Аллоҳ таоло Қуръони каримда шундай марҳамат қилади: 

Эркаклар хотинлари устида раҳбардирлар. Бунга сабаб Аллоҳ бировларини бировларидан (яъни, эркакларни аёллардан) ортиқ қилгани ва эркаклар (хотинлари ва оилалари учун) ўз мол-мулкларидан сарф-харажат қилганларидир. 

 (Нисо сураси, 34-оят)

 Аксарият эркаклар томонидан бўладиган жамийки ҳаракатлар, интилишлар, бунёдкорлик, кашфиётлар, қаҳрамонликлар, ютуқлар ва жангу-жадаллар ва ҳоказоларнинг ортида охир-оқибат, аёлнинг ризолиги, эътибори, эътирофи, меҳри, севги-муҳаббатини қозониш истаги ётади.

Масалан, Чин шаҳзодаси Фарҳодга сув етишмовдимики, Арманистонга келиб, тоғни талқон қилиб, сув чиқаради?! Йўқ, унга Шириннинг севгисини қозониши муҳим эди. Тарихдан  бундай мисолларни сон-саноқсиз келтириш мумкин. Не-не улуғ салтанатларнинг пайдо бўлиши ва инқирози тарихи синчиклаб ўрганилса, аксарият ҳолларда аёлларнинг ҳал қилувчи иштирокини албатта кзатасиз.

Масаланинг иккинчи жиҳати бор: қанча қатъият ва саъй-ҳаракатлар билан суюклисига эришган эркак, сўнгра аёлига қай даражада “бўйсуниши” керак? Дарров тан оламиз: саволни бу тахлит қўйиш – мутлақо ноўриндир. Ҳаётда турли масалалар юзасидан аёли билан бамаслаҳат иш тутиш, аёли “чизган чизиқ”дан чиқмаслик, инон-ихтиёрини буткул унга топшириш – ҳар кимнинг ўз шахсий ишидир. Ўшандайларга қарата: “Эркакдай бўл”, дея “маслаҳат” бермоқчи эмасмиз.

Аммо, оилада ким етакчи бўлса, фарзандлар ҳам кўпроқ ўшанга эргашишади. Зеро, фарзандлар отадан андиша қилибми, ё ҳайиқибми, кўп ҳолларда ўз дардларини онага айтадилар. Бирор ишга жазм этсалар, аввало онага маслаҳат солишади. Она қай қарорга келса, болалар учун шу маъқул бўлади. Натижада, оилада отанинг обрўси тушади, қадри пасаяди.

Мутахассисларнинг фикрича, одамларнинг тахминан 70 фоизи бошқалар фикрига қараб иш юритишади. Фақат 30 фоиз одамларгина ўз мустақил фикрига эга.

Балки, шу 30 фоизнинг ҳам аксариятини аёллар ташкил қилар?

Сир эмаски, уйда аёл эркакка ғоя ва маслаҳат беради, қўллаб-қувватлайди, илҳомлантиради, мақсад сари йўналтиради, рағбатлантиради ва ҳоказо. Эркак эса булардан куч-қувват олиб, таъбир жоиз бўлса, тоғни талқон қилади, қаҳрамонликлар кўрсатади. Ёки, бир донишманд сўзи билан айтсак, “Эрнинг жамиятга кўрсатган таъсири – хотиннинг эрга ўтказган таъсирининг аксидир”.

“Аёл овозининг нафислиги билан эридан устун турмоғи лозим”, - дейди Маҳмуд Қошғарий. Аёл овозининг майин бўлмоқлиги эса унинг ботинига кўп жиҳатдан боғлиқ. Ботинида бўронлар гувиллаб турган аёлнинг овозиям шиддатли, ташвишли бўлади. Аёлнинг биринчи вазифаси оилани бошқариш эмас, келажак учун соғлом насллар бериш, иссиқ меҳри, тенгсиз жозибасига қорилган гўзал тарбияси билан миллатни оёққа турғазишдан иборат. Бунинг учун аёлнинг ўзи соғлом бўлиши шарт.

Аслида, аёлнинг маслаҳатига қулоқ тутиш – Одам Атодан қолган суннат, дейиш мумкин. Ахир, нима бўлганидаям, Момо Ҳавво, бобомизни ўша таъқиқланган мевани тотиб кўришга кўндирганлар-ку. Одам отамиз, Момомизнинг таклифига рўйхушлик берганлар-да. Лекин, бу рўйхушлик қандай оқибатга олиб келди?

Ўтмишда кўплаб саркардаларнинг ҳалокатларига, Ҳусайн Бойқаронинг хатоларига кимлар сабабчи бўлганини бир эсга олинг. Аълоуддин Муҳаммад Хоразмшоҳ, юрт учун ҳаёт-мамот масаласида онаси Туркон хотуннинг йўриғига бўйсунгани қандай оқибат келтирди?

Балки, шунинг учундир, буюк Соҳибқирон бобомиз Амир Темур ҳазратлари авлодларга мана бундай ўгитни ёзиб қолдирганлар: “Хотинлар билан фақат улар айтганининг тескарисини қилиш учунгина маслаҳатлашиш керак”.

Қанчалик ғалати туюлмасин, уйлангандан сўнг, аксарият эркакларда ғаройиб руҳий ўзгаришлар содир бўлади. Анча-мунча асов йигитлар ҳам “босилиб” қолишади. Руҳшуносларнинг изоҳича, бу муҳаббат эмас, “муроса”. Айрим эркаклар эса, на муҳаббат, на муроса, дейишади. Мардона тан олиб, мазкур ҳолатни “хотиндан қўрқиш”, деб аташади. Юқорида, оилавий ҳаётда муросаю-мадора қилишлик – ҳар кимнинг ўз шахсий иши, дедик. Лекин шунда ҳам ота-она, дўст-биродарлар, маҳалла-куй назарини эътиборга олиш – оқил эрлар ишидир.

Муросаи-мадоранинг чегараси қаерда? Бу “чегара”дан кейин хотиндан қўрқиш бошланадими, ёки “хотинқули”ликми? Балки, Аллоҳ ҳукмини инкор этишдир? Худо кўрсатмасин.

Имом Аҳмаддан ривоят қилинган ҳадиси шарифда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам шундай дедилар:

“Уч киши борки, Аллоҳ таоло уларга жаннатни ҳаром қилган: ароққа муккасидан кетган, оққ бўлган, аҳлида ифлос иш (зино) содир бўлишига рози бўлган кимса”.

Оилашунос психологларнинг аёллар гувоҳлигисиз, яширин ўтказилган “Нега хотинингиздан қўрқасиз?” сўровномаси натижасида қуйидагилар аён бўлди:

• Эркак ўз ваъдалари устидан чиқмаётгани учун хотинининг олдида тили қисиқ бўлиб қолади ва ҳар сафар шу ҳолатга дуч келганида қўрқувни ҳис этади. (Нима(ёки ким)дан қўрқув?!)
• Хотин рўзғор қоидалари ҳақида билиб-билмай ҳар куни беш соат маъруза ўқийди. Бояқиш эрнинг миясига қоидалар сингиб кетади. Мисол учун, уйдаги нарсани бировга бериб юбормаслик. Қўшни бирор нарса сўраб кирса, “маъруза” таъсирида юрган эр, ўла қолса ҳам бермайди. Шунда қўшни нима деб ўйлайди? “Хотинқули!”
• Эркак уй-рўзғор ишларининг аксариятига яхши тушунмайди, хотинининг айтгани тўғри чиқаверади. Бир неча йилдан сўнг эр хато қилишдан шундай қўрқиб қоладики, хотинининг айтгани-айтган, дегани-деган бўлади...
• Раҳбарликда ишлайдиган эрларнинг хотинидан қўрқиш сабаби – юқорига арз қилиши мумкинлиги. Чунки хотини арз қилиб, эрини мансабидан бўшаттириб ташлаган ҳоллар кўп кузатилган.
• Ота-онаси ёки қайнота-қайнонаси олдида мулзам бўлишни истамайдилар, агар хотини шулардан кимгадир чақмоқчи бўлса, хотинидан қўрқиб қолади.
• Уйда яккама-якка жанжал чиқишидан, аразлашлар ҳафталаб давом этишидан безорлар ҳам хотинидан қўрқишади.
• Болаларни етаклаб кетиб қолиб, соғинтирадиган хотинлардан-да эрлар чўчишади.
• Қарғиш олишни истамагани учун хотинидан қўрқадиганлар онда-сонда бўлса-да, учраб туради.
• Шунингдек, хотини бошқаси билан топишиб кетишидан қўрқиб, измидан чиқолмайдиганлар ҳам бор.
• Ичкуёв, хотини пул топадиган, қайнота ёки хотини ҳисобидан яшайдиганлар ҳам хотинидан қаттиқ қўрқар экан.

“Шарқ ҳикоят ва ривоятлари” китобида шундай воқеа келтирилган: Сулаймон алайҳиссаломдан хотини товус патидан кўшку айвон қуриб беришни сўрабди. Маликанинг илтимосини икки қилолмаган пайғамбар қушларнинг бошлиқларини бир ерга тўплаб, маслаҳат қилмоқчи бўлибди.

Мажлисга бойўғли кечикиб келибди. Сабабини сўраганида шундай жавоб қилибди:

– Икки масаланинг ечимини топиш билан банд эдим.

– Қандай масалалар экан у?

–  Биринчиси: шу замонда ўлик кўпми, ё тирик?

– Сенингча, қай бири кўп?

– Ўлик кўп, чунки бомдод номозига турмай ғафлат уйқусида ётганлар ҳам ўлик қаторида саналади.

– Хўш, иккинчи масала нима экан?

– Хотин кўпми, ёки эркак?

– Қайси бири кўп экан?

– Хотин, чунки хотиннинг йўриғига юрганлар ҳам шу ҳисобга киради.

Бу гапни эшитган пайғамбар ҳеч нарса демай мажлисни тарқатиб юборибди.

Динимиз бизга оилавий муносабатлар ҳамда бахтли ҳаёт кечирмоқ учун аниқ ва тартибли қоидаларни Қуръон оятлари ва Пайғамбар алайҳиссалом суннатлари орқали кўрсатиб берган.

Мусулмон эркак рижол – мард, шижоатли, рашкли бўлади. Мардларгина оиласини, иймонини, динини, халқини ва ватанини ҳимоя қила олади. Қўрқоқ, журъатсиз, бепарво, даюслар эса аҳлини ҳам, иймонини ҳам ватанини ҳам қўриқлашга қодир бўлмайди.

Ҳадиси шарифда, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Агар ким уйланса, яхши ният билан оила қурса, унинг динининг ярми мукаммал бўлди, қолган ярмида Аллоҳга тақво қилсин, Аллоҳдан қўрқсин”, дея марҳамат қилганлар. Демак, ҳар бир муслим ва муслима, эр ва хотинлик даражасига етгандан сўнг ўз бурч ва вазифаларини, бир-бирларидаги ҳақларини яхши англаб етиб, унга амал қилмоғи лозим. Шундагина бахтиёр оилага айланади.

Манбалар асосида Саидаброр Умаров тайёрлади

Бугуннинг чорасини кўриб, эртага эҳтиёжи қолмаган киши ақллидир.
Тенглик ҳукм сурган жойда сотқин, алдамчи эҳтирослар, ғам-ғусса бўлмайди.

Абу Райҳон Беруний

Кишини қабиҳ ва бемаза ишларга қадам қўйишдан тутиб турадиган ва уни яхши хулқ ва ишларга йўллашига ҳаё дейилади.

Яхши ва ёмон хулқнинг ҳаммаси шароит, тарбия, одатланиш натижасида вужудга келади. Яхши хулққа ҳам одат туфайли эришилади.

Абу Али Ибн Сино

Эй нафс! Сени тенгинг бир нафас...

Саййид Аброр Умар

Илоҳо, у азиз ва фаол бандаларинг ҳурматиға бизга басират эт. Эшитар қулоқ, англар ақл бер…

Маҳмудхзжа Беҳбудий

Ютганинг ўзингники, чайнаганинг – гумон.

Чўлпон

Ҳаммага дўст бўлган одам ҳеч кимга дўст эмас.

Арасту

Ўзгалар сирини ошкор этиш – сотқинлик, ўз сирини ошкор этиш ахмоқликдир.

Валтер

Агар осмондаги камалак узоқроқ туриб қолса, унга қарамай қўйишади.

Гёте

Манбалар асосида Саидаброр Умаров тайёрлади

Жорий йилнинг 1 декабрь куни Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг Наманган вилоят вакили, вилоят бош имом-хатиби Абдулҳай Турсунов ва Маҳалла ва оилани қўллаб-қувватлаш вазирлиги Наманган вилояти бошқармаси бошлиғининг ўринбосари Икромхон Нажмиддиновлар Тўрақўрғон туманига ташриф буюрдилар.

Ташриф тумандаги болалар ва ўсмирлар спорт мактабидан бошланди. 21 спорт тури бўйича 3000 нафар ушмаган аҳоли вакиллари спорт билан шуғулланаётган ушбу даргоҳда учрашув ўтказилди. Учрашув давомида вилоят, республика ва осиё миқёсида чемпион бўлиб, олтин медални қўлга киритган 26 нафар спортчилар ва уларнинг мураббийларига вилоят вакиллигининг эсдалик совғалари топширилди.

Шундан сўнг тумандаги Маданият марказида “Чусткўприк” ва “Исфахон” МФЙ фаоллари билан учрашув ўтказилди. 80 нафар аҳоли вакиллари иштирок этган учрашувда “Жиноятчилик ва ҳуқуқбузарликнинг олдини олиш”, “Ақидапарастликнинг салбий оқибатлари”, “Ёшлар ўртасида ўз жонига қасд қилишнинг олдини олиш”, “Гиёхвандлик ва ОИТСнинг зарарлари”, “Оила – муқаддас даргоҳ” мавзусида маъруза қилинди.

Ташриф давомида туман ҳокимлиги ва туман ички ишлар бўлими билан ҳамкорликда тумандаги низоли оилалар билан суҳбатлар ўтказилиб, уларга ҳаётий мисоллар асосида тавсия ва кўрсатмалар берилди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси

Наманган вилоят вакиллиги

Матбуот хизмати    

Ўзбекистон мусулмонлари идораси тасарруфидаги Имом Термизий халқаро илмий-тадқиқот маркази Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 14 февралдаги “Имом Термизий халқаро илмий-тадқиқот марказини ташкил этиш чора-тадбирлари тўғрисида” ПҚ-2774-сонли қарорига асосан ташкил этилган.

Жорий йил 30 ноябрь куни ZOOM платформаси орқали Дин ишлари бўйича қўмита раиси Абдуғофур Ахмедов, Ўзбекистон мусулмонлари идораси раисининг биринчи ўринбосари Ҳомиджон Ишматбеков ва вилоят, шаҳар-туман бош имомлари ҳамда уламолар иштирокида йиғилиш бўлиб ўтди.

Унда марҳум манбашунос олим, тарих фанлари доктори, профессор Убайдулла Уватов домла бошлаган ишларни давом эттириш, Марказга қуйилган вазифаларнинг ижросини ўз вақтида ва сифатли таъминлаш мақсадида Марказ директори лавозимига юқори малакали ва салоҳиятли номзодни тайинлаш кун тартибидаги асосий вазифа этиб белгиланди.

✅Шу вақтга қадар Имом Термизий ўрта махсус ислом таълим муассасаси директори лавозимида фаолият олиб бораётган Умаров Шукурилло Хурсандмуродович Марказ директори лавозимига тайинланди.
Сўзга чиққанлар томонидан якунига етиб бораётган 2020 йилда Марказ томонидан амалга оширилган ишлар сарҳисоб қилинди. Жумладан, унинг фаолиятидаги ютуқ ва камчиликлар муҳокама қилинди.

Шунингдек, келгусида Марказ фаолиятни янада такомиллаштириш, турли мафкуравий хуружлар авж олаётган бугунги кунда аждодларимизнинг маънавий меросини чуқур ўрганиш, улардаги эзгу ғоя ва таълимотларни кенг халқ оммасига етказиш ва шу асосда ёшларда соғлом дунёқарашни шакллантириш, уларни азалий қадриятларга содиқлик руҳида тарбиялаш, маънавий меросимизни ўрганишда замонавий ахборот-коммуникация технологияларидан, илм-фан ютуқларидан кенг фойдаланиш борасида амалга ошириладиган ишлар белгилаб олинди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг ташаббуси билан Мўйноқ туманини ривожлантириш, аҳолининг бандлигини таъминлаш, инвестиция лойиҳаларини амалга ошириш, Орол муаммосини салбий тасирини юмшатиш ва бошқа бир қатор ишларни амалга ошириш  бўйича топшириқлар берилган эди.

Мўйноқ шаҳри янгидан қурилмоқда, шаҳар экологик муаммоли даврларни енгиб ўтиш билан бирга замонавий кўринишга эга бўлмоқда. Шаҳар тарихидаги янги даврни тўла намоён этадиган типдаги иморатлар қурилиб, шаҳар кўркига кўрк кўшмоқда.

Юртбошимизнинг топшириғи билан диний таълим тизими ривожланиб, илмий-ўқув марказлари сони ва сифати ортмоқда. Жумладан, Бухорода «Мир араб олий мадрасаси», Самарқандда Имом Бухорий илмий марказида «Ҳадисшунослик» мактаби, Имом Мотурудий маркази ёнида «Калом» илми, Фарғонадаги Марғиноний илмий марказида «Ислом ҳуқуқи» мактаби, Бухорода Баҳоуддин Нақшбанд марказида «Тасаввуф», Қашқадарёда Абу Мўъин Насафий марказида «Ақида» илми мактаблари фаъолият кўрсата бошлади.

Ушбу имкониятлардан унумли фойдаланиб, Мўйноқ туманидаги ижобий ўзгаришларга ҳисса қўшиш мақсадида тумандаги “Тўқмоқ ота” жоме масжиди иморатини қайта қуриш ишлари бошланган эди.

Жорий йилнинг 27-ноябрь куни “Тўқмоқ ота” жоме масжидининг янги иморатини очиш маросими бўлди. Унда Қорақалпоғистон Республикаси Жоқарғы Кенгеси Бошлиғи М.Камалов, Қорақалпоғистон Республикаси Вазирлар Кенгаши Раиси ўринбосари Е.Дурдиев, Қорақалпоғистон мусулмонлари қозиёти қозиси Ш.Бауатдинов, имом-хатиблар, туман фаъоллари ва нуронийлар иштирок этди.

Масжид қуриш қанчалик савобли иш эканлиги барча учун маълум. Қурилиш ишлари 2019-йил апрель ойида бошланди. Саҳоватли инсонларнинг кўмаги билан бир ярим йилда қуриб битказилиб, фойдаланишга топширилди.

Тадбир давомида масжиднинг қурилиш-ремонт ва ободонлаштириш ишларида яқиндан ёрдам берган қурувчиларга Қорақалпоғистон мусулмонлари қозиёти томонидан ташаккур билдирилди ва биринчи жума намози ўқилди.  

Аллоҳ таоло «Тўқмоқ ота» жоме масжиди қурилиш ишларида қўл кўмагини берган, молиявий ёрдам берган барча инсонлардан Ўзи рози бўлсин.

Қорақалпоғистон мусулмонлари қозиёти.