muslim.uz

muslim.uz

30 декабрь куни Зеницада (Босния ва Герцеговина) Султон Аҳмад мажмуасидаги 2008 йилда амалга оширила бошланган Ислом маркази қурилишини давом эттириш шарафига тадбир бўлиб ўтди.
Бу маҳаллий мусулмонлар учун жуда муҳим диний объектни қуриш учун дастлабки қадамлар қўйилди.
"Биз иқтисодий ва бошқа турли ҳолатлар туфайли кўп йиллик турғунликдан сўнг, биз ушбу марказнинг қурилишини давом эттиришни эеълон қилишимиз мумкин", - деди Зеница муфтийси, доктор Мавлудин Диздаревич.
Islam.ru маълумотларига кўра, ушбу лойиҳани амалга ошириш учун шартнома 2020 йилнинг 28 декабрида имзоланди. Зеницадаги Ислом маркази бир йилдан кейин қуриб битказилиши керак.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

Понедельник, 04 Январь 2021 00:00

Муфтий ҳазрат ҳаётига чизгилар (1-қисм)

Бисмиллаҳир роҳманир роҳим

Ислом дини, киши ўзига раво кўрган яхшиликдан ўзгаларни ҳам баҳраманд этиш лозимлигини уқтиради. Бинобарин, ўзини асраш Аллоҳнинг ҳифзу ҳимоясига дохил бўлишнинг шарти саналади. Энди ана шу сифатни ўзгалар ҳаёти, шаъни ва насабига нисбатан қўллаш қанчалик савоб амал эканини тасаввур қилинг! Бу сифатлар Аллоҳнинг наздида нечоғлик улуғ мартаба тутишини кўз олдингизга келтиринг! Бир-бировнинг тақдирига дахлдорлик туйғуси ана шу нуқтада таркиб топади. Зеро, бу – абадият қонуни. Бармоқлар алоҳида-алоҳида ҳолда ожиз, мушт бўлиб тугилган тақдирда қудрат касб этади. Бу фақатгина дин соҳасига тааллуқли гап эмас. Тарихимизни титкилаб қарасак, қачон, қаердаки тарқоқлик пойдор бўлса таназзулга учраганимизни илғаймиз. ХIII асрда Хоразмшоҳ калтабинлик билан ўзининг қудратли қўшинини майда-майда бўлакларга бўлиб мўғулларга ем қилгани ёки ХVII асрга келиб улкан бир салтанатнинг учта мустақил хонликка бўлиниб кетиши, вақти келиб чор Россияси учун тайёр луқма бўлгани юқоридаги фикримизнинг яққол исботидир. 

Биз биринчи навбатда улуғларимимизни улуғлашни одат қилишимиз керак. Бир-бировга жонсўзликни таркиб топдиришимиз лозим. Ўтган шўролар тузуми бизни ахлоқан нимага ўргатди? Етмиш йиллик истибдод йиллари Ўзбекистон ҳукуматини Файзулла Хўжаев, Акмал Икромов, Йўлдош Охунбобоев, Усмон Юсупов, Камолов, Нуриддин Муҳиддинов, Шароф Рашидов, Усмонхўжаев сингари инсонлар муайян муддат бошқариб келишди. Бирортаси ҳам вафотидан кейин қадр топмади. Сабаби, сиёсатнинг арқоғи аввалбошдан шундай ўрилган эди. Сталин ўлиши билан  тепкиланди. Хрушев ҳали тириклигидаёқ тавқи лаънатга учради. Брежнев ҳам шундай қисматдан қочиб қутулмади. Андропов, Черненкони биров эсламайди ҳам. Горбачевни эса русларнинг ҳали ҳам отарга ўқи йўқ...  

Бунинг бариси – тарғибот-ташвиқотнинг самараси. Мана шу иллат қон-қонимизга сингиб кетди. Қатағон йилларининг шифқатсизликлари бизни бир-бировга бўри бўлиб ташланишга ўргатди: “деди-деди”, чақув каби иллатларнинг илдизига сув қуйди, ривожига равон йўл очиб берди. Маиший масаладаги оддий, ҳаётий муаммоларимизни ҳам сиёсат даражасида ҳал этишга, ёмон кўрган одамларимиздан мосуво бўлиш учун имонсизлик даражасидаги “қора технология”лардан тап тортмай фойдаланишга мойиллик уйғотди. Бутун мусулмон олами эътироф этган яккаю ягона шайхимиз муфтий Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф ҳазаратларининг бошиларига не кунларни солмадик дейсиз. Шундай илмли кишини ғов ташлаб халқдан яшириш, икки ўртада тўсиқ қўйиб нимага эришдик – шу ҳақда биров бирров ўйлаб кўрганми?..

Хато қилиш айб эмас, уни вақтида тузатмаслик катта гуноҳ аслида. Жамиятда чангалзор қонунлари амал қилган даврларда нимаики ноҳақликлар бўлган бўлса – бўлди, бас! Президентимиз бугун юртга муҳаббат, одамларга муносабат борасида янги бир сиёсатга асос солдилар. Улуғларимизни улуғлаш улкан бурчимиз эканини таъкидламоқдалар. Илм эгалари, уламоларга миллий бойлигимиз даражасида қараш, уларни асраш, билим бисотларини эл фарзандларига улашиш ишига биринчи галдаги вазифамиз сифатида қараш таркиб топиб боряпти. Нур бор жойда соя бўлиши тайин. Илмли инсонлар илмсизларнинг ғашига тегиши ҳам бор гап. Илмли кишиларнинг парвози юксак, илми ҳаминқадар нотавонлар уларга тенглашмоқ истайдилар. Аммо, қанотларини қийнашдан кўра илмлиларнинг қанотини қиймалашни афзал биладилар. Шу йўл билан тенглашишини маъқуд кўришади. Ҳамма бало ана шунда!

Камина ушбу рисолада солиҳ бир инсон ҳақида сўзлаш учун, баайни ўзим гувоҳи бўлганим баъзи бир ҳаётий воқеаларни қоғозга тушириш учун юқоридаги фикрлар устида муфассал тўхталдим. Сабаби, мен сўзламоқчи бўлган инсон – муфтий ҳазратлари, Усмонхон Алимов илми шойим, эътиқоди қойим, устоз уламоларимиздан бири. Неча йилки Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси,  муфтийси лавозимида хизмат қилиб келмоқдалар. Мен Ўзбекистон телерадиокомпаниясида ишлаш баробарида муфтий ҳазратларининг матбуот котиби сифатида ҳам муайян бир муддат фаолият кўрсатдим. Шу жараёнда бир неча бор у кишида, кишининг қалбини тўлқинлантирадиган, ҳар қандай уйғоқ юракда мардлик, қатъиятлилик фазилатларини тарбиялайдиган, ҳар қандай вазиятда имон доирасини тарк этмаслик сифатларини кўриб  мутаассир бўлганман. Мана шу хотираларимни бугун сизга ҳам илиндим. 

Ҳазрат диний идора раҳбари этиб тайинланган пайт мен телевидение соҳасида ишлардим. Бир куни  идоранинг ишлар бошқарувчиси бўлиб ишлаган  акамиз қўнғироқ қилиб, ҳазратнинг  ташаббуси билан тадбир ташкил этилаётгани, агар иложи бўлса шуни телевидение орқали ёритишда ёрдам беришимни сўради. Ҳазрат диний идора тизимида ишлаб ўтган ходимларнинг оила аъзолари ва  фахрийларини бир пиёла чой баҳонасида йўқлаб, хотирламоқни мақсад қилган экан. Тасвирга олиш гуруҳи билан борганимизда Бароқхон мадрасаси ҳовлиси безатилган,  чиройли дастурхон атрофида кўплаб меҳмонлар жамулжам бўлган эди. Аввало ўтганлар ҳақига Қуръони каримдан тиловат қилинди. Сўнг ҳазрат сўз олиб, идора тизимида ишлаб кетган муфтийлар, олимлар ва ходимларни номма-ном  айтиб уларнинг динимиз равнақига қўшган улкан хизматларини ёдга олдилар. Тадбир сўнггида барча қатнашчиларга совға-саломлар улашилди. Камина айрим иштирокчилардан интервью олдим. Улар бунинг каби муносабатдан хурсандликларини кўз ёшлари билан ифода этиб, ҳазратдан миннатдор  эканликлари билдирдилар. 

Яхшигина кўрсатув бўлганди аммо, эфирга  чиқаришмади. Начора, ўша пайтда вазият, баьзиларнинг онгида ўтмишдан ўтроқлашиб қолган мафкура шуни тақозо этди. Динни деб дунёсини йўқотишни истамайдиганлар, бугунини ўйлаб охиратини бой бераётганлар ҳозир йўқ дейсизми?! Бугун амал-тақал қилиб эгаллаган курсисини жаннатда эришиши мумкин бўлган ўрнидан афзал биладиганлар-чи, йўқми? Бунақалар ҳамма замонда бўлган ва бўлади. Кишилик кечмиши пайдо бўлгандан  то ҳозирга қадар ҳаёт ҳам, адабиёт ҳам бир фалсафани тарғиб қилиб келади, нимагадир бепарвомиз. Бутун ер юзини забт этган Искандар Зулқарнайн тобутдан бир қўлини чиқариб қўйишларини васият қилди. Бутун дунёнинг зебу зийнатларини қўлга киритгани, бироқ нариги дунёга ҳеч нима олиб кетмаётганига ишора эди бу. Минг тўққиз юз ўн иккинчи йили икки минг нафардан ортиқ йўловчиси бўлган “Титаник” кемаси улкан уммон остига ғарқ бўлди. Кемадаги йўловчиларнинг саккиз нафари миллиардер кишилар бўлган. Аммо, бойлик ҳам бундай чоғ уларнинг жонига оро кирмади. Яқиндагина катта бир компаниянинг раҳбари коронавирусга чалиниб бу оламни тарк этди. Ўлими олдидан ўттизга яқин шифокорларни чорлаб, агар шу дарддан омон чиқса барча шифокорларга биттадан қимматбаҳо машинасини совға қилишини баён этибди. Аммо,.. 

Ўтган шўролар тузуми даврида дин ёмонотлиқ қилинди, диний уламолар тазйиққа учради. Неча минглаб инсонлар диний эътиқоди туфайли қатл этилди. Хўш, шу ишларга бош бўлган сохта тузум неча йил умр кўрди, бор-йўғи етмиш йил! Шундан сабоқ чиқарсак бўлмайдими? Ўтмишга балчиқ чаплаган кишиларнинг ўзлари ҳали ўтмишга айланиб-айланмай, ўзларига лой чапланмадими?! Фикр қилайлик ахир. Динга муносабат, уламоларга қиладиган мулозаматимиз бояги-боягидек бўладиган бўлса, диний бағрикенглик, эътиқод эркинлиги ҳақида жар солмай қўяқолайлик деган хаёлга борардим. Фойдаси бўлардими,  ўша даврлар бу хаёлотларни? Йўқ, мумкин эмас эди! 

Хуллас, динимиз равнақи йўлида хизмат қилган кишиларни эъзозлаб ўтказилган тадбир на телевидение орқали ёритилди ва на бирорта газетада ахборот тарзида чоп этилди. Ҳазрат кимларнидир ўртага солиб, бу ҳақда оммавий ахборот воситалари орқали бир парча маълуот беришга роса тиришдилар, аммо – бори уринишлари  беҳуда кетди.

Тан олайлик ўша йиллари телевидение экрани орқали ҳам, газеталаримиз саҳифаларида ҳам унчалик таниқли бўлмаган, ўзидан ўзмай фақат ойлик маоши эвазига ўз вазифасини бажариб келаётган кишиларнинг фаолиятини бадиий бўёқлар билан бежаб, бўртириб кўрсатиш авж олган    эди. Ваҳоланки, ҳазрат хотирлашни ирода этган улуғларнинг мусулмонларга, халққа қилган хизмати беқиёс ва савобли эди. Ҳазрат, бир томондан, халқ эшитса, кўрса улар ҳаққига тиловатлар қилинар, эсланар ва бу билан арвоҳларнинг руҳи шод бўлар, деган мақсадни қўйган бўлса, яна бир жиҳатдан уламоларинг зикридан Аллоҳ таоло рози бўлиб юртга барокотлар ато этар, деган умидда эди. Мен эса динга, уламоларга эътибор бўлмаган ва тазйиқлар ҳукмдор жамиятда шу уй, фикр ва режаларни амалга оширишга ҳаракат қилган ҳазратнинг иймонига қойил қолгандим.

***

Ҳазрат аҳли илм ва қори устозларнинг ҳамиша ҳурматларини жойига қўяр, бирор тадбирлар бўлиб қолса чақиртирар, байрамлар арафасида совға-саломлар бердирарди. Мамлакатимизнинг қайсидир  вилоятига сафарга чиқсалар ўша ҳудудда истиқомат қилаётган улуғ  ёшдаги аҳли илм, қори бувалар ва идора тизимида фаолият олиб борган устозларни зиёрат қилар, уларнинг суҳбати ва дуоларини олиб қайтарди. Агарда вақт нуқтаи назардан иложини қилолмасалар, имом-хатибларга уларнинг аҳволидан хабардор бўлишларини тайинлаб, топшириқлар берарди. Айниқса, ҳазрат Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуфни устозим деб эъзозлардилар. Динга манфаати ғоятда кўп, хизматлари беназир  бўлган  аллома деб улуғларди. Кези келганда маслаҳат оларди. 

Айтиш жоизки, ўша пайтлари Шайх ҳазратлари учун матбуотга чиқиш, давлат тадбирларида иштирок этиш расман тақиқланганди. Уларнинг ҳар бир қадами назорат остида эди. Назоратчиларнинг айримлари шайхга хайрихоҳ бўлса, аксари ашаддий қарши ёки қарши томондан ўта қўрқадиганлар эди. Улар хоҳлаган вақтда Шайх ҳазратлари билан алоқада бўлган ёки хайрихоҳлик қилган ҳукумат одамлари ёки  бошқа инсонларга махсус айбловлар тақаши, салбий таъсир кўрсатиши мумкин эди . Муфтий ҳазратлари ҳам бундан мустасно эмасди. Шу ҳолатда ҳам у киши Шайх ҳазратларига бўлган шогирдлик мақомидан воз кечмаган. Идоранинг янги бинога кўчиши муносабати билан ташкиллаштирилган тадбирга муфтий Усмонхон Алимов Шайх ҳазратларини таклиф этди. Шу тадбирда камина ҳам хос одамлардан бўлиб қатнашганим учун, баъзи  ҳолатларнинг гувоҳи бўлганман. 

Муфтий ҳазратлари белгиланган муддатдан ўн дақиқа аввал  ҳовлига чиқиб Шайх ҳазратни кутиб турдилар. У зот келганларида қучоқ очиб кўришдилар. Ҳазратнинг ташрифидан ниҳоятда хурсанд эканликларини юзу кўзларида балқиб турган шодлик ифодаси аниқ-таниқ  билдириб турарди. Диний идоранинг хоналарида туриб, деразасидан мўралаб Муфтий ҳазратнинг ҳатти-ҳаракатларини хуфёна кузатиб, ғашланганлар ва ҳодиса ҳақида ўзларининг катта-кичик “акахон"ларига дақиқама-дақиқа маълумот етказиб турганлар ҳам анчагина эди. Ҳазрат эса бепарволик билан улуғ устоз, дунё алломасининг ташрифидан бағоят хурсанд бўлганини ҳеч кимдан яширган эмасди.

Таклиф ва зарурият тақозоси ва муфтий ҳазратнинг ташаббуси билан мўмин-мусулмонлардан келган саволларга жавоб тариқасида "Сўраган эдингиз" рисоласини чиқаришни бошлаганимизда, муфтий ҳазратлари: “Дилмурод, китобни аввало Шайх ҳазратларига оборинг. Мен гаплашиб қўйдим. Кўриб, ўз фикрлари, маслаҳатларини берадилар”, дедилар. Келишилган вақтда бордим. Шайх ҳазратлари китобни кўриб, танишганларидан кейин, бу лойиҳанинг мўмин-мусулмонлар учун бағоят фойдали манба бўлишини айтиб дуо қилдилар ва муваффақият тиладилар. Ўша пайт баъзи амалдорларга бу иш маъқул бўлмай, “диний идоранинг ўз олимлари йўқми, ўзларинг эплолмайсанларми” қабилида иддао ва дўқ-пуписалар қилганларидан ҳам бохабарман. Аммо муфтий ҳазратлари мана шу каби дўқ-пўписаларга парво қилмай Шайх ҳазратлари билан мунсабатларини мусбат тарзда  давом эттирган эди.

(давоми бор)

Дилмурод Қўшоқов

azon.uz

Дунё асли зулматдир! Магар уламолар мажлисигина мустасно.

Ҳасан Басрий

***

Ўзингда йўқ нарса билан ясанишга уринма!

Танилганлар танилмасликни хоҳламагунларигача танилмадилар!

Суфён ибн Уяйна

***

Тиши чиққан болага чайнаб берган ош бўлмас

 Абдулла Қаҳҳор

***

Муҳаббат уйғонган жойда ҳар қандай қонун ва қолиплар чекинади.

Саййид Аброр Умар

***

Кишининг олим бўлишига Аллоҳ таолодан қўрқмоғи, илмсиз қолишига эса амалига мағрурланиши кифоя қилади.

Масруқ

***

Ҳақ таоло ҳар замонда олимларни ўшал замона халқининг амалларига муносиб сўзлар билан гапиртириб қўяди.

Абу Туроб Нахшабий

***

Ихлос билан қилинмаган ҳар қандай иш беҳуда бўлиб, зое кетади.

Маҳмуд аз Замахшарий

***

Фарзандларингиз эмас ўзингизни тарбияланг, улар барибир сизга ўхшашади.

Тарих муҳрлаган сўзлар

***

Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам дедилар: “Ёмон фикрлар нотўғри қарорларнинг сабабидир”.

Имом Муслим ривояти

***

“Эй, инсонлар, гумондан қўрқинглар (бошқа инсон ҳақида ёмон хаёлга борганингизда, сиз ҳеч қандай исботсиз уни гуноҳ қилганликда айблайсиз), бундай гумон – инсон онгининг энг ёмон нутқидир. Қулоқ солманг (билинтирмасдан) ва айғоқчилик қилманг…”

Ҳадис

***

“Эй, иймон келтирганлар! Кўп гумонлардан четда бўлинглар, чунки баъзи гумонлар гуноҳдир”.

Ҳужурот сураси, 12-оят

***

Манбалар асосида Саидаброр Умаров тайёрлади

Ўзбекистон Президентининг «Ўзбекистон Республикасида зиёрат туризмини янада ривожлантириш ва зиёратчилар учун қулай шарт-шароитлар яратиш чора-тадбирлари тўғрисида» фармони лойиҳаси Норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар лойиҳалари муҳокамаси порталига жойлаштирилди, деб хабар бермоқда «Дунё» АА.
Қарор лойиҳасида зиёрат туризми йўналишида тўғри тарғиботни йўлга қўйиш ва зиёрат объектлари ҳақида илмий асосланган маълумотларни тақдим этиш мақсадида Зиёрат туризмини ривожлантиришни мувофиқлаштириш назарда тутилган.
Шунингдек, Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот маркази, Фанлар академиясининг минтақавий бўлими –Хоразм Маъмун академияси, Имом Термизий халқаро илмий-тадқиқот маркази, Ўзбекистон халқаро ислом академияси ҳузуридаги Имом Мотуридий халқаро илмий-тадқиқот маркази ва Мир араб олий мадрасаси тузилмасида бошқарув ходимларининг белгиланган умумий штат бирликлари доирасида 3 штат бирлигидан иборат «Зиёрат туризмни ривожлантириш илмий бўлими» ташкил этилади.
Зиёрат туризми маршрутларида фойдаланиладиган маданий мерос объектлари ва зиёратгоҳларнинг 2021–2026 йилларда устувор равишда реставрация қилиш дастури тасдиқланади.
Бундан ташқари, ҳужжат лойиҳасида 2020–2021 ўқув йилининг иккинчи ярим йиллиги (баҳорги семестр)дан бошлаб «Ипак йўли» туризм халқаро университетида, 2021–2022 ўқув йилидан бошлаб Тошкент давлат иқтисодиёт университети, Бухоро ва Термиз давлат университетларида «зиёрат туризм», «транспорт логистикаси» ва «креатив саноат» (creative industry) магистратура таълим йўналишларида кадрлар тайёрлаш тизимини йўлга қўйиш белгиланмоқда.
«Умра+Ўзбекистон» зиёрат туризми дастури доирасида саёҳатни амалга оширувчи йўловчилар учун Ўзбекистон Республикасидан учиб кетишда пул тўланмасдан олиб чиқишга рухсат этилган юк оғирлиги қўшимча 10 килограммга оширилади.
Фармон лойиҳасидан Тошкент шаҳри, Олмазор туманидаги Ислом цивилизация маркази жойлашган «Хаст Имом» маҳалласида қадимий ипак қоғози маркази, Имом Мотуридий ёдгорлик мажмуасини зиёрат марказига айлантириш ҳамда атрофдаги 8 нафар буюк уламолар қабрларини тиклаш ва ободонлаштириш ишлари концепциясини ва уни амалга ошириш бўйича “Йўл харитаси» ни ишлаб чиқиб, Самарқанд шаҳрида ислом дини ва минтақадаги мавжуд дин намоёндалари меросини акс эттирувчи тематик хиёбонни яратиш, Бухоро шаҳрида ислом дини тарихи ва мусулмон оламида таниқли машҳур шахслар инновацион музейини қуриш ва уни ривожлантириш концепцияси бўйича Вазирлар Маҳкамасига таклифлар киритиш вазифалари ўрин олган.
Президент фармони лойиҳасига кўра, 2021 йилдан бошлаб дунё бўйлаб ўтказиладиган Қуръон, азон ва ҳадис мусобақаларида Ўзбекистон номидан «Имомлар юртига саёҳат» мукофоти жорий қилинади.
Шунингдек, 2021 йил август ойига қадар Дин ишлари бўйича қўмита, Туризмни ривожлантириш давлат қўмитаси ва Ташқи ишлар вазирлиги дунё бўйлаб ўтказиладиган Қуръон ҳофизлари ва Ҳадис талабалари мусобақалари ғолиблари ўртасида гранд-финални Ўзбекистонда ташкил этиш бўйича ҳукумат фармойиши лойиҳасини ишлаб чиқади.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

Понедельник, 04 Январь 2021 00:00

Фақир ҳоким

Умар ибн Хаттоб розияллоҳу анҳу Саид ибн Омир розияллоҳу анҳуни Ҳимсга волий қилиб юборган эдилар.

Мадинага Ҳимсдан вакиллар келганда, Умар розияллоҳу анҳу улардан ҳимслик фақирлар рўйхатини тузиб беришни сўрадилар.

Рўйхат тузилиб, халифага тақдим этилди. Умар розияллоҳу анҳу рўйхатни кўздан кечираётганларида кўзлари Саид ибн Омир розияллоҳу анҳунинг исмларига тушди. Ҳайрон бўлдилар. Чунки ҳокимнинг исми фақирлар рўйхатида турганди. Одамлардан бу ҳақида сўраганларида, улар ҳокимнинг фақир эканлигини, «Аллоҳ таолонинг ҳузурида бу шаҳар аҳолиси борасида сўраладиган киши бўлсам, бу пулларни нима қиламан» деб маошларини мискинларга тарқатишларини айтишади.

Умар розияллоҳу анҳу Ҳимсга борганларида, аҳолидан ҳокимлари қандай ишлаётгани ҳақида сўрайдилар. Улар Саид ибн Омир розияллоҳу анҳунинг тўртта ишидан шикоят қилишади.

«То чошгоҳ вақтигача олдимизга чиқмайди. Кечқурун бирор кишига жавоб бермайди. Ойда икки кун олдимизга чиқмайди. Баъзида ўзидан кетиб қолиб, ҳушини йўқотади» дейишди.

Бу гапларни эшитиб, Умар розияллоҳу анҳу паст овозда «Эй Аллоҳ, уни энг яхши бандаларингдан деб биламан. Менинг у ҳақидаги фикримни ўзгартирмагин» деган маънода дуо қилдилар.

Шундан сўнг Саид розияллоҳу анҳуни чақиртириб, аҳолининг шикоятини у кишига айтадилар. Саид розияллоҳу анҳу «Чошгоҳ вақтигача олдимизга чиқмайди» деяптилар. Аллоҳга қасамки, бунинг сабабини айтишни ёқтирмагандим. Аҳлим учун хизматкор йўқ. Шунга ўзим хамир қориб, кўпчишини кутаман. Кўпчигач, нон ёпиб, Зуҳо намозига таҳорат олиб, кейин одамлар олдига чиқаман» дедилар. Умар розияллоҳу анҳу «Алҳамдулиллаҳ» дедилар.

Саид розияллоҳу анҳу сўзларида давом этиб, «Кечқурун бирор кишининг мурожаатига жавоб бермайди» деяптилар. Аллоҳга қасамки, бунинг сабабини айтишни ёқтирмагандим. Мен кундузи уларнинг хизматида бўлсам, тунда Роббимга ибодат қиламан» дедилар.

«Ойда икки кун олдимизга чиқмайди» деяптилар. Менинг хизматкорим йўқ. Бундан бошқа кийимим ҳам йўқ. Кийимимни ювиб, қуришини кутаман. Қуригач, кийиб, куннинг охирида уларнинг олдиларига чиқаман» дедилар ҳоким.

«Гоҳида ҳушимдан кетиб қолишимга келсак, мен Маккада мушриклик пайтимда Хубайб ибн Адийнинг ўлдирилишини кўрганман. Қурайш қавми уни ёғочга осиб қўйиб, гўштларини кесиб, «Ўрнингда Муҳаммад бўлишини, ўзинг соғ бўлишни истайсанми?» деб сўраганида, у «Аллоҳга қасамки, мен аҳлим ва болаларим билан бўлиб, офиятда ва дунё неъматлари ичра бўлган ҳолимда, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга бир тикон киришини истамайман» деган. Мана шу воқеани, Хубайбга ёрдам бермаганимни эслаганимда, Аллоҳнинг азобидан қўрққанимдан титраб, ҳушимдан кетиб қоламан» дедилар.

Саид розияллоҳу анҳу йиғлаган ҳолларида гапларини тугатганларида, Умар розияллоҳу анҳу ўзларини тутиб туролмадилар, баланд овозда «Саид ҳақидаги фикримни ўзгартирмаган Аллоҳга ҳамд бўлсин» дедилар ва у кишини бағриларига босдилар.

Ибн Асирнинг «Усдул ғоба» асари асосида тайёрланди

Янгиликлар

Top