Нисо сурасининг 43-оятида Аллоҳ таоло: “Эй, иймон келтирганлар! Маст ҳолингизда – то айтаётган гапингизни биладиган бўлмагунингизча – намозга яқинлашманг...” деб марҳамат қилади. Бир куни шу сурани тинглаб туриб ушбу ояти каримада зикр қилинган “Сукаароо” сўзининг маъносини тушунмадим. Қулоғим шу сўз бошқача жаранглаб эшитилди. У пайтлар ҳали ёш бола эдим. Дадамдан бу сўзнинг маъносини сўрадим. Отам мени ёнларига ўтқазиб Ислом дини келишидан олдинги жоҳилият даври, ундан кейинги даврлар, маст қилувчи ичимликларнинг босқичма-бочқич ҳаром қилиниши ва ушбу оятда келган “сукаароо” сўзи ҳақида батафсил тушунтириб бердилар. Гапларининг охирида “Баракалла, ўғлим, сен берган бу савол катта одамлар берадиган савол ҳисобланади, сенинг ёшингдаги ҳамма болаларнинг ҳам бундай савол беришга ақллари етавермайди” деб мақтаб қўйдилар. Ўша лаҳзада мен ич-ичимдан қувондим. Дадамнинг мақтовлари мени руҳлантириб юборди. Ўшандан кейин мен диний масалаларга, оят ва ҳадисларда келган сўзларнинг маъносига кўпроқ қизиқадиган бўлдим.

Кейин билсам, ўша саволимга дадамнинг берган жавоблари  ҳаётимда туб бурилиш ясаган экан. Қизиқишларим кундан-кунга ўсиб бораётганини кўрган дадам мени диний таълим берадиган мадрасага ўқишга бердилар. Аллоҳнинг тавфиқи ила ҳозирда диний соҳада хизмат қиламан. Бунинг учун отамнинг ҳақларига доим дуо қиламан. Балки ўшанда дадам мени баъзи оталар каби “Э қўйсангчи, ўғлим, бошимни оғритма, катта бўлсанг билиб оласан” деб жеркиб берганларида ҳозир мен диний соҳага умуман қизиқмаган бўлармидим. Оталарнинг фарзандга берадиган эътиборлари куни келиб ўз мевасини албатта беради. Лекин аксинча, болалар, айниқса ўғилларнинг саволларига, уларнинг қизиқишларига беэътиборлик кейинчалик ёмон оқибатларга олиб келиши турган гап.

Доктор Абдуллоҳ Муҳаммад Абдулмуътининг

“Фарзанд тарбиясида 700 та сабоқ” китобидан

Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Камронбек Ислом таржимаси.

Кофур Ихшидий ва унинг дўсти қора қул эдилар. Уларни Мисрга бозорда сотгани олиб келишди. Кофурнинг дўсти “Ошпазга сотилсам эди, хоҳлаганимча қорнимда тўйғазиб юрардим”, деб орзу қилди. Кофур эса шу шаҳарга подшоҳ бўлишни орзу қилди. Ҳар иккиси ҳам орзусига етди. Кофурнинг дўсти ошпазга сотилди, ўзи эса Мисрнинг волийси Ихшидга ўн саккиз динор эвазига сотилди. Ихсид вафотидан кейин Кофур Ихшиднинг икки ўғли – Унужур ва Алий номидан ҳукумат ишларини бошқарди.

Али вафот этгач Кофур ҳукумат бошқарувида якка ўзи қолди ва амирлик ҳудудини кенгайтиришга киришди. Кофур мутлақ подшоҳ сифатида ҳукуматни йигирма икки йил давомида бошқарди. Бунинг бошланиш даври Ихшидийлар давлати тузулганининг ўттиз тўртинчи йилига тўғри келади. Кофур қулликдан ҳукумат тепасига кўтарилган ноёб тарихий шахс ҳисобланади. Бу ислом тарихида илгари кузатилмаган ҳодиса эди, гарчи кейинчалик бир-неча марта бўлган бўлса ҳам.

Бир куни Кофур ҳалиги дўстининг ёнидан ўтиб қолибди, қараса у жуда ёмон ҳолатда ошпазнинг олдида юрган экан. Шунда атрофидаги одамларга айтибдики: “Уни бу ҳолатга тушурган нарса ҳимматини паст қилганлигидир, шу сабаб уни мана шу аҳволда кўриб турибсиз. Мени эса ҳимматим юқорига парвоз эттирди, мана ҳозир кўриб турибсиз… Агар биз иккимизнинг ҳимматимиз бир хил бўлганида эди, ишимиз ҳам бир хил бўларди!”.

Биз Кофур ва дўстининг ҳоли ҳақида кўп тафаккур қилишга муҳтожмиз! Келажагини қурмоқчи бўлган ҳар қайси инсон ўзгартиришни аввало ўзидан, ичидан бошлаши лозим. Ўзини ўзгартиргандан кейингина ён-атрофидаги ишларни ўзгартиришга ўта олади. Бу имконсиз иш эмас, балки имконсиз иш – сиз ўзингиз имконсиз деб ҳисоблаган нарсадир!

Абдураҳмон Дохил умавийлар давлати қулаб, ҳукумат аббосийларга ўтгандан кейин Шомдан қочиб кетди. У вазиятга кўниб яшашни хоҳламади, ўзгартиришни танлади ва алал-оқибат насронийлар шаҳарлари ичида давлат қурди. У қурган давлат ислом маданияти сифатида шаклланиб, саккиз асрдан ошиқ давом этди.

Мана Мандилони олайлик, у Африка жанубларидаги қамоқхонада йигирма саккиз йил яшади. У қамоқдалик ҳолида одамларга бошчилик қиларди, ҳаёт тарзини янгилаш, яхшилашда жонбозлик қиларди. Унинг ҳаракатларидан хабар топган Жанубий Африка ҳокими Декларк уни қамоқдан озод этди ва Мандило ҳокимга айланди. Нафақат ҳоким, йигирманчи аср афсонасига айланди. Олдинги ҳоким эса унут бўлиб кетди.

Ёки Ҳелен Келлерни мисол қилайлик, у 1880-йил туғма кар, соқов, кўр ҳолда дунёга келди. Шунга қарамай у ёзувчи, ўқитувчи, сиёсий тафаккур соҳибаси бўлиб етишди ва инсоний муваффақият борасида башариятга намуна бўлди. Фақат ногиронларга эмас, соғломларга, ҳатто улардан баландларга ҳам! Бу аёл ўзидаги учта тўсиққа (кўзи ожизлик, эшитмаслик, забонсизликга) қарши курашиб, саъй-ҳаракат, яхшиликка тўла ҳаёт кечирди.

Шулардан хулоса қилиб айтамизки, ҳаёт тараққиёти воқеъликка рози бўлиб ҳаёт кечириб юравермайдиган, паст ҳолатга кўнмайдиган оқил, заковатли кишиларга муҳтож экан. Бундай одамлар изчил ҳаракатда бўладилар, ҳаракатларидан малолланиб ёки чарчаб қолмайдилар. Зеро ўзгартириш, тараққий эттириш, фаол ҳаракатда бўлиш тирикларнинг ишидир! Жим-житлик, сукунат қабрдаги ўликларга хос!

Ибн Қаййим роҳимаҳуллоҳ айтади: “Олийҳиммат кишилар фақат энг олий ва оқибати мақтовли нарсаларнигина ўзларига раво кўришади. Ҳиммати паст одамлар эса паст нарсалар атрофида ўралашиб юришади ва уларга худди пашша ахлатлар устига қўнганидек қўнишади!”.

Доктор Ҳассон Шамси Пошонинг "Метин қоялар" китобидан

Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Неъматуллоҳ Исомов таржимаси.

XIX халқаро мусулмон форуми Москвада бўлиб ўтди. Россия Федерацияси мусулмонлари Диний идораси томонидан ташкил этилган анъанавий анжуманда Миср, Қатар, Италия, Ироқ, Эрон, Малайзия, Озарбайжон, Мавритания, Афғонистон, Жазоир, Қозоғистон, Қирғизистон, Фаластин, Сурия, Тунис, Туркия, Қувайт, Бирлашган Араб Амирлиги ҳамда Ўзбекистон давлатларидан вакиллар қатнашди.

Нуфузли форум "Диний раҳбарларнинг маънавий-ахлоқий қадриятларни ҳимоя қилиш, тинчлик ва хавфсизликни мустаҳкамлашдаги ўрни" мавзусида ўтказилди. Унда 38 та мамлакатдан 90 дан зиёд муфтийлар, ислом уламолари, давлат ва дин арбоблари, сиёсатшунослар, олимлар, элчи ва дипломатлар иштирок этди.

Халқаро анжуманда Ўзбекистон мусулмонлари идораси вакили Иброҳимжон домла Иномов ҳам қатнашиб, “Диний бағрикенглик: Ўзбекистон мисолида” мавзусида маъруза қилди.

Иброҳимжон домла ўз чиқишида баён этган Ўзбекистонда бўлаётган ислоҳотлар, хусусан, диний соҳадаги улкан ўзгариш ва кўплаб янгиликлар анжуман иштирокчиларида катта қизиқиш уйғотди.

Халқаро анжуман доирасида Ўзбекистон мусулмонлари идораси вакилини Россия Федерацияси мусулмонлари Диний идорасининг раиси, муфтий Шайх Равиль Гайнуддин қабул қилди.

Самимий суҳбатда Муфтий жаноблари Ўзбекистон ҳақида жуда илиқ сўзлар билан эслаб, ўтган улуғ устозларни юксак эҳтиром ва катта ҳурмат билан ёдга олди.

Шунингдек, муфтий Шайх Нуриддин Холиқназар ҳазратларига салом ва дуолар йўллаш баробарида диний соҳада олиб борилаётган хайрли ислоҳотларга улкан муваффақиятлар тилади.






Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Матбуот хизмати

Мамлакатимиздаги Маънавият ва маърифат маркази, “Маърифат” тарғиботчилар жамияти томонидан “Маънавият фидойиси”  кўкрак нишонини топширишга бағишланган тадбир ўтказилди. 

Республика Маънавият ва маърифат маркази раҳбари, сенатор Минҳожиддин Мирзо маросимни очиб берар экан, диёримизда маънавий-маърифий соҳада амалга оширилаётган ислоҳотлар, уларнинг мазмун-моҳиятини ҳақида атрофлича тўхталиб, бу борада жонкуяр фидойи зиёлиларимизнинг ҳиссалари беқиёс эканини таъкидлади.

Тадбир давомида юртимиз маънавий-маърифий ҳаётида муҳим ўрин эгаллаган, ўзининг фидокорона меҳнатлари орқали соҳа ривожига муносиб ҳисса қўшиб келаётган турли ташкилот ва идораларнинг бир гуруҳ фаол ва жонкуяр ходимларига “Маънавият фидойиси” кўкрак нишони топширилди.

Эътиборлиси, нуфузли кўкрак нишон соҳиблари орасида Ўзбекистон мусулмонлари идораси бўлими мудири Музаффар домла Камолов ҳамда Дин ишлари бўйича қўмита раиси ўринбосари Дилбар Ғуломова ҳам бор.

Аллоҳ таоло мазкур мукофотни совриндорларга муборак айлаб, келгусидаги фаолиятларига куч-қувват ато этсин. 

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Матбуот хизмати

نشرت وكالة أنباء السياحة السعودية TNA_media24 على موقع تويتر مقالا جاء فيه أن أوزبكستان من أهم أماكن سياحة الحج في العالم، حسبما ذكرت وكالة أنباء دنيا. وجاء في المقال التالي:

تشكل أوزبكستان مصدر جذب واهتمام لجميع شعوب العالم، وذلك لما تمتلكه من تاريخ عريق  موغل في القدم جعلها ثرية بتراثها وآثارها ومعالمها الثقافية الفريدة، حيث تعد أوزبكستان وجهة مهمة للسياح بما تمتلكه من مصادر جذب وإبهار بطيعتها الساحرة، ومناخها المتنوع، كما ترك تاريخ البلاد العريق أثره الواضح علي ثقافة شعب أوزبكستان والذي انعكس في تنوع فنونها الشعبية وتراثها الشعبي من ملابس وأزياء وعادات وتقاليد وقيم، إلي جانب المطبخ الأوزبكي المتنوع الفريد العامر بأصناف عديدة من الأطعمة الشهية. إلي جانب العديد من العلماء والمفكرين الذين قدموا إسهامًا كبيرًا في تطوير الحضارتين الإسلامية والعالمية. ومن المؤكد أن المساجد القديمة والمدارس الدينية واستراحات القوافل التجارية المزينة بألوان الفيروز “كروان سراي”، التي شكلت أهم المراكز التجارية والحضارية علي امتداد طريق الحرير القديم، كلها معالم تأسر قلوب ونفوس السياح، بالإضافة إلى الإمكانات السياحية الكبيرة التي وفرتها أوزبكستان خلال السنوات الأخيرة

ساهم العديد من العوامل والإجراءات التي اتخذتها أوزبكستان خلال السنوات الأخيرة في جذب الكثير من السياح، حيث يوجد اهتمام كبير علي مختلف المستويات بتطوير قطاع السياحة، يأتي علي رأسها المرسوم الصادر عن رئيس أوزبكستان حول إجراءات التطوير المستمر للسياحة، والذي يشكل أساسًا قانونيًا ترتكز عليه كافة المؤسسات في الدولة للسعي في تطوير منظومة العمل السياحي، وكان من بين تلك الإجراءات، إلغاء نظام تأشيرات الدخول للأشخاص القادمين من العديد من الدول حول العالم، كما تم عقد المنتدى الدولي الأول للمزارات للسياحة في بخارى، خلال الفترة من 21 إلى 23 فبراير 2019. والذي شارك فيه العديد من العلماء المسلمين، إلي جانب المختصين في مجال السياحة من أكثر من 130 دولة حول العالم. وقام بتغطية فعاليات المنتدى على نطاق واسع أكثر من 20 من وسائل الإعلام وشبكات الإنترنت فى العالم. وفي “إعلان بخارى” الذي تم تبنيه في نهاية الفعاليات، تم الاعتراف بأوزبكستان باعتبارها واحدة من مراكز السياحة الدينية في العالم. الأمر الذي ساهم بشكل كبير في زيادة عدد السياح الوافدين لأوزبكستان من إندونيسيا خلال عامى 2018، 2019 بنسبة 170٪، ومن ماليزيا بنسبة 158٪، ومن تركيا بنسبة 154٪، ومن الإمارات العربية المتحدة بنسبة 153٪. في عام 2018، Crescent Rating، السياحية العالمية الشهيرة، التي تتخذ من

بالتزامن مع إعلان مدينة بخارى “عاصمة الثقافة فى العالم الإسلامي” فى عام 2020، قامت المنظمة الإسلامية للتربية والعلوم والثقافة “إيسيسكو” بعقد العديد من المؤتمرات والمنتديات العلمية عبر شبكة الإنترنت. حيث تزايد الاهتمام من قبل ممثلي الحركات الصوفية في مختلف الدول الإسلامية وهو ما انعكس بشكل كبير علي حجم الزيارات التي تقوم بها تلك الحركات إلي أوزبكستان التي تعد مهد العديد من الجماعات الصوفية الكبيرة، مثل “إتي بير” والنقشبندية. ففي عامي 2018، 2019 شارك الكثير من أتباع الطريقة النقشبندية فى “مهرجان النقشبندية”، الذي يقام بصورة تقليدية وبشكل دوري، بالتعاون مع المركز الصوفي العالمي في ماليزيا. كما يمكن زيارة أضرحة ومكتبات ومعاهد العلماء الذين لهم اسهامات كبيرة في الحضارة الإسلامية، مثل الإمام البخاري، والإمام الترمذي، والإمام الماترودّي، وبها الدين نقشبندي، وخوجة عبد الخالق جدواني، وغيرهم الكثير من العلماء والمفكرين الذين عاشوا في أوزبكستان وأضاءوا للعالم الإسلامي بعلمهم وفكرهم وجهدهم طريق العلم والهداية والرشاد

لقد شهدت الفترة الأخيرة، تزايد أعداد السياح إلى المزارات الدينية بصورة مطردة، وذلك نتيجة للجهود التي قامت بها أوزبكستان خلال السنوات الأخيرة بتطوير البنية التحتية في البلاد بشكل عام مع التركيز علي التي تستهدف قطاع السياحة، حيث تم تنفيذ الكثير من أعمال البناء وإعادة الإعمار علي نطاق واسع، وادخال تقنيات المعلومات الحديثة في مختلف القطاعات السياحية ووسائل النقل والفنادق والمطاعم  والحدائق وتطوير قطاع المصارف، وبناء المتاحف والمكتبات الجديدة

اهتمت أوزبكستان بالسياحة الدينية بشكل عام وبالإسلامية بشكل خاص، باعتبارها أحد أهم مراكز الحضارة الإسلامية، حيث تسعي إلى جذب السياح من الدول الإسلامية، لزيارة المعالم الدينية والتاريخية المنتشرة في مختلف أنحاء البلاد

تهدف أوزبكستان إلي أن تكون مصدر جذب عالمي في هذا مجال السياحة الدينية، وأن تصنع لنفسها علامة تجارية خاصة بها تجعلها رائدة في مجال السياحة الدينية. وفي هذا الشأن فقد تم بذل الكثير من الجهود للترويج للسياحة في أوزبكستان من خلال تنظيم المعارض والمؤتمرات في العديد من دول العالم، منها دبي، وألانيا في تركيا، وقازان، وجاكرتا وسنغافورة. وكذلك تم تنظيم حملة مكثفة للدعاية من خلال منصات وسائل الإعلام الأجنبية الشهيرة مثل Avaz TRT التركية، ومحطات Trans7، NetTV، SCTV الإندونيسية، ومحطة Al Hijrah الماليزية، وكذلك محطة HalalTrip فى سنغافورة، وغيرها. ونتيجة لذلك، فقد شمل تقرير Mastercard-Crescentrating Halal Travel Frontier 2020، الإعلان عن أوزبكستان للعالم باعتبارها الدولة التى أرست اتجاهًا جديدًا في سوق السياحة الإسلامية، وذلك عبر اعادة ترميم وتجديد تراثها الإسلامي العريق وتقديمه للزائرين القادمين من مختلف أنحاء العالم

الخدمة الصحفية لإدارة مسلمي أوزبكستان