Баъзан кўча-кўйда, тўю маъракаларда танишларимиз билан учрашсак, улар ҳаётидан нолиб, ишлари юришмаётганини, орзу-мақсадлари рўёбга чиқмаётганидан афсусланишади. Тижоратчилар билан гурунглашсак, савдолари бароридан келмай, касодга учраётганидан ёзғиришади. Инсонмиз-да, Аллоҳ таоло инъом этган неъматларнинг қадрига етмаймиз. Гуноҳларимиз кўп, истиғфор айтмаймиз.

Гуноҳлар афв этилиши, солиҳ амаллар кўпайишини ва юксак даражаларга эришишни ким ҳам хоҳламайди. Оила бағрида, тинч-осуда Ватанда яшаш катта бахт-ку! Бунинг учун кўп истиғфор айтишга одатланиш керак.

Аллоҳ таоло Қуръони каримда бундай марҳамат қилади: «Раббингиздан мағфират (кечирим) сўранг, сўнгра Унга тавба қилинг, шунда (У) сизларни маълум муддат (ажалларингиз охири)­гача чиройли баҳра билан баҳраманд қилур...» (Ҳуд сураси, 3-оят).

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Ким истиғфорни доимий айтиб юрса, Аллоҳ унга қийин дамларда осонликни насиб этади. Уни ўйламаган жойидан ризқлантиради” (Имом Абу Довуд ривояти).

Ҳар доим истиғфор айтиш жоиз, гуноҳ қилганда эса вожиб бўлади. Истиғфор айтишнинг бир неча турлари бор. Улардан энг улуғи “Саййидул истиғфор” дуосидир. Шаддод ибн Авс розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Пайғамбаримиз алайҳиссалом: «Истиғфорнинг саййиди “Аллоҳумма, анта Роббий. Ла илаҳа илла анта. Холақтаний ва ана ъабдук. Ва ана ъала аҳдика ва ваъдика, мастатоът. Аъузу бика мин шарри ма сонаът. Абуу лака биниъматика ъалайя ва абуу би занбий. Фағфирлий, фаиннаҳу ла яғфируз зунуба илла ант”, демоқдир. Ким уни ишонч билан наҳорда айтса-ю, ўша куни кеч киришидан олдин вафот этса, жаннатга киради. Ким уни ишонч билан тунда айтса-ю, ўша кечаси тонг отишидан аввал бу дунёни  тарк этса, жаннат аҳлидан бўлади”, дедилар».

Дуонинг маъноси: “Эй Аллоҳ, Сен Раббимсан! Сендан ўзга илоҳ йўқ. Мени яратдинг ва мен Сенинг бандангман. Қодир бўлганимча Сенга берган аҳдимда ва ваъдамда турибман. Сендан қилмишларимнинг ёмонлигидан паноҳ тилайман. Менга берган неъматингни эътироф қиламан. Гуноҳларимни ҳам тан оламан. Мени мағфират қил. Албатта, Сендан ўзга гуноҳларни мағфират қилувчи йўқ”.

Муқаддас динимизнинг асосий манбаи – Каломуллоҳда бундай дейилади: «Ва мен: “Парвардигорингиздан мағфират сўранглар, албатта У ўта Мағфиратли бўлган Зотдир. (Шунда) У Зот устларингизга осмондан ёмғир қуйдиради ва сизларга мол-дунё, бола-чақа билан мадад беради ҳамда сизларга боғу бўстонлар (ато) қилади ва сизларга оқар дарёлар (ато) қилади”, дедим» (Нуҳ сураси, 10–12-оятлар).

Ибн Касирнинг тафсирида бу оят қуйидагича шарҳланади: “Яъни агар сизлар Аллоҳга ҳақиқий тавба қилсангиз, истиғфор айтсангиз ва У Зотга итоат этсангиз, ризқингиз кўпаяди. Аллоҳ осмоннинг баракасидан устингизга ёмғир ёғдиради. Ернинг баракасидан ўсимликлар ва турли набототларни ундириб чиқаради. Сизларга кўп фарзанд ва бойликлар ато қилади. Шунингдек, Аллоҳ сизларга турли мевалари бор ва ўртасидан дарёлар оқиб турувчи гўзал боғлар ато қилади”.

Нуҳ пайғамбарнинг қавми мол-дунёга ружу қўйган эди. Шу сабабли у зот қавмини Аллоҳга итоат этишга чақирган. Узоқ йиллар қилинган даъватларни қабул этмай, ўзларига юборилган пайғамбарларни ёлғонга чиқаришгач, Аллоҳ таоло Нуҳ алайҳиссалом қавмига қурғоқчилик юбориб, аёлларини туғмас қилиб қўяди. Шундан сўнг, агар имон келтирсалар, Аллоҳ уларга яна фаровонлик ато қилиб, бошларидаги оғир кунларни кетказиши маълум қилинади.

Ҳасан Басрий раҳимаҳуллоҳнинг олдига бир киши қурғоқчиликдан шикоят қилиб келганида, у зот унга: “Истиғфор айтгин!” деб маслаҳат берган. Бошқа одам келиб камбағаллик, яна бошқаси бефарзанд эканини, бошқа биров ерининг унумдорлиги паст эканидан шикоят қилиб келганида, Ҳасан Басрий уларнинг барчаларини кўп истиғфор айтишга амр қилди.

Шунда Робийъ ибн Субайҳ: “Олдингизга турли тоифадаги одамлар келиб, ҳар хил масалада шикоят қилишган бўлсалар-да, уларнинг ҳаммасини истиғфор айтишга буюрдингиз. Бунинг сабаби нима?”, деб сўради. Ҳасан Басрий раҳматуллоҳи алайҳ юқоридаги оятни ўқиб берган экан..

“Тафсийрун Насафий” китобида: “Истиғфор Аллоҳдан мағфират қилишини сўрашдир. Агар истиғфор айтувчи кофир бўлса, куфрдан истиғфор айтади. Агар истиғфор айтувчи осий мўмин бўлса, гуноҳларидан истиғфор айтади”, дейилган.

Имом Қуртубий: “Ушбу ва Ҳуд сурасидаги оятлар истиғфор ризқ кўпайиши ва мўл ёмғир ёғишига сабаб бўлади”, деган.

Шу ўринда бир воқеани эслаб ўтиш мақсадга мувофиқ. Закотини ўз вақтида берадиган, кўп истиғфор айтадиган бир тижоратчи танишимнинг моллари сақланадиган жойга электр энергиясининг носозлиги туфайли ўт кетибди. Барчанинг моллари куйиб кул бўлибди-ю, бироқ ҳалиги биродаримизнинг моллари омон қолган экан. Барча қизиқиб бунинг боисини сўраганида у киши: “Мен ҳар тонг ишга келиб ва ишдан қайтаётиб “Сайиидул истиғфор” дуосини ўқийман. Расуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам ўргатган дуонинг кучини кўриб турибман”, деган экан.

Абдуллоҳ ибн Аббос розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам дедилар: “Кимки истиғфорни кўпайтирса, Аллоҳ у (банда) учун ҳар қандай ғам-ташвиш ва тангликдан чиқиш йўли (пайдо) қилиб, уни ўзи ўйламаган томондан ризқлантиради”, деганлар (Имом Аҳмад ривояти).

Мўмин банда сабабсиз бирор муаммо ва қийинчиликка дуч келмайди. Бунинг асосан иккита сабаби бор. Биринчиси, Аллоҳ қайси бир бандани яхши кўрса, уни мусибат билан синайди. Бу синовдан чиройли сабр билан чиқиб кетган банданинг гуноҳлари кечирилади, имони зиёда бўлади, қалби покланади.

Мухтасар айтганда, бизни яратган Зот, коинотнинг эгаси Аллоҳ таолога қанча кўп истиғфор айтсак, турмушимиз янада фаровон ва нурафшон бўлади. Истиғфор туфайли бошимизга балолар ёғмайди. Юртимиз тинч, осмонимиз мусаффо бўлади.

Мансур ЎРОЛОВ,

Сергели тумани “Нўғайқўрғон” жоме масжиди имом-хатиби

Шу йил 10 февраль куни Наманган шаҳридаги “Шодиёна” тантаналар мажмуасида вилоятдаги диний соҳа ходимлари ҳамда “Ҳидоя” ўрта махсус ислом билим юртининг устоз ва талабалари иштирокида Ўзбекистон мусулмонлари идораси Наманган вилоят вакиллигининг 2023 йил якуни бўйича сарҳисоб тадбири бўлиб ўтди.

Тадбирда вакилликнинг салмоқли натижаларга эришишида муносиб ҳисса қўшган, ҳамкасблари орасида фаоллик кўрсатиб, уларга намуна бўлган 15 нафар диний соҳа ходимлари вилоят вакиллигининг қимматбаҳо совғалари билан тақдирланди.

Шунингдек, тадбирда “Ҳидоя” ўрта махсус ислом билим юртининг бу йилги битирувчи талабалари ҳам вакилликнинг совғаларига эга бўлдилар. Талабаларга келгуси фаолиятларида омад ва зафарлар тилаб, дуои хайрлар қилинди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Наманган вилояти вакиллиги
Матбуот хизмати

Ўзбекистон мусулмонлари идораси ҳамда «Шамсуддинхон Бобохонов» нашриёт-матбаа ижодий уйи жамоаси нашриёт ходими Тўлқин Шернаевга падари бузруквори Эштўхтар отанинг вафоти муносабати билан таъзия билдиради.

Аллоҳ таоло марҳум Эштўхтар отани раҳматига олсин, маконини жаннат қилсин. Бу дунёда қилган барча хайрли ишларини бошларига соя, охиратларига захира айласин. Ортда қолган барча яқинларига гўзал сабр берсин.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси жамоаси, уламолари, имом-домлалари ва ўқитувчи-мударрислари номидан марҳумнинг яқинларига, хусусан, Тўлқин домлага ҳамдардлик билдирамиз. 

Иннаа лиллааҳи ва иннаа илайҳи рожиъуун.  

«Мусибат етганда «Албатта, биз Аллоҳникимиз ва албатта, биз Унга қайтувчимиз», деган сабрлиларга хушхабар беринг». 

Ўзбекистон мусулмонлари идораси

Ўзбекистон мусулмонлари идораси тасарруфидаги “Ҳидоя” ўрта махсус Ислом таълим муассасаси масъул ходим, педагог-ўқитувчи ва талабалари “Ватан бўйлаб саёҳат” шиори остида маданий экскурсия уюштирилди.

Шу йил 2-4 февраль кунлари таълим муассасасининг 3 нафар устоз ва 14  нафар талабаси саёҳат тадбири доирасида Самарқандда бўлди. Даставвал Имом Бухорий хазратларининг қайта қад рослаётган мажмуаси қурилиши, Регистон мажмуасидаги Шердор, Тиллакори ва Улуғбек мадрасалари, “Шохи Зинда” мажмуасидаги тарихий бинолар, мақбаралар, хусусан, саҳобалардан бири Қусам ибн Аббос розияллоҳу анҳунинг қабрлари зиёрат қилинди. Шунингдек, Ўзбекистоннинг Биринчи Президенти Ислом Каримов мақбарасида бўлиб, дуойи хайрлар қилинди.

Саёҳат давомида талабалар Ҳадис илми мактабида бўлди. Унда Самарқанд вилояти бош имом-хатиби Зайниддин домла Эшонқулов, Ҳадис илми мактаби ректори Олимхон домла Юсупов ҳамроҳлигида таълим масканида яратилган шароитлар билан яқиндан танишди.

Жорий йил 3 февраль куни “Аждодлар хотираси ёдимизда” шиори остида яна бир саёҳат тадбири ташкил этилди. Унда 50 нафар профессор-ўқитувчи, ишчи-ходим ва талабалар иштирок этди. Унда Фарғона вилоятининг диққатга сазовор жойларига саёҳат “Ўрда” мажмуасидан бошланди. Зиёратчилар саёҳат давомида “Худоёрхон саройи”, “Мадрасаи Мир” ва Марғилон шаҳридаги “Ҳунармандлар уйи” фаолияти ва бошқа меъморий обидалар билан яқиндан танишди.

Саёҳат давомида зиёратчилар юртимизнинг бой маданий мероси, тарихий обидаларимиз ўтмиши ва бугуни, минтақада яшаб ўтган тарихий шахслар тўғрисида кенг қамровли маълумотлар олди.  

Маънавий ва маърифий руҳдаги бундай тадбирлар ўтказилиши ўқитучи ва ходимларнинг ўтмиш тарихимизни яхшироқ ўрганишга, ҳозирги ҳаётимизга шукроналик ва буюк келажагимизга ишонч туйғуларининг шаклланишига асос бўлиб хизмат қилади.  

Абдуносир БОБАМИРЗАЕВ,

Ўзбекистон мусулмонлари идораси,

Таълим ва илмий-тадқиқот бўлими ходими

Cавол: Бир гуноҳ иш қилиб қўйдим, истиғфор айтиб Aллоҳга тавба қилдим, аммо негадир кўнглим ҳузур топмаяпти. Намозларимда ҳузур қилолмаяпман. Қандай амаллар қилсам ҳузур топаман? Илтимос шунга маслаҳат беринг.

Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.

Аввало мусулмон инсон хавф ва ражо яъни қўрқинч ва умид ўртасида бўлиши керак. Уламоларимиз бу ҳақда инсон "хавф"ни олдига (келажакдаги ишларга), "умид"ни орқага (ўтган гуноҳларга) нисбатан амал қилиши керак дейдилар. Демак, аввалда қилинган гуноҳларимизни кечирилишини умид қилишимиз ва келажакда содир бўлиши мумкин бўлган гуноҳ ишлардан "Аллоҳдан қўрқинч" тўхтатиб туриши керак. Шу нуқтаи назардан гуноҳларимизни кечиришини Аллоҳдан сўраб ноумид бўлмасдан ибодатларда бардавом бўлишимиз мақсадга мувофиқдир. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво маркази.