Шарифа Ғаниева («Зиё» студияси муҳаррири). Телевидение йўналиши бўйича 2-ўрин соҳиби:

– “Рағбат ҳар бир соҳа эгасига куч-ғайрат ва шижоат баҳш этади. Келгуси иш жараёнида янада матонат ва шижоатли бўлишни мақсад қилади. 2016 йилнинг Сарҳисоб танлови ҳам жуда кўп юртдошларимиз учун юксак мақсадларни олиб келди, десак янглишмаган бўламиз. Мен ҳам ана шундай саодатли ва иқтидорли юртдошларимиз орасидан ўрин олганим учун беҳад мамнунман. Бу эътироф фақатгина меники эмас, балки бутун "Зиё" студияси жамоасига ҳам тегишлидир. Бу ютуқ бизга янгидан янги лойиҳалар устида изланишимиз ва илмий фаолиятимизни янада бойитишимиз учун муҳим турткидир.

Йил давомида амалга оширган ишларимизни кўздан кечираётган бир пайтда кичик хизматларимиз юксак баҳоланди. Бунинг қувончини биргина сўзлар билан ифода этиш мушкулдир. Бироқ юртимиздаги тинчлик осойишталик учун Яратганга шукроналар айтишдан чарчамаймиз. Ижодкорлар учун бундай мукофотларни таъсис этган ташкилотчиларга ўз миннатдорчилигимизни билдирамиз”. 

 Аброр Акбаров («Ўзбекистон» телерадиоканали муҳаррири). Радио йўналиши бўйича 2-ўрин соҳиби:

– “Муқаддас қадриятларимиз, аждодларимизнинг бебаҳо меросларини имкон қадар халқимиз, ёш авлодга етказишдек масъулиятли вазафадан бугун бахтиёрмиз. Бу соврин бизни келгусидаги фаолиятимизда янада ғайрат, янгича услублар билан меҳнат қилишга ундайди”.     

 Олимхон Юсупов (Имом Бухорий халқаро маркази ходими). Матбуот йўналиши бўйича 2-ўрин соҳиби:

– “Динимизнинг софлигини асрашда, унинг асл моҳиятини кенг оммага етказишда, ботил эътиқод ва ақидалар хуружидан халқимизни огоҳлантиришда хизмат қилган барча соҳа вакилларини муборакбод этаман. Бугун бизнинг зиммамизда улкан вазифалар бор. Аллоҳ хайрли ишларда бачамизга Ўзи мадад берсин!”. 

 Шоҳрух Ҳожибоев («Зиё» студияси видеомуҳандиси). Радио йўналиши бўйича 3-ўрин соҳиби:

– “Бу йилги “Сархисоб” танлови жуда чиройли ва ўзгача руҳда ўтди. Ташкилотчилар ҳам танловни ўтказишга катта тайёргарлик кўргани, тадбирни эсда қоладиган, инсон қалбининг тубига кириб борадиган, шукроналик туйғуларини ҳис этишга ундайдиган махсус лавҳалар билан маросимни бойитилганини алоҳида таъкидлаш лозим”. 

 Жасур Раупов (Тошкент шаҳар «Носирхон» масжиди имом-хатиби) Телевидение йўналиши бўйича Рағбатлантирувчи мукофот соҳиби:

– “Албатта бу ютуқ кутилмаган ютуқ бўлди. Бу эътироф бизга янада масъулият юклайди. Бундан кейин ҳам ўз устимизда янада кўпроқ ишлаб  ОАВ лари орқали улуғ неъмат – тинчликни асраб-авайлашга бўлган тарғибот ишларида фаолликни оширишга далда бўлади, деб умид қиламиз. Танловни ташкил этишда жонбозлик кўрсатган Ўзбекистон мусулмонлари идораси ва Дин ишлари бўйича қўмита, Ўзбекистон Матбуот ва Ахборот Агентлигига ўз миннатдорчилигимни билдираман”

 Одилхон Исмоилов (Тошкент шаҳар «Шайх Зайниддин» масжиди имом-хатиби, muxlis.uz Интернет манзили муҳаррири). Интернет йўналиши бўйича 1-ўрин соҳиби:

–  “Танловда қатнашиш борасида биз фарзандларимизнинг руҳий тарбия борасидаги билимларини оширишга қаратдик. Қолаверса, бугунги кунда ИШИД фитнаси борасидаги асл воқеликни очиб бердик. Шу билан бирга мутаассиблик борасидаги ҳолатларни ифодаловчи мавзуларда ижод қилдик. Аллоҳга шукрки, веб сайтимиз фаолиятини бошлаганига шу кунларда 4 йил бўлибди ва бу соврин ана шу санага ўзига хос совға бўлди”.   

 Зоиржон Содиқов (ЎМИ Тошкент шаҳар вакиллигининг vakillik.uz, minor.uz Интернет манзиллари юритувчиси). Интернет йўналиши бўйича 2-ўрин соҳиби:

–  “Буюк алломаларимиз, устозларимиздан бир гўзал ибрат бор. Битган китоблари муқаддимасида: “Ушбу китобдан манфаатлар топсангиз Аллоҳ таолодан, бирор хато топсангиз камина ходимингиздан деб билгайсиз”, дея айтиб ўтадилар.

Осуда ва обод юртда фикрларимизга қувват, интилишларимизга мадад берган Аллоҳ таолога беҳисоб шукроналар айтамиз. Зеро, шу онда қайсидир ерларда қанчадан-қанча орзулар, мақсадлар чил-парчин бўлмоқда, вайрон этилмоқда...

Фурсатдан фойдаланиб, истиқлолимизнинг 25 йиллигига бағишланган “Сўнмас туйғу”, “Истиқлол саодати: Кеча ва бугун” лойиҳаларида бизга кўмак берган устоз, имом-хатибларимизга миннатдорчилигимизни изҳор этамиз. Шунингдек, кўрик танлов ташкилотчиларини бундай юқори савиядаги маросим билан қутлаб, ўз ташаккурларимизни билдирамиз”. 

 Илҳом Марупов («Мовароуннаҳр» нашриёти муҳаррири. Радио йўналиши бўйича 1-ўрин соҳиби:

– “Кичик бир ишларимиз бу қадар катта ютуқларга сабаб бўлишини кутмаган эдик. Ижодкор инсонга озгина эътибонинг ўзи етарли бўлади. Бошқача айтганда, ижодкорни қушга қиёсласак бўлади. Ижодкорнинг рағбатлантирилиши қушнинг икки қаноти билан парвоз қилгандек. Бир томондан фахр, ғурур бағишласа, бир томондан масъулият бағишлайди. Албатта бу келгусида янада самарали ижод қилишга ундайди”. 

 Насим Муинов («Оилавий» телеканали режиссёри). Телевидение йўналиши бўйича 3-ўрин соҳиби:

– “Дунёдаги энг бағрикенг дин – Ислом дини. Динимиз эзгулик, осонлик дини эканлигини кенг оммага етказишимиз, ОАВлари орақли содда равишда тушунтиришимиз керак. Биз журналистларнинг мақсади динни, ундаги арконларни шаффофлигича етказишдир. Диний-маърифий йўналишдаги бу танловда қатнашиш катта бахтдир. Қанчадан-қанча зиёлилар, аҳли илмлар ичида эътироф этилишимиз эса катта бир ҳодисадир. Мен ғолиблар ичида бўлишимни ҳатто ўйламаган эдим. Шу фурсатдан фойдаланиб танлов ташкилотчиларига бундай юқори даражадаги тадбирни уюштирганликлари учун самимий миннатдорчилигимизни изҳор этамиз. Маросимдаги видеолавҳалар, ижодий ишлар бизни ҳайратга солди. Барчаси учун ташаккур!”. 

 Иброҳим Усмонов (Тошкент ислом университети проректори). Матбуот йўналиши бўйича 1-ўрин соҳиби:

– “Якунига етиб бораётган бу йилда маҳаллий ва  хорижий матбуотда ҳамда халқаро конференцияларда диний-маърифий йўналишдаги ижодий ишлар билан иштирок этдим. “Сарҳисоб” танлови – аъло даражадаги ташаббусдир. Жуда ҳам хассос бир йўналишда ижод қилаётган, катта масъулиятни бўйнига олган муаллифларни тақдирлашнинг ўзига хос йўлидир. Ўйлардимки, кейинги йилларда хориж ОАВларида Ўзбекистондаги дин сохасида амалга оширилаётган ислоҳотларни тарғиб этувчи мақолалар, чиқишлар бўйича ҳам йўналиш ташкил этилса мақсадга мувофиқ бўлар эди”. 

 Даврон Нурмуҳаммад («Мовароуннаҳр» нашриёти ходими). Матбуот йўналиши бўйича 3-ўрин соҳиби:

– “Ҳар йили анъанавий тарзда илм зиёси тарқатувчиларни муносиб тақдирлаётган “Сарҳисоб” танлови ижод аҳлига қаратилаётган эътиборнинг юксак намунаси бўлиб, бу танлов ижодкорларга юксак ифтихор бағишлаши билан бирга, улкан масъулиятни ҳам юклайди. Аслида, сиз ёзган мақолани юртдошингиз ўқиб, ундан манфаат топиб, “мақолангизни ўқидим, яхши чиқибди”, деса бунданда ортиқ мукофот, бахт йўқдир. Бинобарин, бахт бу – динимиз, халқимиз, яқинларимизга оз бўлсада фойда етказиш йўлида хизмат қилишдир. 

Биз ушбу танловни ташкил этишда жонбозлик кўрсатган барча азиз устозу, меҳнаткаш ишчи, ходимларга чуқур ташаккур изҳор этамиз. Зеро, севикли Пайғамбаримиз Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): “Инсонларга ташаккур этмаган Аллоҳга шукр қилолмайди”, деганлар.” 

 Исомиддин Аҳроров (Тошкент шаҳар «Оқилон» масжиди имом-хатиби). Радио йўналиши бўйича Рағбатлантирувчи мукофот соҳиби:

– “Юртимизда диний-маърифий соҳада амалга оширилаётган ислоҳотларни оммага кенг тарғиб этиш, динлараро бағрикенглик, дўстона муносабатлар ила шакллантирилган эзгу ғояларини оммалаштиришда фаоллик кўрсатган ижодкорларни қўллаб-қувватлаш ва муносибларини рағбатлантириш мақсадида «Сарҳисоб» танловини ўтказиш анъанга айланди.

Ушбу эзгу ва ҳайрли иш юртимиздаги диний соҳада фаолият олиб бораётганларнинг ўз касбига садоқат ва масъулият билан ёндашишга ундайди. Шунингдек, юртимиз тинчлиги ва халқимиз хотиржамлигига, ёш авлодни турли ёвуз ғоялардан асрашга ҳизмат қиладиган янги-янги ижодкорлар ва ташаббускорларни вужудга келишига ҳизмат қилади, десам муболаға бўлмайди.

«Сарҳисоб» танлови диний соҳа вакилларнинг дунёвий ва диний дунёқарашларини янада шакллантиришга, илмий изланишларни жадаллаштиришга, ўз устида тинмай ишлашга, доимо ушбу соҳада пешқадам бўлишга чорлайдиган ва қилган меҳнати сабабли рағбатлантиришга олиб борувчидир, десам айни сўзни айтган бўламан”. 

ЎМИ Тошкент шаҳар вакиллиги

Матбуот хизмати

Бугун дунёда кечаётган қонли тўқнашувларнинг аксари муқаддас динимиз номи билан амалга оширилаётгани барчамизни ташвишга солади. Бузғунчи оқимлар Ислом дининнг асл моҳиятини бузиб кўрсатиш билан ундан ўз манфаатлари ва қабиҳ режалари йўлида фойдаланишмоқда.

Барча динлар эзгулик ва яхшилик тарғиботчисидир. Хусусан, Ислом дини – инсон ва унинг қадру-қийматини ҳимоялайди, табиат, жамият билан муомалаларини адолатли, мурувватли тарзда олиб боришга буюради. Ҳеч қачон қон тўкиш, зулму-зўравонликка буюрмайди. Аксинча бундай ишлар қаттиқ қораланиб, улкан ва кечирилмас гуноҳ экани таъкидланган.

 Қуръони карим ва ҳадиси шарифларда турли фирқачилик, тажовузкорлик ва мутассибликдан қайтарилади.

Дин инсониятни залолатдан ёруғликка олиб чиққан. Тинчлик, ўзаро хотиржамликни ўзининг асл ғояси, деб билади. Унинг таълимоти одамларнинг фирқаларга бўлинишдан қайтаради.  Аллоҳ таоло бундай амр қилади: “... фирқаларга бўлинманг”, (Оли Имрон, 103).

2016 йил 20 декабрь куни Андижон вилояти Хонобод шаҳридаги Ахборот технологиялари ва саноат касб-хунар коллежида “Диний экстремизм ва терроризмга қарши кураш, Ёшлар ўртасида ўз жонига қасд қилишни олдини олиш” мавзуида йиғилиш бўлиб ўтди. Унда Хонобод шаҳар бош имом-хатиби Мансурбек Раҳимов иштирок этиб, ўз маърузаси билан қатнашди.

Йиғилиш сўнгида шахар бош имом-хатиби талабаларнинг мавзуга доир саволларига жавоб берди.

Музаффар Жабборов,

ЎМИ Масжидлар бўлими ходими

Яқинда Ўзбекистон мусулмонлари идораси томонидан Тошкент шаҳри ва Сурхондарё вилоятида истиқомат қилувчи, имконияти чекланган ҳамюртларимиз Исмоилова Мубина, Ҳамидов Насрулло, Бобомуродов Муҳаммад ва Исакова Мамлакатга ногиронлик аравачалари совға қилинди.

Мазкур совғалардан бирини қабул қилиб олган Мамлакат она: “Яратганга шукр, ҳукуматимиз ва саховатпеша инсонлар томонидан биз каби инсонларга кўрсатилаётган меҳр-муравватнинг чеки йўқ. Шу ўринда, Ўзбекистон мусулмонлари идораси томонидан кўрсатилган ёрдам учун Диний идора раҳбариятига ўз миннатдорчилигимни билдираман. Барака топишсин, эътибордан бошимиз кўкка етди” деб самимий тилаклар билдириб, дуо қилди.

 Аллоҳ таоло Қуръони каримда шундай марҳамат қилади:

“Бас, хайрли (савобли) ишларда бир-бирингиздан ўзишга ошиқингиз! Ҳаммангизнинг қайтадиган жойингиз Аллоҳнинг ҳузуридир”. (Моида сураси, 48-оят)

Хайрли ишлар жуда кўп. Фақат бу ишларни қилишда савоб умидида холис бўлиш энг муҳим шарт ҳисобланади.

Пайғамбаримиз Муҳаммад (с.а.в) ва У зотнинг сафдошлари нечоғлиқ саховатпешалик билан инфоқ-эҳсон сабабли Аллоҳ ва унинг Расули муҳаббатига сазовор бўлганлари тарихдан маълум. Жумладан, Ҳазрати Абу Бакр Сиддиқ (р.а) бир муҳтожга бор молу дунёларини сарф қилиб юборганлар. Шунда Расулуллоҳ (с.а.в) оилангизга ҳам бирор нарса олиб қолдингизми?, деб сўраганларида, у киши: оиламга Аллоҳ ва унинг Расулининг муҳаббатини  қолдирдим, деб жавоб қилдилар.

Демак, биз ҳам Пайғамбаримиз (с.а.в) ва саҳобалардан ибрат олиб, бир-биримизни яхши ишларга чақириб, меҳр-мурувватга муҳтож кишиларга ёрдам қилишга сабабчи бўлсак ҳам, хайру-эҳсоннинг савобидан баҳраманд бўламиз.

Шунинг учун ҳам Расулуллоҳ (с.а.в.): “Менга заиф, бечораларни топишга ёрдам беринглар. Сизларнинг ризқингиз ва ютуқларингиз асосан заиф ва бечораларга ёрдам беришингиз сабабидан зиёда бўлади”, - деб таъкидлаганлар (Имом Абу Довуд ривояти).

Турли офат ва мусибатларнинг келиши, хусусан, ризқнинг камайиши мискин ва бечораларнинг ҳолидан хабар олмаслик сабабидан экани Қуръони каримда баён этилган. Албатта, кўнгли ярим инсонларнинг қалби мусаффо бўлади. Улар ўз ҳолларини доимо Аллоҳга арз қилиб турадилар. Яратганни кўпроқ эслайдилар. Шу сабабли, уларнинг дуоси мақбул бўлишидан умид қилинади. Шундай экан, уларга меҳр-мурувват кўрсатиб, дуоларини олган инсон икки дунёда камлик кўрмайди.

Аллоҳ таоло барчаларимизни яқинларга, муҳтож кишиларга яхшилик қилишда пешқадамлардан бўлишимизни, берадиган хайр-эҳсонларимизни ихлос ва чин дилдан ато этувчи саховатли инсонлардан қилсин.

Масжидлар бўлими ходими

Сарвар Муҳаммадиев

Саудия арабистонида янги кўринишдаги беш юз саудия риёли муомалага киритилди, деб хабар қилади Arab News нашри. Ал-Жазира банки директорининг маълум қилишича, янги купюра ўзгача дизайн ва сифатга эга бўлиб, сохталаштиришдан яхши ҳимояланган ҳамда тез эскириб қолиши ва кирланишини олдини олишга ҳам алоҳида эътибор қаратилган.

Ушбу купюранинг олд томонида Каъба тасвири, ички томонида эса Масжидул Ҳарамнинг кенгайтирилган кўринишидаги тасвири акс эттирилган. Эслатиб ўтамиз, Саудия арабистонининг деярли барча банкноталарида муқаддас жойлар тасвири туширилган. Жумладан, 100 саудия риёлида Пайғамбар алайҳиссаломнинг равзалари ва Масжидун набавий тасвирини кўриш мумкин.

Илҳом МАЪРУПОВ

тайёрлади

Она ва бола соғлом бўлса, оила бахтли, оила бахтли бўлса, жамият мустаҳкам бўлади. 

Ислом Каримов

         Али розияллоҳу анҳу Аллоҳ таолонинг

وَلَا تَنْسَ نَصِيبَكَ مِنَ الدُّنْيَا[1]

“... ва дунёдан бўлган насибангни ҳам унутмагин” оятининг тафсирида “Охиратингни обод бўлишини талаб қилишингга сабаб бўладиган сиҳҳат саломатлигингни ва ёшликдаги қувватингни унутмагин”, деганлар[2].

***

         Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам Абу Дардо ва Салмон розияллоҳу анҳумоларни ўзаро бир-бирларига биродар- дўст тутинтирган эдилар. Абу Дардо розияллоҳу анҳу Шом диёрида Салмон розияллоҳу анҳу эса, Ироқда эди. Улар бир-бирларига мактуб ёзиб ҳол-аҳвол сўрашиб, ўзаро насиҳат қилишиб турардилар. Ана шундай мактубларининг бирида Абу Дардо розияллоҳу анҳу Салмон розияллоҳу анҳуга бир қанча насиҳатларни қилиб, “Эй биродарим! Беморлигингдан олдин сиҳҳат саломатлагингни ғанимат билгин”, деб алоҳида таъкидлаган эди[3].

***

وَكَانَ ابْنُ عُمَرَ رَضِيَ اللهُ عَنْهُمَا يَقُوْلُ... وَخُذْ مِنْ صِحَّتِكَ لِمَرَضِكَ... رواه البخاري.

         Ибн Умар розияллоҳу анҳумо айтар эди: “... Соғлик пайтингда беморлик ҳолатингда қила олмайдиган амаллар учун амал қилиб олгин...”[4].

***

وقد قال أحد حكماء المسلمين: من أراد الصحة فليجود وليمضغ الغذاء، وليأكل على نقاء - أي على معدة خاوية - ، وليأكل على ظمأ ويقلل من شرب الماء، ويتمشى بعد العشاء، ولا ينام حتى يعرض نفسه على الخلاء، وليحظر دخول الحمام عقيب الامتلاء

Мусулмон ҳаким зотлардан бири айтади: “Ким сиҳҳат саломатликни истаса, таомни яхшилаб чайнаб есин. Оч қоринга ва чанқоқ ҳолатида таомлансин. Сув ичишни камайтирсин. Кечки овқатдан кейин юрсин. Хожатга бормасдан ухламасин. Қорни тўқ ҳолатда ҳаммомга киришдан эҳтиёт бўлсин.”[5]

***

Ибн Аббос розияллоҳу анҳу Аллоҳ таолонинг

ثُمَّ لَتُسْأَلُنَّ يَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِيمِ[6]

Яъни, “Сўнгра ана ўша кунда (қиёматда), албатта, (сизларга ато этилган барча) неъматлар ҳақида сўроқ қилинурсиз!” оятидаги “неъматлар”ни бадан, қулоқ ва кўзнинг сиҳҳат саломатлиги, деб тафсир қилган.

Шаъбий ва Суфён Саврий каби улуғ зотлар эса, “Тинчлик-хотиржамлик ва сиҳҳат-саломатлик” деб тафсир қилган[7].

***

قال لقمان: لا مال كصحة البدن ولا نعيم كطيب النفس

Луқмони Ҳаким: “Жисмнинг соғлигидан ортиқ бойлик йўқ. Нафснинг поклигидан ортиқ неъмат йўқ”, деган[8].

***

وقال: " يا بني إن غاية الشرف والسؤدد في الدنيا والآخرة حسن العقل؛ لأن العبد إذا حسن عقله غطى ذلك عيوبه، وأصلح مساوئه، ورضي عنه خالقه، وكفى بالمرء عقلاً أن يسلم الناس من شره " .

          Луқмони Ҳаким ўғлига қилган насиҳатларининг бирида айтади: “Эй ўғилчам! Албатта, дунё ва охиратда шараф ва бошчилик қилиш ақлнинг саломатлигига боғлиқдир. Чунки банданинг ақлининг гўзаллиги айбларини яширади ва ёмонликларини тузатади. Холиқи ундан рози бўлади. Киши ақлининг расолигига одамлар унинг ёмонлигидан саломат бўлиши кифоя қилади”.[9]

***

          Исмоил Истанбулий ўзининг “Руҳул баён”  тафсирида ҳар бир илм талаб қилувчи Аллоҳ таолонинг

وَاللَّهُ أَخْرَجَكُم مِّن بُطُونِ أُمَّهَـاتِكُمْ لا تَعْلَمُونَ شَيْـا وَجَعَلَ لَكُمُ السَّمْعَ وَالابْصَـارَ وَالافْـاِدَةَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ

         Яъни, “Аллоҳ сизларни оналарингиз қоринларидан бирор нарсани билмайдиган ҳолингизда чиқарди ва шукр қилишингиз учун сизларга қулоқ, кўзлар ва қалбларни берди” оятига амал қилган ҳолда ақлининг расолиги, жисмининг соғлиги ва ҳис аъзоларининг саломатлигига шукр қилиши лозим бўлади, деган[10].

***

         قال علي بن ابي طالب رضي الله عنه: ألا إنّ من البلاء الفاقة، وأشد من الفاقة مرض البدن، وأشد من مرض البدن مرض القلب.ألا وإنّ من النعم سعة المال وأفضل من سعة المال صحة البدن، وأفضل من صحة البدن تقوى القلب

         Али ибн Абу Толиб розияллоҳу анҳу айтади: Албатта, йўқсиллик бало-офатдир. Бадан касаллиги йўқсилликдан ҳам ёмонроқдир. Қалбнинг касаллиги эса, бадан касаллигидан ҳам ёмондир. Албатта, мол-мулкнинг сероблиги неъматдандир. Баданнинг саломатлиги мол-мулкдан афзалроқдир. Қалбнинг тақвоси эса, баданнинг саломатлигиданда афзалдир.

***

         قال الاصمعي رحمة الله عليه: صحة الجسم في قلة الطعام وصحة القلب في قلة الذنوب والاثام وصحة النفس قلة الكلام.

         Асмаъий раҳматуллоҳу алайҳ айтади: Жисмнинг саломатлиги таомнинг озлигида. Қалбнинг саломатлиги гуноҳларнинг озлигида. Нафснинг саломатлиги гапнинг озлигида.

***

         قال علي طنطوي: انا نحسب الغنى بالمال وحده وما المال وحده الا تقدرون ثمن الصحة اما للصحة ثمن.

         Али Тантовий айтади: Албатта, биз бойликни мол-дунёнинг ўзи билан деб ўйлаймиз. Ёлғиз мол-дунё ўзи нима? Сиҳҳат-саломатликнинг баҳосини белиглай оласизларми? Саломатликнинг баҳоси борми?

***

         قال مصطفى السباعي: زر المحكمة مرة في العام لتعرف فضل الله عليك في حسن الاخلاق وزر المستشفى مرة في الشهر لتعرف فضل الله عليك في الصحة والمرض وزر الحديقة مرة في الاسبوع لتعرف فضل الله عليك في جمال الطبيعة وزر المكتبة في اليوم لتعرف فضل الله عليك في العقل وزر ربك كل آن لتعرف فضله عليك نعم الحياة

         Мустафо Сибоъий айтади: Йилда бир маротаба ҳибсхоналарни бориб кўр, Аллоҳ фазл қилиб берган ўзингдаги гўзал ахлоқларни биласан. Ойда бир шифохоналарни зиёрат қил, Аллоҳ фазл қилиб берган ўзингдаги сиҳҳат-саломатликни биласан. Хафтада бир боғларни тамоша қилгани чиқ, табиатнинг гўзаллигдаги Аллоҳнинг фазлини биласан. Кунда бир кутубхоналарга бор, Аллоҳ фазл қилиб берган ўзингдаги ақлни биласан. Ҳар лаҳзада Роббингни эсла, У сенга фазл қилиб берган ҳаёт неъматларини биласан.

***

         قال بقرات: الرجل الحكيم هو الذي يعتبر ان الصحة هي اعظم نعمة للانسان

         Буқрот айтади: Доно киши албатта, сиҳҳат-саломатлик инсон учун энг улуғ неъмат деб эътибор қилувчи инсондир.

***

         قال احد الحكماء: من يمتلك الصحة يمتلك الامل ومن يمتلك الامل يمتلك كل شيء

Ҳукамолардан бири айтади: Ким саломатликка эга бўлган бўлса, умидга эга бўлибди. Ким умидга эга бўлган бўлса, барча нарсаларга эга бўлибди.

***

قيل لجالينوس: ما لك لا تمرض فقال: لاني لا اجمع بين طعامين رديئين ولم ادخل طعاما على طعام ولم احبس في معدتي طعاما تاذيت منه

Гален “Нима учун сиз касал бўлмайсиз?”, дейилди. У: “Чунки мен икки паст сифатли таомни ўртасини жамламайман. Овқат устига овқат емайман. Мен ундан азият чекадиган таомни ошқозонимда сақламайман”, деди.

***

قال احد الحكماء: أربعة أشياء تُمرض الجسم الكلام الكثير والنوم الكثير والأكل الكثير الجماع الكثير

وأربعة تهدم البدن الهم والحزن والجوع والسهر

Ҳукамолардан бири айтади: Тўрт нарса жисмни касал қилади: кўп гапирмоқ, кўп ухламоқ, кўп емоқ ва кўп жинсий яқинлик қилмоқ. Тўрт нарса баданни қулатади: ғам-ташвиш, маҳзунлик, очлик ва туни билан ухламаслик.

***

 قال فرانسيس بيكون: الجسم السليم مضيف و الجسم السقيم سجان   

Франсис Бекун айтади: Соғлом жисм меҳмонхона ва касал жисм қамоқхонадир.

***

 قال علي عزت بيجوفيتش عندما تكون في السجن تكون لك أمنية واجدة: الحرية وعندما تمرض في السجن لاتفكر بالحرية وانما بالصحة. الصحة إذن تسبق الحرية.

Али Иззат Бегович айтади: Сен қамоқда бўлганингда сен учун мавжуд ишонч озодлик бўлади. Аммо қамоқда бемор бўлиб қолсанг, сен озодлик ҳақида ўйламай, балки соғлиқ ҳақида ўйлайсан. Демак, соғлиқ озодликдан олдин туради.

***

 قال احمد الشقيري إذا أنعم الله عليك بصحة وعافية وجسد سليم والحمد لله فاحمد الله على هذه النعم بأن تتبرع ببعض من دمك للمحتاجين .. فالله يثول ( لئن شكرتم لأزيدنكم) فالتبرع بالدم واحدة من أساليب شكر نعمة الصحة وليديمها الله عليك بإذن الله

Аҳмад Қушайрий айтади: Агар Аллоҳ сенга, сиҳҳат-саломатлик, тинчлик-хотиржамлик ва соғлом тан неъматларини ато этган бўлса, ушбу неъматлар учун Аллоҳга ҳам айт. Яъни, заиф ҳол одамларга қон бер. Зеро, Аллоҳ “Агар шукр қилсангиз албатта, зиёда қиламан”, деган. Муҳтож инсонга ўз қонинг орқали ёрдам беришинг, соғлик неъматига шукр қилишнинг бир услубидир. Аллоҳ ўз изни ила сени соғлигингни бардавом қилади.

***

 قال عمر بدوي اخسر وزنك الزائد قبل أن تخسر صحتك

Умар Бадавий айтади: Соғлигинг ҳақида надомат чекишдан олдин, ортиқча вазнингни камайтир. 

***

Бекорчилик ва айш-ишрат нафақат нодонликка олиб келади, айни вақтда касалликнинг туғилишига ҳам сабаб бўлади.

Абу Али ибн Сино 

***

Агар ҳавода чанг ва тутун бўлмаса эди, киши минг йил яшаган бўларди.

Абу Али ибн Сино 

***

Бекорчилик ва айш-ишрат нафақат нодонликка олиб келади, айни вақтда касалликнинг туғилишига ҳам сабаб бўлади.

Абу Али ибн Сино 

***

Ўз вақтида, меъёри билан бадантарбия қилган одамга дард яқин йўламайди.

Абу Али ибн Сино

***

Бадантарбия билан машғул бўлинса, ҳеч қандай дори-дармонга зарурат қолмайди, бунинг учун муайян бир тартибга риоя қилмоқ ҳам шарт.

Абу Али ибн Сино

***

Бадантарбияни тарк этган одам аксари хароб бўлади, зеро харакатсиз қолган аъзоларнинг қуввати заифлашади.

Абу Али ибн Сино

***

Тарбия уч қисмдан иборат: бадан тарбияси, ақлий тарбия, ахлоқ тарбияси.

Фитрат

***

Одамни тарбия қилиш уни жисмонан, фикран ва хулқан камолга етказиб, саодатга эришишга қобил этишдан иборатдир.

Фитрат

***

Инсон зурриёти Аллоҳ буюргандай яшаши учун жони, ақли ва жисмининг соғлом бўлиши учун қайғуришга масъулдир.

Интернетдаги таҳдидлардан ҳимоя 191-бет.

***

Инсонлар олдин пул топиш учун соғлиқларини аямайдилар, кейин эса соғлиқларини асраш учун пулларини берадилар.

 Гёте

***

Қироллик тожи бош оғриғини тўхтата олмайди.

Бенжамин Франклин

***

Буюк бахт: соғлик, иккинчиси гўзаллик, учинчиси бойликдир.

Платон

***

Ўзбек халқ мақоллари

Бола соғлиги – она бойлиги.

Эл соғлиги- юрт бойлиги.

Сиҳат тиласанг, кўп ема,

Иззат тиласанг, кўп дема.

Саломатлик – туман бойлик.

Соҳ танда- соғлом ақл.

Поклигинг- соғлигинг.

Кечки овақт – захар,

Овқат егин саҳар.

***

Инглиз халқ мақоллари:

Сиҳҳат-саломатлик бойликдан яхшидир.

Бир кунда битта дона олма ейиш, сени табибдан беҳожат қилади.

Қуёш нури кириб турган уйга табиб кирмайди.

Эр киши бойлигининг энг яхшиси: Солиҳа аёл ва соғликдир.

Менга соғликни бериб, бойлигимни олинг.

***

             Тошкент ислом институти

диний фанлар кафедраси ўқитувчиси

Жўраев Фарход

[1] Қасос сураси 77- оят.

[2] Тафсирул Бағавий. 6- Жуз.221 –бет.

[3] Хатиб Бағдодий. Иқтизоул илмил амал. 61- бет

[4] Имом Бухорий “Саҳиҳул Бухорий” 89- бет.

[5] Абу Исҳоқ Ироқий. “Асбабуш шифаминал асқом вал аҳва” 261- бет.

[6] Такосур сураси 8- оят.

[7] Абу Жаъфар Муҳаммад ибн Жарир Тоборий. “Жомеъул баян ан тавийли айил Қуръан”.  26- жуз.  397- бет.

[8] Абу Саъд Мансур ибн Ҳусайн Абий “Насруд дурри” 7- жуз. 13- бет.

[9] Абу Саъд Мансур ибн Ҳусайн Абий “Насруд дурри” 7- жуз. 13- бет.

[10] Исмоил Ҳаққий ибн Мустафо Истанбулий Ҳанафий Хилватий. “Руҳул баён” 3- жуз. 404 – бет.