muslim.uz

muslim.uz

الجمعة, 16 آذار/مارس 2018 00:00

Каломуллоҳ – илм манбаи

Аллоҳнинг каломи – Қуръони каримнинг номларидан бири “Уммул ъулум”дир (илмлар онаси). Каломуллоҳда нафақат диний, айни пайтда дунёвий илм-фаннинг сир-асрорлари ҳам яширинганки, вақт ва замонлар ўтиши билан тафаккур эгалари оятларнинг мазмун-моҳиятини англаб бораверадилар. Натижа эса тараққиётга, инсоннинг ўзлигини англашига, Буюк Яратувчини танишига хизмат қилади.

Қуръони карим шундай илоҳий китобки, унда замонавий илм-фаннинг барча соҳалари мужассам. Ҳар бир оятни чуқур тадаббур ҳамда тафаккур билан ўқиб, унинг мазмун-моҳиятини англашга интилган киши бунга қайта ва қайта амин бўлаверади.

Каломуллоҳ – улкан мўъжиза. Тарих, футурология – келажак ҳақидаги фан (“У яна минишингиз учун ва зийнат сифатида отлар, хачирлар ва эшакларни (яратди). Яна, сизлар (ҳали) билмайдиган нарсаларни ҳам яратур” (Наҳл сураси, 8-оят), тиббиёт, биология, зоология (“Уларнинг қоринларидан одамлар учун шифо бўлган турли рангдаги шарбат (асал) чиқур” (Наҳл сураси, 69- ва бошқа оятлар), арифметика, математика (“калола” ояти) ва ҳоказо.

Қуръони каримни ўқиган адабиётшунос воқеалар ривожи, оятларнинг тузилишидан, сураларнинг қисқа, лўнда номларидан ҳайратга тушса, муаррих пайғамбарлар тарихи, узоқ ўтмиш, буюк келажакни кашф қилгандек қувонади. Математик эса суралар ва оятлар сони, жойлашуви, кетма-кетлиги, воқеалар тадрижийлигидан (Абжад ҳисобини билса) худди Абу Райҳон Беруний бобомиз уммон ортида қуруқлик борлигини кашф этганидек янги-янги ихтиролар қилишига шубҳа йўқ. География фани билан шуғуланувчи олим эса Қуръондаги жой номларини ўқиб, Капитан Кусто каби имон ҳаловатини туяди.

Хуллас, Аллоҳ таолонинг каломи азалий ва абадийдир. Унда яширинган ҳикматлар, сиру асрорлар то қиёматгача башариятни ҳидоятга, илму ирфонга, маърифатга чорлайверади. 

Қуръони каримда жой номлари 

МАККА-БАККА-УММУЛ ҚУРО

«У (Аллоҳ) Макканинг ичкарисида (кечган жангда) уларнинг (Макка мушрикларининг) устидан сизларни ғалаба қилдирганидан кейин уларнинг қўлларини сизлардан, сизларнинг қўлларингизни улардан тўсган (жангни тўхтатган) зотдир. Аллоҳ қилаётган амалларингизни кўриб турувчидир» (Фатҳ сураси, 24-оят)

«Албатта, одамлар (ибодати) учун қурилган биринчи Уй – Бакка (Макка)даги муборак ва оламлар учун ҳидоят (манбаи) бўлмиш (Каъба)дир» (Оли Имрон сураси, 96-оят)

«(Барча) шаҳарлар онаси (Макка аҳлини) ва унинг атрофидаги кишиларни огоҳлантиришингиз учун ва шубҳаси йўқ «тўпланиш куни» (қиёмат куни)дан огоҳлантиришингиз учун Биз Сизга мана шундай араб тилидаги Қуръонни ваҳий қилдик. (У кунда) бир гуруҳ жаннатда бўлса, бир гуруҳ дўзахдадир» (Шўро сураси, 7-оят). 

МАДИНА

«Теварагингиздаги аъробийлар ва Мадина аҳолиси ичида мунофиқлар бор. (Улар) нифоқда бардавомдирлар» (Тавба сураси, 101-оят).

«Мадина аҳолиси ва уларнинг теварагидаги аъробийлар учун Аллоҳнинг Расулидан қолишлари ва ундан кечиб, ўзлари билан машғул бўлишлари жоиз эмас эди» (Тавба сураси, 120-оят). 

РУМ

« Рум (қўшини Форс қўшинидан) мағлуб бўлди » (Рум сураси, 2-оят)

ТУВО ВОДИЙСИ

«(Эй Мусо!) Мен сенинг Раббингдирман. Бас, оёқ кийимингни ечгин. Чунки сен муқаддас Туво водийсидадирсан» (Тоҳо сураси, 12-оят). 

МАДЯН

«Мадян (қабиласи)га биродарлари Шуайбни (элчи қилиб юбордик)» (Аъроф сураси, 85-оят). 

ТУР ВА СИЙНО

«Биз унга Тур (тоғи)нинг ўнг томонидан нидо қилдик ва уни муножот қилган ҳолида (Ўзимизга) яқин этдик.» (Марям сураси, 52-оят).

«Қасамёд этаман Тур (тоғи) билан» (Тур сураси, 1-оят).

«Яна (Биз сизлар учун) Тури Сайно (тоғи)дан чиқадиган ёғ ва егувчилар учун нонхуруш ҳолда ўсадиган бир дарахтни (зайтунни яратдик)» уъминун сураси, 20-оят). (“Тури Сайно”, “Тури Сино” ёки “Тури Синин” деб аталадиган тоғ Миср билан Айла шаҳри ўртасидаги муборак тоғ бўлиб, у Мусо (алайҳиссалом) Аллоҳ билан гаплашган жойдир). 

АРАФОТ ВА МАШЪАРУЛ ҲАРОМ (МУЗДАЛИФА)

«(Ҳаж мавсумида тижорат билан) Раббингиздан фазл тилашингизда сизларга (ҳеч қандай) гуноҳ йўқдир. Арафотдан тушганингизда, Машъари Ҳаромда (Муздалифада) Аллоҳни (талбия, таҳлил, такбир, сано билан) зикр этинг! У сизларни гарчи илгари адашганлардан бўлсангиз-да, ҳақ йўлга ҳидоят қилгани каби, сизлар ҳам Уни ёд этингиз! Сўнгра одамлар тушган ердан (Арафотдан) тушингиз ва Аллоҳдан мағфират сўрангиз. Албатта, Аллоҳ кечиримли ва раҳмлидир» (Бақара сураси, 198–199-оятлар)

САФО ВА МАРВА

«Албатта, Сафо ва Марва (тепаликлари) Аллоҳнинг шиорларидандир» (Бақара сураси, 158-оят)

САБАЪ

«Сўнгра узоқ (вақт) қолмай (ҳудҳуд келиб) деди: «Мен сен огоҳ бўлмаган нарсалардан огоҳ бўлдим ва сенга Сабаъ (шаҳри)дан ишончли хабар келтирдим» (Намл сураси, 22-оят).

(Яман диёридаги Билқис маликалик қилган мамлакатнинг номи араб тилида “Сабаъ”, дейилади. Ўзбек тилида ва адабиётларда “Сабо” деб аталади). 

ЖУДИЙ

«(Сўнгра) айтилди: «Эй Ер! Сувингни ютгин! Эй осмон! Ўзингни тутгин (ёғишни бас қил!)» Сув қуриди, буйруқ адо этилди ва (кема) Жувдий (тоғи) узра қўнди ҳамда «Золимлар қавмига – ҳалокат!» – дейилди» (Ҳуд сураси, 44-оят). 

БОБИЛ

«Сулаймон кофир бўлмади, лекин одамларга сеҳр (жоду)ни ҳамда Бобилдаги Ҳорут ва Морут номли фаришталарга туширилган нарсаларни ўргатадиган шайтонлар кофир бўлдилар» (Бақара сураси, 102-оят)

МИСР

«Мусо ва унинг биродарига ваҳий орқали: «Қавмингиз учун Мисрда уйлар ҳозирлангиз ва уйларингизни қибла (намозгоҳ) этиб, намозни баркамол ўқингиз ва мўминларга эса (ғалаба ҳақида) хушхабар беринг!» – деб айтдик» (Юнус сураси, 87-оят)

ҲУНАЙН

«Аллоҳ сизларни кўп жойларда ва (хусусан) Ҳунайн кунида ғолиб этди. Ўшанда (сон жиҳатдан) кўплигингиз сизларни мағрурлантирган эди, аммо (бу) сизлардан бирор нарсани даф қила олмади ва ўзининг (шунча) кенглиги билан ер (сизларга) танглик қилиб қолди. Сўнгра ортингизга чекиндингиз» (Тавба сураси, 25-оят)

БАДР

«Бадр (жанги)да (ҳарбий) кучингиз оз бўлса-да, Аллоҳ сизларни ғолиб қилди-ку! Бас, Аллоҳдан қўрқиб, зора шукр қилсангиз» (Оли Имрон сураси, 123-оят)

 

Толиб НИЗОМ

ЎМИ Матбуот хизмати

الجمعة, 16 آذار/مارس 2018 00:00

Қўшнимиз яхши деса, демак, яхшимиз

Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи вассаллам айтдилар: “Кимки Аллоҳга ва охират кунига иймон келтирса, қўшнисига озор бермасин” (Мутаффиқун алайҳ).

Қўшнилар уч тоифага бўлинади: қариндош, диндош ва ғайридин қўшни.

  1. Қариндош қўшни мусулмон бўлса унинг учта ҳаққи бор: қариндошлик, мусулмонлик ва қўшнилик ҳақлари.
  2. Мусулмон қўшнининг қўшничилик ва мусулмонлик ҳақлари бор.
  3. Ғайридин қўшнининг қўшничилик ҳақи бор

Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи вассаллам айтдилар: “Ёмонлигидан қўшниси эмин бўлмаган кимса жаннатга кирмайди” (Имом Муслим ривояти).

Бир киши Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи вассаллам ҳузурига келиб: “Мени жаннатга дохил этадиган амални ўргатинг”, деди. Пайғамбар алайҳиссалом “Муҳсин (яхшилик қилувчи) бўл”, дедилар. “Қандай қилиб муҳсин бўламан” деди у. Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи вассаллам: “Қўшниларингдан сўра, агар сени муҳсин дейишса, демак, муҳсинсан. Борди-ю сени ёмон дейишса, демак, ёмонсан”, дедилар (Байхақий ривояти).

 

 Ойбек САМАРҚАНДИЙ,

“Кўкалдош” ўрта махсус ислом билим юрти талабаси

ЎМИ Матбуот хизмати

 

Маълумки, 2018 йил 5 мартда Ўзбекистон Президенти “Ўзбекистон Республикаси фуқароларининг вақтинчалик меҳнат фаолиятини амалга ошириш учун республика ташқарисига транспортда чиқиш вақтида хавфсизлигини таъминлаш чора-тадбирлари тўғрисида” Президент Қарорини имзолади. Унга кўра меҳнат мигрантлари учун имтиёзли билетлар махсус кассалар орқали сотилади. 

2018 йил 1 апрелдан бошлаб “Ўзбекистон темир йўллари” АЖ ва Ўзбекистон ҳаво йўллари” МАК вақтинчалик меҳнат фаолиятини амалга ошириш учун республикадан ташқарига чиқаётган фуқароларга плацкарт ва умумий вагонларга темир йўл чипталари ҳамда иқтисодий (эконом) класс авиачипталар нархларига 20 фоизгача чегирма тақдим этади, темир йўл ва авиачипта харид қилиш харажатларини қисман қоплаш учун 300 минг сўм миқдорда беғараз тўлов бир йилда бир марта амалга оширилади. Имтиёзли билетларни сотиш тартиби 2018 йил 5 мартдаги 3584-сонли Президент Қарори билан тасдиқланган Тартибга кўра амалга оширилади. 

Имтиёзли билетни қандай сотиб олиш мумкин? 

Маълумки, Бандлик ва меҳнат муносабатлари вазирлигининг туман (шаҳар) Бандликка кўмаклашиш марказлари тузилмасида умумий 300 штат бирлигида вақтинчалик меҳнат фаолиятини амалга ошириш учун республика ташқарисига чиқаётган фуқаролар билан ишлаш секторларини ташкил этилади. Секторлар ходимлари уйма-уй юриб вақтинчалик меҳнат фаолиятини амалга ошириш учун республика ташқарисига чиқиб кетишни режалаштираётган фуқароларни аниқлайди ҳамда улар билан чет элга хавфсиз чиқиш ва имтиёзли тарифларда темир йўл ва авиачипталар сотуви механизми масалалари бўйича ахборот-тушунтириш ва тарғибот ишларини амалга оширади. 

Потенциал меҳнат мигрантлари темир йўл ва авиачипталарни имтиёзли тарифларда харид қилиш олдидан вақтинчалик меҳнат фаолиятини амалга ошириш учун республикадан ташқарига чиқаётган фуқароларни имтиёзли тарифларда чипта тақдим этишнинг шаффофлигини таъминлаш мақсадида Ташқи меҳнат миграцияси агентлиги электрон маълумотлар базасига рўйхатга олинади. 

Ташқи меҳнат миграциясига мурожаат қилиш кунида фуқаро маълумотлар базасида бўлғуси иш жойи, йўл маршрути ва кетиш истагидаги санаси кўрстаилган ҳолда қайд этилади. 

Агентлик ўша куниёқ фуқаро ҳақидаги маълумотларни валюта ҳисоби очиш учун ва махсус “VISA-migrant” карталари бериш учун “Алоқабанк”га ва агентлик қошидаги темир йўл чипталари ва авиабилетларни бронлаш ҳамда сотишга ихтисослашган кассаларга йўллайди. 

Касса бир иш куни ичида билет брон қилиш учун “Ўзбекистон темир йўллари” ёки “Ўзбекистон ҳаво йўллари”га буюртма беради. Йўловчи ташувчи бир иш куни ичида билетни бронлаши лозим. 

Бронлашга оид маълумотларни олгач, касса икки иш куни ичида фуқарони билет сотиладиган манзил ва кетиш санаси ҳақида хабардор қилади. 

Маълумотларни олган Ўзбекистон фуқароси ихтисослашган кассага мурожаат қилади, касса ўша куниёқ имтиёзли билет (20% чегирмали) ва 300 минг сўмли чегирмани ҳисобга олган ҳолда билет сотиши шарт. “Алоқабанк” меҳнат мигрантига бир иш куни ичида валюта ҳисоб рақами очади ва VISA-migrant пластик картасини беради. Карта минимал комиссияга ва нолли суғурта депозитига эга бўлади. 

Умумий жамланганда, тасдиқланган схемага кўра, имтиёзли билетни расмийлаштиришга етти иш кунидан кўп вақт кетмаслиги лозим. 

“Ўзбекистон темир йуллари”да вақтинчалик меҳнат фаолиятини амалга ошириш учун республикадан ташқарига чиқаётган фуқароларга плацкарт ва умумий вагонларга темир йўл чипталари ҳамда “Ўзбекистон ҳаво йўллари”нинг иқтисодий (эконом) класс авиачипталар нархларига 20 фоизгача чегирма тегишлидир. Маълумки,  Вазирлар Маҳкамасининг 2018 йил 23 февралдаги 42-рақамли Қарори билан авиа ва темир йўл чипталарига имтиёзли тарифлар жорий этилган. 

Кўриниб турганидек, меҳнат мигранти мазкур темир йўл ёки авиабилетни 20% чегирма билан ва яна 300000 сўм арзонга олиши мумкин. 

Билет сотиб олиш жараёни мобайнида ҳаёт ва соғлиқни суғуртасини расмийлаштириш ҳам мумкин. Бундан ташқари, миллий йўловчи ташувчиларнининг хорижга вақтинча ишлашга чиқувчилар олдидаги масъулиятини суғурталаш механизми жорий этилиши режалаштирилмоқда. 

Шунингдек… 

Меҳнат мигрантлари транспорт ва бошқа харажатлар учун “Ипотека-банк” орқали 1000 АҚШ долларигача бўлган кредит олишлари мумкин. Кредитларни (Western Union, Contact ва бошқа шу сингари) халқаро тўлов тизимлари орқали олиш ва тўлашнинг қулай механизмларини жорий этиш режалаштирилган.

Меҳнат мигрантлари учун рус ва бошқа тилларга ва ишлаб чиқариш касбларига ўқитиш бўйича курслар, жумладан бепул курслар ташкил этилади. Россия, Қозоғистон, Туркия ва Жанубий Кореядаги консуллик муассасаларида меҳнат миграцияси масалалари ва фуқароларнинг ижтимоий-ҳуқуқий ҳимояси билан шуғулланадиган ходимлар иш олиб боради. 

Шу йилдан бошлаб автобусда халқаро йўловчи ташишга ихтисослашган компания фаолият юрита бошлайди. Компания учун 100 дона автобус харид қилинади ва улар Ўзбекистоннинг турли минтақаларидан хорижга қатнайди. 

Манба:mehnat.uz

Фото: «Газета.uz»

Вазирлар Маҳкамасининг 9 мартдаги қарори билан Соғлиқни сақлаш вазирлиги қошида Ногиронлиги бор шахсларни қўллаб-қувватлаш фонди таъсис этилди. Бу ҳақда «Газета.uz» хабар бермоқда.

Фонд фаолияти ногиронларга ёрдам кўрсатиш, уларга тиббий ва ижтимоий ёрдам кўрсатиш, техник реабилитация воситалари ҳамда протез-ортопедия предметлари ишлаб чиқаришни модернизация қилишни қўллаб-қувватлашга қаратилади.

Фонд маблағларининг мақсадли сарфланишини фонд кенгаши назорат қилади. Унинг таркибига ногиронлиги бор шахслар ҳуқуқлари ва манфаатларини ҳимоя қилувчи жамоат бирлашмалари вакиллари киради.

2017 йил декабрь ҳолатига кўра, Ўзбекистонда 600 мингдан ортиқ ногиронлиги бор шахс истиқомат қилади.

Манба: https://daryo.uz

الجمعة, 16 آذار/مارس 2018 00:00

Аллоҳ муаммосини осон қилган инсон

Ривоят қилинишича, Исо ибн Мусо исмли бир киши аёлини жуда қаттиқ ёқтирар экан. Кунлардан бир кун аёлига: Агар, ойдан-да гўзал бўлмасанг, талоқсан, дебди. Шунда аёли ўрнидан туриб, кийимларини кийиб, чиқиб кетибди.

Қилган ишидан пушаймон бўлган Исо ибн Мусо туни билан афсусланиб, ўзини койиб чиқибди. Эрталаб, халифа Мансур ҳузурига йўл олибди. Халифанинг ҳузурига кириб:

– Эй, мўминлар амири, мен аёлимни талоқ қилиб қўйдим, лекин қилган ишимдан жуда қаттиқ афсусдаман, деб бўлиб ўтган воқеани баён қилибди.

Ҳақиқатан ҳам, қилган ишидан қаттиқ афсус чекаётганини кўрган халифа Мансур ҳузурига олиму фақиҳларни йиғиб, бўлиб ўтган воқеъани айтиб, масалани ўртага ташлабди. Ушбу ҳолатга нисбатан барча фақиҳлар бир овоздан аёлга талоқ тушганини айтишибди. Лекин Абу Ҳанифа розияллоҳу анҳунинг шогирдларидан бири ҳеч нарса демай, жим тураверибди. Шунда халифа Мансур унга қараб: “Сизга нима бўлди, нега гапирмаяпсиз?”, дебди. Шунда фақиҳ “Тин” сурасининг дастлабки тўрт оятини ўқий бошлабди:

“Қасамёд этурман анжир ва зайтун билан, Тури Синин (тоғи) билан, мана шу тинч-осойишта шаҳар (Макка) биланки, АЛБАТТА, ИНСОННИ ЭНГ ЯХШИ СУРАТДА ЯРАТДИК”.

Тўртинчи оятни ўқиб бўлар экан, “Аллоҳ Ўз каломида инсонни энг гўзал ва яхши суратда яратганини зикр қиляпти, демак, ой ҳам ой бўлса-да, инсондан гўзал ва мукаммал эмас”, дебди. Қувончдан кўзлари чақнаб кетган халифа Мансур олимнинг топқирлигига тасанно айтиб, ҳалиги кишига қарата: “Аллоҳнинг Ўзи муаммойинг ечимини осон қилди. Бор, аёлинг билан яшайвер”, дебди.

Араб тилидан

Илҳом Маърупов

таржимаси

ЎМИ Матбуот хизмати

Видеолавҳалар

Top