Қуръонга эҳтиром кўрсатиш нима дегани?

Шак-шубҳасиз Қуръони Каримга кўрсатиладиган ҳақиқий эҳтиром уни кўп тиловат қилиш, уни пухта ёд олиш, оятларида келган аҳкомларига амал қилиш, саҳифаларида жо қилинган амрларига бўйсуниш, қайтариқларидан четланиш, чегараларида тўхташ, одоблари ила одобланиш, бирор нарсани қабул қилиш ёки рад қилишда, амал қилиш ёки тарк қилишда, яхши кўриш ёки ёқтирмасликда уни меъзон қилиб олиш, ҳамда Қуръонни илмда, адабда, ақийдада, амалда тутиладиган йўл, сайри сулукда эса ғоя қилиб олиш билан бўлади.

Қуръони Каримни Муҳаммад ибн Абдуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга нозил бўлишдан мақсад одамларни ҳаққа ҳидоят қилиш ва уларни зулматлардан нурга олиб чиқиш экани шубҳасиздир. Аллоҳ таоло шундай деган: «Батаҳқиқ, сизларга Аллоҳдан нур ва очиқ-ойдин Китоб келди. Аллоҳ Ўзининг розилигини истаганларни у билан салом йўлларига бошлар ва уларни Ўз изни ила зулматлардан нурга чиқарур. Ҳамда сироти мустақимга ҳидоят қилур» (Моида сураси, 15-16-оятлар).

Қуръонга эҳтиром кўрсатишнинг кўринишлари

Қуръонга бўлган ҳақиқий эҳтиром билан бир қаторда уни улуғлаш, ҳурмат қилишнинг барча кўринишларига аҳамият бериш керак. Жумладан, Қуръонни ушламоқчи бўлган одам таҳоратли бўлиши вожиб экани.

Аллоҳ таоло: «Уни фақат покланганларгина ушлайдир», деган (Воқиъа сураси, 79-оят).

Ибн Умар розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади:

«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Қуръонни пок одамгина ушлайди», дедилар».

Табароний ривоят қилган.

Шунингдек, Аллоҳ таолонинг китобини хос, муносиб, чиройли ғилофда сақлаш вожиблиги, тозалигига этибор бериш, муносиб жойга қўйиш, ерга ташлаб қўймаслик вожиб экани.

Уламолар Қуръонни ахлатга ташлаган одамни кофир бўлади, ҳурматини жойига қўймайдиган одамга сотиш ҳаромдир, деб фатво чиқаришган. Икки саҳиҳда (Бухорий ва Муслимнинг саҳиҳларида) Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Мусҳаф душманнинг қўлига тушиб қолиш хавфи бўлса, Мусҳаф билан душман ерларига сафар қилишдан қайтарганлар.

Салафи солиҳларимиздан Аллоҳнинг китобини сўзлари ва феъллари билан улуғлашганига доир ривоятлар келган.

Қатода розияллоҳу анҳу айтади: «Қуръон ўқиганимдан буён пиёз емадим».

Язид ибн Абу Молик айтади: «Оғзиларингиз Қуръон йўлларидан биридир. Қўлинглардан келганича уни покланглар, тозаланглар».

У кишидан ривоят қилган ровий шундай дейди: «У киши Қуръон ўқиганидан буён пиёз емаган».

Мужоҳид айтади: «Қуръон ўқиётиб сени эсноқ тутиб қолса, эсноғинг кетгунича Қуръон ўқимай тур».

Нававий айтади: «Мусҳаф тақдим қилинса, у учун туриш даркор. Чунки уламо ва ахёрлар учун туриш мустаҳаб саналади. Мусҳаф (учун туриш) авлороқдир».

Муҳаммад Али Муҳаммад Юсуф тайёрлади

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.

Мушкулотимиз шундаки, бизнинг кўзларимиз оч. Йўқотилган ёки ўзимизда йўқ неъматларни санаб юрамиз. Бор неъматларнинг шукрини қилмаймиз. Қўлимиздаги нарсага эмас, бировнинг қўлидаги нарсага қараймиз. Билмаймизки, бошқалар қўлидаги нарсаларга қарашимиз ўзимиздаги нарсалардан фойдаланиш лаззатини йўқ қилади.

Оч кўзлар тузалмас касалликдир. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бу касалликка йўлиқмаслигимиз учун қуйидаги тавсияни берганлар:
«(Мол-дунёда) ўзингиздан пастдагига қаранг. Ўзингиздан юқоридагига қараманг. Шу нарса Аллоҳнинг сизга берган неъматини менсимасликдан қайтаради». 

Қиммат машинада юрган бойга ҳавас қилишдан олдин оёғи кесилган фақирга боқинг!
Ҳашаматли вилласи бор давлатмандга боқишдан олдин ўзга юртларда қочоқ бўлиб, чодирларда яшаб, совуқ суякларини тешиб юборган кишиларга боқинг!

Бойнинг сарватига боқишдан олдин бўш қўли ила кишилардан меҳр истаб тиланчилик қилиб ўтирган фақирга боқинг!

Қолаверса, сиз ҳамма нарсани кўра олмайсиз. Ўзингиз бахт деб ҳисоблайдиган нарсанинг бир қисминигина кўрасиз. Сизга бошқаларда бор бўлган нарсалар кўринади, лекин улар маҳрум қолган нарсалар кўринмайди.

Қаердан биласиз, сиз ҳавас қилган давлатманд киши балки пулга сотиб олиб бўлмайдиган кўп нарсаларга муҳтождир?! Эҳтимол, унинг онаси йўқдир. Сизда она бор. Эҳтимол, отаси йўқдир.

Сизнинг отангиз бор. Эҳтимол, у муҳаббатдан мосуводир. Сизда муҳаббат бор. Эҳтимол, у бедаво дардга мубтало бўлгандир. Сиз эса эсон-омонликдасиз. Буларни бойлик эвазига топиб бўлмайди.

Пулдан зериккан бойларни кўрганман. Ҳаётдан маъно тополмай зерикиб қолишган...
Заводларга эга бойлар бор. Сиз каби турли овқатларни ея олмайди. Парҳез қилишга мажбур. Сиз каби дўстлар даврасида ўтира олмайди. Ташвишлари уни чирмаб ташлаган. Бири қанд касаллигига йўлиққан, бошқасида қон босими баланд...

Сиз кеч соат тўққиздан сўнг пишиллаб ухлайсиз. Улар соат бирда ҳам уйғоқ, бўлишади...
Кардан биласиз, хотини билан ҳашаматли ресторанларда овқатланадиган, тармоқларга Дубайда тушган суратларини жойлайдиган, сиз ҳавасда бўлган кишилар балки фарзандсиздир.

Улар сиз эшитаётган «дада», «ойи» каби сўзларга бутун бойлигини беришга тайёрдир, эҳтимол...

Сиз семиз деб ҳавас қилаётганлар касалликдан шишган бўлишлари ҳам мумкин.
Сизга озғин-хушбичим кўринаётганларни эҳтимол ичидан дард еб битираётгандир.
Нарсалар доим ҳам биз кўрганимиздек эмас. Бошқаларнинг қўлига қарашни тўхтатайлик.
Ўзимиздаги неъматларга боқайлик. Бошқаларга берилган нарсаларга қараш очкўзликка, бемор нафсга далолатдир. Аммо ҳаммасидан олдин бу иш Аллоҳга нисбатан беадабликдир!

«Набавий тарбия» китоби асосида тайёрланди

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.

Қуръонни тўғри тиловат қилиш жуда ҳам муҳим бўлгани учун Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳар йили Жаброил алайҳиссаломга уни ўқиб бериб, ўтказиб турганлар.

Ибн Аббос розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади:

«... Жаброил алайҳиссалом Рамазоннинг ҳар кечасида Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи васаллам) билан учрашиб, Қуръонни бир бирларига ўзаро ўқиб берар эдилар».

Имом Бухорий ривоят қилган.

Уламолар ушбу ҳадисни шарҳлаб шундай дейишган: Жаброил алайҳиссаломнинг Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам билан дарс қилишининг сабаби Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга Қуръонни тажвид билан ўқиш ва ҳарфларини ўз махражидан чиқаришни ўргатиш ҳамда умматга Қуръонни устоздан оғизма-оғиз ўтказиб олиш лозим эканини билдириш учун бўлган. Чунки Қуръон мустақил ўрганиладиган китоб эмас. Балки шогирд устоздан оғизма-оғиз таълим олиб ўрганиши фарз бўлган китобдир.

Ҳар бир мусулмон киши Қуръон ўқишни билиши зарур бўлгани учун балоғатга етмаган ёш болаларга Қуръони Каримни таҳоратсиз ушлашга рухсат берилган. Бунинг сабаби агар Қуръон ёдлаётган ёш болалар ҳам таҳоратга буюрилса, улар таҳорат қилишга малолланиб, Қуръон ўқишдан тўсилиб қолади. Қуръонни ёдлаш ўта аҳамиятли бўлгани боис болалар Қуръондан узоқлашиб кетмасин деб, динимиз ёш болаларга Қуръонни таҳоратсиз ушлашга рухсат берди.

Ҳаммамиз яхши биламизки, намозда Қуръоннинг қироати намознинг рукни ҳисобланади. Шунинг учун намознинг қироатида йўл қўйилган баъзи бир хатолар намозни бузади. Бизнинг оғриқли нуқталаримиздан бири шуки, айрим намозхонлар намознинг қироати ва баъзи зикрларини тўғри талаффуз қилмайдилар. Қироат, сано, такбир ва ҳакозолардаги баъзи камчиликлар намозни буткул бузиб юборади. Бунга асло беэътибор бўлманг!!!

Қудратуллоҳ Сидиқметов

Аллоҳ таоло: «Сен мўминларга айт, кўзларини тийсинлар...», деди (Нур сураси, 30- оят).
Ҳузайфа розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам:
«Назар солиш шайтоннинг заҳарли ўқларидан биридир. Ким Аллоҳдан қўрқиб, уни тарк қилса, Аллоҳ азза ва жалла унга қалбида ҳаловатини топадиган иймон беради», дедилар» (Имом Ҳоким ривоят қилган).

1. Кўзни ҳаромдан сақлаш қалбни гуноҳкорлик алами ва азобидан сақлайди.

2. Кўзни ҳаромдан сақлаш қалбда тақвони кўпайтиради.

3. Кўзни ҳаромдан сақлаш кўзларни ва юзни мунаввар қилади.

4. Кўзни ҳаромдан сақлаш илм йўлларини онсонлаштиради, қалбдаги нур воситасида ҳақдан ботилни ажрата олади.

5. Кўзларни ҳаромдан сақлаш қалбга қувват, собитлик ва шажоат беради. Қўрқишга лойиқ бўлган Зот фақат Аллоҳ эканлиги ҳиссини кучайтиради.

6. Ҳаромга қарамаслик шаҳватга асир бўлишдан асрайди ва қалбга ёруғлик, сурур бағишлайди.

7. Кўзларни ҳаромдан сақлаш жаҳаннам эшикларидан бирини ёпади ва банданинг Аллоҳга дўст бўлиш даражасини кўтаради.

8. Ҳаромга қарамаслик ақлни қувватлантиради. Амалларнинг оқибатини ўйламаслик эса ақлнинг заифлашишига олиб келади.

9. Кўзни ҳаромдан сақлаш қалбни ғафлат ботқоғидан сақлайди. Ҳаромга қараш банда билан жаннат ўртасида парда ҳосил қилади.

10. Кўзни ҳаромдан Аллоҳнинг амрига итоат қилиш нияти билан сақласа, банда бу дунёда ҳам, охиратда ҳам улуғ саодатга эришади.

11. Ҳаромдан кўзни сақлаш заҳарли ўқнинг қалбга қадалишига ва шайтоннинг қалбга киришига тўсқинлик қилади.

12. Кўзни ҳаромдан сақлаш қалбга жаннатга олиб борувчи амаллар билан машғул бўлиш истагини беради...

Муҳаммад Али Муҳаммад Юсуф

Ҳабибуллоҳ домла Зокиров,
Сирдарё вилояти бош имом хатиби