Интервью 24

Туризмни ривожлантириш давлат қўмитаси томонидан куни-кеча Ўзбекистон Республикасининг Санкт Петербург ва Қозон шаҳридаги бош консуллиги ҳамкорлигида Россия Федерацияси тарафидан Санкт Петербург Туризмни ривожлантириш қўмитаси бошқарма ва бўлим бошлиқлари, Татаристон Дин ишлари бўйича қўмитаси ҳамда икки томон сайёҳлик компаниялари иштирокида онлайн учрашув бўлиб ўтди. Тадбирда Гранд Сервис Нева, СП Гуру, Серебряное Кольцо, ТО Премьера, Созвездие, Armada Travel, Asia Luxe, Azon Travel, Hilal Travel, Muslim tour, Salom Travel, Samarkand Star, Ziyarah Travel, International Caravan Travel, Mir Arab Travel каби 15дан ортиқ сайёҳлик ташкилотлари вакиллари иштирок этди. Мазкур учрашувда зиёрат ва спорт туризми имкониятларини тарғиб қилиш, хорижий ва юртимиз тадбиркорларини ўзаро таништириш йўлида ҳамкорлик қилиш борасида сўз юритилди. Ҳаж ва Умра операторлари ва Ўзбекистондаги туристик ташкилотлар ўртасидаги зиёрат туризми йўналишидаги ҳамкорлик масалалари муҳокама қилинди.
Uzbektourism.uz хабарига кўра, учрашув Ўзбекистон Республикасининг Санкт Петербургдаги бош консули А.Бабаев ҳамда Қозон шаҳридаги бош консули Ф.Насриевлар томонидан очиб берилди. Бунда туризм тарғиботи ва тадбирлар ташкил этиш бўйича қўмита томонидан амалга оширилаётган қатор лойиҳалар бўйича маълумот бериб, шаҳарнинг туристик салоҳияти ҳақида тақдимот ўтказилди. Шунингдек, учрашувда Ўзбекистоннинг зиёрат туризми салоҳиятига бағишланган тақдимот намойиш этилди. Зиёрат туризми йўналишидаги саёҳат пакетлар, турмаҳсулотлар ва хизматлар ҳақида хорижлик ҳамкорларга батафсил маълумот берилди. Зиёрат туризми потенциялига қўшимча равишда, россиялик спорт федерациялари учун мавсумий машғулотлар ва соғломлаштириш каби тадбирларини ўтказиш боис, Андижон вилояти имкониятлари, «Хонобод» соғломлаштириш маскани, ундаги замонавий спорт мажмуалари ва дам олиш шароитлари ҳақида ҳам тақдимот қилиниб, таклифлар хорижий ҳамкорларда юқори қизиқиш уйғотди. Туризмни ривожлантириш қўмитаси Зиёрат тарғиботи гуруҳи ва Ташқи ишлар вазирлигининг хориждаги дипломатик ваколатхоналари ҳамкорлигидаги ушбу тарғибот ишлари Индонезия, Туркия, Малайзия, Покистон, Ҳиндистон, Хитой, БАА каби давлатларда ҳам давом эттирилмоқда.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

Ислом дини қариндошлар орасини яхшилик ва меҳр билан боғлашга тарғиб қилади. Нафақат тарғиб қилади балки бу ишга буюриб ибодат даражасига чиқарган.
Аллоҳ таоло бандаларини қариндошлик ришталарини боғлаш ва мустаҳкамлашга буюриб, Қуръони каримда шундай марҳамат қилади: “Сиздан (эй, Муҳаммад!) қандай эҳсон қилишни сўрайдилар. Айтинг: “Ниманики хайр-эҳсон қилсангиз, ота-она, қариндошлар, етимлар, мискинлар ва мусофирларга қилингиз! Аллоҳ ҳар қандай қилган эҳсонларингизни билиб турувчидир” (Бақара сураси 215-оят).

Шу билан бирга қариндошлик ришталарини узиш энг оғир гуноҳлардан ва ёмон феъллардан ҳисобланиб, тошбағирлик ва ҳиссиётсизлик деб баҳоланади. Абдуллоҳ ибн Амр розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам дедилар: “Ҳақиқий силаи раҳм қилувчи киши қариндошлари тарафидан унга қилинган алоқага жавоб тариқасида (борди-келди) алоқа қилаётган одам эмас, балки улар тарафидан алоқа узилган пайтда уларга алоқани боғлаган одамдир” (Имом Бухорий ривояти).

Демак, бир-биримизга қанчалик яхшилик ва раҳм-шафқат қилсак, Аллоҳнинг раҳмати бизларга шунчалар яқин бўлаверади. Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: Мен Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг шундай деганларини эшитганман: “Ким ризқи мўл-кўл қилинишини ва умри узайтирилишини истаса, силаи раҳм (қариндошлари билан алоқа) қилсин!” (Имом Бухорий ривояти).
Қуйидаги ҳадиси шарифда силаи раҳм қилиш иймондан эканлиги ва иймон далолати эса силаи раҳм билан бўлишини айтилади. Расули акрам соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ким Аллоҳга ва охират кунига имон келтирган бўлса, силаи раҳм қилсин”, деганлар (Имом Бухорий ва Муслим ривояти).

Бугунги кунда тирикчилик, нафақаи рўзғор илинжида чет-элларда йиллар давомида қолиб кетиб, ота-она ва фарзандларининг ҳолидан хабар олмай, ҳатто бутунлай алоқани узуб юборган юртдошларимиз ҳам йўқ эмас. Силаи раҳм энг аввало кишининг ўз оила аъзоларидан бошланади. Пайғамбаримиз Муҳаммад алайҳиссалом умматларини силаи раҳмга чақириб, ўз яқинларидан алоқаларини узганларни охиратда оғир азоб-қийноқлар кутаётгани ҳақида огоҳлантирганлар. Абу Бакр розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Қариндошлик алоқасини узиш ва зулмдан кўра эгасига тез уқубат етказадиган ва қолгани охиратга сақлаб қўйиладиган гуноҳ йўқ”, деганлар” (Абу Довуд, Термизий ва ибн Можа ривоят қилган). Қариндошлик алоқаларини узиш ҳаттоки инсоннинг жаннатга киришига тўсиқ бўлиб уни Аллоҳнинг раҳматидан узоқлаштирар экан.

Имом Бухорий ва Имом Муслим ривоят қилган бошқа бир ҳадисда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Силаи раҳм қилмаган одам жаннатга кирмайди”, деганлар. Инсонни жамият билан узвий боғлайдиган ришталар жуда кўп ва турличадир. Буларнинг ичида энг муҳими қон ва насаб қариндошлигидир.

Аллоҳ таоло марҳамат қилади: “Албатта, Аллоҳ адолатга, эзгу ишларга ва қариндошга яхшилик қилишга буюради ҳамда бузғунчилик ёвуз ишлар ва зулумдан қайтаради. Эслатма олурсиз деб (У) сизларга (доимо) насиҳат қилур!.” (Наҳл 90-оят) Инсон қариндошлари билан зиёрат қилиш ва ҳадялар бериш ила борди-келди қилиб туриши вожиб. Агар ҳадя беришга қодир бўлмаса, зиёрат қилиши, ишларига кўмаклашиб, ҳолидан хабар олиши лозим бўлади, буни ҳам иложи бўлмаса сўзлашув орқали боғланиб туриши керак. Хуллас мўминман деган киши қариндошлар билан алоқаларини яхшилаши лозим.

Б.Абдуллаев

  Ҳазорасп тумани “Шайх Хусайин бобо” масжиди имом-хатиби

Аҳолининг кам таъминланган, ёрдамга муҳтож қатламини моддий қўллаб-қувватлаш мақсадида «Вақф» хайрия жамоат фонди томонидан хайрия тадбирлари ўтказилиши режалаштирилган.

Хайрия тадбирлари 2020 йил 25-30 декабрда (6 кун) Қорақалпоғистон Республикаси, вилоятлар ва Тошкент шаҳрининг барча туман/шаҳарларида ўтказилади.

Республиканинг 360 та мўътабар зиёратгоҳ ва қадамжоларида Ўзбекистон мусулмонлари идораси раҳбарияти, уламолар, туман/шаҳар бош имом-хатиблари иштирокида қурбонлик маросимлари ташкил этилади. Қурбонлик сўнггида Қуръони карим тиловат қилинади ҳамда юртимизнинг тинчлилиги, осойишталиги ва тараққиёти, турли бало ва офатлардан омонда бўлишини сўраб дуолар қилинади.

Республикамизнинг барча — 2 079 та масжидида 6 кун давомида ҳуфтон намозидан кейин жами 12 480 та Қуръони карим хатми амалга оширилади.

Сирдарё ва Бухоро вилоятларидаги зиёратгоҳларда ҳам Қуръони каримнинг хатми адо этилиб, офатдан зарар кўрган ватандошларимиз ҳақига эзгу дуолар қилинади.
Шунингдек, хайрия тадбирлари якунида юртимиздаги қадимий анъанага мувофиқ Имом Бухорийнинг «Саҳиҳи Бухорий» китоби иқтидорли имомлар томонидан хатм қилинади. Ушбу маросимнинг якуни Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий У.Алимов томонидан Самарқанддаги Имом Бухорий мажмуасида амалга оширилади.

Уламолар, имом-хатиблар Қуръони карим ва «Саҳиҳи Бухорий» китобларининг хатми якунида юртимизга тинчлик, хотиржамлик, хонадонларимизга қут-барака, янги йилда мамлакатимизнинг янада тараққий этишини сўраб дуо ва илтижолар қиладилар.

«Вақф» фонди томонидан ҳар бир маҳаллада муҳтож оилаларга озиқ-овқат маҳсулотлари тўплами тарқатилади. Имом-хатиблар «Вақф» фондининг ҳудудий вакиллари билан ҳамкорликда муҳтож хонадонларга кириб бориб, хайрияни тарқатади.

Жойлардаги «Меҳрибонлик», «Саховат» ва «Мурувват» уйларида ош дастурхонлари ташкил этилиб, маиший техника воситалари тарқатилади. Хайрия тадбирлари оммавий ахборот воситаларида кенг ёритилади.

Миср “Дорул-ифто” фатво уюшмаси фатвоси

Савол: Урайш шаҳрида бир эски масжид бор. У шўр ерга хом ғиштдан қурилган. Бу ҳудудда жамоатчилик учун маданий дам олиш учун сайлгоҳ йўқлиги учун икки йил олдин шу майдонга сайилгоҳ қуришга қарор қилинди. Чунки бу ер майдони шаҳарга кираверишда бўлганлиги учун шу мақсадга энг муносиб жой сифатида кўрилди. Бунинг учун эса масжид бузилишига тўғри келарди. Лекин диний ибодатларни ўз йўлида давом этиб туриши учун, бузишни тўхтатиб турдик ва мазкур ҳудудда унинг ўрнига иккита масжид қурдик. Улардан бири аввалги масжиддан 200 метр шарқ томонда, бошқаси ҳам шунча масофада денгиз тарафда жойлашди. Ҳар икки масжид ҳам аввалги масжиддан катта ва пишиқ қилиб семент ишлатиб қурилди. Масжидларнинг бири қурилиш ва кенглиги жиҳатидан намунавий шаклда бунёд этилган.

Эски масжидни бузишни бошлаганимизда маҳаллий аҳолининг баъзилари масжидни бузмасдан қолдиришни сўраб чиқишди. Бунинг сабаби сўралганда масжидни савдо дўконларига яқинлигини айтишди. Биз эски масжиддан уч-тўрт қадам нарида “Таҳфизул-Қуръон” қошида масжид қуриб беришга тайёрлигимизни билдирдик ва қурилиш ҳам бошлаб юборилди. Бироқ бизга маълум бўлишича эътирозларининг асосий сабаби бу эмас, балки улар эски масжиднинг бузилишидан ноқулайлик сезишаётган экан.

Ушбу масалага фикр билдиришларингизни сўраб қоламиз.

Жавоб: Агар ўрнига иккита-учта масжид қуриб берилган бўлса, мазкур масжидни бузиб, унинг еридан кўпчилик мусулмонларнинг манфаатлари йўлида фойдаланиш мумкин. 

Таржимон: Ўзбекистон мусулмонлари

идораси Фатво бўлими етакчи мутахассиси

Саиджамол Масайитов