Имом Абу Мансур Мотуридий ҳазратлари диний таълимни ҳанафия уламоларининг кўзга кўринган машҳур намояндаларидан олганлари ва диний фанлар бўйича қанчалик чуқур билимга эга эканликларига ёзиб қолдирган асарлари гувоҳлик беради.Имом яшаган даврда ақида уламолари икки асосий манбага суянганлар. Биринчиси — оят ва ҳадислар ҳамда саҳоба ва тобеъинларнинг ижмо ва ижтиҳодлари, яъни нақлий далиллар. Иккинчиси — ақлий далиллар. Имом Абу Мансур Мотурудий эса бошқаларга тақлид қилмадилар, балки нақлий далиллар билан ақлий далилларни уйғунлаштириб, ундан сўнг хулоса чиқардилар. Ақлий далил деганда фалсафа, мантиқ ва табиий фанлар кўзда тутилади.Ваҳоланки, салаф уламоларининг кўпчилиги бу далилларни тан олмас эдилар, балки нақлий далилларнинг ўзи билан кифояланардилар. Шайхимиз эса, бу иккисидан ҳам муносиб равишда истифода этиб, ўртаҳолликни ихтиёр қилган эканлар.Дарҳақиқат, нақлий далилларни яхши англаш учун ақлий далилларни ҳам пухта билиш шартлигини ҳеч ким инкор эта олмайди. Ақл имкониятининг ҳам чегараси борлигини эътиборга олиб, Шайх кўп жойларда инсон ақли жуда кўп ҳақиқатларни идрок этишга қодир эмаслигини уқдириб ўтадилар. Шу билан бирга, ақлнинг Аллоҳ томонидан ато этилган энг буюк мислсиз неъмат экани, ундан оқилона фойдаланиш зарурлигини ҳам таъкидлаб ўтадилар.Абу Мансур Мотуридий мусулмонларни тарқоқликга олиб келувчи ақидавий оқимларга қарши шу муқаддас курашда биринчилар сафида бўлдилар.Ислом тарихидан маълумки, 3-4 ҳижрий асрлардан турли эътиқодий тоифалар ривожланиб, мусулмон умматини тафриқага сола бошлади. “Сен кофир”, “сен мунофиқ” каби даъволар кўпайгандан кўпайди. Шу даврда Имом Мотуридий бизнинг диёрларда етишиб чиқиб Аҳли сунна вал жамоа ақидасини баён қилиб, халққа тушунтирдилар, керакли ўринларда раддиялар бердилар, адашганларни тўғри йўлга қайтардилар. У зотнинг ислом умматига қилган энг катта хизмати, ислом умматини яна қайтадан жамлаш, аҳли сунна вал жамоа эътиқоди атрофида бирлаштириш бўлди.

"Жўйбори Калон" таълим муассасаси ўқитувчиси: А.Жамилова

Саудия Aрабистони Оила кенгаши маълумотларига кўра, Муҳаммад исми 2022 йилда дунё бўйлаб энг кўп қўйилган исм бўлди.

AҚШнинг Бабйcентер тадқиқот компанияси томонидан эълон қилган ҳисоботга кўра, Муҳаммад 2022 йилда Буюк Британияда энг машҳур ўғил болалар исмлари рўйхатида биринчи ўринни эгаллади.

Ўтган йили Aмериканинг ушбу тадқиқот компанияси Муҳаммад исми 2021-йилда Британияда туғилган болалар орасида энг кўп қўйилганини эълон қилганди. Компаниянинг маълум қилишича, Муҳаммад исми кетма-кет бешинчи йил давомида чақалоқ исмлари рўйхатида биринчи ўринда турибди.

Гиннеснинг рекордлар китоби бу муборак исмни олганлар сони дунё бўйлаб 70 миллиондан ошиқ эканини таъкидлади.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

"Кўкалдош" ЎМИТМ матбуот хизмати

App Store: https://apps.apple.com/uz/app/alquranuz-radio/id6444741936 

Play Market: https://play.google.com/store/apps/details?id=uz.alquran.alquranradio&hl=ru&gl=US 

Мустақилликнинг дастлабки йилларидан 2003 йилгача вилоят бош имом-хатиби сифатида Муҳаммадсаид ҳожи Аҳмаджон Раҳматуллоҳ ўғли; 2003–2005 йилларда Ҳошимжон Собиров иш олиб борган. 2005–2015 йилларда Давронбек Абдуқадиров бош имом бўлиб ишлаган. 2015 йилдан буён Хайрулла домла Абдуллаев бош имом бўлиб ишлаб келмоқда.

Вилоятдаги фаол имом-хатиблар: Алижон домла Матёқубов, Хива шаҳар бош имом-хатиби ва “Саид Ниёз Шоликор” жоме масжиди имоми; Санжар домла Сафоев, Хива тумани бош имом-хатиби ҳамда “Ҳасан Басрий” жомеси имом-хатиби; Ҳасанбой домла Кенжаев, Урганч шаҳар бош имом-хатиби; Муҳаммадамин Муҳаммадзариф ўғли, Урганч тумани бош имом-хатиби; Қўзибой домла Машарипов, Урганч шаҳридаги “Мискин бобо” масжиди имом-хатиби; Маҳмуджон домла Собиров, Урганч туманидаги “Ғойиб ота” масжиди имом-хатиби; Музаффар домла Авезов, Урганч тумани “Шайдлар бобо” масжиди имом-хатиби; Тожибой домла Вайисов Урганч тумани “Қамбар бобо” масжиди имом-хатиби.

Хоразм вилоятида "Имом Фахриддин ар-Розий" ўрта махсус ислом билим юрти фаолият олиб боради.

Сўнгги йилларда Хоразм вилояти Урганч шаҳридаги “Охун бобо” ва “Кўзли ота” жоме масжидлари, Урганч туманидаги “Ших Шароф бобо” ва “Муоз ибн Жабал”, Қўшкўпир туманидаги “Қутбиддин бобо”, “Ибн Ямин бобо”, Хива туманидаги “Мулла Абдуқодир бобо”, Шовот туманидаги “Қори Эшон бобо” масжиди, Хива шаҳридаги “Абдуқодир бобо”, Хонқа туманидаги “Мусо ал-Хоразмий”, Гурлан туманидаги “Шайх Жалолиддин Гургоний” жоме масжиди ҳамда Янгиариқ туманидаги “Ҳазрати Ғойиб ота” жоме масжидлари бинолари янгидан қурилиб фойдаланишга топширилди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Хоразм вилоят вакиллиги 2014 йилда Адлиядан рўйхатдан ўтган. Ҳозирда вакиллик ҳудуддаги 97 та жоме масжид фаолиятини мувофиқлаштириб, мўмин-мусулмонларнинг ҳанафий мазҳаби асосида ибодатларни адо этишига кўмаклашиб келмоқда.

Хайрулла АБДУЛЛАЕВ,
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Хоразм вилояти вакили,
Хоразм вилояти бош имом-хатиби