинг бу борадаги тадқиқотлари "Инжилда Муҳаммад" номли китобда нашр этилган.

Пайғамбар алайҳиссаломнинг ўзлари бир ҳадисларида шундай марҳамат қилганлар: “Фахр эмас-ку, мен Аллоҳнинг Ҳабибиман! Фахр эмас-ку, мен қиёмат куни ҳамд байроғини кўтарувчиман! Мен биринчи шафоат сўровчиман! Фахр эмас-ку, мен қиёмат куни биринчи шафоат қилинувчиман! Фахр эмас-ку, мен жаннатнинг ҳалқаларини биринчи ҳаракатга солувчиман. Аллоҳ менинг учун уни очур ҳамда мени ва мен билан умматимнинг фақирларини унга киритур. Фахр эмас-ку, мен аввалгилару охиргиларнинг энг мукаррамиман!».

ٱلۡحَقُّ مِن رَّبِّكَ فَلَا تَكُونَنَّ مِنَ ٱلۡمُمۡتَرِينَ١٤٧

147. Бу ҳақиқат Парвардигорингиздандир, асло шубҳа қилувчилардан бўлманг.

Бутун инсониятни қиёматгача Аллоҳнинг дини билан ошно қилувчи, охиратдаги жаннатий ҳаёт, имон ва солиҳ амаллар эвазига берилажак мукофотлар ҳақида хушхабар етказувчи, ширк ва куфр учун абадий оғир қийноқлар тўғрисида огоҳлантирувчи сўнгги Пайғамбар келиши ҳақиқати Парвардигорингиз ҳузуридандир. Эй инсонлар, бу ҳақиқат борасида асло шубҳа-гумонларга борманглар, уларга имон келтиринг, шунда нажот топасизлар.

Бу ҳақиқатни бугунги кунда нафақат мусулмонлар, балки соғорм фикрли ғарб мутафаккирлари ҳам тан олиб ёзишмоқда. Инглиз олимларидан бири Томас Карлайл шундай дейди: “Муҳаммад алайҳиссалом бутун ҳаёти давомида ўз йўлида собит турган ва бу йўлни қатъий ва виждонан ҳимоя қилган. У зот чинакам олижаноб, меҳрибон, солиҳ ва тақводор инсон бўлган. У зот бир олам фазилатлар соҳиби эди, у эркин эди, у чинакам, том маънодаги эркак эди, самимий, кучли, қатъиятли ва айни пайтда хушмуомала, юмшоқ табиатли инсон эди. У зот одамларни очиқ юз билан, очиқ кўнгил билан кутиб олар эди. У зот одамларга доим яхши муомала қилар, ёқимли суҳбатдош эди. У зот баъзан ҳазил-мутойиба ҳам қилар, шунда юзи соф юракдан чиққан нурли табассум-ла ёришар эди. Ваҳоланки баъзи одамлар борки, уларнинг кулгиси сўзлари ва амаллари каби ёлғон ва сохта бўлади... У зот одил, эзгу ниятли, ҳассос, топқир эди. Унинг юраги қўрқув билмас эди. У зот гўё нурга йўғрилган эдики, энг зим-зиё зулматда ҳам олдида йўлини ёритиб турувчи машъал бордек эди. У зот табиатан улуғвор инсон эди. Академияларда таҳсил олмаган, устозлар қўлида ўқимаган эди, бироқ у зот бунга муҳтож ҳам эмас эди”.

وَلِكُلّٖ وِجۡهَةٌ هُوَ مُوَلِّيهَاۖ فَٱسۡتَبِقُواْ ٱلۡخَيۡرَٰتِۚ أَيۡنَ مَا تَكُونُواْ يَأۡتِ بِكُمُ ٱللَّهُ جَمِيعًاۚ إِنَّ ٱللَّهَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ١٤٨

148. Ҳар кимнинг ўз юзланадиган тарафи бор, шундай бўлгач, сизлар яхшиликларга шошилинглар! Қаерда бўлсангизлар ҳам Аллоҳ ҳаммангизни жамлайди, Аллоҳ албатта ҳар нарсага қодирдир.

Инсондан фақат қилган яхшиликлари, солиҳ амаллари, яхши номи қолади. Шунинг учун қаерда бўлсангизлар ҳам, қай йўсинда бўлса ҳам Аллоҳ таоло фақат яхшилик қилишга буюрмоқда. Инсон қилган яхшиликлари билан Аллоҳ таоло розилигини топади. Яхшилик қилишнинг ўзи уёқда қолиб, яхшиликка йўллаб қўйганлар ҳам ажр-савобга эришишади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: "Яхшиликка йўлловчи киши яхшилик қилган қаторидадир", деганлар (Бухорий ривояти). Яхшиликнинг катта-кичиги бўлмайди. Ҳадисда келишича: "Бир киши йўлда ётган дарахт шохчаси олдидан ўтаётиб, "Аллоҳга қасам,буни инсонлар йўлидан олиб ташлайман, уларга озор бермасин" деганидан жаннатга киритилди" (Бухорий ривояти). Яхшилик қиласизми ёки ёмонлик, қаерда бўлишларингиздан қатъи назар, Аллоҳ таоло қиёматда барчани Ўз ҳузурида жамлайди, қилган барча амалларингиздан ҳисобга тортиласиз. Аллоҳ таоло ҳар бир нарсага қодирдир. Аллоҳ таолонинг бундай ваъдаси бор: "Ўзингизга қандай яхшиликни тайёрлаган бўлсангиз, Аллоҳ ҳузурида ундан яхшироғини ва улкан мукофотни топасизлар. Аллоҳдан кечиришини сўранглар, Аллоҳ ҳақиқатан кечирувчи ва раҳмлидир" (Муззаммил, 20).

وَمِنۡ حَيۡثُ خَرَجۡتَ فَوَلِّ وَجۡهَكَ شَطۡرَ ٱلۡمَسۡجِدِ ٱلۡحَرَامِۖ وَإِنَّهُۥ لَلۡحَقُّ مِن رَّبِّكَۗ وَمَا ٱللَّهُ بِغَٰفِلٍ عَمَّا تَعۡمَلُونَ١٤٩

149. (Эй Муҳаммад), қайси тарафдан чиқсангиз ҳам, юзингизни Масжидул Ҳаромга ўгиринг. Бу Парвардигорингиз тарафидан бўлган ҳақиқатдир ва Аллоҳ қилаётган ишларингиздан ғофил эмасдир.

Бундан ўн беш аср олдин Араб жазирасидаги илк мусулмонларга қаратилган "Юзингизни Масжидул-Ҳаромга ўгиринг" деган илоҳий хитобни ҳозиргача бутун дунё мусулмонлари асло оғишмай бажариб келишяпти. Улар дунёнинг қай бурчида бўлишмасин, қандай ҳолатда бўлишмасин, қай мақсадда сафарга ёки йўлга чиқишмасин, ҳар намозларида Аллоҳнинг Байти жойлашган Масжидул-Ҳаром томонга юзланадилар. Бу билан улар буюк Парвардигорларининг амрини бажариш орқали Унга қурбат ҳосил қилишни истаганларидандир.

Мусулмонлар намоз ўқишда юзланиб турадиган томон «қибла» дейилади. Қибла Саудия Арабистонининг Макка шаҳридаги Масжидул-Ҳаромдаги Каъба ўрнашган жойдир. Каъба ва у жойлашган масжид Масжидул-Ҳаром, яъни уруш жанжал, фисқ ишлар ҳаром қилинган макон, дейилади. Уни «Байтуллоҳ» ва «Байтул-атиқ» деган номлари ҳам бор. Исломнинг илк даврида мусулмонлар Қуддуси шарифдаги Масжидул-Ақсо тарафга қараб намоз ўқишарди. Кейинчалик Қуръони карим ҳукми билан Каъба тарафга юзланиб ўқишга амр бўлди. Намозхон юзини қиблага қаратиб туради. Касаллиги ёки бирор хавф-хатар сабабли қиблага юзлана олмаган киши имкони бор томонга қараб намозини ўқийди.

Қибла қайси томон экани билинмаса ёки сўраш имкони бўлмаса, атроф муҳитга қараб қиблани аниқлашга ҳаракат қилинади ва дили тортган томон қибла, деб жазм қилиб ўқилади. Кейин қибла томоннинг нотўғрилиги билинса ҳам, намозини қайта ўқимайди. Бизнинг диёр Ўзбекистонга нисбатан қибла жануби-ғарб томонда бўлиб, компас мили ғарб нуқтасидан 14 градус чап томонга қайтиши керак. Намоз ўқувчи қибла қайси томон эканини билмаганида уни аниқлашга ҳаракат қилмай бирор тарафга қараб намоз ўқиса ва у томон қибла бўлса ҳам қиблани аниқлашга ҳаракат қилмагани учун намозини қайта ўқийди. Қибла қайси томон эканини аниқлашга ҳаракат қилиб бир тўхтамга келгач, намозни бошлаган киши намоз пайтида қибла тўғрисидаги аҳди ўзгариб қолса, қибла деб ўйлаган томонига бурилиб намозини давом эттираверади. Намоз ўқувчи имомга иқтидо қилган пайтда ундан олдинга ўтиб кетса ёки қибладан бошқа томонга қараб намоз ўқиса, намози фосид (яроқсиз) бўлади. Қиблага қараб оёқ узатиб ўтириш ва ётиш, ҳожат ушатиш, тупуриш қаттиқ одобсизлик саналади.

وَمِنۡ حَيۡثُ خَرَجۡتَ فَوَلِّ وَجۡهَكَ شَطۡرَ ٱلۡمَسۡجِدِ ٱلۡحَرَامِۚ وَحَيۡثُ مَا كُنتُمۡ فَوَلُّواْ وُجُوهَكُمۡ شَطۡرَهُۥ لِئَلَّا يَكُونَ لِلنَّاسِ عَلَيۡكُمۡ حُجَّةٌ إِلَّا ٱلَّذِينَ ظَلَمُواْ مِنۡهُمۡ فَلَا تَخۡشَوۡهُمۡ وَٱخۡشَوۡنِي وَلِأُتِمَّ نِعۡمَتِي عَلَيۡكُمۡ وَلَعَلَّكُمۡ تَهۡتَدُونَ١٥٠

150. Қай тарафдан чиқсангиз ҳам юзингизни Масжидул-Ҳаромга ўгиринг. (Эй мўминлар), қаерда бўлсангизлар ҳам юзингизни у тарафга буринглар, токи ноинсоф одамларда сизга қарши ҳужжат бўлмасин. Уларнинг золимлари ҳам борки, улардан қўрқманглар, неъматимни тўкис қилиб беришим ва тўғри йўлда бўлишинглар учун Мендангина қўрқинглар.

Яъни, яҳудийлар: "Пайғамбар ўзи бошқа динда бўлатуриб қибламизга – Қуддусга қараб ибодат қилади" ёки бутпараст араблар: "У Иброҳимнинг динидаман деб даъво қиладию аммо ўзи яҳудийлар қибласига юзланади" деб мусулмонларга қарши далил-ҳужжат топмасликлари учун қаерда бўлсангиз ҳам Масжидул Ҳаромга юзланинглар, дейилмоқда.

Ушбу ояти карима орқали Аллоҳ таоло инсонларни золим, дасти узун кимсалардан эмас, фақат Парвардигорларидан қўрқишга буюрмоқда. Инсон боласининг табиатида қўрқоқлик бор, янги туғилган чақалоқдан тортиб қартайган қариягача нимадандир қўрқади. Бу қўрқув эса инсонни машаққатларга, турли гуноҳларга, инсофга хилоф иш тутишга рўпара қилади. Тубанликка етакловчи табиий қўрқувдан қутулишнинг бирдан-бир йўли барча махлуқотларнинг ягона яратувчиси, ишлар ва ҳолатлар сабабларининг мусаббиби Аллоҳ таолонинг Ўзидан қўрқишдир. Ҳадиси қудсийда бундай ривоят қилинади: "Аллоҳ азза ва жалла дейди: "Иззатим ва буюклигимга қасамки, икки қўрқув ва икки хотиржамликни бандамда жам қилмайман. Ким дунёда Мендан қўрқса, охиратда уни хотиржам қиламан. Ким дунёда хотиржам бўлса, қиёматда уни қўрқитаман" (Абу Наъим ривояти). Пайғамбар алайҳиссалом бундай деганлар: "Аллоҳ азза ва жалланинг азамати, ҳайбати ва кибриёсидан ҳамиша хавф ва қўрқувда бўлиш барча ҳикматларнинг бошидир" (Термизий ривояти).