ЎМИ матбуот хизмати

Туркиянинг Анқара университети Илоҳиёт факультети профессори Сўнмез Кутлу «Дунё» АА мухбирига Ўзбекистонда диний соҳада амалга оширилаётган ислоҳотлар бўйича ўз муносабатини билдирди.

- Ўзбекистон тарихда бўлгани каби бугунги кунда ҳам тамаддун маркази ҳисобланади, - деди у. - Юртингиз тарихда Мовароуннаҳр ва Туркистон номлари билан машҳур бўлган. Бу заминдан неча неча олиму уламолар етишиб чиқди. Улар қолдирган маънавий мерос жаҳон тамаддунига хизмат қилмоқда. Ўтмишда ушбу минтақага саёҳат қилган тарихчилар Самарқанд, Бухоро, Фарғона, Хива каби шаҳарларнинг маҳобатини эътироф этиб, бу масканларни «исломнинг қуббаси» дея таърифлаган.

Сўнгги йилларда Ўзбекистон ушбу заминдаги муаззам илм марказларини қайтадан жонлантириш учун муҳим чора-тадбирларни кўрмоқда. Хусусан, сўнгги беш йилда Президент Шавкат Мирзиёев ташаббуси билан Имом Бухорий ва Имом Мотуридий халқаро илмий-тадқиқот марказлари фаолияти йўлга қўйилди. Айни пайтда ушбу марказларда ўзбек олимлари диний-маърифий соҳадаги изчил тадқиқотлар олиб бормоқда. Ишонаманки, бу каби илм марказларининг амалий муваффақияти натижасида Ўзбекистон яна илм-фан марказига айланади – Учинчи Ренессанс барпо этилади. Ушбу саъй-ҳаракатлар натижасида юртингиздан яна мотуридийлар, насафийлар, самарқандийлар ва бухорийлар етишиб чиқишига ишончим комил.

Ўзбекистонда диний-маърифий йўналишда амалга оширилаётган ўзгаришлар бутун мусулмон дунёсида тинчлик ва осойишталикни мустаҳкамлашга хизмат қилади. Айниқса, Ўзбекистон ва Туркия олимлари ўртасида яқин алоқалар ўрнатилаётганини алоҳида таъкидламоқчиман. Мен ушбу соҳада амалга оширилаётган хайрли ишлар учун Ўзбекистон раҳбариятига чуқур миннатдорлик билдирмоқчиман.

Фурсатдан фойдаланиб, Рамазон ҳайити муносабати билан бутун Ўзбекистон халқини чин қалбдан табриклайман.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

Аллоҳ таоло Қуръони Карим Бақара сурасида бундай марҳамат қилади:

«Иймон келтириб яхши амаллар қилган зотларга хушхабар берингки, улар учун остларидан дарёлар оқиб турувчи боғлар бор. Қачон ўша боғларнинг бирор мевасидан баҳраманд бўлсалар, "илгари тотиб кўрган нарсамиз-ку", дейиша-ди. Зеро, уларга сурати бир-бирига ўхшаш мевалар берила-ди. Ва улар учун жаннатда покиза жуфтлар бордир. У зотлар жаннатда абадий қолажаклар» (25-оят).

Ҳаким Термизий «Наводирул усул»да келтиради:

Абу Масъуд Ғифорий айтди: «Аллоҳ таоло: «Чодирларда асралган ҳурлар», дея сифатлагани яхлит дурдан ўйиб ишланган чодирлардаги ҳурлардир. Улардан ҳар бирининг етмиш хил зийнати бор, у зийнатларнинг биридаги ранг бошқасида такрорланмайди. Уларга етмиш хил ҳид берилади, бир ҳид бошқасида такрорланмайди. Уларда ҳар бир аёл учун дур ва ёқутдан ўйилган етмишта сўри бўлади. Ҳар бир сўрида етмишта тўшак, ҳар бир тўшакда болишлар бор. Ҳар бир аёлга етмиш минг қиз ва бола хизмат қилади, уларнинг қўлида турли хил таомлар солинган олтин ликопчалар бор. Таомларнинг лаззати ҳам бир-бириникидан ўзгача. Унинг жуфтига ҳам шунинг мисли берилади. Қизил ёқутдан бўлган сўри устида ёқутдан ишлов берилган иккита билакузук бор. Бу неъматлар Рамазон ойида тутилган рўзанинг ҳар бир куни учундир».

islom.uz

Ўзбекистон мусулмонлари идораси ҳамда Қашқадарё вилояти вакиллиги жамоаси вакиллик мутахассиси Рустам домла Қиличевнинг вафоти муносабати билан чуқур таъзия изҳор этади.

Ҳақ таоло марҳумнинг фарзанду аржумандлари ва барча яқинларига гўзал сабр берсин.

Яратган охиратларини обод қилсин!

«Иннаа лиллааҳи ва иннаа илайҳи рожиъуун!»

Жаноза: Бугун (11.05.2021 й.) Қарши шаҳар "Наво" жоме масжидида ПЕШИНда ўқилади.

Навбатдаги суҳбат Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво бўлими мудири ўринбосари Саййиджамол Масайитов билан уюштирилди.

Рамазон рўзасини тутмаслик ҳукми қандай?

Маълумки, Рамазон ойи рўзаси Ислом рукнларидан бўлиб, уни узрсиз тарк қилиш мумкин эмас. Уламоларимиз бундай кимсаларни жуда катта гуноҳ эгаси ҳисоблаганлар. Чунки пайғамбаримиз Расулуллоҳ саллоллоҳу алайҳи васаллам бу ҳақида мана бундай деганлар: «Кимки узрсиз ва касал бўлмасдан Рамазондан бир кунни рўза тутмай ўтказса, умр бўйи рўза тутиб қазосини етказа олмайди».

Лекин бундан улар ўша кунларни рўзасини тутиб беришмайди деган хулоса қилинмайди. Балки, хатоларини англаб етишлари билан астойдил тавба қилиб, қолдирилган рўзаларни тутиб берсалар зиммаларидан соқит бўлади, иншааллоҳ.

Агар бундай узрсиз тутмайдиганлар рўза фарзлигини инкор қиладиган бўлса, Аллоҳ асрасин, фарзлиги қатъий бўлган амалларни инкор қилган бўлиб, куфр ҳисобланади. Аллоҳ бундай бўлиб қолишдан барчаларимизга паноҳ берсин!

Бордию тарк қилувчи узрли бўлса, яъни касаллик, мусофирлик, ҳомиладорлик, эмизикли фарзанди борлиги ва бошқа сабабларга кўра бўлса, у ҳолда бундайларга шариатимизда кенглик берилган. Улар қачон имкон бўлганда, тута олмаган кунлари миқдорича кунни тутиб берадилар ва масъулиятдан фориғ бўладилар.

Бундайларга кетма-кет тутишлик ёки Рамазондан кейин тезлик билан бошлашлик деган шартлар қўйилмайди. Шунинг учун мусулмон ака-ука ва опа-сингилларимизга ойни ғанимат билиб, ўз вақтида адо этиб, Аллоҳнинг розилигини топиб қолишга тавсия қилиб қоламиз. Валлоҳу аълам.

Рамазон ойида ҳам шайтон йўлига кириб турли гуноҳларга ботиб юрганларни учратиб қолинади. Ҳатто улар бошқаларни ҳам ўзлари томонга оғдиришга ҳаракат қилаётганини кўриб ёки эшитиб қоласан. Демак, шайтонлар ичида кишанланмайдиганлари ҳам бўладими?

Дарҳақиқат, ишончли ҳадислардан бирида Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам бундай деб марҳамат қилдилар: «Рамазон ойи кирганда, осмон эшиклари очилади, жаҳаннам эшиклари ёпилади ва шайтонлар занжирланади».

Ушбу ҳадисларнинг зоҳирий маъноларига кўра мазкур ойда шайтонлар кишанланиб, инсонларга иғво қила олмасликлари ва инсонлар ҳам ўз навбатида фақат итоатда юришлари керак эди. Бироқ воқеликда рўй бераётган айрим ҳодисалар буни инкор этаётгандек кўринади.

Аммо биз шуни унутмаслигимиз керакки, бу мавзуда ҳадислар бундан кўпроқ ва улар билан танишмасдан туриб, бу борада фикр билдирилса, тўғри бўлмайди. Бу борадаги бошқа бир ҳадисда эса бундай дейилади: «У ойда само эшиклари очилади, жаҳаннам эшиклари ёпилади ва у ойда исёнкор шайтонлар боғлаб ташланади».

Бу ҳадисда аҳамият берилса, шайтонларнинг ҳаммаси эмас, фақат исёнкорлари боғланиши айтиляпти. Айнан мана шу қўшимча билан келган ҳадислар яна бир қатор ровийлар томонидан келтирилганини ҳадис тўпламларида учратишимиз мумкин. Шунинг учун бу борада ислом уламолари келтирган хулосаларни ўрганишимиз тўғри бўлади.

Улар мазкур ҳадисларнинг маъноларини мана бундай мувофиқлаштирганлар:

1. Шайтонларнинг барчаси кишанланмайди;
2. Жин шайтонлар кишанланади, лекин одам шайтонлари бўш бўлади;
3. Шайтонларнинг иғволари боғланмайди.

Шунинг учун ҳадисларни воқеликка тўғри келмас экан , деган ҳукм беришга шошмаслик керак. Балки, бизнинг бу борадаги илмларимиз камлигидан шундай туюлиши мумкин. Шунинг учун бундай хулосага боришдан аввал илм аҳлларига мурожаат қилиниши мақсадга мувофиқ бўлур эди. Валлоҳу аълам.