Ўзбекистон мусулмонлари учун барча шаръий масалалар юзасидан фатволар чиқариш, аҳолининг диний саволларига жавоб бериш, одамлар ўртасидаги муомилат масалалари бўйича ҳукмларни баён қилиш мақсадида 2022 йилда Ўзбекистон мусулмонлар идораси қошида Фатво маркази ташкил этилди.

Марказда 15 нафар уламо хизмат қилмоқда. Марказнинг 2022 йилдаги фаолиятига назар ташаласак, мутахассислар томонидан 2115 та масжидга 50дан ортиқ жума тезиси ва уларга 25дан зиёд илова тайёрлаб етказдилар. Шаръий масалаларнинг ҳукмини сўраб келган 7000дан ортиқ фуқаро қабул қилинган бўлса, кунига 100га яқин телефон қўнғироғи бўладиган Call-марказда жами 146000та саволларга жавоб берилди.

http://fatvo.uz, http://t.me/savollarmuslimuzbot, http://savollarmuslim.uz, http://t.me/diniysavollar сайт ва каналларда ҳам жами 230 000 дан зиёд масалаларнинг ҳукми баён қилган.

Фиқҳий ва ақидавий масалалар юзасидаги фатволар, ихтилофли масалалар ечимлари борасида https://t.me/AhliSunnaValJamoaUz канали орқали халқимизга зарур илмларни етказилмоқда.

Фатво маркази томонидан “Фатволар тўплами”, “Таҳоратга оид фатволар”, “Долзарб ақидавий ва фиқҳий масалаларга ечимлар” китоблари нашрга тайёрланди.

Марказда “Медиа”, “Фатво ва маъруза тайёрлаш”, “Телефон орқали саволларга жавоб бериш” каби бўлимлар бўлиб, у ерда Тошкент ислом институтини битирган ёш ва илмли мутахассислар фаолият юритмоқдалар.

Олий маъҳаднинг Модуль таълим тизими талабалари Ўзбекистон мусулмонлар идораси қошида Фатво марказига ташриф буюрдилар ва у ердаги иш жараёни билан яқиндан танишдилар.

Марказ яқинда ташкил қилинганига қарамасдан қисқа вақт ичида жуда ҳам салмоқли натижаларга эришди. Бу ерда ҳизмат кўрсатаётган юртимизнинг кўзга кўринган олимлари халқимиз томонидан бериладиган саволларга илмий асосларга таяниб, мунтазам жавоб бериб келмоқадалар. Мурожаатчилар ўз саволларига жавобларни телефон орқали олишлари, телеграм бот воситасида билишлари ёки келиб шу ердаги олимлар билан юзма-юз ўтириб билиб олишларини ташкил қилингани марказнинг иш самарадорлигини янада оширмоқда.

Институт талабалари фатво бериш жараёнини ўз кўзлари билан кўриш билан бир қаторда шу ерда фаолият олиб бораётган устозлардан ўзлари учун муҳим кўрсатма сабоқларни ҳам олдилар.

Боғланиш:

Call-марказ: (+998-78) 150-33-44

Манзил: Тошкент шаҳар, Олмазор тумани, Қорасарой кўчаси, 47-уй

Локация: https://goo.gl/maps/NUj4EJ2MdpCZejoz7

Почта: Ця електронна адреса захищена від спам-ботів. вам потрібно увімкнути JavaScript, щоб побачити її.

Сайт: http://fatvo.uz

Савол йўллаш: http://t.me/savollarmuslimuzbot

Телеграм канал: http://t.me/diniysavollar

ТИИ Матбуот хизмати

1 март куни Малайзияда «Ўзбекистон – ислом цивилизацияси маркази» мавзусидаги фотокўргазманинг очилиш маросими бўлиб ўтди, деб хабар бермоқда «Дунё» АА мухбири.
Ушбу суратлар кўргазмаси Малайзия Ислом санъати музейида Ислом цивилизацияси маркази ҳамда Ўзбекистон Маданият ва туризм вазирлиги ҳамкорлигида ташкил этилди.
Малайзия Ислом санъати музейи 1998 йилда ташкил этилган бўлиб, у ислом цивилизацияси тарихи ва санъатига бағишланган Жанубий-Шарқий Осиёдаги энг йирик музей ҳисобланади. Музей коллекциясида бутун ислом олами маданияти ва санъатини акс эттирувчи экспонатлар мавжуд. Энг нодир экспонатлардан бири Ўзбекистондан 8 асрга оид ипакдан тикилган сўғдийлар либосидир.
Кўргазманинг очилиш маросимида Малайзия томонидан Туризм, санъат ва маданият вазири Тионг Кинг Синг фахрий меҳмон сифатида иштирок этди.
Тадбирда, шунингдек, қироллик оиласи аъзолари, Малайзия вазирлик ва идоралари вакиллари, Куала-Лумпур мэрияси, мамлакатда аккредитациядан ўтган дипломатия корпуси, маданият ва санъат намояндалари, илмий ва ишбилармон доиралар вакиллари иштирок этишди.
Кўргазмада ислом тарихи, ислом цивилизациясининг Марказий Осиёга кириб келишидан то ҳозирги кунгача илм-фан, таълим ва меъморчилик ривожига қўшган ҳиссаси, турли цивилизацияларга хос бўлган маданий осори-атиқалар, ҳозирги Ўзбекистон ҳудудида сақланиб қолган қадимий ва бой маданий меросга оид фотосуратлар ва маълумотлар намойиш этилмоқда.
Тадбир иштирокчиларига мамлакатимиз тараққиётининг бугунги босқичида амалга оширилаётган кенг кўламли ислоҳотлар, хусусан, Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази фаолияти, шунингдек, илмий мажмуа ва музей мажмуаси қурилиши ҳақидаги атрофлича маълумотлар тақдим этилди.
Шарқ Уйғониш даврининг жаҳон цивилизацияси ривожидаги аҳамияти, жумладан, буюк аллома ва қомусий илм соҳиблари Муҳаммад ал-Хоразмий, Абу Али ибн Сино, Абу Райҳон Беруний, Мирзо Улуғбекнинг аниқ фанлар тараққиётидаги ўрни, машҳур мутафаккир ва муҳаддислар Имом Бухорий, Имом Термизий, Абу Мансур Мотуридий асарларининг ислом фалсафаси ва ислом ҳуқуқи ривожидаги улкан ҳиссаси қайд этилди.
Тадбир доирасида Ўзбекистоннинг туризм салоҳияти тақдимоти ҳам ташкил этилди. Хусусан, мамлакатимиз ҳукумати томонидан сайёҳлик инфратузилмасини ривожлантириш, «зиёрат туризми» салоҳиятини юксалтириш борасида амалга оширилаётган эътиборга молик чора-тадбирлар ҳақида атрофлича маълумот берилди.
Вазир Тионг Кинг Синг маданий-гуманитар соҳадаги Малайзия-Ўзбекистон ҳамкорлигининг юксак даражасини мамнуният билан қайд этар экан, Ўзбекистонда ислом цивилизациясининг бой маънавий-интеллектуал меросини ҳар томонлама ўрганиш, авайлаб асраш ва тарғиб этиш, бағрикенглик маданиятини ривожлантириш, ислом динининг инсонпарварлик ғояларини кенг тарғиб этиш борасида амалга оширилаётган комплекс чора-тадбирларга юксак баҳо берди.
Малайзия аҳолиси ва меҳмонларининг Ўзбекистон эга бўлган жозибали маданий мерос тўғрисидаги хабардорлигини ошириш мамлакатимизнинг «зиёрат туризми» йўналиши сифатида янада оммалашишига ва сайёҳлар сонининг изчил ортиб боришига хизмат қилишига ишонч билдирилди.
Ислом санъати музейи мувофиқлаштирувчиси Зулкифли Исхоқ икки ой давомида Малайзиянинг кенг жамоатчилигини Ўзбекистоннинг серқирра маданияти, кўп асрлик тарихи, меъморчилик анъаналари билан яқиндан таништиришга хизмат қиладиган мазкур қўшма лойиҳанинг аҳамияти катта эканлигини таъкидлади.
Музейнинг ички безатиш ишларида ўзбекистонлик иқтидорли ҳунармандларнинг бевосита иштирок этгани республикамизнинг бой санъат ва ҳунармандчилигига ҳурмат ҳамда эҳтиром белгиси сифатида қайд этилди.
Фотокўргазма 27 апрелга қадар давом этади.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

Аксарият давраларда бўлиб қолсак, шу даврада бўлмаган кимнингдир ҳаётига доир мавзуда гап очилади.
Аллоҳ таоло бундай гуноҳ ишлардан огоҳ этиб шундай дейдики:
12. Эй иймон келтирганлар! Кўп гмонлардан четда бўлинглар, чунки баъзи гумонлар гуноҳдир. Жосуслик қилманглар. Баъзиларингиз баъзиларингизни ғийбат қилманглар. Сизлардан бирорталарингиз ўзининг ўлган биродарининг гўштини ейишни яхши кўрадими? Ҳа, ёмон кўрасизлар. Аллоҳдан қўрқинглар! Албатта, Аллоҳ тавбани кўп қабул қилувчи ва раҳмлидир. (Маълумки, кимнинг ўйига бадгумонлик ўрнашса, у одам ўша гумонини тасдиқлаш учун ҳужжат ва далил қидира бошлайди. Натижада гумон остидаги одамнинг ўзига билдирмасдан, айбини ахтаришга тушади. Буни эса, жосуслик, дейдилар. Одатда, жосуслик деб бировга ёмонлик етказиш ниятида айбларини ва заиф жойларини ўзига билдирмай яширинча ахтаришга айтилади. Бу иш ҳам катта гуноҳлардандир. Чин мусулмон кишининг қалби бу каби жирканч одатлардан пок бўлмоғи зарур.).

لَا خَيْرَ فِي كَثِيرٍ مِنْ نَجْوَاهُمْ إِلَّا مَنْ أَمَرَ بِصَدَقَةٍ أَوْ مَعْرُوفٍ أَوْ إِصْلَاحٍ بَيْنَ النَّاسِ وَمَنْ يَفْعَلْ ذَٰلِكَ ابْتِغَاءَ مَرْضَاتِ اللَّهِ فَسَوْفَ نُؤْتِيهِ أَجْرًا عَظِيمًا
114. Уларнинг кўпгина махфий суҳбатларида яхшилик йўқ, магар ким садақага, яхшиликка ва одамлар орасида ислоҳга амр қилсагина, яхшилик бор. Ким ўша ишни Аллоҳнинг розилиги учун қилса, албатта, унга улуғ ажр берамиз..
Бировнинг кийган кийими борми, минган автомашинасими ёки қилган данғиллама тўйими қизғин муҳокама қилинади. Билиб-билмай кимлардандир эшитган гапларимиз асосида ўзганинг ҳаётини муҳокама қиламиз. Яна ўзимизга таскин бериш мақсадида “Ғийбати эмас, сифати”, деб гапирган гапларимизни оқламоқчи бўламиз.
Икки кишининг боши бирикса, албатта, гап мавзуси “эшитдингизми?” деган сўзлар билан ўзгалар ҳаёти тўғрисида гап кетади. Гўёки, суҳбатлашишга бошқа мавзу йўқдек. Аслида биз гапирган гапларимиз ғийбат эканини биламиз, лекин буни тан олгимиз келмайди.
Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам ғийбатга шундай таъриф берганлар: “Биродаринг эшитса, хафа бўладиган хислатларни айтишинг ғийбатдир”. Саҳобалар: “Агар биз айтган хислат унда бўлса-чи?” деб сўрашганда, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам уларга: “Бор хислатларни айтсанг, ғийбат, йўқ хислатларни айтсанг, бўҳтондир”, деганлар.
Кишининг жисмидаги нуқсон билан айблаш ёки насл насабини, ҳаракатини, сўзларини, дин-у диёнати, дунёси, кийимлари, яшаш жойи, уловини камситиш ғийбат бўлади.
Қўл ҳаракати, кўз қисиш, ишора қилиш каби ҳоллар билан ҳам кишини мазаҳ қилиш мумкин эмас. Қуръони каримнинг “Ҳумаза” сураси 1-оятида Аллоҳ таоло бундай марҳамат қилади: “Ҳар бир обрў тўкувчи ва айбловчига “вайл” бўлсин”.
Абу Барза Асламийдан ривоят қилинади: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи вассалам: “Эй тили билан иймон келтириб, дилида иймон келтирмаганлар, мусулмонларни ғийбат қилманг ва уларнинг камчиликларини қидирманг. Кимки, уларнинг камчиликларини қидирса, Аллоҳ таоло ўзининг камчилигини қидиради. Аллоҳ кимнинг камчилигини қидирса, уни уйида шарманда қилади”, дедилар.
Ҳазрати Анас розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: Расуллуллоҳ соллаллоҳу алайҳи вассалам айтдилар: “Меърож кечаси баъзи инсонларнинг олдидан ўтдим, улар темир тирноқлари билан юзларини ва кўкракларини юлиб турганларини кўрдим. Жаброил алайҳиссалломдан уларнинг кимлигини сўраганимда, Жаброил: “Булар одамларнинг гўштини ейдиган, уларнинг иффат-номусларини тўкадиган одамлардир (яъни ғийбатчилардир)”, деди”.
Ғийбат қилган ё ғийбатга қулоқ солган киши гуноҳдан фориғ бўлиши учун Аллоҳ таолога чин дилдан тавба-истиғфор айтиб пушаймон бўлиши, қайта ғийбат қилмасликка аҳд қилиши зарур. Ғийбат қилган одамидан эса кечирим сўраб, унинг розилигини олиши, агар у оламдан ўтган бўлса, камбағал, етим-есирларга хайр-эҳсон улашиб, савобини унинг руҳониятига ҳадя қилиши керак.

ТИИ Модуль таълим тизими,

Тўрақўрғон туман “Исҳоқхон тўра”

жоме масжиди имом хатиби

Суфиев Жаъфархон

2023 йил 3 март куни “Кўкалдош” ўрта махсус ислом таълим муассасасида  Ўзбекистон мусулмонлари идораси раисининг Ёшлар ишлари бўйича ўринбосари Уйғун домла Ғафуров ҳамда Таълим ва илмий-тадқиқот бўлими мудири Салоҳиддин Шерхонов билим юртининг юқори курс талабалари билан очиқ мулоқот ўтказди.

Мулоқот жараёнида мутасаддилар юртимизда таълим соҳасига берилаётган эътибор ва ёшларнинг илм олиши учун кенг қулайликлар яратилаётганини  алоҳида таъкидладилар. Ёшларнинг ушбу имкониятлардан унумли фойдаланиш, ёшлик даврини ғанимат билиш ҳамда одоб-ахлоқ борасида барчага намуна бўлишга чақирдилар. Шунингдек, илм олиш йўлида муҳим тавсия ва тушунчаларни ҳам бериб ўтдилар. Мулоқот сўнгида талабалар ўзларининг қизиқтирган саволларига жавоб олдилар.

Бундан ташқари, идора вакиллари таълим муассасанинг ахборот-ресурс маркази фаолияти билан ҳам яқиндан танишди.

Ташриф давомида таълим муассасасининг фидойи устоз, ходимлари ва талабаларга Фахрий ёрлиқлар топширилди.

ЎМИ Таълим ва илмий-тадқиқот бўлими

Пайғамбар алайҳиссалом масжидининг жануби-ғарбий қисмида минораларнинг энг қадимийси мавжуд бўлиб, тарихчилар «Марвоний» минораси деб атайдиган бу иншоот “Бобус Салом” деб ҳам номланади. Чунки пастки қисми квадрат, юқориси конус шаклига эга минора 740 йилдан буён Салом дарвозаси ёнида қад растлаб турибди.

Дунёдаги энг қадимий минора тарихан қурилиш ва бузилиш, қайта қуриш, реконструкция қилиш ва таъмирлаш босқичларидан ўтган.

Боби Салом минораси халифа Умар ибн Абдулазиз раҳматуллоҳи алайҳ даврида қурилган, кейин халифа Валид ибн Абдулмалик даврида Масжиди Набавийнинг қолган учта бурчагига ҳам минора қурилиб, Боби Салом минораси бошқаларига нисбатан  катталаштирилди.

Мана шу жануби-ғарбий минора “Марвоний“ номини олди, чунки у Марвон ибн Ҳакам, яъни Бани Умайя хонадонига туташ эди. Умавийлар сулоласи ҳукмронлиги тугагач, уларнинг уйи бузиб ташланди. Шу билан бирга халифа Сулаймон ибн Абдулмалик минорани ҳам бузишни буюрди ва Пайғамбар алайҳиссалом масжидида учта, жануби-шарқий, шимоли-шарқий ва шимоли-ғарбий томонида миноралар қолди.

Салом минораси бир неча аср ўтгач, яна 706 ҳижрий, 1306 мелодий йилда Мамлук султони Носир Муҳаммад ибн Қалавун даврида қайта қурилди.

Масжиди Набавийга “Боби Салом” дарвозаси орқали киришда, ўнг томонда жойлашган кичик эшик мазкур минора эшигидир.

ТИИ Ҳадис ва ислом тарихи фанлари 

кафедраси катта ўқитувчиси

Пўлатхон Каттаев