Экстремизм - жамият учун анъанавий бўлган диний қадриятлар ва ақидаларни рад этиш, уларга зид бўлган ғояларни алдов ва зўрлик билан тарғиб қилишга асосланган назария ва амалиётни англатади.

Экстремизм ва терроризм бир-бири билан боғлиқ бўлган ягона жараённинг бирин-кетин ривожланадиган босқичларидир.

Экстремизм келиб чиқишининг биринчи ва асосийси сабаби мутаассиб фикр ва қарашларнинг пайдо бўлишидир. Мутаассиблик муайян ғояларнинг тўғри эканига қаттиқ ишониш, уларга муккасидан кетиш, “ўзгалар” ва “ўзгача” қараш ва ғояларга муросасиз муносабатда бўлиш, бошқа фирқа ва мазҳабларни бутунлай рад этган ҳолда, уларни тан олмасликда намоён бўлади. Мутаассиблик барча даврларда турли дин ва йўналишлар орасида кескин низо ва тўқнашувлар келиб чиқишига сабаб бўлган.

Айни пайтда, дунёвий ва диний билимларнинг саёзлиги, соф диний тушунчаларнинг асл мазмунини билмаслик ҳам экстремистик ғояларнинг тарқалишига сабаб бўлиши мумкин.

Юқорида қайд этилганидек, экстремистик ташкилотларнинг аксарияти ўз номини муқаддас ислом дини билан боғлашга уринади. Улар ўзларини “нажот топган гуруҳ”, қолган мусулмонларни эса кофир деб ҳисоблайдилар.

“Ислом” сўзининг луғавий маъноларидан бири “тинчлик” бўлиб, у ҳеч қачон бузғунчиликка, қотилликка ундамаган ва ундамайди ҳам. Замонавий террорчилар эса бузғунчилик ва қотиллик, одамларни даҳшатга солишни ўзларининг маслакларига айлантириб олганлар.

Қуръони каримда бегуноҳ одамларнинг жонига қасд қилиш қораланади. Жумладан, “Нисо” сурасининг 93-оятида бундай марҳамат қилинади: “Кимда-ким қасддан бир мўминни ўлдирса, унинг жазоси жаҳаннамда абадий қолишдир. Яна унга Аллоҳ ғазаб қилгай, лаънатлагай ва унга улкан азобни тайёрлаб қўйгай”.

Ҳадисларда ҳам бу борада кўплаб хабарлар келган. Жумладан, Имом Термизий ривоят қилган ҳадисда бундай дейилади: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Аллоҳ таолонинг наздида бир мусулмон кишининг ноҳақ қатл этилишидан кўра, ёруғ дунёнинг барбод бўлиб кетиши енгилроқдир”, дедилар”.

Олимхон Исақов,
Билим юрти ўқитувчиси

Тошкент ислом институти ректори, сиёсий фанлар доктори, профессор Муҳаммадолим домла Муҳаммадсидиқов ҳамда проректорлар Модуль таълим тизими биносига ташриф буюрдилар.

Модуль таълим тизимида масжид, ўқув аудиториялари, 3-сонли Талабалар турар жойи ва ошхона мавжуд бўлиб, Тошкент шаҳар, Мирзо Улуғбек тумани Олтинтепа жоме масжиди биносида жойлашган.

Тошкент ислом институтида 2019-2020 ўқув йилидан бошлаб, ўрта махсус диний маълумотга эга имом-хатибларни олий маълумотли кадрлар қилиб тайёрлаш мақсадида Модуль таълим тизими жорий қилинган эди.

Ташриф давомида ректор М.Муҳаммадсидиқов Ёшлар масалалари ва маънавий-маърифий ишлар бўйича проректор Умиджон домла Ходжаев, Ишлар бошқармаси бошлиғи Ҳошимжон домла Аманов, Ёшлар билан ишлаш, маънавият-маърифат бўлими бошлиғи Абдулҳаким Олимов, Модуль таълим тизими бўлими бошлиғи Сирожиддин Муҳаммадумаров ҳамроҳлигида талабалар турар жойи кўздан кечирилиб, яратилган шарт-шароитлар юзасидан “имом-хатиб талабалар” билан суҳбатлашдилар.

Талабалар турар жойида истиқомат қилувчи талабаларга ўқув жараёнларида мукаммал таълим олишлари, одоб-ахлоқи, тартиб-интизоми ва давоматини яхшилаш борасида тушунчалар берилди.

Шунингдек, ўқув аудиториялари, ошхона ва таҳоратхона ҳолати билан танишиб, келгусида амалга оширилиши режалаштирилган ишлар бўйича ҳам зарур тавсиялар берилди.

Модуль таълим тизимига Ўзбекистон мусулмонлари идораси тасарруфидаги ўрта махсус ислом таълим муассасалари, яъни мадрасаларни тамомлаган, 5 йил ва ундан ортиқ муддат давомида масжидларда фаолият олиб бораётган имом-хатиблар танлов асосида ўқишга қабул қилинади.

Модуль таълим тизимига абитуриентлар номзодларини Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг Қорақалпоғистон Республикаси қозиёти ва вилоятлар вакиллари тавсия этади.

Модуль таълим тизими талабалари масжиддаги иш фаолиятларидан ажралмаган ҳолда 3 йил мобайнида, ҳар ўқув йилида 1 ойдан 2 семестр Тошкент ислом институтининг Олмазор туманида жойлашган асосий биносида таълим оладилар.

Жорий 2022-2023 ўқув йили учун Модуль таълимига 120 нафар талаба қабул қилинди. “Имом-хатиб талабалар” талабалар турар жойи билан таъминланган, ётоқхонада уч маҳал овқат берилади.

ИҲТ ташқи ишлар вазирлари йиғилиши тўғрисида

Тошкент шаҳрида Ўзбекистон Республикаси раислигида ўтган Иқтисодий ҳамкорлик ташкилоти – ИҲТ Ташқи ишлар вазирлари кенгашининг 26-йиғилишида Озарбайжон, Эрон, Қозоғистон, Қирғизистон, Покистон, Тожикистон, Туркия, Туркманистон, Ўзбекистон ташқи сиёсат идоралари раҳбарлари, тузилма бош котиби Хусрав Нозирий, шунингдек, ташкилотнинг ихтисослашган агентликлари ва минтақавий институтлари вакиллари иштирок этди.

Тадбир очилишида ташқи ишлар вазири вазифасини бажарувчи Бахтиёр Саидов 2022 йил мобайнида ИҲТ бўйича ҳамкорлар билан биргаликда Президент Шавкат Мирзиёевнинг ташаббусларини ҳаётга татбиқ этиш йўлида мамлакатимиз раислиги концепциясига мувофиқ муҳим тизимли ишлар амалга оширилганини таъкидлади.

Дарҳақиқат, раислигимиз даврида ИҲТни ислоҳ қилиш жараёнини муҳокама қилиш юзасидан “ақлий ҳужум”, қайта тикланувчи энергия манбалари, қишлоқ хўжалиги, туризм каби қатор йўналишларда учрашув ва йиғилишлар ўтказилди. қишлоқ хўжалиги соҳасида Тошкент, туризм соҳасида Самарқанд декларациялари қабул қилинди. Шаҳрисабз шаҳри 2024 йил ИҲТ сайёҳлик пойтахти этиб белгиланди.

Анжуманда, дастурга муқофиқ, аъзо давлатлар ташқи ишлар вазирлари маърузалари тингланди.

Бош котиб Хусрав Нозирий Ўзбекистоннинг 2022 йилда ИҲТни янада ривожлантириш, минтақада тараққиёт ва фаровонликка эришишга доир кун тартибини таъминлашга қаратилган раислиги юксак қадрлашини эътироф этди. Тузилма фаолиятида роли ортиб бораётган республикамизнинг ташкилот ривожига беқиёс ҳисса қўшаётгани қайд этилди.

<iframe width="650" height="420" src="https://www.youtube.com/embed/QsMP0UfVQlQ" title="Кўҳна Шаҳрисабз 2024 йил ИҲТ сайёҳлик пойтахти этиб белгиланди" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; clipboard-write; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture; web-share" allowfullscreen></iframe>

Учрашувда савдо-иқтисодий алоқани янада жадаллаштириш, транзит-транспорт имкониятини кенгайтириш, иқтисодий ўсишнинг янги нуқталарини топиш, минтақавий туризмни фаоллаштириш масалалари юзасидан фикр алмашилди. Энергетика, ижтимоий фаровонлик ва атроф-муҳитни муҳофаза қилиш соҳаларида кооперацияни ҳар томонлама илгари суриш муҳимлигига урғу берилди.

Давлатимиз раҳбарининг минтақавий интеграцияни таъминлаш учун ҳамкорликни кенгайтириш орқали муштарак тараққиёт кун тартибини бойитиш бўйича ташаббусини амалга ошириш зарурлиги бир овоздан маъқулланди. ИҲТ фаолиятини давр талабидан келиб чиқиб такомиллаштиришга оид таклифлар муҳокама этилди. Учрашув якунида Тошкент коммюникеси қабул қилинди.

Анжуман иштирокчилари Ўзбекистон томонига фаол ва самарали раислиги ҳамда Ташқи ишлар вазирлари кенгаши йиғилишини ташкилий ва мазмуний жиҳатдан юқори даражада ўтказгани учун миннатдорлик билдирди.

Ўзбекистон Республикасининг ИҲТга раислиги расман якунланиб, раислик Озарбайжон Республикасига ўтди.

Беҳруз Худойбердиев, Носиржон Ҳайдаров (сурат), Дониёр Якубов (видео), ЎзА

Раҳматуллоҳ домла Усмонов

Қашқадарё вилояти бош имом-хатиби

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати