muslimuz

muslimuz

Бугун, 6 май куни Ўзбекистон мусулмонлари идораси Хотин-қизлар масалалари бўйича бўлим масъул ходимлари Моҳира Зуфарова ва Мунира Абубакирова маҳалла отинойилари билан учрашувлар ўтказиш, муборак ҳаж сафарига отланаётган аёл-қизларга тавсиялар бериш ва аҳоли ўртасида бидъат-хурофотларнинг олдини олиш бўйича қатор тадбирларни ўтказиш мақсадида водий вилоятларидаги хизмат сафарларини бошлади. 

Сафар давомида мазкур учрашувларда Диний идора вакиллари билан бирга, Андижон вилояти бош имом-хатибнинг ўринбосари Муҳаммадисҳоқ домла Мўминов, вилоят бош имом-хатибининг Хотин-қизлар масалалари бўйича ёрдамчиси Шоира Қосимова, Дин ишлари бўйича қўмита Андижон вилояти бўлими етакчи мутахассиси Феруза Рустамова ҳам иштирок этади. 

Мазкур мулоқотларда соҳа мутасаддилари отинойилик масъулияти, уларнинг ютуқ ва камчиликлари билан бирга фаолиятни янада ривожлантириш бўйича тавсия ва таклифларини бериш баробарида ҳожиларнинг кийиниш одоблари, ҳажнинг фарз, суннат ва вожиб амалларини бажариш, зиёрат одобларига эътиборли бўлиш ва сафардан қайтгандан сўнг маҳалладаги аёл-қизларга ўзининг ҳаётий тажрибаси асосида фойдали маслаҳатлар бериши ва турли маросимларда дабдаба ва исрофдан сақланиш бўйича маърузалар қилиш режа қилинган. 

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Матбуот хизмати

الإثنين, 06 أيار 2024 00:00

Илм олиш ҳаммага фарз

Динимиз доимо илму маърифатга тарғиб қилади. Қуръони каримда: «Аллоҳ сизлардан иймон келтирган ва илм ато этилган зотларни (баланд) даража (мартаба)ларга кўтарур» (Мужодала сураси, 11-оят)дейилган. Анас ибн Молик розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: Илм талаб қилиш ҳар бир мусулмонга фарздир”, деганлар (Имом Аҳмад ривояти).

Фарз Аллоҳ таолонинг қатъий амри бўлиб, уни бажариш ҳар бир мўмин-му­сулмон учун мажбурийдир. Фарзни бажармаслик эса, улкан гуноҳдир. У икки қисмга – фарзи айн ва фарзи кифояга бўлинади.

Фарзи айн – ҳар бир мусулмон шахсан бажариши шарт бўлган амал. Уни биров учун бошқа одам адо эта олмайди. Бунга намозни мисол қилиш мумкин. Балоғатга етган ҳар бир мўмин инсон беш вақт намозни ўқиши фарзи айн. Ўқимаган одам қаттиқ гуноҳкор бўлади.

Фарзи кифоя эса, баъзи бир мусулмонлар адо этса, бошқалар учун ҳам кифоя қиладиган амал. Бунга жаноза намозини мисол қилиш мумкин. Бир мусулмон вафот этса, унинг жанозасини ўқиб, дафн этиш ҳамма мусулмонлар учун фарз бўлади. Аммо фарзи кифоя бўлгани учун бир инсоннинг жанозасини баъзи мусулмонлар ўқиса, бошқалардан фарз соқит бўлади.

Илм талаб қилиш борасида фарзнинг иккаласи ҳам иштирок этади.

Ҳар бир мусулмон ўзи учун зарур илмни, дину диёнатни, ҳалол-ҳаромни билиб олиши фарзи айндир.

Мусулмонлар жамоаси учун зарур бўл­ган ҳунар ва илмларни талаб қилиш эса фарзи кифоядир. Ҳар бир соҳада одамлар манфаатига хизмат қиладиган мутахассисларни етиштириш Ислом жамиятининг барча аъзоларига фарзи кифоя бўлади. Эҳтиёжларни қондирадиган даражада мутахассис тайёрлаган жамият аъзоларидан мазкур умумий масъулият соқит бўлади.

Бу фарз ўша мутахассислар зиммасига ўтади. Агар жамиятда уларнинг соҳаси бўйича камчилик юзага келса, ўша мутахассислар жавобгардир. Фарзандларига таълим-тарбия бериши, бирор касбнинг бошини туттириши ҳар бир ота-онанинг зиммасидаги мажбуриятдир.

Демак, бугун жамиятимиз учун зарур бўлган турли соҳа мутахассисларини тайёрлаш барчамизнинг зиммамиздаги фарзи кифоядир. Бунинг учун фарзандларимизни ёшлиги­дан ўзи қизиққан соҳага йўналти­риб, Ватанга, халққа, динга хизмат қиладиган етук мутахассис бўлиши учун барча шароитларни ҳозирла­шимиз лозим. Шундагина бу фарз биздан соқит бўлади.

Муҳаммад Қуддус АБДУЛМАННОН,

Хўжаобод тумани

“Етти чинор” жоме

масжиди имом ноиби

Шу йилнинг 27-30 апрель кунлари Aр-Риёд шаҳрида Икки Муқаддас масжид ходими, Саудия Aрабистони қироли Салмон бин Aбдулазиз ал Сауд ҳомийлигида Ислом тараққиёт банки гуруҳининг (ИТБ) йиллик учрашуви ва олтин юбилейи бўлиб ўтди.

Банк матбуот хизмати хабарига кўра, тадбирларда Aнорбaнк вакиллари, жумладан, халқаро ва минтақавий молия институтлари, ислом банклари, хусусий сектор компаниялари, миллий ва халқаро молиявий ривожланиш институтлари, нодавлат нотижорат ташкилотлари, Савдо-саноат палаталари ҳамда ишбилармонлар кенгашлари делегатлари иштирок этди.

Учрашувларда Aнорбaнк ва Ислом хусусий секторни ривожлантириш корпорацияси (ИДCДС) бир қанча муҳим ҳужжатларни имзолади. Хусусан, Aнорбaнк ва ИКРЧС Ўзбекистонда биринчи ислом банкини ташкил этиш лойиҳасини биргаликда ишлаб чиқишга келишиб олди.

  Ўзбекистон қонунчилигига мувофиқ ташкил этиладиган янги банкнинг инвесторлари ИКРЧС, Aнорбaнк ва бошқа хорижий инвесторлар бўлиб, иқтисодиётга хорижий сармояларни жалб ти шва халқаро ҳамкорликни ривожлантиришга хизмат қилади.

Маълумот учун: Хусусий секторни ривожлантириш бўйича Ислом корпорацияси (ИCД) ўзига аъзо мамлакатларнинг иқтисодий ривожланишини қўллаб-қувватловчи кўп томонлама ривожланиш молия институти ҳисобланади ва у Ислом тараққиёт банки (ИТБ) гуруҳига киради. Aнорбанк Ўзбекистондаги биринчи маҳаллий рақамли тижорат банкидир.

 Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Матбуот хизмати

Cавол: Масжидларда айрим инсонлар муаззин то иқоматни айтгунича тик турганларини кўрамиз. Уларнинг бу иши тўғрими?

Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Масжидга кирган киши иқомат такбиригача тик туриши тўғри эмас. Чунки иқоматни тик туриб эшитиш макруҳ бўлади. Бу ҳақда фиқҳий манбаларда бундай дейилган:

“Бир киши масжидга иқомат вақтида кириб келса, тик турган ҳолда кутиб туриши макруҳ саналади. Балки ўтириб, муаззин “Ҳаййа аълал фалаҳ”га келганида, ўрнидан туради.“Музмарот” китобида шундай келган” (“Фатовои Оламгирия” китоби). Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво маркази

عَنْ أَنَسٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ: «إِنَّ اللهَ عَزَّ وَجَلَّ قَالَ: إِذَا ابْتَلَيْتُ عَبْدِي بِحَبِيبَتَيْهِ فَصَبَرَ عَوَّضْتُهُ مِنْهُمَا الْجَنَّةَ» يُرِيدُ عَيْنَيْهِ

Анас розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. У зот Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан бундай деганларини эшитдим: Аллоҳ азза ва жалла деди: “Агар бандамни икки суюклиси билан синасам. Бас у сабр қилса, у иккисининг эвазига жаннати бераман”, банданинг икки кўзини ирода қилди, дедилар (Имом Бухорий ривояти).

Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам бу ҳадисни Роббиси Аллоҳ таоло томонидан хабар қилганлар. Бундайин ҳадис турига қудусий ҳадис дейилади.

Ҳадисни шарҳини ўрганишимиздан олдин бир тафаккур қилиб кўрайлик. Агар Аллоҳ таоло бандасининг ҳис қилиш аъзоларидан бирини синов ўлароқ олса, унинг ўрнига бошқа ҳис қилиш аъзосини кучли қилиб қўяди. Буни ҳаётда эшитиб, кўзимиз билан кўрганмиз. Мисол учун баъзан кўзи ожиз бўлган кишиларни бозорда бемалол юрганини кўрамиз. Гўёки кўзини кўради, деб ҳам ўйлаб қоламиз. Чунки қаерда баланд жой ва қаерда пастлик келишини ҳамда қаердан бурулса, қаерга боришини ҳам айтиб беришади.

Яна улардан баъзилари автомобилга чиққанларида, уйларига етиб боргунларича, фалон жойдан ўнгга буруласиз, кейин чапга деб, ҳайдовчига йўл ҳам кўрсатадилар. Манзилга етиб келганларида ана келдик, деб ҳам тасдиқлаб қўядилар.

Шунингдек, кўзлари ожиз бўлган аксар кишиларда орадан бир неча йиллар ўтса ҳам, бир марта кўришган инсонни овозидан, саломлашганда қўлларини ушлаб ёки бағрига босиб кўришганда таниб олади ва исмини ҳам айтиб беради. Чунки уларда кўрмаганликларининг эвазига зеҳинлари кучли бўлади. Натижада Қуръони каримни ва ҳадиси шарифларни ҳам тез ёдлаш қобилятига эга бўладилар. Субҳаналлоҳ! Демак, Аллоҳ таоло бандасидан олган бу неъматининг эвазига кучли идрок ва ҳисни бериб қўяр экан.

Энди бевосита қудусий ҳадиснинг шарҳига келадиган бўлсак: Аслида ақл тарозимизга солганимизда, инсон икки кўзидан айрилса, дунёдаги кўплаб неъматларни кўришдан бебаҳра бўлади. Зотан, кўплаб неъматларни киши кўриш ҳисси билан идрок қилади. Аммо кимнинг икки кўзи кўрмаса, гўзаллик ва қабоҳатни ажратаолмайди. Ота-она буюк зотлигини англайди, лекин уларни кўраолмайди, фарзанд неъмати нима эканлигини билади, бироқ уни кўраолмайди, боғ-роғлар нима эканини ҳис қилади, аммо уни кўзлари билан кўриб роҳатланаолмайди.

Бу ҳолатни фақатгина бошига тушган киши ёки тажриба ўлароқ ўзини бир неча соат ёҳуд бир неча кунга кўзини юмиб олган ёки бўлмасам чироғи бор одам бирданига чироғи ўчиб, бир неча саот зулуматда ўтирганда билиши ва қадрига етиши мумкин. Лекин биз юқорида санаганларимизнинг кўрмай қолишлари вақтинча бўлиб, бир неча дақиқа ёки соат бўлиши мумкин. Аммо икки кўзи ожиз одам то вафот этгунига қадар шу йўсинда яшайди.

Шундай экан икки кўзнинг кўрмаслиги катта синов, катта синовнинг мукофоти ҳам катта бўлади. У ҳам бўлса, ҳар бир мўмин мусулмоннинг охиратдаги мақсади бўлмиш жаннат ва унинг неъматларидир.

Аллоҳ таоло икки кўзи ожиз бўлган мўмин мусулмон бандасига бир қаричи дунё ва ундаги нарсалардан афзал ва аъло бўлган жаннатни ваъда қилди. Охират боқийдир, дунё эса, фонийдир. Бу қандай ҳам гўзал эваздир. Чунки дунё лаззатларини кўриш дунё тугаши билан тўхтайди амма, жаннатнинг лаззатларини кўриш эса абадийдир.

Аллоҳ таоло кўзи ожизларга ҳам, кўзи очиқларга ҳам бу мукофоти ато этсин. Кўзи ожиз бўлганларга эса, сабру-салвонлар берсин.

 Яҳё домла АБДУРАҲМОНОВ,

“Имом ат-Термизий” масжиди имом-хатиби,

ТИИ “Таҳфизул Қуръон” кафедраси ўқитувчиси.

 

Видеолавҳалар

Top