muslim.uz
Мусулмон жамиятларида оилавий муносабатлардаги муаммолар: сабаб ва ечимлар
Оила жамиятнинг бир бўлаги. Оилавий муносабатлар одоб-ахлоқ ва ҳуқуқий нормалар орқали тартибга солинади. Оилавий муносабатларни тартибга солиниши жамият фаровонлиги ва тараққиётига катта таъсир этади.
Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 18 февралдаги “Жамиятда ижтимоий-маънавий муҳитни соғломлаштириш, маҳалла институтини янада қўллаб-қувватлаш ҳамда оила ва хотин-қизлар билан ишлаш тизимини янги даражага олиб чиқиш чора-тадбирлари тўғрисида”ги ПФ–5938-сон Фармонига мувофиқ Ўзбекистон Республикаси Маҳалла ва оилани қўллаб-қувватлаш вазирлиги ташкил этилди.
Маҳалла ва оилани қўллаб-қувватлаш вазирлиги томонидан жорий йилнинг 5 август ойига қадар 15 минг 413 та ажрим ёқасига келиб қолган оилаларнинг 9 минг 980 таси яъни, 60 фоизи яраштирилди. Шунингдек, 11 минг 985 та никоҳи қонуний расмийлаштирилмаган оилалар аниқланиб, уларнинг 5 минг 960 таси ёки 57,8 фоизининг никоҳи қонуний расмийлаштирилди.
2020 йилнинг 6 август куни Ўзбекистон ҳалқаро ислом академиясида “Мусулмон жамиятларида оилавий муносабатлардаги муаммолар: сабаб ва ечимлар” мавзусида халқаро мутахассислар ва юртимиздаги исломшунос олимлар, имом-хатиблар, диний билим юрти мудирлари ва талабалар иштирокида видиео семинар ўтказилди.
Видео семинарда ислом илмлари бўйича етук мутахассис олим, Россия Федерациясининг Татаристон Республикасидаги Булғор ислом академияси профессори Шайх Абдураззоқ ас-Саъдий ўз маърузаси билан иштирок этди.
Ҳозирда Иорданияда истиқомат қилаётган, асли ироқлик Шайх Абдураззоқ ас-Саъдий маърузанинг кириш қисмида исломда оила муқаддас экани, оилавий ахлоқ муносабатларини тартибга солувчи оят ва ҳадислар, эр ва хотиннинг ҳуқуқлари, фарзанд тарбияси ҳақида гапириб ўтди.
Маърузачи мавзу юзасидан мусулмон жамиятларидаги оилавий муносабатларда юзага келаётган муаммоларнинг асосий сабаблари сифатида қуйдагиларни санаб ўтди:
- ёшларнинг диний таълим-тарбияси, одоб-ахлоқи сустлиги;
- ёшлар оила олдидаги бурчи ва масъулиятини ҳис этмаслиги;
- эр-хотин ажрим сабабли Аллоҳнинг омонати бўлган ўз фарзандлари тақдирини ўйламаслиги ва бунга масъулиятсизлик билан қараши;
- оиланинг моддий ҳолати, етишмовчилик, эрнинг тоқатидан ортиғи талаб қилиниши;
- эр ёки хотинниг оилавий муносабатлардаги хиёнати, аёлга нисбатан зўравонлик;
- интернет ва ижтимоий тармоқлар орқали оила қадриятларига ёт бўлган омиллар таъсири;
- жинсий муносабатларда тиббий нуқсонлар;
- эр-хотиннинг оилавий муносабатларида бир-бирини тушунмаслиги, оилада доимий низо ва жанжал каби омиллар сабаб бўлмоқда.
Мазкур муаммоларнинг ечими сифатида маърузачи қуйдаги тавсияларни санаб ўтди:
- ёшлар оила қуришларидан аввал бўлажак эр ёки хотиннинг мол-давлати, шон-шуҳратига эмас, тарбияси ва ахлоқи, маънавий гўзаллигига эътибор қаратишлари лозимлиги;
- ёшларнинг оилавий муносабатларида ўзаро келишмовчилик келиб чиққан ҳолатларда, ажралиш учун шошмасдан, ўртани ислоҳ қилиш ва яраштириш учун ҳар икки тарафдан вакилларни чақиришлари;
- оилада иқтисодий танглик ҳолатида эрдан талоғини беришга шошмасдан, борига қаноатли ва сабрли бўлиш;
- диний идора томонидан оила муқаддаслиги, фарзанд тарбияси, талоқнинг оқибатлари каби мавзуларда жума тезисларини ишлаб чиқиш ва мусулмон оммасига етказиш;
- диний идора тизимида оилаларда вужудга келаётган ноҳақлик, зулм ва ажримларни олдини олиш мақсадида фиқҳий илмга эга бўлган 2-3 кишидан иборат етук мутахассислар ҳайъатини тузиш ва муаммоларга ўз вақтида ечимини топиб бериш каби фикрлар айтиб ўтилди.
Қадимдан ҳалқимиз орасида бир мақол бор: “Бир кун жанжал бўлган уйда қирқ кун барака бўлмайди”. Оилаларни меҳр-муҳббат ва ўзаро садоқат остида тартибга солувчи бу каби ҳикматли ўгитларни қадимги шарқ мусулмон халқлари орасида кўплаб мисолларини учратиш мумкин.
Аммо, охирги вақтларда олиб борилаётган тадқиқотлар натижасида, айнан, аҳолисининг аксар қисми мусулмонлардан иборат бўлган мамлакатларда ажримлар сони ортиб бораётганини кўришимиз мумкин. Бу албатта, кўпчиликни ташвишга солади. Сабаби, турмуш қурган қанчадан-қанча ёш қизлар бева бўлиб, ёш болалар тирик етим қолмоқда, ота-она меҳри ва тарбиясидан маҳрум бўлмоқда.
Статистик маълумотларга кўра, 2019 йилга қадар Ўзбекистонда 10 йил давомида оилавий ажримлар сони икки баробарга ошган. 2008 йилда 16 мингдан ортиқ никоҳдан ажралиш ҳоллари қайд этилган бўлса, бу кўрсаткич 2018 йилга келиб 32 мингдан ортиб кетган. 2019 йилда эса ажримлар сони ўсишдан тўхтаб, 23 мингга тушгани айтилмоқда.[1]
Жорий йилнинг август ойига қадар биргина Тошкент шаҳрида оилаларнинг 1692 таси ажрашган, 918 та оила эса ажрим ёқасига келиб қолган.[2]
Тожикистон Республикасида мазкур ҳолат юзасидан 2019 йилга нисбатан жорий биринчи ярим йилликда ажрим ҳолати 49 тага камайгани ва 931 та оилавий ажримлар қайд этилгани, яъни 5%га камайгани таъкидланади.[3]
Абу Дабидаги статистика Марказининг 2019 йил июль ойида берган маълумотига кўра, 2018 йил рўйхатдан ўтган никоҳларнинг 30% бир йил ўтмасдан ажрим ҳолати қайд этилганини таъкидлайди.
Хулоса қилиб айтиш мумкинки, оила муносабатларида пайдо бўлаётган муаммоларни олдини олиш, ёшларнинг оиладаги масъулиятини ошириш ва шу орқали оила мустаҳкамлигини таъминлаш мақсадида миллий ва диний қадриятларимизга асосланган бу каби илмий семинарлар, кенг кўламли тушунтириш ишлари катта самара беради.
Ўзбекистон ҳалқаро ислом академиясида ўтказилган видео семинар якунида академия проректори профессор З.Исломов, Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси ўринбосарлари Ҳ.Ишматбеков ва И.Иномовлар Шайх Абдураззоқ ас-Саъдийнинг мазмунли маърузаси учун ўз миннатдорчиликларини изҳор қилиб, келгусида бундай долзарб мавзуларда суҳбатлар ташкил этилишида яқиндан ҳамкорлик олиб борилишига умид билдирдилар.
Ўзбекистон ҳалқаро ислом академияси
Исломшунослик факультети декани
ўринбосари, исломшунослик фанлари
бўйича фалсафа доктори М.ҲАЙДАРОВ
[1] “Оила” илмий-амалий тадқиқот маркази томонидан тақдим этилган маълумот.
[2] Маҳалла ва оилани қўллаб-қувватлаш вазирлиги томонидан тақдим этилган маълумот.
[3] https://tj.sputniknews.ru/society/20200725/1031633955/dushanbe-braky-razvody.html
Пандемия даврида зарур бўлган ўнта ахлоқ
Бисмиллаҳир роҳманир роҳим. Бандаларнинг Аллоҳга бўлган имон-ишончи, Унга бўлган таваккули ва ўзаро бир-бирларига бўлган мурувват ва эҳсонлари қай даражада эканлигини синаш учун Аллоҳ таоло баъзида мана шундай қийинчиликларни юбориб туриши Ҳақ таолонинг суннатидир. Аллоҳ таоло шундай марҳамат қилган:
وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ حَتَّى نَعْلَمَ الْمُجَاهِدِينَ مِنْكُمْ وَالصَّابِرِينَ وَنَبْلُوَ أَخْبَارَكُمْ
яъни: “Албатта, Биз, то сизларнинг орангиздаги жидду-жаҳд қилувчи ва сабр қилувчиларни билгунимизча ҳамда сизларнинг хабарларингизни синаб бўлгунимизча, сизларни имтиҳон қилурмиз” (Муҳаммад сураси, 31-оят).
Шундай экан, мусулмон киши Аллоҳнинг иродаси билан келган синов пайтида шундай одоб ва ахлоқ меъёрларига эга бўлиш лозимки, у билан ўз ибодатини, ахлоқини ва инсонийлигини муҳофаза қилиб, синовдан ўтиб олиши даркор. Қуйида ана шу ахлоқ намуналарини санаб ўтамиз:
Биринчи: Ахборот тарқатишдан аввал уни рост эканлигига ишонч ҳосил қилиш, тасдиқланмаган, миш-мишлардан иборат бўлган ахборотларни тарқатишдан сақланиш. Дарҳақиқат, Қуръони карим асоссиз хабарларни тарқатишни қоралаган. Гарчи, бу каби ишлар айрим инсонлар наздида арзимас саналсада, Аллоҳнинг наздида энг катта гуноҳлардан эканини баён қилган. Аллоҳ таоло шундай марҳамат қилади:
إِذْ تَلَقَّوْنَهُ بِأَلْسِنَتِكُمْ وَتَقُولُونَ بِأَفْوَاهِكُمْ مَا لَيْسَ لَكُمْ بِهِ عِلْمٌ وَتَحْسَبُونَهُ هَيِّنًا وَهُوَ عِنْدَ اللَّهِ عَظِيمٌ
яъни: “Ўшанда сизлар уни тилдан тилга кўчириб, оғизларингиз билан ўзларингиз аниқ билмаган нарсани сўзлар ва буни енгил санар эдингиз. Ҳолбуки, у Аллоҳ наздида улкан гуноҳдир” (Нур сураси, 15-оят).
Иккинчи: Инсонлар орасида сокинлик ва хотиржамлик кайфиятини ёйиш, уларни қўрқувга солиш, ваҳима қўзғашдан сақланиш. Чунки Пайғамбаримиз алайҳиссалом:
لَا يَحِلُّ لِمُسْلِمٍ أَنْ يُرَوِّعَ مُسْلِمًا (أخرجه أبو داود)
яъни: “Мусулмон кишига бошқа мусулмонни қўрқитиши, ваҳимага солиши ҳалол эмас”, – деганлар (Имом Абу Довуд ривояти).
Учинчи: Мусибат етган вақтда Аллоҳ таолога нисбатан одобни сақлаган ҳолда Унга итоат этиш, чин дилдан илтижо қилиш, Унга қалбан ёлвориб дуо қилиш, мана шундай бало ва қийинчилик вақтларида саййидимиз Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам ва саҳобаи киромларнинг Аллоҳ таолодан зорланиб ёрдам сўраганларини эсга олиб, уларнинг тутган йўлларига эргашиш.
Тўртинчи: Ҳар доим ҳам одамлар орасида ўзаро ҳамжиҳатлик, бир-бирига ёрдам бериш ижтимоий ҳамда шаръий бурч ва мажбуриятлардан ҳисобланади. Хусусан, қийин пайтларда бунга риоя қилиш вожиб саналади. Батаҳқиқ, Пайғамбаримиз алайҳиссалом бу ишга буюриб шундай деганлар:
عن أبي سعيد الخدري قال بينما نحن في سفر مع النبي صلى الله عليه وسلم إذ جاء رجل على راحلة له قال فجعل يصرف بصره يمينا وشمالا فقال رسول الله صلى الله عليه وسلم مَنْ كَانَ مَعَهُ فَضْلُ ظَهرٍ فَلْيَعُدْ بِهِ عَلىٰ مَنْ لا ظَهْرَ لَهُ، وَمَن كانَ لَهُ فَضْلٌ مِن زَادٍ فَلْيَعُدْ بِهِ عَلَىٰ مَن لا زَادَ لَهُ، فَذَكَرَ مِن أَصْنَافِ المَالِ مَا ذَكَرَ حَتَّى رَأَيْنَا أَنَّهُ لا حَقَّ لأحدٍ مِنَّا في فَضْلٍ (أخرجه مسلم).
яъни: Абу Саъид ал-Худрий р.а. ривоят қилиб айтадилар: Биз Пайғамбар с.а.в. билан бирга сафарда эдик, шу пайт бир киши уловига миниб келди ва ўнг ва чап томонга аланглаб қарай бошлади. Шунда Расулуллоҳ с.а.в.: “Кимни ортиқча улови бўлса, уни улови йўққа берсин, кимни ортиқча озиқ-овқати бўлса, озиқ-овқати йўққа берсин, дедилар. Шу орада қандай мол турлари бўлса санаб ўтдилар, ҳатто биз “ўзимиздаги ортиқча нарсада бирортамизнинг ҳаққимиз йўқ экан-да”, – деб ўйлаб қолдик” (Имом Муслим ривояти).
Бешинчи: Ўзгаларга илиниш, ўзгаларни ўзидан устун қўйиш каби энг гўзал хулқ билан зийнатланиш, аксинча, қийинчилик вақтида фақат ўз фойдасини ўйлаб бирламчи зарурий маҳсулотларни керагидан ортиқ миқдорда сотиб олиш, уларни сақлаб қўйиш каби иллатлардан узоқда бўлиш. Бундай ҳатти-ҳаракатлар алалоқибат нархларнинг сунъий тарзда кўтарилиб кетишига ва камбағалларни зарурий эҳтиёжларини қондиришдан маҳрум бўлишларига олиб келади. Ҳолбуки, ҳабибимиз Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам Ашъарий қабиласини танг аҳволларда ўзаро раҳм-шавқат, ўзгани ўзидан устун қўйиш каби сифатларини барчага мақтаб шундай деганлар:
إنَّ الأشْعَرِيِّينَ إذا أرْمَلُوا في الغَزْوِ، أوْ قَلَّ طَعامُ عِيالِهِمْ بالمَدِينَةِ، جَمَعُوا ما كانَ عِنْدَهُمْ في ثَوْبٍ واحِدٍ، ثُمَّ اقْتَسَمُوهُ بيْنَهُمْ في إناءٍ واحِدٍ، بالسَّوِيَّةِ، فَهُمْ مِنِّي وأنا منهمْ (أخرجه مُسلم).
яъни: “Ашъарийлар ғазотда озиқ-овқат танқислигига учрасалар ёки Мадинада оилаларининг егулиги озайиб қолса, ўзларидаги бор нарсаларини бир матога тўплаб, кейин уни ўрталарида бир идишда баб-баробар тақсимлашади. Шундай экан, улар мендан ва мен уларданман” (Имом Муслим ривояти).
Олтинчи: Ушбу синовли кунларда намозларни уйда жамоат бўлиб ўқиш, дуо қилиш, нафл рўза тутиш, Қуръони карим тиловати билан машғул бўлиш, тунлари қоим бўлиб ибодат қилиш орқали Аллоҳ таолога яқин бўлишга интилиш. Шояд, шулар нажот берса!
Еттинчи: Касалликка чалиниб дард чекаётган кишиларнинг дардига малҳам бўлишга, оғриғини ҳис қилишга ҳаракат қилиш. Зинҳор, бу дардга чалинган кимсага нисбатан таҳқир ва масхара назари билан боқмаслик. Ваҳолангки, бу мусибат бутун умматнинг бошига келган ва ундан ҳеч ким омонда эмас. Расулимиз соллаллоҳу алайҳи васаллам мўмин инсон қандай бўлишини баён қилиб шундай деганлар:
مَثَلُ الْمُؤْمِنِينَ فِي تَوَادِّهِمْ وَتَرَاحُمِهِمْ وَتَعَاطُفِهِمْ مَثَلُ الْجَسَدِ؛ إِذَا اشْتَكَىٰ مِنْهُ عُضْوٌ تَدَاعَىٰ لَهُ سَائِرُ الْجَسَدِ بِالسَّهَرِ وَالْحُمَّىٰ (مُتفق عليه).
яъни: “Мўминлар ўзаро раҳму шафқатда, меҳру муҳаббатда бир жасад кабидирлар, агар унинг бир аъзоси оғриб қолса, қолган бутун жасад бедорлик ва иситма билан оғриққа жавоб беради” (Муттафақун алайҳ).
Саккизинчи: Мусибат етган пайтда нафсни тергаб, уни ҳисоб-китоб қилиш. Мусибатлар – бу, охиратни эсга солувчи воситадир. Тавбага шошилиш, истиғфорни кўп айтиш, ибодат ва итоатга ўтиш, гуноҳ ва маъсиятлардан батамом тийилиш балодан нажот топиш йўлидир. Аллоҳ таоло Қуръони каримда шундай марҳамат қилган:
وَمَا كَانَ اللهُ مُعَذِّبَهُمۡ وَهُمۡ يَسۡتَغۡفِرُونَ (سورة الأنفال: 33)
яъни: “Модомики, улар истиғфор айтар эканлар, Аллоҳ уларни азабловчимас” (Анфол сураси, 33-оят).
Тўқизинчи: Саломатликни асраш, вирусдан ҳимояланиш бўйича соҳа мутахассислари, тиббиёт олимлари ва масъуллар томонидан берилаётган кўрсатма ва тавсияларга қатъий амал қилиш. Чунки, ўзининг ва бошқаларнинг ҳаётини сақлаб қолишда ҳар бир инсоннинг ўз ўрни бор. Ибни Умар розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади, Расулуллоҳ саллоллоҳу алайҳи васаллам:
السَّمْعُ وَالطَّاعَةُ عَلَىٰ الْمَرْءِ الْمُسْلِمِ فِيمَا أَحَبَّ وَكَرِهَ، مَا لَمْ يُؤْمَرْ بِمَعْصِيَةٍ، فَإِذَا أُمِرَ بِمَعْصِيَةٍ، فَلَا سَمْعَ وَلَا طَاعَةَ (متفق عليه).
яъни: “Модомики мусулмон киши гуноҳ ва маъсиятга буюрилмас экан яхши кўрган нарсасида ҳам, ёмон кўрган нарсасида ҳам (иш бошиларга) қулоқ солиши ва итоат қилиши вожибдир. Қачонки, гуноҳ ва маъсиятга буюрилса, қулоқ солинмайди ва итоат қилинмайди” (Муттафақун алайҳ).
Ўнинчи: Мусулмон киши мусибат келган вақтда маънавий ибодатлар бўлмиш сабр, ишонч, яхши ният ва Аллоҳ таолога ҳақиқий таваккул қилиш кабиларни жонлантириш билан бирга, ўзини ва ўзгаларни вирус балосига дучор бўлишдан асрайдиган моддий сабабларга риоя қилиши лозим.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
раисининг биринчи ўринбосари
Ҳомиджон Ишматбеков
ТАЪЗИЯ БИЛДИРАМИЗ
Ўзбекистон мусулмонлари идораси жамоаси Тошкент шаҳридаги "Оқ тунукали" жоме масжиди имом ноиби Наврўзжон домла Темировнинг волидаи муҳтарамаси вафоти муносабати билан чуқур таъзия изҳор этади.
Аллоҳ таоло марҳума онахонни Ўз мағфиратига олсин! Ғариқи раҳмат, шоистаи жаннат, охиратларини обод қилсин!
Барча яқинларига сабру жамил ато айлаб, ажру мукофотларини кўпайтириб берсин!
Иннаа лиллааҳи ва иннаа илайҳи рожиъун!
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Диний соҳа ходимлари ва уларнинг фаолиятини қўллаб-қувватлаш – соҳадаги ишларни янги босқичга кўтаради
Қурбон ҳайити байрами диний ва миллий қадриятларимизни ўзида мужассам этган шукуҳли байрамлардан ҳисобланади. Бу йилги ҳайит байрами республикамизда жорий этилган карантин даврига тўғри келди. Шундай бўлса-да, бу юртдошларимиз, мўмин-мусулмонларимизнинг кайфиятларига заррача таъсир этмаслиги керак. Аксинча оила даврасида, меҳру саховат байрамини нишонлашмоқда.
Тўғри, авваллари байрам кунларида яқинларимиз, қавму қариндош ва кексалар ҳолидан хабар олиб, уларни байрам билан табриклар эдик. Лекин бугунги мураккаб вазиятдан келиб чиқиб, уларни масофадан туриб табриклашимиз, алоқа воситалари орқали хол-аҳвол сўрашимиз, аслида, уларга қилган яхшилигимиз бўлади. Зеро, бугун энг асосий вазифамиз – ўзимиз ва ўзгаларни касалликдан ҳимоя қилишдир.
Одамларимиз ушбу касаллик билан боғлиқ ҳолатдан келиб чиқиб, бироз кайфиятлари тушкун эди. Муҳтарам Президентимизнинг Ўзбекистон халқига йўллаган байрам табриклари уларнинг кўнглини тоғдек кўтарди, кўзларига умид учқунларини пайдо қилди, эртанги ёруғ кунларга ишонч билан яшашга ундади, десак айни ҳақиқатни айтган бўламиз.
Айниқса, табрикдаги “Биз орзу-ниятлари пок ва улуғ халқмиз. Буюк шоир ва мутафаккир Алишер Навоий ҳазратлари: “Муроди кўпнинг Ҳаққа итоати ҳам кўп бўлади”, деган сўзлари эътиборга молик. Ҳақиқатан ҳам, биз, муроди кўп халқмиз, яхши ниятни ўзи ва ўзгаларга соғинган миллатмиз. Муродимиз кўплиги баробарида, Ҳаққа итоатимиз ҳам кўп. Бундай халқни, албатта, Яратган Ўзининг марҳамати билан сийлайди, Ўзининг чексиз неъматларини инъом этади. Бу ҳақиқатни ҳаётимизда ҳам гувоҳи бўлмоқдамиз.
Шунингдек, табрикда “ҳалол меҳнати орқасидан жамғарган маблағини қариндош-уруғлари ёки маҳалладошининг оғирини енгил қилиш учун ҳадя этган” инсонларга, албатта, улкан ажру мукофотлар берилишини Юртбошимиз ҳам алоҳида таъкидлаб ўтдилар.
Дарҳақиқат, биз битта нон топсак, ярмини қўшнисига, эҳтиёжмандга берадиган халқмиз. Буни тарихда бўлиб ўтган мураккаб, қийин даврлар мисолида ҳам яққол кўришимиз мумкин. Бежиз “бир майизни қирқ бўлиб еган халқ” сифатида бизга баҳо берилмайди. Аслида, саховат, мурувват қонимизда бор. Албатта, бу авлодларимизга ҳам мерос бўлиб ўтажак. Бу амалларнинг ажри, шубҳасиз, улуғдир.
Эътиборлиси, бугунги кунда ана шу қадриятимизни қўллаб-қувватлаш, кенг қулоч ёйишига туртки бўлаётган “Саховат ва кўмак” умумхалқ ҳаракатини алоҳида қайд этиш лозим.
Давлатимиз раҳбари байрам табрикларида: “Олижаноб юртдошларимизнинг саъй-ҳаракатлари туфайли мамлакатимизда ташкил этилган “Саховат ва кўмак” умумхалқ ҳаракати бугунги кунда том маънода қудратли кучга айланди”, дедилар. Ҳақиқатан ҳам, ушбу ҳаракат олийҳиммат, саховатпеша юртдошларимизни аниқ бир мақсад йўлида бирлаштира олди. Уларни эзгу ишларни янада кўпайтириш йўлида жипслаштириб, ушбу ҳаракатнинг Республика бўйлаб қўлоч ёйишига сабаб бўлди.
Муҳтарам Президентимизнинг фармонларида ёши улуғ инсонларга алоҳида эътибор қаратилиб, хусусан, пенсия миқдори оширилди. Унга кўра 2020 йил 1 сентябрдан бошлаб пенсияни ҳисоблашнинг базавий миқдори ойига 262 минг 470 сўм, энг кам ёшга доир пенсиялар ҳамда ногиронлар нафақалари ойига 513 350 сўм, болани икки ёшга тўлгунга қадар парвариши бўйича нафақа олувчи оналар сонини 330 минг дан 400 минггача ошириш белгиланди. Ўйлайманки, бу ўзгаришлар кўмакка муҳтож ҳар бир фуқаро ҳаётида – уларнинг дуолари ва шукронасида ўз аксини топади.
Имом-хатибларимиз ҳам карантин даврида эҳтиёжмандлар ҳолидан хабар олиб, доимо улар билан бирга бўлишди. Бу каби эзгу ишларни бундан кейин ҳам изчил давом эттиришни мақсад қилиб олдик. Сабаби яхшилик, саховат инсоннинг ўзига завқ, руҳий енгиллик бағишлайди, кимнингдир хонадонига рўшнолик кирганини кўриш инсон кўнглини тоғдек кўтаради.
Шу нуқтаи-назардан, албатта, саховат тадбирлари саховатпеша юртдошларимиз, барча соҳа ва тармоқ вакиллари қатори имом-домлаларимизнинг ҳам ҳаёт тарзига айланиб қолди, десак тўғри бўлади.
Фурсати келганда айтиш керакки, “Вақф” хайрия жамоат фондига муҳтарам Президентимизнинг топшириқлари билан диний ходимлар фаолиятини рағбатлантиришга йўналтирилган 150 млрд сўм маблағнинг ажратилиши қувончли янгилик бўлди. Бу эса, ўз навбатида, биз диний соҳа ходимлари зиммасига муайян масъулият ва мажбуриятларни юклайди.
Ана шу жиҳатдан мўмин-мусулмонларимизнинг атрофдаги эҳтиёжманд, бева-бечора, кам таъминланган оилаларга нисбатан меҳри ошди. Саховат, кўмак, инсонпарварлик каби буюк қадриятга ошно бўлишни ўзларига қайта одат қилдилар.
Албатта, биз мана шундай синовли кунларда Яратганнинг берган неъматларига шукр қилиб, халқимиз бошидан, қолаверса бутун дунёдан балоларни даф этишини сўраб дуою хайрлар қилишимиз лозим.
Нуриддин ХОЛИҚНАЗАРОВ,
Тошкент шаҳар бош имом-хатиби
Пандемия шароитида вафот этган инсонларнинг дафн маросимларини қандай ўтказиш лозим?
Ушбу саволга Ўзбекистон мусулмонлари идораси Уламолар кенгаши аъзоси Мирзамақсуд Алимов жавоб қайтарди
Мақолалар
