Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.

Муслимнинг ривоятида: «Роббингиз нима деганига қарамайсизми? Бандаларимга қайси бир неъматни берсам, албатта, улардан баъзилари у(неъмат)га кофир бўлурлар. Юлдуз ва юлдуз туфайли, дерлар, деди», дедилар».Шарҳ: Демак, мўмин-мусулмон одам – уммати Муҳаммадман, деган одам, ёмғир Аллоҳнинг фазли ва раҳмати ила ёғди, деб айтиши ва эътиқод қилиши лозим.

Оиша розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам қачон ёмғирни кўрсалар: «Эй, бор Худоё! Нафли ёмғир (қилгин)», дер эдилар». Бухорий ва Насаий ривоят қилган.
Насаийнинг лафзида: «Эй, бор Худоё! Буни нафли ёмғир қилгин», дейилган.
Шарҳ: Ёмғирни ёғиши маълум ва машҳур ҳодиса бўлиб бунинг ортидан келадиган натижалар ҳам маълуму машҳурдир. Баъзи ёмғирлар ўта манфаатли бўлиб, ундан бутун мавжудот наф олади. Баъзилари эса селга айланиб ҳаммаёқни хароб қилади. Яна бошқа биридан кейин эса турли ҳашоратлар тарқаши ёки гуллаб турган мевалар зарар топиши ҳам мумкин.
Шунинг учун ҳам Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам ёмғир ёғишни бошлаши билан Аллоҳ таолога илтижо қилиб, уни хайр барака ва манфаатли ёмғир қилишини сўрар эканлар. Биз мўмин-мусулмонлар ҳам ушбу набавий дуони ёдлаб олиб, ёмғирни кўрганимизда Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг суннатларига биноан ўқиб юришимиз керак.

Ибн Умар Абу Толибнинг шеърини мисол келтириб: «Ва оппоқдир, юзи ила булутлар истисқо қилинур. Етимларга у санаддир, беваларга паноҳ бўлур», деди». Бухорий ривоят қилган.
Шарҳ: Абдуллоҳ ибн Умар розияллоҳу анҳу Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг муборак юзлари ила булутлардан ёмғир тушишини сўрашга Абу Толиб ибн Абдулмутталибнинг Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳақида айтган қасидасидан ушбу байтни мисол қилиб келтирган эканлар.
Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг амакилари Абу Толиб у зот соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳақларида бир юз ўн байтдан иборат бир қасида айтган экан.
Бу қасида «Баҳрут Таъвийл» усулида бўлиб, ҳар байти «лом», ҳарфи билан тамомлангани учун ломийя дейилади.
Абу Толиб ўзининг бу қасидасида кўп нарсаларни, жумладан, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг сабабларидан Қурайшнинг ўзига қилган адоватини, ўзи ва насаби мадҳини, Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламни ҳимоя қилганини ва бошқаларни зикр қилган.
Албатта, Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламнинг мадҳлари бош ўринда турган. Ушбу Ибн Аббос мисол қилиб келтирган байтда Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламнинг бир неча фазилатлари қатори у зотнинг муборак юзлари ила булутларга серобчилик сўралиши айтилмоқда. Бу билан у қадимда бўлиб ўтган бир воқеъани эсга олмоқда. Бир вақтлар Қурайш қаҳатга учради. Шунда улар Абу Толибнинг ҳузурига келиб:
«Эй, Абу Толиб, водийлар қуриб қақшади. Аҳли-аёл қаҳатчиликка учради. Юр, бизга истисқо қилиб бер», дедилар.
Абу Толиб ёш болалар ичидан кичик Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламни олиб улар билан Каъбага борди. Орқасини Каъбага тираб туриб дуо қилди. Ёмғир ёғиб, ҳаммаёқ сероб бўлди. Ана ўшандаёқ Абу Толиб Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг оддий бола эмасликларини тушуниб етган эди.

Зайд ибн Холид ал-Жуҳаний розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бизга имом бўлиб Ҳудайбияда, кечасиги ёмғирдан кейин Бомдод намозини ўқидилар. Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам намоздан чиққанларидан кейин одамларга юзландилар ва: «Роббингиз нима деганини биласизми?» дедилар.
«Аллоҳ ва Унинг Расули билувчидир», дейишди.
«Менинг бандаларимдан (баъзиси) менга мўмин бўлиб, (баъзиси) кофир бўлиб тонг оттирди. Ким, Аллоҳнинг фазли ва раҳмати ила ёмғирга эришдик, деса, менга мўмин, юлдузга кофирдир. Аммо, ким фалон, фистон юлдуз ила, деса, бас у менга кофир, юлдузга мўминдир», деди», дедилар». Икки шайх ривоят қилган.
Муслимнинг ривоятида: «Роббингиз нима деганига қарамайсизми? Бандаларимга қайси бир неъматни берсам, албатта, улардан баъзилари у(неъмат)га кофир бўлурлар. Юлдуз ва юлдуз туфайли, дерлар, деди», дедилар».
Шарҳ: Демак, мўмин-мусулмон одам – уммати Муҳаммадман, деган одам, ёмғир Аллоҳнинг фазли ва раҳмати ила ёғди, деб айтиши ва эътиқод қилиши лозим.
Ёмғир, фалон юлдуз туфайли, у сабабдан, бу бундоқ бўлганидан ёғди, дейишлик эса куфрга сабаб бўлади. Кўпчилигимиз ушбу ҳақиқатни унутиб ҳам қўямиз. Бу иймонга таъллуқли масала эканини ҳеч унутмаслигимиз керак. Зотан, дунёдаги ҳар бир нарса Аллоҳ таолонинг илми, хоҳиши-иродаси ва тадбири ила содир бўлади.

Оиша розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам қаттиқ шамол турса: «Эй, бор Худоё! Албатта, мен Сендан унинг яхшилигини, ундаги нарсанинг яхшилигини ва у юборилган нарсанинг яхшилигини сўрайман. Ва Сендан унинг ёмонлигидан, ундаги нарсанинг ёмонлигидан ва у юборилган нарсанинг ёмонлигидан паноҳ сўрайман», дер эдилар.
Қачонки, осмон авзои ўзгариб қолса, у зотнинг ранглари ўзгариб, кириб-чиқиб, олдинга орқага бориб-келиб қолар эдилар. Бас, ёмғир ёғишни бошлаганда эса очилиб кетар эдилар. Мен буни у зотнинг юзларидан билиб, сўрадим.
«Эҳтимолки, эй, Оиша, худди «Од қавми у(булут)ни ориз бўлган ҳолида водийлари томон келаётганини кўрганларида: «Мана бу ориз бизга ёмғир ёғдирувчигадир», дедилар» каби бўлиши мумкин», дедилар». Муслим ва Термизий ривоят қилган.
Шарҳ: Оиша онамиз розияллоҳу анҳудан ривоят қилинаётган ушбу ҳадиси шарифда қаттиқ шамол турганда ва осмоннинг авзойи бузилиб унда ғалати ўзгаришлар бўла бошлаганда Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам ўзларини қандоқ тутганлари ҳақида сўз кетмоқда.
Маълумки, қаттиқ шамол ҳам Аллоҳнинг кўп сонли лашкарларидан бир лашкардир. Қадимда ўтган умматлардан баъзиларини Аллоҳ таоло айнан ушбу лашкар - қаттиқ шамол - ила ҳалок қилгандир. Бу ҳол ҳозиргача давом этиб келмоқда. Қачон қаттиқ шамол турса бирор фалокат содир бўлиши эҳтимолдан холи эмас. Шунинг учун ҳам Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам қаттиқ шамол эсишга туриши билан ташвишга тушар ва ушбу ҳадисда ривоят қилинган дуони қилишга бошлар эдилар. Сиз билан биз мўмин-мусулмонлар ҳам ўз ҳаётимизда Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламдан ўрнак олиб қаттиқ шамол турганда Аллоҳ таолога илтижо қилиб мазкур дуони ўқиб туришимиз керак.
Шунингдек, осмонни авзои ўзгариб, унда турли ўзгаришлар содир бўлиб, булутлар пайдо бўлиб, у ёқ-бу ёққа юра бошласа ҳам ташвишли ҳол юзага келади. Бу ҳол Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламни қаттиқ ташвишга солар экан. Ифодали қилиб айтадиган бўлсак, бундоқ пайтларда у зот соллаллоҳу алайҳи васаллам ўзларини қўйгани жой топа олмай қолар эдилар. Қачон ўша ўзгаришлар натижаси ўлароқ ёмғир ёға бошласа, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам тинчланиб, очилиб кетар эдилар. Чунки, бу ҳолат хавф-хатар ўтиб кетганидан далолат бўлар эди. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг бу ҳолатларини мулоҳаза қилган Оиша онамиз нима учун бундоқ қилишларини сўраганларида, у зот соллаллоҳу алайҳи васаллам Од қавмига келган балога ўхшаш бало келиб қолмаса эди, деб ташвиш қилганларини айтган эканлар.
Од қавми қиссаси ушбу ҳадисда бир қисми зикр қилинган ояти карима тафсирида «Ҳилол» тафсирида келган. Бизга бу жойда кераклиги, гуноҳкор Од қавми ўз водийлари томон келаётган булутни кўриб, ана шу булутдан бизга ёмғир ёғади. Биз ночорлик ҳолидан қутиламиз, деб хотиржам бўлганлар. Булут етиб келиб, эса, уларга ёмғир ёғмасдан, ҳалокатларига сабаб бўлган.
Демак, ҳабиб Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламдан ўрнак олиб, осмонда мазкур ҳолат юзага келганда ташвишга тушиб, Аллоҳга илтижо қилиб, тазарруъ ила ёлбориб туришимиз керак.

ЁМҒИР ТАБАРРУК ҚИЛИНАДИ

Анас розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам билан турганимизда ёмғирда қолдик. Бас, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ўзларига ёмғир тегиши учун кийимларини шимардилар. Биз: «Эй, Аллоҳнинг Расули, нега бундоқ қилдингиз?» дедик. У зот: «Чунки, унинг ўз Роббисига аҳди янгидир», дедилар». Муслим ривоят қилган.
Шарҳ: Кийимларини шимарди, дейилганда бош, икки қўл чиғаноққача, икки болдир тиззагача очилиши кўзда тутилади.
«ўз Роббисига аҳди янгидир», дейилгани эса, унинг ҳузурида яқинда бўлгандир, маъносини англатади.
Бу иш, йилнинг биринчи ёмғири ёғишни бошлаганда қилинади.

манба: islom.uz

Бақара “сигир” маъносини билдиради. Қадимда бани исроиллик бир киши ўлдирилганида, унинг қотилини топа олишмайди. Шунда Аллоҳ таоло Мусо алайҳиссаломга: “Қавмингга айт, сигир сўйиб, унинг бир бўлаги билан ўликни урсинлар”, деб буюради. Аллоҳнинг буйруғи бажарилганидан сўнг ҳалиги ўликка жон кириб, қотили кимлигини айтиб беради. Сигир билан боғлиқ воқеа келтирилгани учун бу сура Бақара деб номланган.

Бақара сураси Мадинада нозил қилинган, 286 оятдан иборат. Бақара Қуръони каримдаги энг узун сурадир. Унда эътиқод, ибодат, муомала, ахлоқ, никоҳ, талоқ, идда масалалари билан бир қаторда Мусо алайҳиссалом қиссаси, Фиръавн билан Бани Исроил ўртасидаги можаролар баён этилган. Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтадилар: “Менга Таврот ўрнига еттилик, Забур ўрнига юзлик, Инжил ўрнига масоний берилди. Мен Муфассал билан афзал қилиндим”.

Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Уйларингизни қабристонга айлантириб қўйманглар! Бақара (сураси) ўқиладиган уйдан шайтон қочади”, деганлар.

Али розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ким ҳар фарз намоздан кейин Оятул Курсийни ўқиса, унинг жаннатга киришини фақат ўлим тўсиб туради, холос”, дедилар.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Инсонларнинг саййиди Одам, Арабларнинг саййиди Муҳаммад. Лекин (менда) фахрланиш йўқ, Форсларнинг саййиди Салмон, Румликларнинг саййиди Суҳайб, Қоратанлиларнинг саййиди Билол, Тоғларнинг саййиди Тур тоғи, кунларнинг саййиди Жума куни, каломларнинг саййиди Қуръон, Қуръоннинг саййиди Бақара (сурасидир), Бақаранинг саййиди Оятул Курсийдир дедилар. Ва яна «Бу оят унда ўқилган хонадонга ўттиз кун шайтон кирмайди ва сеҳргар еркак ва аёл қирқ кеча кирмайди» дедилар.

Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ҳар бир нарсанинг ўркачи (улуғи, саййиди, афзали) бўлади. Албатта Қуръооннинг ўркачи Бақара (сураси)дир. Ва унда бир оят бор бўлиб, у Қуръоннинг саййидасидир. Ва у Оятул Курсийдир», дедилар.

Убай ибн Каъб розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Эй Абу Мунзир, Аллоҳнинг китобидаги энг улуғ оят қайси эканини биласанми?” дедилар.

“Аллоҳ ва Унинг Расули билувчироқдир”, дедим.

“Эй Абу Мунзир, Аллоҳнинг китобидаги энг улуғ оят қайси эканини биласанми?” дедилар.

“Аллоҳу лаа илаҳа иллаа ҳуу ал-Ҳайюл Қой-йум”, дедим.

Шунда у зот: “Аллоҳга қасамки, сенга илм муборак бўлсин, эй Абу Мунзир”, дедилар (Имом Муслим, Имом Абу Довуд ривояти).

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Бақара сурасининг охирги икки оятини ўқи, улар менга Аршнинг остидаги хазинадан берилган”, деганлар (Имом Аҳмад ривояти).

Аллоҳ таоло ҳақиқий мўминларни бундай васф қилади: «Мўминлар – Аллоҳ (номи) зикр этилганида – дилларида қўрқув бўладиган, оятлари уларга тиловат қилинганида – имонлари зиёда бўладиган, Ўзларининг Парвардигоригагина (барча ишларида) таваккул қиладиган, намозни баркамол ўқийдиган ва ризқ қилиб берганимиздан (садақа ва)эҳсон қиладиган кишилардир. Айнан ўшалар ҳақиқий мўминлардир. Улар учун Парвардигор ҳузурида даражалар ва фаровон ризқ (бордир)» (Анфол сураси, 2–4-оят).

Демак, ҳақиқий мўминлар юксак сифатларга эга бўлган кишилардир: «...Аллоҳ (номи) зикр этилганида – дилларида қўрқув бўладиган...»
Банда доимо Аллоҳ таолонинг зикри билан машғул бўлиши керак. Бу ҳақда Қуръонда бундай марҳамат қилинади: «Эй имон келтирганлар! Аллоҳни кўп зикр қилингиз ва эртаю кеч Унга тасбеҳ айтингиз! (Аҳзоб сураси, 41-42-оят); «Бас, Мени ёд этингиз, (Мен ҳам) сизларни ёд этурман. Менга шукр қилингиз, ношукрчилик қилмангиз!» (Бақара сураси, 152-оят).

Дарҳақиқат, мусулмоннинг бутун ҳаёти, қалби, тили, ўй-хаё­ли Аллоҳ таолога боғланган бўлади. Зикр бандани Раббисига энг осон ва тез яқинлаштирувчи йўлдир. Банда ўз Раббисининг зикри ила умр кечирар экан, ҳаёти осо­йишта ва хотиржам бўлади.

«...Оятлари уларга тиловат қилинганида – имонлари зиёда бўладиган...». Банда Қуръонни қанчалик кўп тингласа ва тиловат қилса, унинг маъноларини тафаккур қилса, имони шунча мустаҳкам бўлади.

«...Ўзларининг Парвардигоригагина (барча ишларида) таваккул қиладиган...». Аллоҳга таваккул қилиш ҳақиқий мўминнинг сифатидир. Аллоҳ бундай марҳамат қилади: «Осмонлар ва Ернинг ғайбий сири (уларнинг илми) Аллоҳга хосдир. Барча иш Унгагина қайтарилур. Бас, Унга ибодат қилинг ва Унга таваккул этинг! Қилаётган ишларингиздан (эса) Раббингиз ғофил эмасдир» (Ҳуд сураси, 123-оят).

Мўмин банда ҳар бир иш Аллоҳнинг иродаси ила бўлишига имон келтиради, шу сабабли ҳар бир ишини Аллоҳга таваккул қилган ҳолда бажаради.

«...Намозни баркамол ўқийдиган...». Ҳақиқий мўминлар намозни бенуқсон адо этишади.

«...Ризқ қилиб берганимиздан (садақа ва) эҳсон қиладиган кишилардир...». Мўмин қўлидаги барча нарса Аллоҳнинг унга берган омонати эканини билади. Шу боис, Аллоҳ рози бўладиган йўлларга сарф қилади, қўлидаги бойликнинг кўп ёки озлигидан қувонмайди, балки холис Аллоҳ йўлида сарфлаганидан севинади.

Аллоҳ йўлида сарф қилинган бойлик асло камаймайди, аксинча, янада кўпаяди. Аллоҳ бундай марҳамат қилади: «Аллоҳ йўлида молларини эҳсон қилувчилар (савобининг) мисоли гўё бир донга ўхшайдики, у ҳар бир бошоғида юзтадан дони бўлган еттита бошоқни ундириб чиқаради. Аллоҳ хоҳлаган кишиларга (саво­бини) янада кўпайтириб беради. Аллоҳ (карами)кенг ва билимдон Зотдир» (Бақара сураси, 261-оят).

Демак, ушбу оятнинг бошида келтирилган сифатларга эга бўлган мусулмон ҳақиқий мўмин номига лойиқдир ва улар учун «...Парвардигор ҳузурида даражалар ва фаровон ризқ (бордир)...».

Ҳақиқий мўминлардан бўлишни истаган банда ўз нафсини тафтиш этиши лозим. Зикр этилган сифатларнинг бандада мавжуд бўлиши мўминнинг комиллигидандир. Барчамиз Аллоҳ таоло ҳузуридаги улуғ даражаларга ана шу сифатлар билан эришишга ҳаракат қилмоғимиз зарур.

Даврон НУРМУҲАММАД

Юртимизда коронавирус сабаб эълон қилинган карантин даврида корхона, ташкилот ва идораларда иш тўхтаб қолгани йўқ. Жумладан, Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот маркази ҳам Республика махсус комиссияси кўрсатмаси ва карантин талаблари асосида ишни тўғри ташкил қилиб, белгиланган йиллик режа ва халқаро миқёсда эришилган келишувларни ўз вақтида сифатли бажариш мақсадида тизимли чора-тадбирларни амалга ошириб келмоқда.

Хабарингиз бор, жорий йил 3-4 март кунлари Самарқандда “Имом Абу Мансур Мотуридий ва мотуридия таълимоти: ўтмиш ва бугун” мавзусидаги халқаро конференция ўтказилди. Унинг доирасида дунёнинг етакчи исломшунос олимлари билан соҳага доир маълумотлар алмашилиб, муҳим келишувларга эришилди. Жумладан, таниқли мотуридийшунос олим, “Таъвилот ал-Қуръон” асарининг турк тилига таржимони, Мармара университети профессори Юсуф Шавқий Явуз билан ўзаро тажриба алмашиш мақсадида илмий семинар ташкил қилишга келишилган эди.

Шу муносабат билан Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот маркази «Имом Мотуридий ва унинг “Таъвилот ал-Қуръон” асари» мавзусида онлайн семинар ўтказди. Унда туркиялик олим Юсуф Шавқий Явуз, Марказ илмий ходимлари ва ўзбекистонлик 50 дан зиёд олим ва тадқиқотчилар иштирок этди.

Видеоконференцияда профессор Юсуф Шавқий Явуз Имом Мотуридийнинг “Таъвилот ал-Қуръон” асарини турк тилига таржима қилиш жараёни, бу борадаги қийинчиликлар, орттирилган тажриба ҳақида сўзлади. Олимнинг айтишича, Мотуридий илмий мероси узоқ вақт мобайнида ислом уламолари ва оддий мусулмонлар эътиборидан четда қолиб келган. Фақат ХХ аср бошларида дунё сиёсий коньюктурасида рўй берган ўзгаришлар буюк олим асарларини яна қизиқиш объектига айлантирди.

Юсуф Шавқий Явуз “Таъвилот ал-Қуръон” асарининг турк тилига таржима қилиниши Мотуридий даҳосининг янгидан кашф этилишига олиб келганини, унинг давомида кўплаб тест-сўровлар ўтказилиб, кенг афкор омманинг диққати жалб қилинганини мамнуният билан таъкидлади.

“Мусулмон ўлкаларида илм-фанга эътибор юксак бўлган даврда ислом маданияти гуллаб-яшнаган, ислом уммати кучли ва барқарор жамиятлар барпо этган. Кейинчалик эса маълум давр мобайнида Ғарбдан ортда қолиб келди, баъзи ҳолларда унга эргашган даврлар ҳам бўлди”, – деди Мармара университети профессори Юсуф Шавқий Явуз.

Унинг фикрича, ислом таълимотида нақлни инкор этмайдиган ақлий ёндашувга эҳтиёж жуда катта эди ва буни қоплашда айнан Имом Мотуридийнинг мазкур асари жуда муҳим манба, илмий-амалий пойдевор бўлди.
Туркиялик олим “Таъвилот ал-Қуръон” тафсирга оид асар бўлса-да, ўзида чуқур фалсафий ғоя ва фикрларни ҳам жамлаганини таъкидлади. Унинг фикрича, кимларгадир кўр-кўрона эргашиш, моҳиятини теран англамай туриб қандайдир ғоялар йўлини тутиш орқали ҳақиқатга эргашиш мумкин эмас.

Шу муносабат билан Мармара университети профессори Самарқанд шаҳрида “Имом Абу Мансур Мотуридий ва мотуридия таълимоти: ўтмиш ва бугун” мавзусидаги халқаро конференция ўтказилгани, Ўзбекистонда Имом Бухорий, Имом Термизий марказларининг ташкил қилингани айни муддао бўлганини алоҳида қайд этди.

Қизиқарли савол-жавоблар тарзида давом этган семинарда Имом Мотуридийнинг калом илми ривожига қўшган ҳиссаси, мотуридийлик таълимотини ўрганишнинг аҳамияти, “Таъвилот ал-Қуръон” асарини таржима қилишнинг ўзига хос жиҳатлари атрофлича муҳокама этилди.

Маълумот учун, Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот марказида айни кунларда Имом Мотуридийнинг “Таъвилот ал-Қуръон” асари ўзбек тилига таржима қилинмоқда. Туркиялик олим бу борада Марказ ходимларига муваффақият тилаб, таржима асносида буюк алломанинг ёзув услубиятига, туркий, арабий ва фиқҳий истилоҳларга ўта диққатли бўлиш, мутаржимлар ишларини бирлаштиришда асарнинг бир инсон томонидан ёзилган эканини кўрсата олиш ғоят муҳимлигини алоҳида таъкидлади.

Мулоқот якунида Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот марказининг Мармара университети профессор-ўқитувчилари билан илмий ҳамкорликни давом эттириши ҳақидаги таклифи қўллаб-қувватланди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Матбуот хизмати