Хайриҳоҳлик

Табиатга эҳтиром, боғ яратиш, кўчат экиш қон-қонимизга сингиб кетган, ота-боболаримиздан, момоларимиздан мерос қолган анъаналардан бири. Болалик чоғларимизданоқ, табиат онага қиёсланиб, уни асраб-авайлаш уқтирилади. Гар шўхлик қилиб бирор гул ёки ниҳолни синдириб қўйсак “қара, йиғлаяпти-ку, сендан хафа бўлади энди” деган онамизнинг танбеҳларини эшитганмиз.

Аллоҳ таоло бизга беҳисоб неъматлар берган. Қуръони каримда айтилганки: “Агар Аллоҳнинг неъматларини санасангиз, саноғига етолмайсиз” (Наҳл сураси, 18-оят). “У сизларни ердан пайдо қилди ва унга (ерга) сизни ободлиги учун қўйди” (Ҳуд сураси, 61-оят). Шукур қилувчи бандалар ўз неъматларини янада зиёда этиши муқаррар. Унинг ҳар бир қарич еридан самарали фойдаланиш, “Яшил шаҳар”ни барпо этишга кўмаклашиши лозим.

Айниқса, ҳозирги глобаллашув даврида табиат муҳофазасини теран англамоқ даркор. Теварак-атрофда рўй бераётган ўзгаришлар инсон ҳаётига ҳар жиҳатдан таъсир қилаётир. Маиший чиқиндиларнинг кўпайиши, ҳавонинг булғаниши сингари муаммолар ўткир хавфга айланяпти. Уларнинг оқибатларини кўряпмизу, олдини олиш масаласига келганда лоқайдлик, бепарволик, ҳафсаласизлик қилинаётганлар ҳам йўқ эмас.

Бугун давлат раҳбари раҳнамолигида дарахт экиш тадбирлари кенг кўламда олиб борилмоқда. “Долзарб 40 кунлик” тадбирлари доирасида йил якунига қадар 75 миллион дона кўчат экиш режалаштирилди. Юртимиздаги ҳар бир корхона, ташкилот, муассасаларда жараён қизғин. Хўш, сиз ҳам дарахт экдингизми?

Ҳар биримиз ҳаётимизни янада фаровон бўлиши йўлида амалга оширилаётган ишларнинг узвий қаноти сифатида атроф-муҳит мусаффолигига эришишни теран англамоғимиз шарт.

Ҳадису шарифларда айтиладики: “Қайси бир мусулмон бирор кўчат ёки экин экса, ундан қуш, инсон ёки ҳайвон еса, у учун садақа бўлади” (Имом Бухорий ва Имом Муслим ривояти).

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам ўз умматларига деҳқончилик, ҳусусан, кўчат экишга тарғиб қила туриб бундай деганлар: “Агар қиёмат бўлиб қолса ва биронтангизнинг қўлида хурмо дарахти бўлса, бас уни экиб олсин” (Имом Бухорий ва Имом Аҳмад ривояти).

Демаки, кўчат экиш савобли амаллардан. У киши дунёдан ўтиб, амал саҳифаси ёпилганидан сўнг ҳам ҳаққига муттасил савоб бориб туришига сабаб бўларкан. Шу боис ҳам ота-боболаримиз яхшидан боғ қолар деб бежиз айтишмаган.

Ғайрат БОЗОРОВ,
Қашқадарё вилоятидаги
“Оқработ ота” жоме масжиди имом-хатиби

Туркиянинг Истанбул шаҳрида бўлиб ўтган Ислом Ҳамкорлик ташкилотининг VIII Бутунҳажон ҳалол саммити ва “HALAL EXPO-2022” тадбирларида Ўзбекистон тадбиркорлари стенди ҳам ташкил этилди.

Халқаро анжуманнинг расмий нашри бўлган “Halal Business” журналида эса Бош вазир ўринбосари, Туризм ва маданий мерос вазири А. Абдуҳакимовнинг интервью шаклидаги таҳлилий материали турк ва инглиз тилларида 500 минг нусхада чоп этилди. Мақолада Ўзбекистоннинг айнан "Ҳалол туризм" соҳасида тутган ўрни ва салоҳияти ҳақида маълумот берилган.

Маълумот учун: “HALAL EXPO" 1997 йилдан буён ташкил этилаётган ислом давлатлари иқтисодиёт тармоқларининг энг йирик тадбирларидан бири.

2022 йилда жаҳон мусулмон аҳолиси 2 млрдга етди ва 2025 йилга келиб дунё аҳолисининг 27%и мусулмонлардан иборат бўлиши кутилмоқда. Экспертлар фикрича, жаҳон ҳалол бозори савдо айланмаси 7 триллион АҚШ доллардан яқин беш йилда 10 триллион долларга етади.

Манба

"Тинчлик, миллатлар ва динлараро бағрикенглик, Ватанни ардоқлаш, оилани муқаддас санаш каби ғояларни тарғиб қилувчи динимиз номига доғ тушурган ва бутун жаҳон халқлари нигоҳида ислом динини “терроризм дини”га айлантиришга хизмат қилаётган ва мусулмонларни ислом цивилизацияси ривожига қўшган тарихий хизматини йўққа чиқараёзган сохта салафийлик XXI асрда мусулмонлар бошига келган энг катта мусибат бўлди. Бу оқим кўплаб уламоларнинг жонига қасд қилиш, худкушлик, тинч аҳолини қириб ташлаш, вояга етмаган болаларни қўлига қурол бериш, олимларни қадрсизлантириш каби мусулмончиликка умуман тўғри келмайдиган сифатларга эгалиги билан мусулмонларни жаҳон ҳамжамияти олдида қадрсизланишига хизмат қилди.

Сохта салафийлар “тасаввуф – бу куфр”, “мазҳабга эргашиш — ширк”, “васила – ширк”, “Аллоҳ таоло осмонда” каби кўплаб фитнага сабаб бўлувчи мавзулар орқали ўсиб келаётган ёш авлоднинг ақлини заҳарлашга ҳаракат қилдилар ва озми-кўпми жамиятни пароканда қилиш, олимларни қадрсизлантириш ва ёшларни ўз йўлларига оғдириш каби жирканч мақсадларга эришишга интилдилар. Салафийларнинг “Аллоҳ таоло осмонда” деган ақидавий фитнаси мусулмонлар орасида тафриқаланишни келтириб чиқаришга сабаб бўлган мавзулардан биридир.

Рисолат даврига назар солинса, Расулуллоҳ алайҳис-салом, у кишидан сўнг саҳобаи киромлар мусулмонларга: “Аллоҳ таоло юқорида” деб эътиқод қилинглар” деб буюрмаганликлари кўзга ташланади. Чунки, у пайтда мусулмонлар орасида “Аллоҳ таоло осмондами, ердами?” деган савол ёки қарашга ўрин йўқ эди. Чунки улар Аллоҳ таолони Қуръон ва ҳадис асосида содда ва асосли тарзда танир эдилар ҳамда эътиқоддан чалғитувчи ақидавий масалалардан ўзларини олиб қочар эдилар. Шунинг учун ҳам Ҳасан Басрий раҳматуллоҳи алайҳ тавҳид илмида илмий суҳбат қилмочи бўлсалар, салоҳиятсиз инсонларни суҳбатдан четлатар эдилар.

Имом Аҳмад раҳматуллоҳи алайҳ айтади: “Аллоҳ таоло Ўзини ўзи ёки Расулуллоҳ васф этган нарса билан сифатланади. Бунда Қуръон ёки ҳадисга қўшимча қилмаймиз. Аллоҳ у ила васф этилган нарса шаксиз ҳақ деб биламиз. Шу билан бир қаторда ” (Унга ўхшаш бирор нарса йўқ) деб эътиқод қиламиз. Унинг сифатлари ва феълларини ўхшаши йўқ. Нуқсон ва яратилганликни англатувчи барча нарсадан Аллоҳ азза ва жалла покдир.”.
Имом Шофеъий Имом Моликдан нақл қилган ривоятда, “Расулуллоҳ умматга истинжо ўргатиб, тавҳидни таълим бермасликлари мумкин эмас. У зот ҳадисда: “Ла илаҳа иллаллоҳ” дейиш билан киши мусулмон бўлади деб айтганлар. Лекин бирор ҳадисда Аллоҳ таолога юқори томонни, яъни осмонни нисбатини бериш тавҳидга алоқадор, деб айтилмаган” дейдилар.

Имом Шофеъий: “Ақлли кишига Аллоҳ таолони бирор нарсага ўхшатиш ҳаром ва бу мавзуда чуқур кетиш ҳам” деганлар. Саҳоба ва тобеъинларнинг ҳаётига назар солинса, ақида масаласида улар жуда ҳассос бўлганликлари кўзга ташланади, яъни бу мавзуда улар ўзаро баҳс қилмаганлар. Ақида баҳсига оми халқни жалб қилмаганлар ва минбарларда нозик ақидавий масалаларни мавзу сифатида гапирмаганлар. Сохта салафийлар эса, мусулмонлар орасида мазҳабсизликни сингдириш мақсадида ўз издошларига биринчи кунданоқ “Аллоҳ таоло осмонда”, “васила ҳаром”, “Аллоҳ таолонинг қўли, юзи мавжуд” каби ақидавий масалаларни тизимли баён қилиб келадилар. Ҳолбуки, бу чин салафларнинг йўлига зиддир. Сохта салафийларнинг “Аллоҳ таоло осмонда” деган эътиқодий қарашлари ҳақида сўз юритишдан олдин, аҳли сунна вал жамоанинг эътиқодини баён қилиш ва мусулмонлар эътирофига сазовар бўлган салафи солиҳларнинг мавзу бўйича қарашларини келтириб ўтиш ўринлидир. Зеро, биринчи сингдирилган фикр, у қандай бўлишидан қатъий назар ўқувчи онгига албатта у ёки бу жиҳатдан таъсир қилади. Аллох таоло юртимизни энг кучли ва билимли булган эртамиз келажакларини узинг асрагин.

Мингбулоқ тумани “Мулла Абдурахмон” жоме
Масжиди имом хатиби: Шерзодбек Ахмедов.

Қадрли ватандошлар!

Бугунги кунда мамлакатимизда инсон қадри, унинг ҳуқуқ ва манфаатларини таъминлаш давлат сиёсатининг устувор йўналиши этиб белгиланган. Бу жараёнда барча фуқароларимиз каби ногиронлиги бўлган юртдошларимизга эътибор ва амалий ғамхўрлик кўрсатиш, уларни ҳар томонлама қўллаб-қувватлашга алоҳида аҳамият қаратилмоқда.

Бу борада чуқур инсонпарварлик ғоялари билан йўғрилган саъй-ҳаракатларимиз 3 декабрь – Халқаро ногиронлар кунидан кўзланган мақсад ва вазифаларга уйғун ва ҳамоҳанг эканини таъкидлаш лозим.

Дунё мамлакатлари қатори юртимизда ҳам кенг нишонланаётган мазкур сана муносабати билан мамлакатимиздаги 1 миллионга яқин ногиронлиги бўлган юртдошларимизга ўзимнинг самимий ҳурмат-эҳтиромим ва эзгу тилакларимни изҳор этаман.

Маълумки, Ўзбекистонда ногиронлиги бўлган шахсларга жамият ва давлат томонидан кўмак ва ёрдам бериш, уларни ижтимоий- сиёсий ҳаётга фаол жалб этишга қаратилган кенг кўламли чора-тадбирлар амалга оширилмоқда. Ҳозирги вақтда ушбу тоифага мансуб фуқароларни қўллаб-қувватлашга ихтисослашган бир қатор тузилмалар, хусусан, Ўзбекистон ногиронлар жамияти, Ногиронлар ассоциацияси, Кўзи ожизлар жамияти, Карлар жамияти самарали фаолият кўрсатмоқда.

Энг муҳими, тақдир тақозоси билан ногирон бўлиб қолган биронта ҳам юртдошимиз халқимизнинг, давлат идораларининг меҳру эътиборидан четда қолмасдан, ўзининг меҳнати ва қобилияти билан нафақат ҳаётда ўз ўрнини эгаллаб келмоқда, балки азму матонати, сабр-бардоши ва шукроналик фазилатлари билан кўпчиликка ибрат бўлмоқда.

Биз сизларнинг бундай олижаноб интилишларингизни юксак қадрлаймиз ва ижтимоий-иқтисодий ҳаётимиздаги фаол иштирокингиз учун барчангизга чуқур миннатдорлик билдирамиз.

Азиз дўстлар!

Жамиятимизнинг ажралмас бир қисми бўлган ногиронлиги бор фуқароларнинг ҳуқуқ ва манфаатларини таъминлаш, меҳнат ва турмуш шароитларини яхшилаш мақсадида кейинги йилларда мамлакатимизда бир қатор қонунлар ҳамда 25 дан ортиқ бошқа меъёрий-ҳуқуқий ҳужжатлар қабул қилиниб, мустаҳкам қонуний база яратилди. Бу эса мазкур тоифа вакилларига тиббий-ижтимоий хизматлар кўрсатиш, уларнинг билим олиши, меҳнат қилиши, малакали тиббий хизматлардан фойдаланиши, ўз истеъдод ва салоҳиятини рўёбга чиқариши, мухтасар айтганда, ўзларини жамиятимизнинг тўлақонли аъзоси деб ҳис этишлари учун янада қулай шароитлар яратиш имконини бермоқда.

Бугун, бутун халқимизга мурожаат қилиб, сиз, азиз ватандошларимни  бу йўналишда бошлаган хайрли ишларимизни фаол давом эттиришга чақираман. Шу мақсадда, биз барча фуқаролар, жумладан, ногиронлиги бўлган шахслар учун бир хил имкониятлар амал қиладиган инклюзив жамиятни барпо этиш бўйича комплекс чора-тадбирларни амалга оширамиз. Шу асосда ногиронликни белгилашнинг аллақачон эскирган тиббий моделидан умумэътироф этилган ижтимоий моделига босқичма-босқич ўтишни ўз олдимизга муҳим вазифа қилиб қўйганмиз.

Бундан буён бино ва иншоотларни қуриш, реконструкция қилиш, жамоат транспорти, ахборот ва алоқа воситаларини ишлаб чиқаришда ногиронлиги бўлган шахсларнинг улардан ҳеч бир монеликсиз фойдалана олишига бирламчи аҳамият қаратилади.

Ногиронлиги бор шахсларни реабилитация қилиш ва протезлаш марказларидаги қамров ҳажмини 2 баробар ошириш, ҳудудларда фаолият кўрсатаётган 10 га яқин шундай марказларни кенгайтириб, замонавий тиббий ва реабилитация ускуналари билан жиҳозлаш ишлари амалга оширилади.

Ишонтириб айтаманки, сизлар ўзларингизни ёлғиз ҳис этмаслигингиз, зарур билим ва касб-ҳунарларни эгаллаб, барча соҳа ва тармоқларда фаол иштирок этишингиз, жисмоний тарбия ва спорт билан шуғулланишингиз, маданий эҳтиёжларингизни таъминлашингиз учун бор куч ва имкониятларни сафарбар этамиз.

Фурсатдан фойдаланиб, барчангизга сиҳат-саломатлик, тинчлик-хотиржамлик, оилавий бахт-саодат ва омад тилаб қоламан.

Чуқур ҳурмат билан,

Шавкат Мирзиёев,

Ўзбекистон Республикаси Президенти

Шу йилнинг 2 декабрь куни Нукус шаҳридаги Муҳаммад ибн Аҳмад ал-Беруний ўрта махсус ислом билим юртида 1 декабрь – «Қорақалпоқ тилига давлат тили мақоми берилган кун» муносабати билан ўтказилган «Иншолар танлови» мусобақасининг тақдирлаш маросими бўлиб ўтди. Тадбирда ўрта махсус ислом билим юрти ёшлар билан ишлаш, маънавият ва маърифат бўлими бошлиғи Адилбай Ережепов, Ажинияз номидаги Нукус давлат педагогика институтининг Қорақалпоқ адабиёти кафедраси доценти, филология фанлари бўйича фалсафа доктори Қабил Мамбетов ва билим юрти талабалари иштирок этди.
Тадбирни Муҳаммад ал-Беруний ўрта махсус ислом билим юрти ёшлар билан ишлаш, маънавият ва маърифат бўлими бошлиғи Адилбай Ережепов очиб берди.
Кейин сўзга Қабил Мамбетов чиқиб тилимизга кириб келаётган янги сўзларнинг аҳамияти ҳақида кенг тушунча бериб ўтди.
Шундан сўнг иншолар танловида иштирок этган ва ғолиб бўлган талабалар тақдирланди.
Танловда фахрли биринчи ўринни 1-курс талабаси Аллаяр Байимбетов, иккинчи ўринни 2-курс талабаси Бекбаулиев Ҳамидуллоҳ, учинчи ўринни 1-курс талабаси Балтабаев Ўразбек эгаллади. Танлов ғолибларига ва иштирокчиларига совғалар топширилди.

Билим юрти матбуот хизмати