Шу кунларда Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Усмонхон Алимов ҳазратлари ва Дин ишлари бўйича қўмита раиси Жасурбек Акрамов бошчиликларидаги гуруҳ Наманган вилоятида аҳоли билан бирма-бир суҳбат қилиш, намозхонлар билан самимий мулоқотлар ўтказиб келмоқдалар.
Бугун мутасаддилар Наманган вилояти бош имом-хатиби Абдулҳай Турсунов ҳамроҳлигида Косонсой туманига ташриф буюриб, тумандаги “Дийдор” номли масканда аввал адашиб, ҳозир тўғри йўлга қайтган 100 га яқин фуқаролар билан бир пиёла чой устида дилдан суҳбат ўтказдилар.
Мулоқотда бугунги кунда давлатимиз Раҳбари томонидан олиб борилаётган дин соҳасидаги улкан ўзгаришлар, Яратган Парвардигорнинг бундай берган неъматларига шукрона келтириш, тўғри йўлга қайтган кишиларнинг ҳаётини яхшилаш ва муаммоларини бартараф этиш ҳақида сўз борди.
Учрашувда муфтий Усмонхон Алимов ҳазратлари мўмин-мусулмонларнинг дарду ташвишларини енгиллатиш бугунги кунда давлатимиз раҳбари томонидан бош мақсад қилиб қўйилганини таъкидладилар. Шунинг учун барча фуқароларнинг саводхонлигини ошириш, имон-эътиқодини мустаҳкамлаш, Ислом динининг эзгу таълимотларини етказиш асосий мақсад эканини таъкидладилар. Ҳозирги кунда она юртимизни гуллаб яшнашига барча баробар масъул эканини айтдилар. Шунингдек, Қуръони карим, ҳадиси шариф ва улуғлар ҳикмати билан мазкур фикр-мулоҳазаларини қувватладилар. Эндиликда адашишлик, нотўғри йўлга қадам босиш умуман мумкин эмаслигини таъкидлаб, бу имкониятларни яратиб бераётган Юртбошимиз ҳақларига дуои хайрлар қилдилар.
Дин ишлари бўйича қўмита раиси Жасурбек Акрамов муҳтарам Президентимизнинг шу йил 2-3 май кунлари Наманган вилоятига ташрифи чоғида бир қатор муҳим масалалар билан бир қаторда диний-маърифий соҳада ҳам жуда катта ўзгаришлар белгилангани, айниқса, “Ҳидоя” ўрта махсус ислом билим юрти фаолиятини кенгайтириш, у ерни илм ўчоғига айлантириш, ҳудуддаги мўмин-мусулмонларнинг диний-маърифий билимларини ошириш борасида долзарб вазифалар топширилганини алоҳида қайд этди. Шунингдек, йиғилганлардан тўй, маърака-маросимларни ихчам ва камчиқим қилиб ўтказиш, ёшларни четга чиқиб кетишларининг олдини олиш борасида ёшларга тушунчалар берилди.
Наманган вилояти бош имом-хатиби Абдулҳай Турсунов ҳамжиҳатликда ҳикмат кўп эканини билдириб, диёримиздаги барча мўмин-мусулмонлар бир мазҳабга эргашиб, жипс бўлиб яшашлари Яратган Парвардигор буйруқларига итоат ва мана шундай неъматларга муносиб шукроналик бўлишини эканини айтиб ўтди. Вилоят бош имом-хатиби шу йил 16 апрель куни давлатимиз Раҳбарининг “Диний-маърифий соҳа фаолиятини тубдан такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги Фармонида белгиланган вазифалар, хусусан, “жаҳолатга қарши маърифат билан курашиш” ғояси диний-маърифий соҳада олиб борилаётган барча ислоҳотларнинг бош ғоясига айлангани, ёшларнинг таълим-тарбиясини яхшилаш, уларни бузғунчи кучлар таъсирига тушиб қолишдан асрашда дастуриламал бўлиб хизмат қилишини таъкидлади.
Давра суҳбатида турли рўйхатлардан чиқарилган фуқаролар Атабаев Ҳусанбой, Саидисақов Саидбурҳон, Мутавалиев Баҳодирхон, Ахрормирзаев Асқарали сўз олиб, чин юракдан кўрсатилаётган эътибор учун миннатдорлик билдириб, муҳтарам Президентимизнинг юксак ташаббуслари натижасида мана шундай ёруғ, кенгчилик кунларда ҳаёт кечиришаётганини билдиришди. Айниқса, иш топиш, ўқишга кириш ва ўз тадбиркорлигини юритишдаги берилган имкониятлар уларни чексиз мамнун этганини изҳор қилишди.
Учрашув дўстона ва самимий руҳда ўтди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Бугун Ўзбекистон мусулмонлари идорасида Рамазон ойига пухта тайёргарлик кўриш, муборак ойни диёримизда кўтаринки кайфиятда ўтказиш тўғрисида йиғилиш бўлиб ўтди. Унда Дин ишлари бўйича қўмита, Диний идора масъул ходимлари, уламолар, имом-хатиблар, мударрислар ва оммавий ахборот воситалари ходимлари иштирок этди.
Тадбир Қуръони карим тиловати билан бошланди.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси ўринбосари Шайх Абдулазиз Мансур масжид-мадрасаларда Рамазон ойига катта тайёргарлик ишлари олиб борилаётгани, хатми-Қуръон тадбирларини файзли ўтказиш ва мўмин-мусулмонларга қулай шарт-шароитлар ташкил этиш бўйича бир қатор ишлар амалга оширилганини таъкидлади.
Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Дин ишлари бўйича қўмита раиси ўринбосари Нуриймон Абулҳасан юртимиздаги Рамазон шукуҳини оммавий ахборот воситаларида кенг ёритиш, имом-домлаларни яна фаол бўлишлари, муборак ойда ўтказиладиган тадбирларни тартибли, ихчам тарзда ўтказиш борасидаги муҳим маълумотларни таъкидлаб ўтди.
Йиғилишда Рамазон ойини янада файзли ўтказиш юзасидан фикр-мулоҳазалар билдирилди ва оммавий ахборот воситалари томонидан берилган саволларга батафсил жавоблар берилди.

Тадбир тафсилотларини кейинроқ батафсил ёритамиз.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Яратганга шукрки, жаннатмонанд юртимизда яхши  яшаш учун ҳамма  шароит мавжуд: серунум еримиз, мўл-кўл сувимиз, тўрт фаслдаги  табиат мўътадиллиги кишига ҳузур бағишлайди. Афсуски, айрим кишилар бундай неьматларга қаноат қилмасдан зарур бўлмаса-да, чет элларга ноқонуний равишда ишлашга кетмоқдалар.  Аллоҳ  таоло: “Ерда ўрмаловчи бирор нарса (жонзот) йўқки, унинг ризқи (таъминоти) Аллоҳ зиммасида бўлмаса” (Ҳуд сурасининг 6-ояти).

Оятдан аён бўлаётирки, бандани боқиш Аллоҳнинг зиммасида.

Ҳақиқатан, инсон зоти ҳеч қачон очдан ўлмайди, яқин ўртада фалончи оч қолиб ўлибди, деган гапни эшитмадик. Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳу Расуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан:  “Қачонки ишлар ўз аҳлидан бошқа кишилар қўлига ўтказилса, қиёматни кутаверинг” (Имом Бухорий) мазмунидаги ҳадисни ривоят қилган. Ҳадиси шарифдан банда Парвардигор берган касб-ҳунар орқали ризқини териб еяётган бўлса ишини бошқа соҳага ўзгартирмаслиги лозимлиги аён бўлади. Сабр қилиб ҳалол йўл билан ҳаракат қилса, албатта кўзлаган натижага эришади.  Шундай экан, айрим инсонлар мўмай пул топиш илинжида  ўз она юртидан  олисларда тили, дини, ирқи, миллати, бошқа кимсалар ичида ишлашликни ихтиёр қилмаганлари маъқул.

Яратган Эгам сендан ҳаракат  Мендан баракат, деган. Юртимизда ҳам тадбиркорлик, касаначилик, дехқончилик, ҳунармандлик қиламан деганларга ҳамда  ҳар бир илм олувчилар учун илм эшиклари очиқ, барча соҳада ҳалол  меҳнат қилган инсонларга оиласи, бола-чақаси учун шароитлар муҳайё. Чет элга кетаётган айрим фуқароларнинг аксарининг қўлида касб-ҳунари йўқ, на тил билади, на қонун-қоидани. Илми, эътиқоди суст ёшлар у ерда тайинли иш топа олмай, қийналиб, ҳар хил ёт оқимларга кириб қолаётир, алданиб қулликка сотилиб кетётир ёки уруш бўлаётган юртларда тирик  қурол бўлиб қолаётир. У ерда энг оғир ишларни соғлиги кўтармай ёки бемор бўлиб ёхуд автоҳалокатга учраб эрта оламдан ўтмоқда.

Тўғри, баъзилар тайинли иш топиб,  чет элда қонуний меҳнат қилиб, уйларига моддий ёрдам қилмоқдалар. Аммо улар ҳам имкон қадар қисқа фурсатларда оиласидан хабардор бўлиб турса, зиммаларидаги бурчларини адо этган бўлади.  Зеро, инсон зоти мол-у дунё топиш мумкин, лекин умр, вақт, ота-онаси, оиласини, иссиқ маконини топиши қийин.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ҳар бирингиз қўл остингиздагилардан сўраласиз”, деб бизни огоҳлантирганлар.

Фарзандларимизни ўз назоратимиздан қочирмайлик, илм-у одоб касб-у ҳунар ўргатайлик, шунда оиламиз, давлатимиз, ҳаётимиз янада тинч ва осойишта бўлади.

Абдулвоҳид ИСҲОҚОВ,

Наманган шаҳридаги “Мирҳакимбой” жоме масжиди имом-хатиби

Ҳар қандай жамиятда комил инсонни тарбиялаш учун асосан унинг руҳий- маънавий оламини бойитиш, онгига эзгу фазилатлар ва юксак ахлоқ руҳини сингдириш алоҳида аҳамиятга эга. Бу борада мусаффо ва бағрикенг, олийжаноб ва инсонпарвар дин бўлган Ислом дини инсонларни ҳалолликка, эзгуликка, инсоф-адолатга, яхшилик қилишга чорлаши билан катта хизмат қилиши муқаррар.

Ислом дини аввал бошданоқ инсониятга асл мурувватни, ҳатто ғайримусулмонларга эҳтиром ҳамда бағрикенглик билан муносабатда бўлишни ўргатиб келган. Аллоҳ таоло моида сураси 8-оятида шундай марҳамат қилади: “Эй, имон келтирганлар! Аллоҳ учун (тўғриликда) собит турувчи, одиллик билан гувоҳлик берувчи бўлингиз: бирор қавм (кишилари)ни ёқтирмаслик сизларни уларга нисбатан адолатсизлик қилишга ундамасин! Адолатли бўлингиз! Зеро, у (адолат) тақвога яқинроқдир. Аллоҳдан қўрқингиз! Албатта, Аллоҳ ишларингиздан хабардордир”.

Пайғамбаримиз соллалллоҳу алайҳи васалламдан ривоят қилинган ҳадисда эса: “Халқнинг барчаси Аллоҳнинг измидадир. Уларнинг Аллоҳга маҳбуброғи аҳлига наф берувчироғидир”, дейилган.

Кўнглида адоват бўлмаган ҳамда жамиятга зарари тегмайдиган кишилар билан яхши муомалада бўлиб, улар билан дунёвий ишларда ҳамкорлик қилиш керак. Шунинг билан бирга тинчлик ишига раҳна соладиган, нафақат Ислом, балки бошқа динлар равнақига хам зиён етказиш ғаразида бўлган кишиларга нисбатан муроса қилмаслик динимиз талабидир.

Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам бошқа дин ва эътиқод вакилларига бағрикенг бўлиш, уларнинг эътиқодини ҳурмат қилиш, ҳақларига риоя этишнинг олий намунасини кўрсатибгина қолмай, умматни ҳамиша ана шу йўлдан боришга даъват қилишдан чарчамадилар. У Зот соллаллоҳу алайҳи васалламдан ривоят қилинган ҳадисда: “Ким бошқа дин вакилига азият берса, менга азият бергандай бўлади, ким менга заҳмат берса, қиёмат куни унга хусуматчи бўламан”, дейилган.

Мамлакатимизнинг турли соҳаларда тараққий этаётгани, фуқароларимизнинг юрт осойишталиги ва фаровонлиги йўлида елкадош бўлиб меҳнат қилаётганлари, илм-фан, саноат, қурилиш, маданият, санъат ва спорт борасида эришаётган ютуқларимизнинг замирида халқимизнинг аҳил ва бағрикенг бўлиб яшаётгани ётибди. Шунингдек дастурхонларимизнинг тўкин сочинлиги, ҳосилдорликни мўл-кўллиги, бир сўз билан айтганда, осмонимизнинг мусаффолиги ҳам айнан тинчлик деб аталмиш буюк неъмат ва кўп миллатли халқимиз тотувлигининг нишонасидир.

Юртимизда азал-азалдан турли эътиқодга мансуб миллат ва элатлар истиқомат килиб келган, 130 дан зиёд миллат фарзандларининг ҳур ва озод диёрда туғилиб, тинчлик ва осойишталик кайфиятида яшашлари ватанимизнинг бағрикенглик ўлкаси эканлигининг ёрқин намунасидир. Уларнинг ўзаро баҳамжиҳат иноқликда бир-бирларининг эътиқодларини ҳурмат ва эҳтиром руҳида яшаб келишларининг ўзи яратганнинг халқимизга берган улкан неъматидир.

Аллоҳ таоло ер юзида турли миллат ва элатларни, турли хил тилларда сўзлашувчи халқларни яратишининг ҳикматларидан бирини бундай баён этади: «Эй, инсонлар! Дарҳақиқат, Биз сизларни бир эркак (Одам) ва бир аёл (Ҳавво)дан яратдик ҳамда бир-бирларингиз билан танишишингиз учун сизларни (турли-туман) халқлар ва қабила (элат)лар қилиб қўйдик. Албатта, Аллоҳ наздида (энг азизу) мукаррамроғингиз тақводорроғингиздир. Албатта, Аллоҳ билувчи ва хабардор зотдир».

Аллоҳ таоло мазкур оятда: «Эй, инсонлар!» дея бутун инсониятга мурожаат қилиб, «Сизларнинг ота-онангиз бир» – барчангиз Одам Ато ва Момо Ҳаводан тарқалгансиз. Шундай бўлса-да, сизни турли миллат, элат, халқ ва қабилаларга ажратиб қўйдик. Мақсад бир-бирларингиз билан ўзаро танишишларингиз учун. Бундан келиб чиқадики, инсонларнинг турли миллат, элат, халқ ва қабилаларга бўлинишлари Аллоҳнинг иродаси билан бўлган. Оят давомида инсонлар бир-бирлари билан аҳил яшашлари учун, улар ораларидаги афзаллик тақво билан бўлишини айтилди. Агар биз ушбу илоҳий мезонга эътибор бермасдан, ўзимизча инсоний мезон тузиб, кишиларга баҳо берсак, уларнинг молу дунёсига, кийган кийимига, мартабасига, миллатига, ирқига, насл-насабига қараб муомала қилишимизга тўғри келиб қолади. Натижада ирқий камситишлар, миллатлараро келишмовчиликлар, ўзаро низолар, зўравонликлар табиий равишда келиб чиқади. Агар барча инсонлар ўзларини асли тупроқ, асли бир ота-онадан эканликларини билсалар, ўз-ўзидан бағрикенглик пайдо бўлади. Бунинг орқасидан ҳар томонлама манфаатлар юзага чиқади. Исломда барча халқлар билан уларнинг дину диёнати, ирқи, насаби, миллатидан қатъи назар, ўзаро ҳамкорликда яшашга тарғиб қилинади.

Ислом диничалик илму-маърифатни улуғлаган дин ёки тузум йўқдир. Чунки Ислом инсонларни бешикдан то қабргача илм излашликка, ўз билмаган нарсаларига эргашмасликка буюрган. Буни Ислом кириб борган жойлардаги илму маърифат ва тараққиётнинг ривожланишидан билсак ҳам бўлади. Мусулмонлар ўзлари кириб борган илмий китобларни бошқаларга ўхшаб йўқ қилиб куйдириб юбормаганлар, балки уларни тўплаб, катта-катта илмий марказлар қуриб уларни ўрганиб ҳаётга тадбиқ ҳам қилганлар. Мусулмонлар табобат, кимё, математика ва бошқа табиий фанлар ривожига улкан ҳисса қўшганлар.

Сир эмас, қора ниятли кучлар ёки бошқача қилиб айтадиган бўлсак, фитначи гуруҳлар юртимизда эътиқод эркинлиги борасида олиб борилаётган ишларни, эришилаётган ютуқларни атайлаб бузиб кўрсатишга уринмоқдалар. Интернет ва бошқа воситалар орқали турли миш-мишлар тарқатиб тинчлигимизни бузишга ҳаракат қилмоқдалар.

Тинчликка, кишиларнинг осойишталиги ва хавфсизлигига раҳна соладиган барча хатти-ҳаракатлар, бошбошдоқлик ҳамда террорнинг жамики кўринишлари бузғунчилик ва фасод ишлар саналади. Умумлашган тушунчада «террор» дегани у ёки бу кўринишда сиёсий мақсадларга эришиш учун объектларга, тинч аҳолига қарши куч ишлатишдир. Бошқача айтганда, ҳеч бир гуноҳсиз кишилар террорнинг нишони бўлишади. Террорчилар наздида ана шу одамларнинг бирдан-бир айби уларнинг «бошқа томонда» бўлганларидир. Демак, террор бегуноҳ одамларга қарши зўравонликни англатади, уни маънавий жиҳатдан ҳеч қачон оқлаб бўлмайди. Қуръони каримда мусулмонларга шундай хабар берилган: «Аллоҳ эса бузғунчилик-фасодни севмайди», (Бақара, 205). Ҳеч қандай гуноҳи, айби бўлмаган одамни ўлдириш бузғунчиликнинг энг улкан кўриниши ҳисобланиб, Аллоҳ таоло мўминларни шундай огоҳлантиради: «Кимки бирон жонни ўлдирмаган ва ерда бузғунчилик қилиб юрмаган одамни ўлдирса, демак гўё барча одамларни ўлдирибди ва кимки унга ҳаёт ато этса (яъни ўлдиришдан бош тортса), демак, гўё барча одамларга ҳаёт берибди» (Моида, 32).

«Бошқа бировни ўлдирмаган ва бузғунчилик қилмаган» одамни ўлдирган киши бутун инсониятни ўлдиришга тенг улкан гуноҳни қилган бўлади. Қуръони карим таълим берадики, ҳар қандай шаклдаги зулм ва зўравонлик Ислом ақидасига тубдан қарама-қаршидир ва биронта мусулмон ана шундай жиноятни содир этиши мумкин эмас. Шунинг учун ҳам биз доимо тинчлик ва меҳр-оқибатни ўзида мужассам этган муқаддас ислом динимизни пок сақлаш, уни турли хил ғаразли хуруж ва ҳамлалардан, туҳмат ва бўҳтонлардан ҳимоя қилиш, унинг асл моҳиятини ўсиб келаётган ёш авлодимизга тўғри тушунтириш, ислом маданиятининг эзгу ғояларини кенг тарғиб этишни долзариб вазифа сифатида қараб, ислом динини ниқоб қилиб, ўзларининг ғаразли мақсадларига эришишга уринаётган кучларга қарши доимо сергак ва ҳушёр туришимиз зарур.

Хайрулла Абдуллаев
ЎМИ Хоразм вилояти вакили