muslim.uz

muslim.uz

Самарқанддаги Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот марказида Туркия давлатидан келган исломшунос олимлар иштирокида тадбир бўлиб ўтди. Бу ҳақда "kun.uz" нашри хабар берди.

Туркиянинг нуфузли олий ўқув юртлари 30 дан ортиқ профессор-ўқитувчилари ўз юртларида Ислом динининг ўқитилиши ва фойдаланиладиган адабиётлар, манбаалар ҳақида маълумот берди.

Тадбир давомида Имом Бухорий илмий тадқиқот маркази ва Туркиянинг Истанбул университети илоҳиёт факультети, Ибн Холдун, Кастомоно ва Истанбул заин университетлари ўртасида илмий ҳамкорлик ва мутахассислар алмашинуви бўйича меморандум имзоланди.

Ушбу меморандум асосида келажакда ўзаро кадрлар алмашиш ва Туркия фондларида сақланаётган ноёб қўлёзма асарларини ўрганиш, уларни ўзбек тилига таржима қилиш ва халққа етказиш асосий мақсад қилинган. Бундан ташқари, буюк алломаларимизнинг илмий меросини ўрганаётган тадқиқотчиларига туркиялик профессор-ўқитувчиларнинг раҳбарлик қилиши ва, аксинча, уларнинг илмий ишларига бизнинг олимлар раҳбарлик қилиши ҳам режалаштирилган.

Халқаро тадқиқот маркази томонидан Имом Бухорий халқаро стипендиясини таъсис этиб, буюк муҳаддис бобомизнинг илмий меросини ўрганаётган бошқа давлатлардаги ўрганувчиларни рағбатлантириб бориш ҳам назарда тутилган.



ЎМИ Матбуот хизмати

Барчамизга маълумки, Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2018 йил 16 апрелдаги «Диний-маърифий соҳа фаолиятини тубдан такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида»ги ПФ-5416-сон Фармони бўйича «Вақф» хайрия жамоат фонди ташкил этилди. Фонд 10 май куни Адлия вазирлиги томонидан давлат рўйхатидан ўтказилди.

Келинг, бугун ушбу фонд юзасидан фикр алмашсак. Фонднинг вазифаси нима, қандай қилиб молиялаштирилади, халқ учун қандай манфаатли томонлари бор каби саволларга соҳа вакили сифатида жавоб беришга ҳаракат қиламан.

Вақф ўзи нима?

«Вақф» сўзи луғатларда «тутиб туриш», «тўхтатиш» маъноларида келади. Вақфнинг шаръий таърифи борасида турли фикрлар билдирилган. «Вақф - нарсани Аллоҳ мулки ҳисобида сақлашдир». Яъни, вақф қилинган нарса вақф қилувчининг мулкидан чиқади ва Аллоҳ мулкига айланади. Вақф қилинган нарсадан келадиган фойда вақф қилувчи уни вақф этишда тайинлаган жиҳатга (масалан, талабалар, мусофирлар, камбағаллар каби) сарф қилинади ва савоби вақф қилувчига абадий бўлади. Вақф қилинган нарса сотилмайди, ҳадя қилинмайди, мерос бўлмайди.

Фонднинг асосий мулки вақфдан келган маблағларми?

Фонднинг маблағлари 3 қисмга бўлинади. Яъни 1. Хайрия бўлими; 2. Вақф бўлими; 3; Закот, ушр, фитр ва фидя бўлими. Билишимиз керак-ки, ҳозирги кунда 3 та бўлимнинг ҳам алоҳида-алоҳида ҳисоб рақами мавжуд. Дейлик, бир киши закот учун фондга маблағ ўтказса, ўтказилган маблағ закот бўлимига тушади. Шу билан биргаликда шариатда айтилган ўринларга сарф қилиниши айтилмоқда. Умумий қилиб айтганда фонд фақатгина вақф мулкидан иборат эмас.

Фонднинг асосий вазифалари нималардан иборат?

Фондга келиб тушган маблағлар масжидлар ва диний таълим муассасаларининг биноларини қуриш, таъмирлаш, реконструкция қилиш, диний таълим муассасалари профессор-ўқитувчилари, тадқиқотчилари, мутахассислари ва ўқувчи-талабаларини моддий ва ижтимоий қўллаб-қувватлаш, аҳолининг ижтимоий ҳимояга муҳтож қатламлари, шу жумладан, имконияти чекланган шахсларни моддий ва маънавий қўллаб-қувватлаш каби бир қатор ишлар учун сарфланади.

Фондга маблағлар қай тартибда йиғилади?

Биламизки, юқорида зикр қилинган хайрия турларининг ҳеч бири мажбурий солиқ тўловларига кирмайди. Балки ҳар бир мусулмон киши зиммасига фарз бўлган ёки саҳоват қилиш ўринларида ушбу маблағларни фондга ўтказиб беришлари мумкин. Ҳозирги вақтда фонд хайрия маблағларни одамлар қийинчиликсиз ўтказишлари учун электрон тўлов тизимларига уланмоқда. Шулардан бири Payme тўлов тизимидир. Аввалроқ фонднинг Payme тизимига улангани хабар берилди. Бу дегани сиз пластик карта орқали истасангиз закот, вақф ёки хайрия маблағларини фондга ўтказишингиз мумкин.

Нима қилсак, фонд ривожланади?

Биз қиладиган фақатгина бир иш қолди, у ҳам бўлса фондга ишониш ва молиявий ибодатларимизни фонд орқали амалга ошириш. Фонд нотижорат ташкилот. Бу дегани фондга келиб тушган ҳар қандай маблағ фақатгина хайрия қилинади. Шуни унутмаслик керак-ки, Президент Фармонида фондни ўта шаффоф бўлишлиги таъкидланган. Демак сизнинг маблағингиз шариатда кўрсатилган ўз ўрнига етказилиши фонд томонидан кафолатланади.

Хулоса қилиб айтганда фондни ривожланиши учун ҳисса қўшайлик. Бир вақтлар хаёл қилиш қийин бўлган ишлар бугун қўлимизда турибди. Ҳисса қўшишимиз бу молиявий ибодатларимизни фонд орқали амалга оширишимиздир.



Темурбек АДҲАМОВ,
Имом Бухорий номидаги Тошкент Ислом институти талабаси

Бугун 3 Июнь, Муборак Рамазон ойининг мағфират даҳаси, 18-кунларидир. Тошкент шаҳридаги бир неча жоме масжидларда бу кеча Қуръони Карим хатмонаси яъни, Каломуллоҳнинг сўнгги суралари ўқилиб, чин ихлос ила дуолар қилинади.

Бугун 03.06.2018 санасида Тошкент шаҳридаги учта масжидда Қуръони Карим хатмонаси якунига етади:

1. “Ислом ота” жоме масжиди. (Яшнобод тумани, Жўрабек маҳалласи Фарғона йўли кўчаси, 51 уй. Телефон: +99871 299 58 82, +90 985 75 77. Масжид веб сайти: islomota.uz)
Қорилар: Давлатов Авазбек Акбаралиевич, Зоитов Анвар Камолхонович

2. “Маҳкам ота” жоме масжиди. (Учтепа тумани, Байроқ-Дурбек кўча, 14а-уй.  Тел.:+998 71 247 97 29, +93 540 23 82)
Қорилар: Абдураҳмонов Абдуқодир Собирович, Ғозиев Дилшод Абдулфаттоҳович

3. “Баланд” жоме масжиди.
(Шайхонтоҳур тумани, Қоратош маҳалласи, Бешёғоч кўчаси, 173-уй. Тел.: +998 90 941 55 59, +97 777 80 19.)
Қорилар: Мирзаев Насруллоҳ Салайдиновичч, Собитов Ҳабибуллоҳ Алижон ўғли

Хатми Қуръондан кейинги дуолар мустажобдир. Рамазоннинг энг баракотли онларини қўлдан бой берманг азизлар.



ЎМИ Тошкент шаҳар вакиллиги Матбуот хизмати 

Саволларга Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво ҳайъати жавоб беради.

Савол: Ассалому алайкум. Тунги соат 12дан кейин саҳарлик қилиб кейин ният қилиб ухласа бўладими

Жавоб: Ва алайкум ассалом! Ҳа, жоиз. Лекин саҳарликни бомдод вақти киришига тақаб ёпиш суннат амаллардан ҳисобланади.

Савол: Ассалому алайкум! Рўзадор одам йўлда наушникда мусиқа эшитса тутган рўзаси очилиб кетмайдими. Жавоб учун олдиндан раҳмат.

Жавоб: Ва алайкум ассалом! Тутган рўзаси қабул ёки қабул эмаслигини Аллоҳ таоло билади. Лекин рўза пайтида нафақат ношаръий ишлар, ҳатто мубоҳ ишлардан ҳам сақланиш тавсия қилинади. Шундан хулоса чиқариб олинг.

Савол: Ассалому алайкум ҳурматли устозлар! Саҳарлик ва ифтор вақтида ўқиладиган дуолар ўрнига ўзингдан дуо келтирса бўладими ё фақат шу калималарни айтиш жоизми? Жавоб учун олдиндан раҳмат

Жавоб: Ва алайкум ассалом! Ҳа, мазкур пайтларда хоҳлаган дуоларни қилишингиз мумкин.

 

Барча жавобларга ўтиш

 

 

 

 

Рамазон ойи бошланган кунлардан эътиборан бирга ифторлик қиламиз деб уйга дўстаримни, танишларимни бошлаб келаман. Чунки рўзадор одамга ифтор қилиб беришнинг савоби рўза тутган одамнинг олган савоби қадар эканини биламан.

Аммо мен дўстларим билан келганимда аёлим асабийлашиб, ўзининг норози қиёфасини кўрсатади. Унинг норозилигининг сабаби, уйда меҳмон кутиш учун шароит ҳозир қилинмаган. Меҳмонларнинг олдига қўйишга тузукроқ нарса йўқ. Мен унга менинг дўстларим мен нима есам, ўшани еб кетаверади, улар иззатталаб одамлар эмас, дейман. Ана шундай баҳсу мунозараларда у: “Мени меҳмонларнинг олдида ноқулай аҳволга солиб қўймайдиган қилиб уйга кўпроқ пул олиб келинг, мен уларнинг олдига макарон қўйишга уяламан”, дейди.  

Мен ҳар доим оиламнинг таъминотини қилиб қўйишга ҳаракат қиламан. Бироқ меҳмонларнинг олдига ресторандагидек тўкин дастурхон тортишга қурбим етмайди. Эҳтимол, жуда ҳам содда одамдирман, ишларим ҳам киборларга хос эмасдир. Билмадим, балки аёлим ҳашаматга отасининг уйида ўргангандир, менинг “деҳқонларга хос одатларим”га кўника олмаётгандир. Қайси биримиз ҳақмиз? Балки аёлим билан муроса қилиб уйга меҳмон чақирмаганим тузукмикан ёки бу хотинимнинг мен курашишим керак бўлган инжиқлигимикан, нима маслаҳат берасиз?

Динимиз кўрсатмаси:

Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳадиси шарифида рўзадор одамга ифторлик қилиб берган киши гуноҳларидан фориғ бўлиши, ўзини дўзах ўтидан халос қилиши ва рўза тутган одам билан баробар савобга эга бўлиши айтилган. Аллоҳ таоло рўзадорнинг оғзини бир қултум сут билан ёки бир дона хурмо билан ёхуд бир ҳўплам сут билан очган бандага улуғ мукофотлар ваъда қилган. “Кимки ифтор вақтида рўзадорнинг қорнини тўйдирса, Аллоҳ таоло уни менинг булоғимдан сув ичиради ва у бундан кейин жаннатга киргунига қадар ҳеч қачон чанқоқ нималигини билмайди, деганлар (Имом Суютий).

من فطر فيه صائما كان له مغفرة لذنوبه وعتق رقبتة من النار وكان له مثل أجره من غير أن ينقص من أجره شيئا يعطى الله هذا الثواب من فطر صائما على مذقة لبن أو تمرة أو شربة من ماء ومن أشبع صائما سقاه الله من حوضى شربة لا يظمأ حتى يدخل الجنة

Ҳадиси шаридан аён бўладики, асосийси, дастурхоннинг ҳашаматли бўлиши ва ноз-неъматларнинг мўл-кўллигида эмас, рўзадор одам оғиз очиши учун унга нимадир тақдим этишда.

Аёлингизнинг меҳмонлар олдига одатий таомлар тортишидан ноқулайлик сезиши асоссиз эмас. Чунки замон ўзгарди, одамларнинг егуликларга муносабати ҳам бошқача бўлди. Шунинг учун бу ойда имкон қадар ифторликлар учун одатдаги кечки таомлардан кўра, каттароқ сарф-харажат қилингани маъқул.

Ҳарҳолда аёлингизнинг оддий таомнинг устидан катта муаммо чиқариши дуруст эмас. Чунки улар сизнинг дўстларингиз. Тахмин қилиш мумкинки, дўстларингизнинг ҳам тутуми сизникидек бўлса керак. Сизнинг тутумингиз эса уларникидек. Демак, бу ерда ҳеч қандай муаммо бўлмаслиги керак деб ўйлайман. Зеро, ҳаммамиз биламизки, бу ой – мукофотлар бир неча баробар кўпайтириб бериладиган ой. Шундай экан, Қиёматга захира йиғиб олиш учун фурсатни қўлдан берманг.

Руҳиятшунослик нуқтаи назаридан:

Хатингизни ўқиганда кўзга биринчи чалинадиган нарса – сиз билан аёлингиз ўртасидаги бир-бирингизни тушуниш масаласидир. Икковингизнинг битта ҳодисага ёндашувингиз турлича.  Ушбу масалада қайси бирингиз ҳақ эканингизни айтиш қийин. Гап шундаки, сизнинг ҳар бирингизнинг  ҳақлигингизни исботлашга етарли далилларингиз бор. Сизнинг дўстларингизни таомлантириш, улар билан бирга ифторлик қилиб кўпдан-кўп савобларга эришиш истагида эканингиз таҳсинга сазовор. Аммо бу – масаланинг бир тарафи, иккинчи жиҳати – аёлингизнинг ўзини тутиши, айнан у уй бекаси сифатида меҳмонларнинг олдига тузукроқ дастурхон ёза олмагани учун ўзини айбдордек ҳис қилади.

Бу ўринда ҳал қилувчи сўзни дўстларингиз айтади: уларга ана шу дастурхон маъқулми, улар ифторга таклиф этганингизда жон деб келяптими...

Ушбу масала юзасидан масалага ўзгача тус бериб аёлингизга бўлган муносабатингизни ўзгартириб уни айблашга асло урина кўрманг. Чунки у жамиятда шаклланган ёлғон маъмурчиликнинг қурбонидир. Афсуски, кўпчилик одамларда мунтазам равишда чиройли ва тўкин-сочин ҳаётга тарғиб этувчи стереотиплар (телевидение, рангли журналлар...) таъсирида бошқаларнинг кўз ўнгида ўзларини иши юришмаган одамлардек кўрсатишга уринишдан қўрқиш туйғуси шаклланган. Ана шундан бошқаларнинг олдида ўзини кам кўрсатмасдан меҳмонларнинг олдига чиройли ва қимматбаҳо дастурхон тузашга бўлган хоҳиш келиб чиқади.

Шунинг учун бу масалани аёлингиз билан самимий оҳангда муҳокама қилинг, унга, модомики, меҳмонлар ана шу ифторлик дастурхонида ўзларини яхши ҳис қилаётган экан, сиқилишнинг нима кераги бор эканини тушунтиринг. Борди-ю, кимдир сизнинг дастурхонингиз ҳақида бошқачароқ фикрда бўлса ҳам, бу сизнинг фойдангизга бўлади, чунки сиз оила боқувчисисиз. Бу ердаги муаммонинг барчаси аёлингизнинг атрофдагилар сиз ва ўзи ҳақида хасис ва қурумсоқ деб ўйлашларидан чўчишида, холос.

Муаммонинг бошқа томони аёлингизнинг ифторларингизга муносабатидир. Шубҳасиз, у дўстларингизнинг ҳар бир ташрифини одатдаги кечки таом ўрнида эмас, катта тантанали хусусиятларга эга бўлган меҳмондорчилик сифатида қабул қилмоқда. Унга ифторлик – ҳашаматни, тантанани талаб этадиган аллақандай маросим эмас, балки бир ҳўплам сув билан ҳам ўтказиш мумкин бўлган оддийгина тадбир эканини тушунтириш керак.

Сиз тасвирлаган вазият бу – аёлингиз билан ўртангиздаги тушунмовчиликнинг биргина кўриниши, холос. Шуни тахмин қилиш мумкинки, аёлингизнинг ботинидаги ишончсизлик (одатда, бунинг асосида имоннинг заифлиги ётади) бошқа вазиятлардан ҳам намоён бўлади, қачонки у ўзининг моддий аҳволидан тортинар экан, бу янада жиддийроқ муаммолар келиб чиқишига сабаб бўлиши мумкин. 

Шунинг учун унга кўпроқ эътибор қаратишингиз, унинг сиз учун қанчалик қадрли эканини сўзлаб қўйишингиз керак бўлади. У билан суҳбатлашганда динимиз аҳкомларидан, азизларимизнинг ҳаёт йўлларидан сўзлаб беринг. Бу борада энг самарали йўл Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳаётини босқичма-босқич равишда батафсил сўзлаб бермоғингиздир. Аллоҳ таолонинг энг азиз бандаси қандай шароитда яшаганини тингласа, унга таъсир кўрсатмай қолмайди, иншоаллоҳ!

 

Саволга жавоб берганлар:

Мухаммад-Амин Магомедрасулов,

Илоҳиётшунос

Алиасхаб Анатольевич Мурзаев,

Оила ва болаларга ижтимоий ёрдам кўрсатиш маркази руҳиятшунос-маслаҳатчиси

Дамин ЖУМАҚУЛ,

таржимон

Мақолалар

Top