Аллоҳ таоло Қуръони Каримнинг кўплаб сураларида Мусо алайҳиссалом қиссаларини зикр қилган. Шулардан “Қасас” сурасида бундай деб марҳамат қилган:

 وَلَمَّا وَرَدَ مَاء مَدْيَنَ وَجَدَ عَلَيْهِ أُمَّةً مِّنَ النَّاسِ يَسْقُونَ وَوَجَدَ مِن دُونِهِمُ امْرَأتَيْنِ تَذُودَانِ قَالَ مَا خَطْبُكُمَا قَالَتَا لَا نَسْقِي حَتَّى يُصْدِرَ الرِّعَاء وَأَبُونَا شَيْخٌ كَبِيرٌ

“Қачонки Мадян сувига етиб келгач, бир тўп одамларнинг ҳайвонларини суғораётганини кўрди ва улардан бошқа (қўйларини сувдан) қайтараётган икки аёлни кўрди. У: “Сизларга не бўлди?” деди. Улар: “Чўпонлар қайтмагунларича суғора олмаймиз, отамиз қари чол”, дедилар”. (23-оят)

Мусо алайҳиссалом Мадян шаҳрига чарчаб, чанқаган ҳолда етиб келдилар. Қарасалар, қудуқ атрофини эркаклар ўраб олиб, ҳайвонларини суғораётган эдилар. Нарироқда эса икки аёл ҳайвонларини қудуққа яқинлашишдан қайтариб, ҳалак бўлаётган эди. Ахир аёлларни эҳтиром қилиб, суғориш навбатини уларга бериш ўрнига, эркаклар ўзларини ўйласалар-а! Бечора аёллар бир четда қимтиниб, ҳайвонларини суғра олмай турибдилар. Мусо алайҳиссалом бу ҳолга чидаб тура олмадилар. Аёллардан “Сизларга не бўлди?” деб сўрадилар. Улар эса юксак одоб ва ҳаё билан: “Чўпонлар қайтмагунларича суғора олмаймиз, отамиз қари чол” дейишди.

Уларнинг ҳаёсига қаранг! Яъни улар эркакларга аралашиб, ҳайвонларимизни суғормаймиз. Аввал чўпонлар қудуқдан нари кетишсин, кейин биз борамиз. Ҳайвонни суғоришга эркак киши эмас, биз келганимизнинг боиси эса отамиз кекса киши, бу ишни қилишга қийналадилар. Шунинг учун биз келдик, деб жавоб бердилар. Агар аёллар “Чўпонлар қайтмагунларича суғора олмаймиз” деган гапнинг ўзини айтишганда, уларга “Нега эркак киши эмас, сизлар келдингиз? Оилангизда эркак киши йўқми?” деган савол пайдо бўлиши мумкин эди. Лекин аёллар ўзларига бундай савол берилишига ҳожат қолдирмай, “отамиз қари чол” деган гапни ҳам қўшиб қўйдилар. Шу билан ортиқча саволдан қутилдилар. Номаҳрам билан кўп гаплашишга ҳожат ҳам қолмади.

Энди воқеанинг давомига қулоқ солайлик:

 فَسَقَى لَهُمَا ثُمَّ تَوَلَّى إِلَى الظِّلِّ فَقَالَ رَبِّ إِنِّي لِمَا أَنزَلْتَ إِلَيَّ مِنْ خَيْرٍ فَقِيرٌ

“Бас, икковларига суғориб берди. Сўнгра сояга қайтди ва “Эй Роббим, албатта, менга туширажагинг ҳар бир яхшиликка муҳтожман”, деди”. (Мусо алайҳиссалом ҳалиги икки аёлнинг ҳайвонларини суғориб бердилар. Буни ўзларининг эркак кишилик бурчи, деб билдилар. Демак, кун иссиқ экан. Аввал ҳам сояда ўтирган эдилар. Лекин қийналаётган икки аёлни кўриб, ғоятда чарчаган, ҳориб-толган, очиққан бўлсалар ҳам, туриб уларга ёрдам бердилар. Қайтиб бориб яна соядан жой олдилар. Яна ёлғиз қолдилар. Яна муҳожирлик ғурбатини ҳис этдилар. Ёлғизнинг ёри худо, деб яна Роббул Оламийнга илтижо қилиб: «Эй Роббим, албатта, менга туширажагинг ҳар бир яхшиликка муҳтожман», дедилар.) (24-оят).

Ҳа, Мусо алайҳиссалом ўзлари узоқ йўл юриб чарчаган, сувга ташна бўлган бўлсалар ҳам, аёлларнинг ҳайвонларини суғора олмай, навбат кутиб турганларига чидай олмай, ўзлари суғориб бердилар. Аёллар сувга тўйган ҳайвонларини ҳайдаб уйларига қайтишди. Мусо алайҳиссалом эса бир четдаги сояга ўтиб, дам олдилар. Бу шаҳарда ҳеч кимлари йўқ, уй, нон, овқат ҳам йўқ, ғариб бир ҳолатда эдилар. Сояда ўтирганча: “Эй Роббим, албатта, менга туширажагинг ҳар бир яхшиликка муҳтожман” деб илтижо қилдилар. 

فَجَاءتْهُ إِحْدَاهُمَا تَمْشِي عَلَى اسْتِحْيَاء قَالَتْ إِنَّ أَبِي يَدْعُوكَ لِيَجْزِيَكَ أَجْرَ مَا سَقَيْتَ لَنَا فَلَمَّا جَاءهُ وَقَصَّ عَلَيْهِ الْقَصَصَ قَالَ لَا تَخَفْ نَجَوْتَ مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ

“Бас, икковларидан бири ҳаё билан юриб келиб: “Отам сенга бизларга суғориб берганинг ҳаққини бериш учун чақирмоқда”, деди. Қачонки унга келганида ва қиссани айтиб берганида, у: “Қўрқма, золим қавмлардан нажот топдинг”, деди”. (Қизлар отасига ҳайвонларини суғориб берган ғариб йигит ҳақида, унинг мардлиги, шижоатлиги, яна ўзи ёлғиз сояда ўтириб қолганлиги ҳақида сўзлаб беришган. Ўшанда оталари қизлардан бирини ўша ғариб йигитни чақириб келиш учун юборади. Мусо алайҳиссалом бу чақириқни қабул қилиб, чолнинг олдига борадилар. Мусо алайҳиссалом уй эгасига бошларидан ўтган қиссани гапириб бердилар. Кўпни кўрган тажрибали чол у кишининг кўнглини кўтариб, қўрқма, энди қутулиб кетдинг, деган маънони айтди.) (25-оят).

Бу оятда қизлардан бири ҳаё билан Мусо алайҳиссаломнинг олдиларига юриб келгани очиқ-ойдин айтилмоқда. Ҳа, у қизлар ҳаёли эди. Мазкура қизлар билан боғлиқ оятдаги гап-сўзлар ҳам фақат ҳаёли аёл-қизларда кузатиладиган ҳолатлардир. У келгач, “Отам сенга бизларга суғориб берганинг ҳаққини бериш учун чақирмоқда” деди.

Қизнинг гапига эътибор берайлик! “Отам чақиряпти” деганда, “Нега?” деган қўшимча савол пайдо бўлиши мумкин эди. Бу саволга эса қиз: “Суғориб берганинг ҳаққини бериш учун” деган жавоб бўларди. Номаҳрам йигит-қиз ўртасида савол-жавоблар кўпаймаслиги учун қиз ҳеч бир саволга ўрин қолдирмайдиган тарзда “Отам сенга бизларга суғориб берганинг ҳаққини бериш учун чақирмоқда” дея гапирди. Қизнинг гапини эшитган Мусо алайҳиссалом “Ҳа, демак, отаси менга ҳайвонларни суғориб берганим учун ҳаққини бермоқчи экан” деб қизнинг ортидан йўлга тушдилар. Бориб, қизнинг отаси билан кўришиб, унга бўлиб ўтган воқеаларни гапириб бердилар.

قَالَتْ إِحْدَاهُمَا يَا أَبَتِ اسْتَأْجِرْهُ إِنَّ خَيْرَ مَنِ اسْتَأْجَرْتَ الْقَوِيُّ الْأَمِينُ

“Икки (қиз)дан бири: “Эй отагинам, уни ишга ёллаб ол. Чунки ишга ёлланадиган энг яхши кимса кучли ва ишончли кимсадир”, деди” (26-оят).

Кекса кишидан бошқа эркак яшамайдиган хонадонда қизларнинг ўзи оғир ишларни қилиши, баъзан қудуқ ёнида эркаклар билан аралаш ҳолда ҳайвонларни суғориши ниҳоятда ноқулай бир ҳол эди. Агар хонадонда кучли, мард эркак бўлса, уларнинг оғир ишларини қўлларидан олар, юқоридаги каби баъзи ноқулайликлар юз бермас эди. Шунинг учун қизлардан бири отасига ўша йигитни мардикор қилиб ишга олиш таклифини билдирди.

قَالَ إِنِّي أُرِيدُ أَنْ أُنكِحَكَ إِحْدَى ابْنَتَيَّ هَاتَيْنِ عَلَى أَن تَأْجُرَنِي ثَمَانِيَ حِجَجٍ فَإِنْ أَتْمَمْتَ عَشْراً فَمِنْ عِندِكَ وَمَا أُرِيدُ أَنْ أَشُقَّ عَلَيْكَ سَتَجِدُنِي إِن شَاء اللَّهُ مِنَ الصَّالِحِينَ

“У: “Менга саккиз йил ишлаб беришинг шарти билан, шу икки қизимдан бирини сенга никоҳлаб бермоқчиман, агар ўн йилни тамомласанг, бу сенинг ишинг. Мен эса сенга машаққат қилишни истамайман. Иншааллоҳ, менинг солиҳ кишилардан эканимни кўрасан”, деди” (27-оят).

Қизларнинг отаси Мусо алайҳиссаломнинг уй-жойлари, яқинлари йўқлигини билгач, ҳайвонларга чўпонлик қиладиган инсонга эга бўлиш, қолаверса, шундай ажойиб, танти йигитни қўлдан чиқармаслик илинжида саккиз йил ишлаб бериш шарти билан қизларидан бирини у кишига никоҳлаб беришини айтди. Ҳам оғир ишлар қўлдан олинади, ҳам яхши бир куёвга эришилади. Кекса киши Мусо алайҳиссаломга “Мен шартда саккиз йил деяпман, агар ўзингча яна икки йил қўшиб, муддатни ўн йилга етказиб қўйсанг, бу сенинг ишинг, ўзинг биласан. Мен сенга машаққат қилишни истамайман, иншааллоҳ, менинг солиҳ киши эканимни, ваъдамга, аҳдимга риоя қилувчи эканимни кўрасан деган маънода гапирди. 

قَالَ ذَلِكَ بَيْنِي وَبَيْنَكَ أَيَّمَا الْأَجَلَيْنِ قَضَيْتُ فَلَا عُدْوَانَ عَلَيَّ وَاللَّهُ عَلَى مَا نَقُولُ وَكِيلٌ

“У (Мусо): “Бу мен билан сенинг орамиздадир. Икки муддатдан қай бирини адо қилсам ҳам, менга тажовуз қилинмас. Айтаётган нарсамизга Аллоҳ вакилдир”, деди” (28-оят).

Яъни, бу келишув, шартнома иккимизнинг ўртамиздадир. Саккиз йил ишлаб бераманми ёки ўн йилми, ўзим биламан. Тузган шартномамизга Аллоҳ шоҳиддир, деган маънода гапирдилар.

Шундай қилиб, Мусо алайҳиссалом қизлардан бирига уйландилар ва ўша хонадонда айтилган муддат давомида хизмат қилдилар.

Қизлар ҳаёли бўлишгани, ортиқча саволга ҳожат қолдирмай, узун суҳбатнинг олдини олиб гапиришгани, иффатларини сақлаганликлари учун Аллоҳ таоло уларга кўплаб неъматларини ато этди.

Аввало, Аллоҳ таоло уларга ҳаё берди. Аёл киши ҳаё ва иффати билан гўзалдир, қадрлидир.

Кейин уларни бир сафар оғир меҳнат ташвишидан қутқарди. Ҳайвонларни бир йигит суғориб берди.

Кейинчалик қизлардан бири ўша йигитга турмушга чиқиб, бу қутулиш доимий бўлди.

У йигит кейинчалик улул азм пайғамбарлардан бўлди, Аллоҳ билан гаплашди. Аллоҳ таоло қизларнинг ҳаёсига мукофот тарзида бўлажак пайғамбарга турмушга чиқиш, бўлажак пайғамбарнинг уларга ўн йил хизмат қилишидек мукофотларни ато этди.

Азизлар, ҳаё-иффатли бўлайлик! Зеро, ҳадиси шарифда “Ҳаё фақат яхшилик келтиради” дейилган. Юқорида айтилганлар ҳаёли қизларга шу дунёнинг ўзидаёқ берилган мукофотлар бўлса, охиратдаги неъматлар янада улканроқ бўлади.

Аллоҳ таоло барчамизни ҳаёли, иффатли, ор-номусли бандаларидан қилсин!

Мақолани интернет маълумотлари асосида

Нозимжон Иминжонов тайёрлади

Давлатимиз раҳбарининг 2017 йил 28 февралдаги  «Қорақалпоғистон Республикаси Мўйноқ туманини 2017-2018 йилларда ижтимоий-иқтисодий ривожлантириш ва аҳоли бандлигини таъминлашга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида»ги қарорига мувофиқ тўқимачилик, фармацевтика ва электротехника маҳсулотлари, томчилаб суғориш ускуналари, пластмасса қувурлар ишлаб чиқариш ташкил этилди, балиқчилик ва туризмни ривожлантириш бўйича имкониятлар ишга солинди.

2019 йилда Мўйноқ туманида яна кўплаб - саноат соҳасида 12 та, қишлоқ хўжалигида 5 та, хизмат кўрсатиш бўйича 14 та лойиҳа амалга оширилиши режалаштирилган. Ижтимоий соҳа объектлари қуриш ва таъмирлаш, муҳандислик-коммуникация тармоқларини ривожлантириш бўйича лойиҳалар ишлаб чиқилган. 

Орол фожиасидан энг кўп зарар кўрган асли шу - Мўйноқ аҳолиси, деди Шавкат Мирзиёев. Уларнинг сабр-қаноати, ватанпарварлиги, меҳнаткашлиги учун раҳмат айтишимиз, шунга муносиб хизмат қилишимиз керак, деган эди.

Шу боис Президентимиз келгуси икки йилда Мўйноқда 20 та кўп қаватли уй қуриш, янги шаҳарча барпо этиш бўйича топшириқ берди. Бу ерда замонавий шаҳарсозликдаги барча янгиликларни жорий этиш, намунавий инфратузилма яратиш зарурлигини таъкидлади. 

Мана ушбу топшириқлардан келиб чиқиб, Қорақалпоғистон мусулмонлари қозиёти тегишли ташкилотлар билан келишган ҳолда Мўйноқ туманидаги «Тўқмоқ ота» жоме масжидининг иморатини замонавий шаҳарсозлик асосида қайта қуришга рухсат олган эди.

6-июнь куни Мўйноқ тумани ҳокимияти, Қорақалпоғистон мусулмонлари қозиёти вакиллари, туман нуроний ва аҳолиси иштирокида «Тўқмоқ ота» жоме масжидининг янги иморатининг биринчи ғиштини қўйиш маросими бўлди. Унда Мўйноқ тумани ҳокими С.Данияров ва Қорақалпоғистон мусулмонлари қозиёти қозиси Ш.Бауатдиновлар иштирок этди.

Қорақалпоғистон мусулмонлари қозиёти матбуот хизмати

Аллоҳ таоло Қуръони Каримда шундай марҳамат қилган:

وَإِذَا حُيِّيْتُم بِتَحِيَّةٍ فَحَيُّواْ بِأَحْسَنَ مِنْهَا أَوْ رُدُّوهَا إِنَّ اللّهَ كَانَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ حَسِيباً

“Қачонки сизга бир саломлашиш ила салом берилса, сиз ундан кўра яхшироқ алик олинг ёки худди ўзидек жавоб беринг. Албатта, Аллоҳ ҳар бир нарсанинг ҳисобини олувчи зотдир”. (Исломдаги саломлашиш энг гўзал ва энг маъноли саломлашишдир. Исломда танигангаю танимаганга салом бериш суннатдир. Саломга алик олиш эса, вожибдир.) (Нисо сураси, 86-оят).

Бу ояти каримада саломга ўзидек қилиб ёки ундан зиёдароқ, яхшироқ алик олиш кераклиги баён этилмоқда. Биров бизга “Ассалому алайкум” деб салом берса, сиз унга “Ва алайкум ассалом” ёки “Ва алайкум ассалом ва роҳматуллоҳ” ёки бўлмаса “Ва алайкум ассалом ва роҳматуллоҳи ва барокатуҳ” деб алик олишимиз лозим бўлади. Ҳар ҳолда жавобимиз унинг саломидек ёки ундан ортиқроқ бўлиши керак. Бордию “Ассалому алайкум ва роҳматуллоҳ” деб салом берган кишига “Ва алайкум ассалом” деб алик олсак, “ва роҳматуллоҳ”ни қўшмасак, алик олишдан нуқсонга йўл қўйган бўламиз. Хўш, аслида саломни қандай лафзлар билан бериш керак? 

Имрон ибн Ҳусойн розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади: “Бир киши Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳузурларига келиб, “Ассалому алайкум” (Сизга саломатлик бўлсин!) деди. Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам унинг саломига алик олдилар ва “Ўнта” дедилар. Кейин яна бир киши келди-да, “Ассалому алайкум ва роҳматуллоҳ” (Сизга саломатлик ва Аллоҳнинг раҳмати бўлсин!) деди. У зот алайҳиссалом унинг ҳам саломига алик олиб, “Йигирмата” дедилар. Кейин бошқа бир одам келиб, “Ассалому алайкум ва роҳматуллоҳи ва барокатуҳ” (Сизга саломатлик, Аллоҳнинг раҳмати ва баракоти бўлсин!) деб салом берди. Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам унга жавоб қайтардилар-да, “Ўттизта” дедилар”. Имом Абу Довуд, Термизий ривоят қилишган ва Термизий: “Ҳасан ҳадис” деган.

Ушбу ҳадиси шарифда салом бериш лафзи, қандай услубда салом бериш кераклиги ҳамда уларга бериладиган ажру савоблар зикр қилинмоқда.

Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам “Ассалому алайкум” деган саҳобанинг саломи учун ўнта яхшилик, савоб ёзилгани, “Ассалому алайкум ва роҳматуллоҳ” деб салом берган саҳобанинг саломига йигирмата савоб берилгани, “Ассалому алайкум ва роҳматуллоҳи ва барокатуҳу” деб салом берган саҳобанинг саломи учун ўттизта ҳасана ёзилганини маълум қилдилар.

Демак, салом беришда лафз кўпайиши билан унинг савоби ҳам кўпаяр экан. Биз ҳам кишиларга салом бераётганимизда савобни кўпроқ қўлга киритиш пайидан бўлишимиз, эринмасдан “Ассалому алайкум ва роҳматуллоҳи ва барокатуҳу” деб салом беришни кенг жорий этишимиз керак. Ана шунда ҳамма жой ҳасанага тўлиб, яхшиликлар, баракалар зиёда бўлади. Қолаверса, инсонлар орасида ўзаро меҳр-оқибат кучаяди. Чунки, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам яна бир ҳадиси шарифда “Ораларингизда саломни кенг ёйинглар, бир-бирингизга муҳаббатли бўласизлар” деб марҳамат қилганлар.

Саломлашиш орқали кишиларнинг қалбига йўл топилади, уларнинг кўнгиллари юмшайди, ўртадаги таранглик йўқолади.

Саломни кенг жорий этиш орқали инсонлар ўртасидаги низо ва нафратларга барҳам берилади, энг муҳими, салом беришдек суннат ва алик олишдек вожиб амални бажарилгани учун кўплаб савобларга эришамиз.

Аллоҳ таоло бизни саломни чиройли кўринишда берувчи ва саломга гўзал тарзда алик олувчилардан қилсин!

Мақолани Нозимжон Иминжонов тайёрлади

Қорақалпоғистон мусулмонлари қозиёти матбуот хизмати

Барака – яхшиликнинг зиёда бўлиши, униб-ўсиши, барқарор ва давомли бўлишидир.

Барака вақтга тушса, уни кенгайтиради, инсон ўша вақт ичида кўп ишларни қилишга улгуради.

Барака жасадга тушса, уни қувватли қилиб, кўп нарсага имконияти етишига сабаб бўлади.

Барака фарзандларга тушса, уларнинг солиҳ, ахлоқли бўлишига сабаб бўлади.

Барака пулга тушса, у пулнинг кўп нарсаларга етишига сабаб бўлади.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам 23 йил ичида бутпарастлик, жаҳолатни йўқотиб, тавҳид, ахлоқ, маърифатни ёйдилар. Инсониятга устозлик қиладиган умматни тарбия этдилар. Булар вақт, умр, тана, даъват ишларига берилган бараканинг кўринишидир.

Аллоҳ таоло ерни баркали қилиб қўйгани ҳақида Қуръони Каримда шундай деган:

“Сен: “Сизлар ҳақиқатан ҳам ерни икки кунда яратган зотга куфр келтиряпсизми ва Унга тенгдошлар қўшяпсизми?! Ахир У зот оламларнинг Робби-ку! У зот ўша(ер)нинг устида тоғларни қилди, уни баракотли қилди ва унинг (аҳли) ризқини тўрт кунда ўлчовли этиб тақдир қилди. Бу сўровчилар учундир”, деб айт”. (Ернинг ризқи, яъни ер, аҳлининг ризқи ўлчовли, белгили қилиб қўйилган. Ҳаммаси ўлчовли, ҳаммаси тақдир қилинган.) (Фуссилат сураси, 9-10-оятлар).

Инсон ернинг бу баракасидан фойдаланиши учун Аллоҳга иймон келтириб, Унга тақво қилиши керак. Роббимиз шундай марҳамат қилади:

“Агар қишлоқлар аҳллари иймон келтирганларида ва тақво қилганларида эди, Биз, албатта, уларга осмону ердан баракотларни очиб қўяр эдик. Лекин улар ёлғонга чиқардилар, бас, уларни қилган касблари туфайли тутдик”. (Ушбу ояти каримада баён қилинаётган оддий ва содда ҳақиқатни инсоният тушуна олмаётгани ғоятда ажабланарли ҳол. Инсон учун осмон ва заминдан баракот эшиклари очилиши учун биргина шарт кифоя, яъни, у иймонли ва тақволи бўлиши лозим экан. Ана ўшанда инсонга осмону заминдан баракотлар эшиги ланг очиб қўйилади. Чунки иймон инсонни баракотли ҳаёт йўлига бошлайди. Чунки тақво инсонни фаровон ҳаёт йўлига солади. Иймон билан тақво бир-бирига чамбарчас боғлиқ бўлганидек, баракот ҳам уларга боғлиқдир. Бу ҳақиқатга каттаю кичик ҳар бир соҳада гувоҳ бўлиши мумкин.) (Аъроф сураси, 96-оят).

Қуръон ва суннатдаги матнларни ўрганиб чиққан уламоларимиз баракага эришишнинг сабаблари қуйидагилардан иборат эканини баён қилганлар:

1. Аллоҳ таолога тақво қилиш ва Унга таваккул қилиш.

“Ким Аллоҳга тақво қилса, У зот унинг йўлини очиб қўюр. Ва унга ўзи ўйламаган тарафдан ризқ берур. Ким Аллоҳга таваккал қилса, бас, унга У зотнинг Ўзи кифоядир” (Талоқ сураси, 2-3-оятлар).

2. Қуръонни тиловат қилиш.

Аллоҳ таоло Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламга баракотли, муборак Китобни нозил қилган:

“Биз сенга нозил қилган Китоб муборакдир. Ақл эгалари унинг оятларини тадаббур қилишлари ва эслашлари учундир”. (Қуръон оятларидан ақлли киши эслатма олади) (Сод сураси, 29-оят).

Мўминлар ушбу муборак китобга эргашсалар, ундаги ҳукмларга амал қилсалар, уни доим тиловат қилсалар, уларга қалбларида, иймонларида, амалларида барака берилади.

3. Гуноҳларни тарк этиб, истиғфорни доим айтиб юриш.

Маълумки, гуноҳлар инсоннинг умридан, ризқидан барака кетишига сабаб бўлади. гуноҳларни тарк этиш ва қилган хатоларига тавба қилиб, истиғфорда давомли бўлиш эса бараканинг келишига боисдир.

Аллоҳ таоло Қуръони Каримда шундай деган:

“Бас, ўз Роббингизга истиғфор айтинг, албатта у гуноҳларни кўплаб мағфират қилувчидир, дедим. У зот осмондан устингизга кетма-кет (барака ёмғирини) юборадир. Ва сизга молу мулк ва бола-чақа ила мадад берадир ва сизларга боғу роғлар ҳамда анқорларни берадир” (Нуҳ сураси, 10-12-оятлар).

4. Барака сўраб дуо қилиш.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам биз умматларига Аллоҳ таолодан барака сўраб дуо қилишни ўргатганлар. У зоти бобаракотга пишган янги мева олиб келинса, “Эй Аллоҳ, бизга шаҳримизда, меваларимизда, муддимизда, соъимизда кўплаб барака бергин” деб дуо қилардилар. Имом Муслим ривоят қилган.

Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ўзлари кўп дуоларида Аллоҳ таолодан барака сўрардилар. Шунингдек, янги фарзанд кўрган, янги уйланган кишиларга ҳам барака тилардилар. Таом пайтида ҳам “Эй Аллоҳ, бизга ризқ қилиб берган нарсангда барака бергин, бизни мағфират этиб, ҳолимизга раҳм қилгин” дердилар. Шунинг учун Аллоҳ таолодан ризқда, молу дунёда, фарзандларда, илмда, амалда, кунларда барака беришини сўраб дуо қилишимиз керак.

5. Аллоҳ таолога шукр қилиш.

Аллоҳ таоло Қуръони Каримда шундай деб марҳамат қилган:

“Ва Роббингиз сизга: “Қасамки, агар шукр қилсангиз, албатта, сизга зиёда қилурман. Агар куфр келтирсангиз, албатта, азобим шиддатлидир”, деб билдирганини эсланг” (Иброҳим сураси, 7-оят).

6. Ҳалол ризқ.

Агар инсон ризқида, соғлигида ва фарзандларида баракани кўришни истаса, ҳалол касб қилишга ва ҳалол луқма ейишга астойдил уринсин, ҳаром ва шубҳали нарсалардан узоқ юрсин! Меҳнат қилаётган жойида, хоҳ савдогар бўлсин, хоҳ қурувчи бўлсин, хоҳ дурадгор бўлсин, хоҳ ҳуқуқшунос бўлсин, хоҳ ўқитувчи бўлсин, хоҳ шифокор бўлсин, ростгўй, омонатдор, иффатли, самимий бўлиши шарт. Барча касб эгалари ўзлари меҳнат қилаётган жойларида ўғрилик, порахўрлик, судхўрлик, бировнинг мулкини ўзлаштириш, йўлтўсарлик, қароқчилик каби ҳаром йўллардан сақлансинлар! Зеро, Ҳаким ибн Хизом розияллоҳу анҳу ривоят қиладилар: “Набий саллаллоҳу алайҳи васаллам: “Агар сотувчи ўз молининг айбини яширса ва олувчи ҳам ғирромлик қилса (яъни, сотувчи ва олувчи бир-бирига ғирромлик қилса), ундай савдода барака бўлмас! Агар сотувчи ва олувчи бир-бирига рост гапирса, бир-бирини алдамаса, бундай савдода барака бўлур!” дедилар” ( Ал Жоме Ас Саҳиҳ).

7. Силаи раҳм ва яхшилик.

Инсоннинг ризқи ва умрига барака бериши ҳақида ҳам Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам башорат бериб, бундай деганлар: “Кимни ризқу рўзи кенг бўлиши ва умри узоқ бўлиши хурсанд этса, бас у силаи раҳм қилсин, яъни қариндошлик ришталарини мустаҳкамласин” (Имом Бухорий ва Муслим ривояти).

Оиша онамиз розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам шундай дедилар: “Силаи раҳм, гўзал хулқ ва яхши қўшничилик юртларни обод этиб, умрларни узун қилади”. Муттафақун алайҳ.

8. Вақтни тартибга солиш ва уни ғанимат билиш.

Бир инсон 60-70 йиллик умри давомида 100 йилда ҳам қилишга улгурилмайдиган ишларни қилиши унинг вақтига барака берилганидир. Масалан, Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф раҳимаҳуллоҳ 63 йил умр кўрдилар. Аммо ўзларидан 120 дан ортиқ китоб, кўплаб аудио ва видео кўринишда диний-маърифий асарлар қолдирдилар. У зотнинг ёзиб қўйган китоблари ҳозир ҳам нашр этилишда давом этмоқда. Бу бир инсоннинг умрига барака берилганининг ёрқин кўринишидир. Шунингдек, уйқудан эрта тонгда туриш, ишни ибодатдан бошлаш вақтнинг баракали бўлишига сабаб бўлади. Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам “Эй Аллоҳ, умматимнинг тонггига барака бергин” деб дуо қилганлар. Шунинг учун инсон тонгда уйғонишга, эрта туришга ҳаракат қилиши лозим.

9. Садақа бериш.

Аллоҳ таоло Қуръони Каримда шундай деган:

“Ҳар бир инфоқ қилган нарсангизнинг ўрнини У тўлдирур. У зот ризқ бергувчиларнинг яхшисидир” (Сабаъ сураси, 39-оят).

Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам нафақа, садақа қилиш ҳақида бундай деганлар: “Ҳар доим бандалар тонг орттирадиган бўлсалар, икки фаришта Ер юзига тушиб, бири: “Аллоҳим, инфоқ қилувчи кишига ўрнини тўлдиргин”, деса, бошқаси: “Аллоҳим, бахил кишига талофот етказгин”, дейди”. (Имом Муслим ривояти).

10. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг суннатларига амал қилиш.

Икки олам сарвари бўлган зотнинг барча суннатларига амал қилиш барака омилидир. Масалан, ўнг қўл билан овқатланиш, овқатланишдан олдин ва кейин қўлларни ювиш кабилар инсон ҳаётида бараканинг ошишига сабаб бўлади.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам шундай дедилар: “Таомдан олдин (қўлни) ювиш камбағалликни кетказади. (Таомдан) сўнг (қўлни ювиш) эса кичик гуноҳларни кетказади ва кўзни тузатади” (Қузоъий “Муснадуш шиҳоб”да ривоят қилган).

Салмон Форсий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам дедилар: “Таомнинг баракаси – ундан олдин (икки қўлни) ювиш ва ундан кейин (икки қўлни) ювишдир”. Абу Довуд, Термизий ривоят қилишган.

11. Кўпчилик билан бирга овқатланиш.

Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳу ривоят қилади: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Икки кишини тўйдирадиган овқат уч кишига кифоя қилади ва уч киши тўядиган овқат тўрт кишига кифоя қилади”, дедилар” (Ал Жоме Ас Саҳиҳ)

Аллоҳ таоло бизга барака берсин! Умримизни, ризқимизни, фарзандларимизни, юртимизни баракали қилсин!

Интернет маълумотлари асосида Нозимжон Иминжонов тайёрлади