muslim.uz
Баҳрайндан муносабат: Мотуридийнинг «жаҳолатга қарши маърифат» ғоясини ёшларга етказишимиз зарур
Ўзбекистон халқаро ислом академияси ҳузуридаги Имом Мотуридий халқаро илмий-тадқиқот марказида «Мотуридийлик – мўътадил таълимот» мавзусида онлайн халқаро семинар ўтказилди, хабар бермоқда «Дунё» АА.
Ўзбекистон халқаро ислом академияси матбуот хизмати семинарда Баҳрайн университети араб тили ва исломшунослик кафедраси профессори, ислом илмлари бўйича етакчи олим Aднон Муҳаммад Зарзур маъруза қилди.
– Aйни пайтда инсоният Имом Мотуридийнинг фикр-мулоҳазаларига эҳтиёж сезмоқда,– дейди Aднон Муҳаммад Зарзур. – Чунки инсон қадр-қиммати, унинг жамиятда тутган ўрни Мотуридий таълимотида юксак ўринни эгаллаши, шубҳасиз. Мазкур билимларни муфассал ўрганиш ва тадқиқ этиш орқали “жаҳолатга қарши маърифат” ғояси асосида ислом динининг илм-маърифат, маънавий поклик, тинчлик-осойишталик, бағрикенглик, тараққиёт ва бунёдкорликка чақирувчи ғояларини аҳолига, айниқса, ёшларга етказиш зарур.
Олим ҳар қайси юртнинг миллий-диний қадриятларини асраб-авайлаш, ёш авлодни эзгу умуминсоний ғоялар руҳида тарбиялаш, ислом оламида мутаассиблик ҳамда ақидапарастлик ғоялари тарқалишининг олдини олишда ислом дини ва Мотуридийлик таълимоти муҳим аҳамият касб этишини алоҳида таъкидлади.
Семинарда сўзга чиққанлар Имом Мотуридийнинг ҳаёти, илмий фаолиятига тўхталиб ўтишди.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати
Бир савол сўрасам: Магазиндаги нарса харидорнинг қўлида бузилиб қолса, ким жавобгар бўлади?
— Дўкондан бирор нарсани қўлга олиб кўраётганда тушиб кетиб, синса ёки бузилса, шариатда бунинг жавоби қандай?
— Агар харидор бирор нарсани сотиб олишга келишмасдан олдин бепарволик, эҳтиётсизлик қилиб, бирор нарсани синдириб қўйса ёки очиб кўришда қўполлик қилиб, бузиб қўйса, тўлайди. Бунинг номини фиқҳда “тааддий” дейилади. Агар эҳтиёткорлик билан ушласа, кўрса, очиб кўришда қўполлик қилмаса, шунда ҳам синса ёки бузилса, тўламайди.
Агар сотувчи нархни айтгандан сўнг олувчи рози бўлса, кейин харидор қўлига олиб кўраётган вақтда тушиб кетиб, синса ёки бирор нуқсон етса бундай ҳолатда харидор тўлайди.
Шунингдек, харидор сотиб олмоқчи бўлиб, нархини келишмасидан олдин кўришга ижозат сўраб, қўлига олди ёки сотувчи нархни айтди-ю, лекин харидор рози бўлгани йўқ. Харидор кўраётган вақтида унинг бепарволигисиз ёки қўполлигисиз у нарса тушиб кетса ёки бузилиб қолса, харидор тўламайди. Чунки бу вақтда у нарса унинг қўлида омонат бўлади. Омонатлар тааддийсиз (бепарволик, эҳтиётсизлик, нотўғри истеъмол қилиш, тажовуз) тўлатилмайди.
Муҳаммад Айюб ҲОМИДОВ
Дин – илм ва амалдир!
Баъзилар динни фақатгина баданий ибодатдан иборат деб ўйлашади. Ҳолбуки, дин илм ва ибодатдир. Илмсиз дин фалокатдир.
Ўйлаб кўринг, бир пайтлар шундай кишилар чиқдики, саҳобалар уларнинг қилган амаллари олдида ўз амалларини оз ҳисоблаб қолишди. Аммо у кишиларда ибодат бўлсада англаш йўқ эди, фиқҳ йўқ эди, илм йўқ эди. Оқибат шу бўлдики, улар Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан сўнг башариятнинг энг гултожлари бўлган саҳобалар розияллоҳу анҳумга қарши қилич кўтаришди.
Имом Молик роҳимаҳуллоҳ айтадилар: “Бир қавм ибодатни исташди, илмни зое қилишди. Оқибатда Муҳаммад алайҳиссаломнинг умматига қилич яланғочлаб қарши чиқишди. Агар улар илм олишганида илм уларни бундан тўсган бўлар эди!”.
Ҳасан Басрий роҳимаҳуллоҳ айтадилар: “Илмсиз амал қиладиган киши ислоҳдан кўра кўпроқ фасод қилади. Илмни шундай талаб қилингки, ибодатга зарар етмасин. Ибодатни шундай қилингки, илмга зарар етмасин!”.
Ибодатнинг кўпи илмдан беҳожат қилмайди. Дин ва дунёни тушуниш албатта илмдадир!
Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Олимнинг обиддан афзаллиги худди тўлин ойнинг бошқа юлдузлардан афзаллиги кабидир”, дейдилар.
Бугун ҳам мусулмон умматини қони тўкилишида динсизлар билан бир қаторда илмсиз мусулмонларнинг, ақидаси бузуқ обидларнинг ҳам яхшигина ҳиссаси бор. Зеро, бир мусулмоннинг ноҳақдан қони тўкилганидан, Аллоҳ учун бу дунёнинг йўқ бўлиб кетиши енгилроқдир!
Абдулқодир Полвонов
Ўзбекистон Президентининг Олий Мажлисга Мурожаатномаси Ислом ҳамкорлиги ташкилоти нашри диққат марказида
Малайзиянинг машҳур «OIC Today» журналида «Президент Шавкат Мирзиёевнинг Олий Мажлисга Мурожаатномаси» сарлавҳали таҳлилий мақола нашр этилди, деб хабар бермоқди «Дунё» АА.
Нашр Ўзбекистонда ўтган «Илм, маърифат ва рақамли иқтисодиётни ривожлантириш йили»да барча соҳаларни ислоҳ қилиш учун амалга оширилган кенг кўламли ишлар янги мамлакат қуришга қаратилганлигини таъкидламоқда. Мисол тариқасида бир қатор маълумотлар келтирилган. Жумладан, олий ўқув юртларига қабул қилиш параметрлари 2016 йилга нисбатан 2,5 баравар, ўзбек ёшларини олий маълумот билан қамраб олиш даражаси эса 9 фоиздан 25 фоизгача ўсди. Шунингдек, биринчи марта кам таъминланган оилаларнинг мингга яқин қизлари махсус давлат грантлари асосида олий ўқув юртларига қабул қилинганлиги қайд этилган.
Шу билан бирга, муаллиф ўқувчиларни Ўзбекистоннинг иқтисодий ривожланиш соҳасидаги ютуқлари билан таништирди. Таъкидланишича, Халқаро валюта жамғармаси ва халқаро рейтинг агентликлари ҳисоб-китобларига кўра, Ўзбекистон дунёдаги мавжуд вазиятга қарамай, 2020 йилда иқтисодий ўсишнинг ижобий суръатларини сақлаб қолди. Бундан ташқари, мамлакатда 197 та йирик, минглаб кичик ва ўрта корхоналар ҳамда инфратузилма яратилди.
Нашрда мамлакатимизнинг БМТ Инсон ҳуқуқлари бўйича кенгашига сайланиши, шунингдек, Ўзбекистон раҳбарининг БМТ минбаридан айтилган глобал ва минтақавий ташаббуслари алоҳида эътироф этилди. Муаллиф таъкидланганидек, ушбу ташаббуслар катта қизиқиш билан кутиб олинган ва дунё ҳамжамияти томонидан қўллаб-қувватланмоқда.
Шу билан бирга, мақолада Президент Шавкат Мирзиёев ёшларнинг улкан мақсадларга эришиш имкониятларини кенгайтиришни устувор вазифа сифатида белгилаганлиги таъкидланган. Шу муносабат билан мамлакатда давлат раҳбари томонидан таклиф қилинган «Янги Ўзбекистон мактаб остонасидан, таълим ва маърифат тизимидан бошланади» тамойили доирасида кенг кўламли ислоҳотлар режалаштирилган.
«2021 йилда соғлиқни сақлаш тизимини ривожлантиришга алоҳида эътибор берилади. Коронавирус пандемиясига қарши кураш Ўзбекистон учун энг муҳим вазифалардан бири бўлиб қолади. Мазкур вазифалар учун 2021 йилги давлат бюджетида 300 миллион долларлик захира шакллантирилди. Ушбу маблағлар аҳолини коронавирус инфекциясига қарши эмлаш учун ҳам сарфланади», - дейилади мақолада.
Хулоса ўрнида Малайзия ОАВ мамлакатни барқарор ривожлантириш мақсадида Ҳукумат бошланган ислоҳотларни изчил давом эттиришини ва ҳар бир фуқаро ўз ҳаёти ва тақдири Ўзбекистоннинг тақдири ва келажаги билан узвий боғлиқлигини янада чуқурроқ ҳис қилишини билдирган.
«OIC Today» - бутун дунё сиёсатчилари учун Ислом ҳамкорлиги ташкилоти (ИҲТ) мамлакатлари ҳақидаги премиум-классдаги ишбилармонлик ва инвестициявий журнал.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати
Ис газидан заҳарланишнинг 6 сабаби
Қиш келиши билан юртимизда ис газидан заҳарланиш ва бунинг оқибатида фуқароларимизнинг ҳаётдан кўз юмиши билан боғлиқ ҳолатлар тез-тез учраб туради. Хўш, бундай ачинарли ҳолатларнинг олдини олиш учун нималарга эътибор қаратиш керак? Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги АОКАда бўлиб ўтган брифингда Фавқулодда вазиятлар вазирлиги масъул ходими Самандар Ҳикматуллаев ана шу масалага тўхталиб ўтди.
“Ис гази — рангсиз, ҳидсиз, кўп учрайдиган заҳарли бирикма — табиий газ, ёқилғи, кўмир, ўтин чўғлари тўлиқ ёнмаслиги ёки чала ёниши оқибатида вужудга келади.
Таҳлилларга кўра, ис газидан заҳарланиш ҳолатларининг аксарияти қуйидаги сабабларга кўра юзага келмоқда:
- фуқаролар томонидан газ ва муқобил ёқилғи (кўмир, ўтин ва бошқа) турларидан фойдаланишда хавфсизлик чораларига риоя этмаслик;
- ностандарт (қўлбола ясалган) ёки сертификатга эга бўлмаган иситиш печлари ва анжомларидан фойдаланиш;
- иситиш печларининг дудбуронларини нотўғри ўрнатиш;
- газ ёки бошқа муқобил ёқилғига мослаштирилган иситиш печлари (анжомлари)ни дам олиш (ухлаш) хоналарига олиб кириш;
- ҳаво алмашмайдиган хоналарни иситишда очиқ олов (кўмир ва ўтин чўғлари)дан фойдаланиш;
- ҳавони алмаштирувчи шамоллатиш шахталари ёки туйнукларни беркитиб (тўсиб) қўйиш...”
Фавқулодда вазиятлар вазирлиги масъул ходими Самандар Ҳикматуллаев ис газидан заҳарланишнинг олдини олиш учун хавфсизлик қоидаларига ҳам амал қилиш лозимлигини айтиб ўтди.
«Куз-қиш мавсумида юз бериши мумкин бўлган ёнғин, ҳаво-газ аралашмасининг чақнаши ҳамда ис газидан заҳарланишнинг олдини олиш мақсадида, қуйидагиларга риоя қилишингизни сўраб қоламиз:
Ташқи ҳимоя қобиқлари шикастланган электр сим ва кабеллардан фойдаланманг;
Электр хўжалигида ортиқча юкланиш ва электр симларнинг қисқа туташувидан содир бўлиши мумкин бўлган ёнғинларнинг олдини олиш лозимлиги сабабли сифат сертификатига эга ҳимоя сақлагичларидан (автоматлардан) фойдаланинг;
Иситиш печларининг дудбуронларини тозалаш, созлаш ва уларнинг қоида талаблари асосида ўрнатилиши бўйича хизмат кўрсатувчи махсус ташкилотларга мурожаат қилиш ва улар томонидан лозим даражада хизмат турларининг бажарилишига эришинг;
Иситиш печларини ҳаддан зиёд қиздириб юборманг;
Газ ва электр иситиш мосламаларини назорат қилишни ёш болаларга топширманг;
Газ таъминоти идоралари мутахассисларини жалб этган ҳолда, газ жиҳозларини тафтишдан ўтказиб, уларга техник хизмат кўрсатилишини ташкил этинг;
Газ ускуналарини улаш бўйича тартиб-қоидаларга риоя қилинг;
Ёнувчи материалларни газ плиталари устида қуритманг;
Газ иситиш мосламаларидан хавфсизлик автоматикалари (газнинг ўчиб, қайта келишини назорат қилувчи мослама) орқали фойдаланинг ва уларнинг доимий созлигига эътибор беринг».
Умр – ғанимат. Юқоридаги сабабларга диққат қилсак, ўзимизни, оила аъзоларимизни, яқинларимизни кўринмас ёвдан асраган бўламиз. Зеро, бепарволикдан каттароқ ёв бўлмаса керак...