Муборак динимизнинг таълимотлари яна бир муҳим тарбияни ота-онанинг вазифаларидан қилиб белгилаган. Бу юксак масъулият фарзандларни инсон хулқини ихтиёрсиз бузадиган, жинсий мойиллик ва рағбат уй­ғотадиган ҳар бир нарса ва ҳолатлардан сақлашдир. Бу жараён бола тўққиз ёшдан то вояга етгунгача бўлган муддатни ўз ичига олади.

Таълим-тарбия олимлари фикрича, бу инсон ҳаётидаги энг муҳим босқич. Агар ота-она фарзанднинг бу борадаги тарбиясини ўз вақтида тўғри йўлга қўйса ва ножўя хатти-ҳаракатларнинг олдини олса, бу катта ютуқ. Чунки соғлом жамият тараққиёти ва равнақи учун фазилатли, одобли, юксак маънавиятли ва тарбияли фарзанд вояга етади.

Шу боис динимиз ҳар бир ота-она ва мураббийга фарзандларнинг жинсий қизиқишлари эрта уйғо­нишидан эҳтиёт чораларини кўришга буюради.

Аллоҳ таоло бундай дейди: “…аёлларнинг авратларидан хабардор бўлмаган гўдаклардан бошқа кишиларга кўрсатмасинлар!..” (Нур сураси, 31-оят).

Имом ибн Касир Нур сурасининг ушбу оятини бундай тафсир қилади: “Гўдак аёлларнинг турли ҳолатларини билмайди. Уларнинг авратларини, нозик овозларини, ноз­ланиб юришларини фаҳмламайди. Агар бола ёш бў­либ, буларни тушунмаса, унда аёллар ҳузурига киришида зарар йўқ”.

Бу оят тафсиридан хулоса шу: агар бола аёлларнинг ҳолатларини ва авратларини фаҳмламайдиган даражада жуда ёш бўлса, уларнинг ёнларида ўтириши ва ҳузур­ларига кириб-чиқиб юришида зарар бўлмайди. Аммо фарзанд тўққиз ёшдан ошган бўлса, бундай ҳо­лат­ларга мутлақо йўл қўйилмайди. Чунки бола бу ёшда ҳар бир кўринишни онгли равишда идрок қилади. Ушбу чегара ёшидан сўнг ҳам унга бу борада изн сўраш одоби буюрилмаса, баъзи ноқулай ва таъсирчан манзаралар гувоҳи бўлади. Натижада бола ғалати бир ҳолга тушиб, ахлоқи бузилиши ҳам мумкин. Бу эса, табиий, болада жинсий мойиллик жуда эрта уйғонишига олиб келади. Ҳаёт тажрибалари кўрсатишича, бундай ҳолга тушиб қол­ган фарзанднинг бутун фикри-зикри беихтиёр шундай ўй-хаёллар атрофида бўлади. Бунинг оқибатида илмга бўлган иштиёқи кескин пасайиб, ўзи бажарадиган кун­далик ишларига бепарво бўлади.

Фарзандининг бу каби ғалати, ажабтовур ҳолатини кеч бўлса-да сезиб, вазиятни англаган ота- она учун энди унинг тарбия жараёни бироз оғир кечади. Муҳим паллада эътиборсизлик қилган ота-она энди бу иллатни юқтириб олган фарзандининг тарбиясига жуда жиддий эътибор бериши талаб этилади. Акс ҳолда, нечоғли оғир бўлса-да, айтиб ўтиш керак, шармандали ҳолат рўй бериши мумкин. Афсус, ўғил-қизлар ўртасидаги аянч­ли ва шармсиз воқеаларнинг барҳам топмаётгани фарзандлар тарбиясига етарлича эътибор берилмаётгани оқибатидир.

Баъзи кишилар: “Биз болага ушбу тарбияни бермасак-да, қинғир ишларга қўл ураётгани йўқ”, деб фикр билди­риши мумкин. Тўғри, бундай салбий ишларни амалга оширмаса, нур устига нур. Аммо бу ҳол “Ушбу тарбия билан шуғулланмаса ҳам бўлади”, деган фикрни илгари сурмайди. Чунки фарзанд вояга етиб, маълум ёшга киргач, бирон олийгоҳга кириб ўқиш ёки иш туфайли ота- она назоратидан бироз бўлса-да узоқлашади. Ана шу маҳалда, ёшлигида бу тарбиядан мосуво бўлиб ўсган, боз устига ота-она назоратисиз қолган фарзандда ушбу иллат бўй чўзиб қолиши, шунда у турли хил бузуқликлар таъсирига тушиб, ҳаёсиз ишлар қилиши мумкин.

Фарзандининг қилаётган ҳар бир ишидан батафсил хабардор бўлиб турибман, деб қайси бир ота-она кафолат бера олади? Ёки фарзанд улғайгач, унинг учун хоҳ яхши, хоҳ ёмон эшиклар барчаси очиқми? Ёхуд ота-она вазифаси шулар билан ниҳоясига етдими? Йўқ, асло. Ваҳоланки, айни палла, ўзларидан андоза олган фарзандни жамият учун қай даражада тўғри тарбиялаб, тайёрлаб берганини кўрадиган пайт бўлади. Халқимизда нақл бор: “Яхши бўл­са ейди ошини, ёмон бўлса ейди бошини”. Яхшилигидан раҳмат, ёмонлигидан лаънат ҳам бевосита ота-онага келади. Шу боис ота-она ҳаёт экан, фарзандлар доим назоратга, панду насиҳатга муҳтожлигини унутмасинлар. Шунинг учун муҳтарам мураббий ва ота-оналар тарбиянинг ҳар бир жабҳасида оқсамасдан шижоат кўрсатишлари қатъий талаб этилади.

Ҳадиси шариф:

Имом Бухорий ривоят қилади: “Пайғамбаримиз (сол­лаллоҳу алайҳи ва саллам) Фазл ибн Аббосни қурбонлик куни уловларининг орқасига ўтирғизиб олдилар. Фазл балоғат ёшига етиб қолган эди. Пайғамбар (соллаллоҳу алайҳи ва саллам)дан шаръий масала сўрагани Хасъам қабиласидан келган бир аёлга Фазл тикила бошлади. Шунда Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) Фазлнинг иягидан ушлаб, юзини бошқа томонга бурдилар”.

Имом Термизий ривоятида:

Ибн Аббос Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва сал­лам)га: “Нега амакингиз ўғлининг юзини бурдингиз?” – деди. Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): “Мен ёш йигит ва қизни кўрдим, улар фитнадан омон бўлишига ишонмадим”, дедилар.

Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) ҳатто 10–12 ёшли бола бўлган Фазлни бегона аёлга қарашдан қайтариб, юзини бурдилар. Бундан Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) балоғат ёшига яқинлашаётган болаларнинг одоби яхши бўлиши ва фит­на гирдобига тушиб қолиш­ларидан сақлашга катта аҳамият берганларини билиш мумкин. Бу билан: “Улар фитнадан омон бўлишига ишонмадим”, дея қиёматга қадар давом этадиган барча умматларига жинсий мойиллик эрта уйғонишининг олдини олиш ниҳоятда муҳим тарбия эканидан сабоқ бердилар. Буни эса Набий (алайҳиссалом)нинг фарзандларни тўғри тарбиялашда олтин ўгитлари деб қабул қилишимиз, ҳаётимизда қўллашимиз зарур.

Бу тарбияни сингдириб боришда шарафли бурч соҳиблари ота-она қуйидаги икки масъулиятли назоратни сидқидил билан амалга оширишлари лозим. Биринчиси, оиладаги ички назорат, иккинчиси, атроф-муҳитнинг салбий таъсиридан ҳимоя қилиш.

Усмонхон АЛИМОВнинг

“Ёшлар келажагимиз” китобидан

Олис бир қишлоққа табиблар бориб, шу ерлик аҳолини тиббий кўрикдан ўтказмоқчи бўлишибди.

Табиблар шикоят билан келган беморларга бирма-бир ташхис қўйиб, муолажа қилишибди. Аммо, шунча беморлар орасида бирортаси ҳам қалб касаллигидан шикоят қилмабди. Илгари бундай ҳолатга дуч келмаган табиблар бунинг сабабини ахтара бошлашибди. Қишлоқнинг ҳавоси ва сувида ёки яна қандайдир шифобахш жиҳатлари бордир, дея гумон қилишибди. Аммо бирорта ҳам тахминлари тўғри чиқмабди. Ниҳоят, бунинг сирини қишлоқ аҳлидан сўрашса, кексалари шундай дейишган экан:

«Биз ғийбат, ҳасад, кўролмаслик, кек ва адоват каби иллатлардан ҳазар қиламиз. Бирор кимсага нисбатан бундай муносабатда бўлмаймиз. Аксинча, ўзаро ҳурмат ва иззатда яшаймиз. Ана шунинг учун ҳам бирортамизнинг қалб касаллигидан шикоятимиз йўқ».

© «Инсоннома» китобидан олинди.

Аввал хабар берганимиздек, Ўзбекистон делегацияси ишчи ташриф билан Миср Араб Республикасида бўлиб турибди. Жорий йилнинг 3 июль куни Ўзбекистон делегация аъзолари ва Ал-Азҳар университети ректори, доктор Муҳаммад Меҳрсовий ўртасида учрашув бўлиб ўтди.

Учрашувда томонлар ўртасида маданий ва илмий ҳамда таълим соҳасида ҳамкорликни янада кенгайтириш масалалари муҳокама қилинди.

Ал-Азҳар университети ректори, доктор Муҳаммад Меҳрсовий бир неча ой олдин Ўзбекистонга Ал-Азҳар шайхи Аҳмад Тоййиб билан ташриф буюргани, сафар давомида бир қатор ҳукумат раҳбарлари ва олимлар билан учрашиш шарафига муяссар бўлгани ҳамда бу учрашувлар унда катта таассурот қолдирганини таъкидлади.

Ўз навбатида, Ўзбекистон делегацияси Ал-Азҳар университетининг дунёда ўрни ва нуфузи юқори экани, томонлар ўртасида йўлга қўйиладиган ўзаро манфаатли ҳамкорликдан мамнун эканлигини билдирди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Аввал хабар берганимиздек, Ўзбекистон делегацияси ишчи ташриф билан Миср Араб Республикасида бўлиб турибди. Делегация шу кунга қадар “Ал-Азҳар” мажмуаси раҳбарияти ва бир нечта илмий-тадқиқот марказларининг фаолияти билан яқиндан танишди. Томонлар ўртасида ўзаро ҳамкорликни йўлга қўйиш ва мустаҳкамлаш борасида қатор келишувларга эришилди. Ўзбекистон делегациясининг мазкур сафари Миср ОАВ ва интернет нашрларида кенг ёритилмоқда.

Жумладан, Мисрдаги http://www.rosaelyoussef.com/news/details/462945 веб-сайтида “М.Комилов: Яқин Шарқдаги қуролли можаролар содир бўлган жойдан 156 ўзбек қайтарилди” сарлавҳаси остида мақола эълон қилинди.
Ушбу мақолада Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг Бирлашган Миллатлар Ташкилоти Бош Ассамблеясининг 72-сессиясида қилган нутқида “Маърифат ва диний бағрикенглик” резолюциясини қабул қилиш бўйича берган таклифи ва мазкур муҳим ҳужжатнинг қабул қилиниши ва унинг аҳамияти ҳақида сўз боради.

Шунингдек, мақолада “Жаҳолатга қарши маърифат” шиори асосида терроризм ва экстремизмга қарши кураш, оқибатларга қарши эмас, балки сабабларни барвақт аниқлаш ва уларнинг олдини олиш зарурлиги ҳамда Ўзбекистон Республикаси Президентининг Бирлашган Миллатлар Ташкилоти Бош Ассамблеясининг 72 сессиясидаги нутқида келтирилган қуйидаги сўзлар зикр қилинади: “Биз муқаддас динимизни азалий қадриятларимиз мужассамининг ифодаси сифатида беҳад қадрлаймиз. Биз муқаддас динимизни зўравонлик ва қон тўкиш билан бир қаторга қўядиганларни қатъий қоралаймиз ва улар билан ҳеч қачон муроса қила олмаймиз. Ислом дини бизни эзгулик ва тинчликка, асл инсоний фазилатларни асраб-авайлашга даъват этади”.

Мақолада Дин ишлари бўйича қўмита раисининг биринчи ўринбосари М.Комиловнинг Ўзбекистонда амалга оширилаётган улкан ислоҳотлар ҳақидаги қуйидаги сўзлари келтирилади.

– Бугун Ўзбекистонда амалга оширилаётган кенг кўламли ислоҳотлар нафақат юртдошларимиз, балки жаҳон ҳамжамиятининг эътирофига сазовор бўлмоқда. Ижобий ўзгаришларни мамлакатдаги ҳар бир инсон ҳис қилмоқда, Президентимизнинг олиб бораётган эзгу ташаббусларига хайрихоҳлик билдирмоқда. Жорий йил Рамазон ойида юртимизда учта йирик масжид-мажмуа очилди. Шулардан иккитаси Тошкент шаҳрида, биттаси эса Термизда.

– Республикамиз мустақиллигининг дастлабки йилларида саноқли масжидларда таровеҳ намозларида Қуръони карим хатм қилинар эди. Қорилар етишмагани сабабли, бошқа мусулмон давлатлардан қориларни жалб этардик. Бугунга келиб, хусусан, ушбу Рамазон ойида хатми Қуръон қилиб бериш учун Россия, Малайзия ва АҚШ каби давлатларга ўнлаб қориларимизни юбордик. Юртимиздаги мусулмонлар 2056 масжидда таровеҳ намозини, 2030 та жомеда эса Қуръоннинг тўлиқ хатмини эшитдилар. Қувонарлиси, Қуръони каримни таровеҳ намозида хатм қилиб берган қорилар юртимиздаги ислом билим юртларининг талабалари ва битирувчилари ҳисобланади. Сўнгги йилларда иккита ислом олий ўқув юрти ташкил этилди. Бу каби мисолларни узоқ вақт давом эттириш мумкин. Яқинда, АҚШга расмий ташриф билан бордик. Ушбу ислоҳотлар ва ижобий ўзгаришлар ҳақида гапирсак, у ердаги турли ташкилотларнинг ходимлари лол қолишди, дейди М.Комилов.

Мақолада Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёев кўрсатмаси асосида 30 май куни “меҳр” инсонпарварлик операцияси доирасида Яқин Шарқнинг низоли ҳудудларидан ўзбекистонлик 156 нафар фуқаро юртимизга қайтарилгани, бу инсонпарварликнинг олий кўриниши экани алоҳида қайд этилади.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

5 июль куни Фарғона вилоятида меҳнат қилаётган имом-хатибларнинг йиғилиши бўлиб ўтди. Йиғилишда ташкилий масала кўрилди. Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг Фарғона вилоятидаги вакили, вилоят бош имом-хатиби Салим Қодиров ўз ихтиёрига биноан эгаллаб турган лавозимидан озод этилди.
Фарғона вилояти Марғилон шаҳар бош имом-хатиби ва “Хонақоҳ” жоме масжиди имом-хатиби Убайдуллоҳ домла Абдуллаев Фарғона вилояти бош имом-хатиби вазифасини бажарувчи этиб тайинланди.
Убайдуллоҳ домла Абдуллаевга ушбу масъулиятли вазифада Аллоҳ таолодан улкан муваффақиятлар тилаб қоламиз.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Масжидлар бўлими