Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.

1. Жума учун ғусл қилиш.

عَنْ حَفْصَةَ، عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: «عَلَى كُلِّ مُحْتَلِمٍ رَوَاحٌ إِلَى الْجُمُعَةِ، وَعَلَى كُلِّ مَنْ رَاحَ إِلَى الْجُمُعَةِ الْغُسْلُ». رَوَاهُ أَبُو دَاوُدَ وَالنَّسَائِيُّ

 Ҳафса розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади: 
«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: 
«Ҳар бир эҳтилом бўлувчига жумага бориш лозимдир. Ҳар бир жумага борувчига ғусл лозимдир», дедилар».
Абу Довуд ва Насоий ривоят қилишган.

Афзали – намозга яқин қолганда ғусл қилиш. Аслида ўша куннинг тонги отганида қилса ҳам бўлади.

2. Хушбўй нарсалар суртиш.
3. Чиройли кийимлар кийиш.

عَنْ سَلْمَانَ الْفَارِسِيِّ جَابِرِ رَضِي اللهُ عَنْهُ ، عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: «لَا يَغْتَسِلُ رَجُلٌ يَوْمَ الْجُمُعَةِ وَيَتَطَهَّرُ مَا اسْتَطَاعَ مِنْ طُهْرٍ، وَيَدَّهِنُ مِنْ دُهْنِهِ، أَوْ يَمَسُّ مِنْ طِيبِ بَيْتِهِ، ثُمَّ يَخْرُجُ فَلَا يُفَرِّقُ بَيْنَ اثْنَيْنِ، ثُمَّ يُصَلِّي مَا كُتِبَ لَهُ، ثُمَّ يُنْصِتُ إِذَا تَكَلَّمَ الْإِمَامُ، إِلَّا غُفِرَ لَهُ مَا بَيْنَهُ وَبَيْنَ الْجُمُعَةِ الْأُخْرَى». قَالَ أَبُو هُرَيْرَةَ: وَزِيَادَةُ ثَلَاثَةِ أَيَّامٍ، وَيَقُولُ: إِنَّ الْحَسَنَةَ بِعَشْرِ أَمْثَالِهَا. رَوَاهُ الشَّيْخَانِ. وَأَبُو دَاوُدَ بِلَفْظِ: «مَنِ اغْتَسَلَ يَوْمَ الْجُمُعَةِ، وَلَبِسَ مِنْ أَحْسَنِ ثِيَابِهِ، وَمَسَّ مِنْ طِيبٍ إِنْ كَانَ عِنْدَهُ، ثُمَّ أَتَى الْجُمُعَةَ فَلَمْ يَتَخَطَّ أَعْنَاقَ النَّاسِ، ثُمَّ صَلَّى مَا كَتَبَ اللهُ لَهُ، ثُمَّ أَنْصَتَ إِذَا خَرَجَ إِمَامُهُ حَتَّى يَفْرُغَ مِنْ صَلَاتِهِ، كَانَتْ كَفَّارَةً لِمَا بَيْنَهَا وَبَيْنَ جُمُعَتِهِ الَّتِي قَبْلَهَا». 

Салмони Форсий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: 
«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам:
«Бирор киши жума куни ғусл қилса, имкон қадар тозаланса, (соч-соқолини) мой билан мойласа ёки уйидаги хушбўй нарсадан суриб, сўнг (масжидга) чиқса ва икки кишининг ўртасидан оралаб ўтмаса, сўнгра насиб қилинганича намоз ўқиса, кейин имом сўзлаганда жим қулоқ солса, унинг бу (жума) билан нариги жума орасидагилари (гуноҳлари) албатта мағфират қилинади», дедилар».
Абу Ҳурайра: «Уч кун зиёдаси билан. Чунки ҳар бир яхшилик ўн мислга кўпайтирилур», деди».
Икки шайх ривоят қилишган. 

Абу Довуднинг лафзида: 
«Ким жума куни ғусл қилиб, энг яхши либосларидан кийса, агар хушбўй нарсаси бўлса, ундан суртса, сўнгра жумага бориб, одамларнинг елкасига туртмаса, кейин Аллоҳ унга битган намозни ўқиса, имоми чиқса, у намозидан фориғ бўлгунча қулоқ осса, бу (жума) билан ундан олдинги жума орасидаги нарсага каффорот бўлади», дейилган.

4. Жумага виқор ва сакина билан эрта бориш.

عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ جَابِرِ رَضِي اللهُ عَنْهُ: أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: «مَنِ اغْتَسَلَ يَوْمَ الْجُمُعَةِ غُسْلَ الْجَنَابَةِ، ثُمَّ رَاحَ فِي السَّاعَةِ الْأُوْلَى فَكَأَنَّمَا قَرَّبَ بَدَنَةً، وَمَنْ رَاحَ فِي السَّاعَةِ الثَّانِيَةِ فَكَأَنَّمَا قَرَّبَ بَقَرَةً، وَمَنْ رَاحَ فِي السَّاعَةِ الثَّالِثَةِ فَكَأَنَّمَا قَرَّبَ كَبْشًا أَقْرَنَ، وَمَنْ رَاحَ فِي السَّاعَةِ الرَّابِعَةِ فَكَأَنَّمَا قَرَّبَ دَجَاجَةً، وَمَنْ رَاحَ فِي السَّاعَةِ الْخَامِسَةِ فَكَأَنَّمَا قَرَّبَ بَيْضَةً، فَإِذَا خَرَجَ الْإِمَامُ حَضَرَتِ الْمَلَائِكَةُ يَسْتَمِعُونَ الذِّكْرَ». رَوَاهُ الْخَمْسَةُ. 

Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: 
«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: 
«Ким жума куни жанобат ғуслини қилса, сўнгра биринчи вақтда борса, худди (Аллоҳга) битта туя сўйгандек бўлади. Ким иккинчи вақтда борса, худди битта сигир сўйгандек бўлади. Ким учинчи вақтда борса, худди битта шохдор қўчқор сўйгандек бўлади. Ким тўртинчи вақтда борса, худди битта товуқ сўйгандек, ким бешинчи вақтда борса, худди бир тухум атагандек бўлади. Имом (минбарга) чиққанда эса фаришталар зикр(хутба)ни эшитишга ҳозир бўладилар», дедилар».
Бешовлари ривоят қилишган.

«Кифоя» китобининг биринчи жузи асосида тайёрланди

Тошкент вилоятида “Яшил макон” барпо этилмоқда

Ибн Асокир "Тариху Димашқ"да, имом Заҳабий ""Тазкиратул ҳуффоз"да зикр қилишади:
"Имом Авзоий айтади:
"Бир ҳаким киши менга деди:
"Жиҳодга чиқмоқчи бўлиб йўлга чиқдим. Йўлда бир чодирга дуч келдим. Чодирда икки қўли, икки оёғи ва икки кўзи йўқ ногирон киши бор экан. У шундай дер эди:
"Аллоҳим мен Сенга менга берган неъматларингга мувофиқ келадиган кўп ҳамдлар айтаман!".
Мен унинг иймони ҳақиқатини, сабрининг ҳақиқийлигини синамоқчи бўлдим. Унга дедим:
- Қайси неъматларини айтаяпсан? Сени нима қилиб қўйганини кўрмаяпсанми?
У деди:
- Роббим менга гапирувчи тил ва сабр қилувчи жисм берди! Агар У осмондан мени куйдирувчи олов туширса ва олов мени куйдирсада, бу билан менинг Унга фақат севгим зиёда бўлар эди! Менинг сенга бир илтимосим бор, раво қиласанми?
- Жоним билан!
- Менинг бир фарзандим бор эди. Таҳоратда ва овқатланишда менга ёрдам берар эди. Кеча чиқиб кетганича қайтмади. Уни топишда ёрдам берасанми?

Мен болани қидириб йўлга чиқдим. Қумтепаликлар орасида уни бир йиртқич ҳайвон тутиб олиб ўлдириб еяётган экан. Мен ўзимга дедим: "Иннаа лиллааҳи ва иннаа илайҳи рожиъун. Энди буни унга қандай қилиб айтаман?!".
Сўнгра чодирга қайтиб келиб унга салом бердим. Хабардан олдин унга тасалли бермоқчи бўлдим. Ундан сўрадим:
- Сендан бир нарса сўрасам жавоб берасанми?
- Агар билсам жавоб бераман!
- Аллоҳнинг наздида сен улуғми ёки Айюб алайҳис саломми?
- Албатта Айюб алайҳис салом улуғ!
- Аллоҳ унга мусибатлар берганида у сабр қилмаганмиди? Ундан яқинлари ҳам юз ўгирмаганмиди?
- Шундай!
- Ўғлингни йиртқичлар еб қўйибди!
Буни эшитиб у деди:
- Дунёда қалбимга ғам-ташвиш солган Роббимга ҳамдлар бўлсин!
У шундай деб бир хўрсиндида вафот қилди. Мен уни ювиш ва дафн қилишда ёрдамлашадиган бирор киши топиш илинжида ташқарига чиқдим. Узоқдан бир неча киши кўринди. Уларни чақирдим. Улар етиб келишди. Менга ўхшаб улар ҳам жиҳодга чиқишган экан. Уларга воқеани айтиб бердим. Улар маййитнинг ҳаққига дуолар қилишди. Биргалашиб уни ювдик, кафанлаб дафн қилдик.
Эртаси куни кечқурун уни тушимда кўрдим. У жаннатда эди. Устида чиройли кийимлар бор эди. Мен ундан сўрадим:
- Сен кечаги киши эмасмисан?!
- Ҳа ўшаман!
- Бу даражага қандай эришдинг?
- Балога сабр, кенгчиликка шукр қилиб!

Имом Авзоий роҳимаҳуллоҳ айтади:
"Ҳаким киши менга бу воқеани айтиб берганидан бери бало аҳлини яхши кўрадиган бўлдим!".

Қазога рози бўлиш ва Аллоҳга нисбатан одоб чегарасида туришдан кўра Аллоҳга суюклироқ иш йўқ. Банда қанчалар оғир синовларга учрамасин, барибир бандадир. Аллоҳ қанчалар оғир синовлар юбормасин, Роббимизлигича қолаверади. Қул ўз саййидидан рози бўлиши керак. Қалбида мана шунақа иймон ўрнашганларгина Аллоҳга етишган!

Аъробийлардан бирининг лалми-сувсиз ери бор бўлиб, унда экин экиб тирикчилик қилар эди. Экинлари бўй чўзган даврда офат тушиб экинларга талофот етказди. Аъробий қўлларини осмонга кўтариб деди:
"Эй Роббим! Нима қилсанг қилавер. Ризқимни берадиган Ўзингсан!".

Бир аъробийя аёлнинг қўйларини чақмоқ урди. Бирорта қўйи қолмади. Аёл деди:
"Мени қўйиб қўйларим томон ўтиб кетган мусибат ҳамд айтишга муносиб мусибатдир. Эй Роббим! Сенга шукрлар бўлсин!".

Бу дунё синов, қайғу ва машаққат дунёсидир. Бунда ато ҳам бор, маҳрумлик ҳам бор. Бунда саломатлик ҳам бор, беморлик ҳам бор. Бунда омонлик ҳам бор, хавф ҳам бор. Бунда бирлашиш ҳам бор, тафриқа ҳам бор. Саодатли инсон мана шу ҳолатларнинг барида Аллоҳ билан бирга бўлган инсондир. У бошига яхши кўрадиган ҳолати келса шукр қилади, ёқимсиз ҳолатлар келса сабр қилади!

Аллоҳнинг қадарига рози бўлинг. Норозилик уни ўзгартира олмайди. Норозилик сабаб сизга дунёдаги аччиқлик ва охиратдаги зиён жамланади!

Кўп беморларни зиёрат қилдим. Улар шунақанги шукр қилишадики, ўзингиздан уялиб кетасиз.
Аммо бир воқеани унута олмайман. Қачон эсимга тугса қалбим аламдан қийналади. Бир қари инсонни кўргани бордим. У кишини чиройли сўзлар билан сабрга чақирдим. Аллоҳ таоло балога мубтало бўлган бандасини яхши кўришини айтдим. Шунда у киши деди:
- Йўқ дўстим, бу чала муҳаббат!

Бир неча кун ўтиб у киши вафот қилди. Аллоҳим раҳматига олсин. Ҳаққига дуо қиламиз. Аммо банданинг Роббисига норози ҳолда йўлиқиши мусибатдир!

Абдулқодир Полвонов

Чорак асрдан ошибдики, ҳар йили ноябрь ойининг 16-санасини бутун дунёда Халқаро бағрикенглик куни сифатида нишонлаш яхши анъанага айланган. Шу муносабат билан бу йил ҳам Маданият вазирлиги ҳузуридаги Миллатлараро муносабатлар ва хорижий мамлакатлар билан дўстлик алоқалари қўмитаси, Дин ишлари бўйича қўмита ҳамда қатор вазирлик ва ташкилотлар ҳамкорлигида юртимиз бўйлаб «Бағрикенглик ҳафталиги» ўтказилмоқда.

Катта томоша майдонлари, хиёбонлар ва истироҳат боғларида маданий, маънавий-маърифий, илмий-амалий тадбирлар ўтказиш кўзда тутилган ҳафталикка Тошкентдаги «Янги Ўзбекистон» боғида турли миллат ва диний конфессиялар вакиллари иштирокида Мустақиллик монументига гулчамбар қўйиш билан старт берилди.

«Янги Ўзбекистон» газетаси

Президент Шавкат Мирзиёев 16 ноябрь куни Сурхондарё вилоятига ташриф буюрди.

Дастлаб буюк олим Ҳаким ат-Термизий мақбараси зиёрат қилинди. Қуръон оятлари тиловат этилиб, Аллоҳдан юртимизга тинчлик, халқимизга фаровонлик тилаб дуо ўқилди.

Уламолар билан суҳбатда бугун дунёда турли низо ва урушлар бўлаётгани, бегуноҳ инсонлар қони тўкилаётгани афсус билан қайд этилди. Бу юртимиздаги тинчлик-осойишталик қадрини янада теран англатиб, инсонда шукроналик руҳини уйғотади. Бу неъматлар аҳамиятини, Термизий каби боболаримиз илм-маърифатини ёшларга етказиш муҳимлиги таъкидланди. Шу масалалар бўйича Термизда илмий конференция ўтказиш таклифи билдирилди.