Меҳрибон ва раҳмли Аллоҳ номи ила (бошлайман).

Аллоҳ таоло биз осий бандаларингга лафзлари қисқа ва маънолари кенг бир услубда бу мавзуни ёритишни насиб айлагин.

«Эътикоф» луғатда «ушлаб қолиш», «туриб қолиш» ва «лозим тутиш» маъноларини ифода қилади.

Шариатда эса «Рўзадорнинг жамоат масжидида эътикоф нияти ила қолишидир».

Эътикофнинг шариатда мавжуд эканига Куръон, суннат ва ижмоъ далолат килади.

Эътикофда Ислом амалларининг қаймоғи жамлангандир. Бу қисқа фурсатда ҳар бир мусулмон инсон умри мобайнида етиши имкони бўлмаган ва тасаввур қилиб бўлмайдиган барча фазилатларни ўз танасида ҳис қилади. Ҳақиқий маънода 10 кун давомида Аллоҳнинг хос бандалари бу кунларни ҳеч бир нарсага алишмасдан фақат шу савобни деб ўзининг нафсига сайқал бериб Аллоҳ билан тинимсиз мулоқот қилади. Ҳақиқий Расулуллоҳдек ихлос билан ўтирса унда ваъда қилган ажр савобни камайтирилмаган ҳолатда олиб чиқади. Шуни ёддан чиқармаслик керакки эътикофда ўтириш ҳақиқий маънода руҳий озуқани олиш манбаси ҳисобланади. Ўзи аслида инсон эътикофда ўтирганда у Аллоҳдан нима сўраса ўша нарса ўша заҳоти унга берилади, бунга заррача шубҳа йўқ. Ҳанафий мазҳабида эътикофнинг энг ками бир соат дейилади. Агар бир соатни ҳам ҳар қандай мухлис банда шу соатда айтилган амаллар билан бойитиб ғайрат қилса унга ўша истаганидан зиёди берилади. Мен бундан бир неча йил олдин 10 кунлик эътикофда ўтирганимда кўпгина фойдаларни ўзимда кўрдим. Эътикоф ичида барча яхшиликларга танангизни одатлантирсангиз унинг заҳираси шак – шубҳасиз янаги йил шу кунингизгача етиши фазилатига эга бўласиз. Амалларни фақат Аллоҳ учун холис қилишга ўрганасиз. Ваҳший хайвонни қўлга ўргатгандек нафсингизни ўзингизга тўлиқ бўйсиндирасиз. Солиҳ амалларни маҳфий қилишга одатланасиз. Бутун танангиз Ислом амалларини қилиб яйрайди ва ҳатто танангизга сиғмай кетиб Аллоҳ лафзи қалбингиздан чиққудек бўлиб зикр қила бошлайди. Бу зикр ҳаловати билан агар тошбағир бўлсангиз ҳам сизнинг кўзларингиз ва бутун танангиз йиғлайди. Ҳатто йиғлаб роҳатланасиз яна ҳам шу йиғлаш сизни ўзига чақиради ва ҳатто қалбингиз равшанлашиб Расулуллоҳни, саҳобаларни табаъ тобеъинларни ҳақиқий маънода ҳис қилиб улардек бўлишга ҳаракат қила бошлайсиз. Пайғамбар алайҳиссалом “Рамазоннинг охирги 10 кунида бутун осмондаги фаришталар рамазони шариф бутун уммати Муҳаммадиянинг устидан кетаётгани учун йиғлайди”, деб хабар берганлар. Нега биз бу ойда йиғламаслигимиз ва маҳзун бўлмаслигимиз керак. Бу шарофат ва баракотни тами ва лаззатини ҳис қилган кишилар сўз айтса жуда ҳам маъқул бўлади. Бу маълумотларни ҳадислардан хабар бериб ўтамиз. 

Эътикофга чақирувчи фазилатли ҳадислар:

Ибн Аббос розияллоҳу анҳудан ривоят: «Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам эътикоф ўтирувчи ҳақида: «У гуноҳларни ушлайди ва эътикоф ўтирувчи учун яхшиликларни, барча яхшиликларни қилувчига ўхшатиб, жорий қиладир», дедилар». Ибн Можа ривоят қилган.

Яна Ибн Аббос розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Ким ўз биродари ҳожати учун юриб, уни чиқарса, унга ўн йил эътикоф ўтиргандан яхши бўлур. Ким Аллоҳнинг розилигини тилаб бир кун эътикоф ўтирса, у билан дўзах орасида осмон гардишидан кенгроқ уч хандақ қилади», деганларини эшитдим». Табароний ва Байҳақий ривоят қилган, ал-Ҳоким саҳиҳ, деган.

Ҳусайн ибн Али розияллоҳу анҳумдан ривоят: «Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ким Рамазонда ўн кун эътикоф ўтирса, худди икки ҳаждек ёки икки умрадек бўлади», дедилар». Байҳақий ривоят қилган.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Огоҳ бўлингиз танада бир парча гўшт бор, агар у ислоҳ бўлса, тананинг барчаси ислоҳ бўлади, агар у фасод бўлса, тананинг барчаси фасод бўлади, у қалбдир”.

Қалбнинг фасод бўлишига кўпинча Аллоҳга юзланишдан чалғитадиган инсоннинг ҳаёт ташвишлари, муаммолари ва бошқа машғулотлари сабаб бўлади.

Бу машғулликлар сирасига инсоннинг нафсига ёқадиган турли таомларни кўп истеъмол қилиш, ўйин-кулги, ортиқча кераксиз гаплар билан узун-узун суҳбатлар, кўп ухлаш ва бошқаларлар киради. Аллоҳ таоло ўз шариатига шундай ибодатларни киритдики, уларда инсоннинг барча қалбий ва жисмий ҳасталикларига шифо топиш мумкин бўлади.

      Эътикофнинг гўзаллиги:

• Эътикофдаги инсон даража ва мавқе талабида Аллоҳ таолонинг ибодатининг барчасида ўзини буткул топшириши;
• Бандани Аллоҳга яқин бўлишини вожиб қиладиган амаллардан тўсадиган дунё машғулотларидан нафсини ўзоқ тутиш;
• Эътикофдаги инсон намозга ўз вақтларини сарфлаши ва банд қилиши. Намозга ўз вақтини сарфлашлиги ҳақиқий ёки хукмий бўлади. Чунки эътикофдан кўзланган асл мақсад шариъатда жамоъат билан намозни кўтиш ҳисобланади. Эътикофдаги одам ўз нафсини “Таҳрим” сурасидаги олтинчи оятидаги фаришталарнинг сифатига ўхшатишдир. Аллоҳ таоло “Таҳрим” сураси 6 оятида “Улар (Фаришталар)Аллоҳнинг амрига исён қилмаслар ва нимага буюрилсалар, шуни қилурлар”. Ва яна Аллоҳ таоло “Фуссилат” сураси 38 оятида “Агар улар мутакаббирлик қилсалар. Роббингнинг ҳузуридагилар Унга кечаю кундузи тасбеҳ айтурлар. Улар малол олмаслар”. Шу оятлардан ҳам маълум бўладики эътикофда рўза шартдир. Рўзадор Аллоҳ таолонинг меҳмонидир. Худди шу масала “Ниҳояда ҳам келган”.

   Эътикофда тавсия қилинадиган нарсалар:

• иложи борича ҳолига қараб даражама-даража амалларни кўпайтириб бориш керак;
• эътикофда кам ва яхши сўзларни сўзлаш керак ва тилдан келадиган 20 та офатдан сақланиш керак;
• таомни суннатга биноан тўймасдан тўхтатишга одатланиш;
• зикр ва хушуъга берилиш;
• тақвони кучайтириш, чунки рўзадан мақсад қилинган нарса ҳам шу ҳисобланади;
• пастга қараб юриш, кўзни ҳар тарафга аланглатмаслик ва бировларнинг омонат нарсаларига кўз ташлашдан сақланиш;
• дунё ишларидан вақтинчалик юз ўгириш;
• вақтнинг қадрига бориш;
• минг ойлик ибодат савобини фақат лайлатул қадр кечасида берилишини ҳис қилиб уни савоби кенг ва ажри зиёда амаллар билан бойитиш. “Фатавойи Ҳиндийа” ва “Фатҳул қодир” да Эътикоф одобларини санайди: Фақат яхши сўзларни сўзлайди, рамазондан 10 кунини эътикоф учун лозим тўтади, эътикоф учун масжидул харомдек ва жомеъ масжидлардек масжидларнинг афзалини иҳтийор қилади. Бу масала “Ас – сирожул ваҳҳаж”да ҳам зикри келган. Эътикоф кун ва кечаларида тиловатни, ҳадисни, илмни, дарс беришни, набий соллаллоҳу алайҳи васалламни сийрати ва набий алайҳимуссаломларнинг сийратлари, солиҳларнинг хабарлари ва дин ишларини баён қилувчи китобларни ўқишлари шарт. “Шарҳи Таҳовий” да эътикофда гуноҳ саналмаган сўзларни сўзласа бўлади деган.
• Пайғамбар алайҳиссалом нима амал билан шуғулланган бўлса шу амаллар билан шуғулланиш тавсия этилади;
• Эътикофда инсон рўзадор бўлади, Аллоҳ зикри билан банд бўлади ҳамда нафс талаб қилган нарсалардан узоқда бўлади;
• Эътикофда ўтирган инсон рўзасини гўзал шаклда тутади;
• Рўзанинг савобини кетказадиган беҳуда ва ножоиз сўзлар ва амаллардан тийилади;
• Эътикофни кечалари бедор ҳолда ўтказгани учун иншааллоҳ охирги ўн кунликка яширинган қадр кечасини топиш имконига эга бўлади;
• Эътикоф аслида савобли амал, унинг рамазон ойида бажарилиши эса шу савобларнинг янада кўп бўлишига сабаб бўлади. Рамазонгача ҳар бир яхшилик амалга 10 дан 700 гача савоб бўлади. Рамазоннинг ичидаги ҳар бир амал учун беҳисоб савоб ваъда қилинган шу савобларнинг энг каттаси эътикоф ичидаги амалларга жойлаштирилган. Чунки ҳар қандай инсонни мажбурласангиз ҳам ўтиришдан ўзини тортади. Лекин, Аллоҳнинг ҳос бандалари ҳеч бўлмаса “Фатавойи Ҳиндийа” да масжидга кириб то чиққунича вақт оралиғида ҳам шу эътикофнинг савобини умид қилиб эътикофда ўтирса эътикоф савобига эришади деганлар;
• Ўзини ва нафсини яхши ишларга кўниктиради;
• Аллоҳ учун ибодатга ажраб чиқиб, пайғамбарлар суннатини адо этган бўлади;
• Ўзини ўзи сарҳисоб қилиб олади, агар ҳар ойда бир марта эътикоф ўтирса, бир ойлик ишларини, йилда бир марта ўтирса йиллик амалларини ҳисоб китоб қилиб олишга эришади;
• Қуръон ва ҳадисларни тафаккур билан ўқиш имкониятини қўлга киритади;
• Аллоҳ таоло билан ёлғиз қолиб, хотиржам охиратимиз хусусида тафаккур қилишга ҳам вақтимиз йўқлигини тушунасиз;
• Таҳажжуд намози ўқишга одатланасиз;
• Шайтонни бўйнини синдиришга одатланасиз;
• Мен буларга 10 кун мобайнида амал қилдим. Бир йилгача бунинг фойдасини кўрдим.

  Эътикоф қуйидаги турларга бўлинади:

1. Вожиб.

Бунга назр қилинган эътикоф киради.

2. Суннати муаккада. Олимлардан бири айтишди ким суннатни тарк қилса у шак- шубҳасиз фарзни ҳам тарк қилади. Ким фарзни тарк қилса у динни бузувчи бидъатчилар қаторида бўлади, деганлар. Шу сабабдан бу оддий суннатмас балки савоби кўплиги учун такидланган суннатлар қаторига киради. “Ҳидоя”да “Ас- суннату акмалул фарз” суннат фарзни камилликка етказади, дейилган. Шуни учун ҳам мисол қилиб қўлни тирсакгача ювиш уч марта ювиш суннат дейилган. Бир мартада етмаган жойга сув иккинчи марта ювганда етади. Шунда ҳам етмаса учинчисида камолга тўлиқ етади. Суннат ва нафллар аслида фарзни камолга етказиш учун шариатга киритилган. Аллоҳ барчамизни суннатни тўлиқ беками кўст амалга оширишни насиб қилсин.

Бунга Рамазоннинг охирги ўн кунидаги эътикоф киради.

3. Мустаҳаб.

Бунга юқорида зикр қилинганлардан бошқа эътикофлар киради.

Эътикоф ўзига хос алоҳида ибодат бўлиб у ила банда қалб мусаффолигига, дунёнинг ташвишларидан узилишга, Аллоҳ таолога қурбат ҳосил қилишга ва шу каби кўпгина фазлларга эришади.

Унинг ози бир кундир. Аммо имом Муҳаммад раҳматуллоҳи алайҳи: «Эътикофнинг ози бир оз муддат бўлса ҳам бўлади», деганлар ва шунга фатво берилган. Ким эътикофни бузса, қазосини бажаради. Худди нафл рўзани бузган одам қазосини тутиши вожиб бўлганга ўхшаб.

Эътикофнинг шартлари:

1. Мусулмон, ақлли ва балоғатга етган бўлиши. Жанобат, ҳайз ва нифос қонларидан тоза бўлиш. Кофир одамни эътикофга киритилмагани сабаби у ибодат аҳлидан бўлмаганли учун. Мажнунни эътикофга киритилмагани сабаби ният аҳлидан бўлмагани учун. Жунуб, ҳайз ва нифосларнинг эътикофга киритилмагани сабаби масжидга кириши ман бўлгани учун. Эътикофнинг дуруст бўлиши учун балоғатга етиш шартмас балки ақлли гўдакларга ҳам эътикофнинг файзи ва баракасини олиш шариъатда дуруст ҳисобланади.
2. 2. Ният. Ҳатто агар ниятсиз эътикофда ўтирса ижмога кўра эътикофи эътикоф ўрнига ўтмайди. Бу масала “Фатавойи Ҳиндийа” ва “Меърожуд - дироя”да ҳам келган.
3. Масжидда бўлиши. Азон ва иқомат айтиладиган барча масжидларда эътикофда ўтириш дуруст ва у саҳиҳ қавлдир. Бу масала “Хулоса”да ҳам келган. Эътикоф ўтиришга афзал масжидлар: Масжидул – харом, Масжидун – набий, Байтул – мақдис, жамоъат масжиди, кўп ва тўла ўз аҳлини тўдирадиган масжидлар киради. Бу масала “Фатавойи Ҳиндийа” ва “Табйин”да ҳам келган. Аёл киши ўйидаги саждагоҳида эътикофда ўтиради. Агар аёл ўйидаги саждагоҳида эътикофда ўтирса кишининг ҳаққидаги жамоъат масжидида ўтиргандек бўлади. Масжиддан чиқмайди чиқса ҳам инсон хожати учун чиқади. Бу масала Имом Сараҳсийнинг “Шарҳул - мабсути”да ҳам келган. Агар аёл киши жамоъат масжидида эътикофда ўтириши жоиз лекин макруҳдир. Бу масала “Муҳийтус – сараҳсий”да ҳам ўз ифодасини топган. Яхшиси аёл учун уйидаги эътикоф афзалдир. Аёл учун катта масжиддан кўра маҳалла масжидида ўтириши афзалдир. Аёллар учун ўз уйларида саждагоҳ қилинган махсус ўринлари бўлмаса ҳам бошқа жойларда ўтириши мумкин. Бу масала“Табйин”да ҳам келган. Агар аёллар уйида махсус саждагоҳлари бўлмаса саждагоҳни қилиб кейин эътикофда ўтиради дейилган. Худди шу масала Бу масала “Фатавойи Ҳиндийа” ва “Зоҳидий”да ҳам келган.
4. Рўза. Эътикофда рўза вожиб шарт битта ривоятга кўра. Бу ҳақда Абу Ҳанифа раҳматуллоҳи алайҳдан ривоятнинг зоҳири бор. Икки шогирдлари нафл эътикофларда рўза шартмас дейдилар. Ҳатто агар мен масжидга кириб чиққунимча эътикофда бўламан деб ният қилса шу нияти эътикофи учун дуруст бўлади. Бу масала“Табйин”да ҳам келган. Агар кеча ёки кундуз эътикофда ўтираман деб назр қилсаю кейин таом еб қўйса унинг бу эътикофи дуруст бўлмайди. Агар айтсаки аллоҳ учун менинг зиммамда бир ой рўзасиз эътикофда ўтириш лозим деса. Бас унга бир ой эътикоф ва рўза тўтиш лозим бўлиб қолади. Бу масала “Зоҳириййа” ва “Фатавойи Ҳиндийа”да ҳам чиройли баён қилинган.

Эътикоф килган одамга мустахаб бўлган нарсалар:

1. Намоз ва Куръон тиловати каби тоат-ибодатларни мўл қилиш.
2. Фойдасиз бўлган сўзлардан, жанжал, тортишув ва сўкинишдан сақланиш.
3. Масжид ичидаги бир ердан ажралмаслиги. Имом Муслим р.а Нофеъ разияллоҳу анҳудан қуйидаги сўзларни нақл қилди. Нофеъ деди: «Ибн Умар менга масжиддаги расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам эътикоф килган ерни кўрсатди».

Эътикофдаги одамга мубоҳ бўлган нарсалар:

1. Зарурий эхтиёж учунгина ташқарига чиқиш.

Оиша разияллоҳу анҳо дедилар: «Касални зиёрат қилмаслик, жанозада иштирок этмаслик, хотинларга қўл теккизмаслик ва улар билан ковушмаслик, зарурий эҳтиёжи учунгина ташқарига чиқиш, эътикофдаги одам учун суннатдир» (Имом Абу Довуд ривояти.

2. Масжидда унинг тозалигига риоя қилиш билан бирга  ейиш, ичиш ва ухлаш.
3. Эхтиёжсис сўзлаш ва бошқалар билан гаплашиш.
4. Сочни тараш, тирноқларни олиш, баданини тозалаш, чиройли кийимларни кийиш ва хушбўйланиш.

Оиша разияллоху анхо дедилар: «Расулуллох соллаллоху алайхи ва саллам эътикоф қилган пайтларида, хужрага бошларини киритар ва мен бошларини ювар эдим (бошка бир ривоятда: бошларини тарар эдим)» (Муттафақун алайҳ).

5. Эътикоф қилган еридан оиласини кузатиш учун чиқиш.

Софийя разияллоху анҳо расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг шундай қилганларини ривоят килганлар.

Эътикофдаги одамга макруҳ бўлган нарсалар

1. Олди-сотти қилиш.
2. Ичида ва ташида гуноҳ бўлган сўзларни сўзлаш.
3. Ибодат деб эътиқод қилган ҳолда мутлақо сўзлашдан тийилиш. 

Эътикофни бузадиган нарсалар:

1. Масжиддан оз бўлса-да, ташқарига заруратсиз чиқиш. Эътикофдаги киши эътикоф жойидан кеча ва кундуз узрсиз чиқиши мумкин эмас. Агар узрсиз бир соат чиқиб кетса Абу Ҳанифа раҳматуллоҳи алайҳининг қавллларига кўра эътикофи бўзилади. Худди шу масала “Муҳит” да ҳам келган. У чиқишлиги қастдан ёки ўнитиш орқали бўлсин фарқи йўқ эътикофи бўзилади. Худди шу масала “Фатавойи Қозиҳон”да ҳам зикри келган.

Аёл киши ҳам уйидаги саждагоҳидан бошқа жойга чиқмайди. Бу масала “Муҳийтус - Сараҳсий”да ҳам келган. Агар аёл киши масжиддаги эътикофида талоқ қилинса у уйига қайтиб эътикофини келган жойидан давом эттиради. Бу масала “Табйин”да ҳам келган.

2. Жинсий алоқа қилиш.
3. Телбалик ёки мастлик сабабли ақлсиз холатга келиш.
4. Муртадлик (Аллох бундан ўзи сакласин!).
5. Покликни кетказгани учун ҳайз ва нифос қонларининг келиш.

Аллоҳим барчамизга бу охирги “Жаҳаннамдан озод бўлиш” кунлари муборак бўлсин. Бу келтирилган масалаларни жуда ҳам эҳтиёткорлик ила амал қилишимизни насиб айлагин.

Аллоҳумма солли ва барик ала набиййина Муҳаммад ва ала олиҳи ва соҳбиҳи ажмаъийн ва тоййибийнат тоҳирийн.

Тошкент ислом институти “Ижтимоий фанлар” кафедраси кабинет мудири

Урол Назар Абдусалом Термизий “Фатавойи Ҳиндийа” асосида тайёрлади.

Ҳукуматнинг 2018 йил 31 майдаги қарори билан Ўзбекистон Республикасида диний ташкилотларни давлат рўйхатидан ўтказиш, қайта рўйхатдан ўтказиш ва тугатиш тартиби тўғрисида низом тасдиқланди.

Мазкур низом қабул қилиниши муносабати билан илгари амалда бўлиб келган Вазирлар Маҳкамасининг 1998 йил 20 июндаги "Ўзбекистон Республикасида диний ташкилотларни давлат рўйхатидан ўтказиш тартиби тўғрисида"ги қарор ўз кучини йўқотди.

Адлия вазирлигининг "Ҳуқуқий ахборот" канали қарор билан нималар ўзгарганига батафсил тўхталиб ўтди.

Илгари амал қилган тартибга асосан қонун ва таъсис ҳужжатлари талаблари бузилган тақдирда, рўйхатдан ўтказувчи орган (Адлия вазирлиги ва унинг ҳудудий бошқармалари) диний ташкилотга энг кам ойлик иш ҳақининг 100 баравари миқдорида жарима солишга ҳақли эканлиги белгиланган эди, янги қабул қилинган қарорда ушбу нарса назарда тутилмаган, яъни адлия органларидан диний ташкилотга жарима солиш ваколати олиб ташланган.

Диний ташкилотни рўйхатдан ўтказиш учун тўланадиган давлат божлари камайтирилди.

Эндиликда, диний ташкилотларни давлат рўйхатидан ўтказиш учун:

диний ташкилотларнинг марказий бошқарув органлари ва диний таълим муассасалари учун — энг кам ойлик иш ҳақининг йигирма баравари;

бошқа диний ташкилотлар учун — энг кам ойлик иш ҳақининг ўн баравари миқдорида давлат божи ундирилади.

Илгари бу миқдор диний ташкилотларнинг марказий бошқарув органлари ва диний таълим муассасалари учун энг кам ойлик иш ҳақининг 100 бараварини, бошқа диний ташкилотлар учун эса 50 бараварини ташкил этган.

Ушбу соҳадаги яна бир янгиликлардан бири диний ташкилот раҳбарлари диний маълумотни хорижий давлатда олган бўлса диний ташкилотни рўйхатдан ўтказишда унинг нострификацияланганлиги ҳақидаги ҳужжатни ҳам тақдим этиши лозим. Илгари бу нарса назарда тутилмаган эди.

Диний ташкилотни рўйхатдан ўтказишда тақдим этиладиган ҳужжатлар сони қисқартирилган.

Хусусан эндиликда қуйидаги ҳужжатларни топшириш талаб этилмайди:

пул мaблaғлapининг ташкил топиш манбалари — далолатнома-декларация;

диний ташкилот номланишининг ҳокимликда рўйхатдан ўтганлиги тўғрисидаги гувоҳноманинг нусхаси.

Диний ташкилотни рўйхатдан ўтказиш бўйича фаолиятга ҳам "ягона дарча" тамойили жорий этилган.

Хусусан, эндиликда диний ташкилот давлат рўйхатидан ўтказилгандан кейин СТИР ва КТУТ кодлари адлия органлари томонидан бир йўла тегишли гувоҳнома билан тақдим этилади.

Илгари бу ҳужжатларни ҳам диний ташкилот солиқ ва статистика органларидан ўзлари мустақил олиши лозим эди.

Илгари амал қилган тартибда давлат рўйхатидан ўтказилгани тўғрисидаги гувоҳнома ҳамда таъсис ҳужжатларининг дубликатларини беришда шунингдек диний ташкилотни тугатишда тақдим қилинадиган ҳужжатларнинг аниқ рўйхати белгиланмаганлиги амалиётда муаммоларга сабаб бўлаётган эди. Мазкур камчиликлар янги қарорда бартараф этилди.

Ҳисоботлар сони ҳам камайтирилди. Эндиликда диний ташкилотлар бир йилда бир марта тегишли адлия органига ҳисобот тақдим этади.

Илгари ҳар чоракда ҳисобот тақдим этиши лозим эди.

Маълумот ўрнида диний ташкилотларни рўйхатдан ўтказиш тартиби ҳақида эслатиб ўтамиз.

Диний ташкилотларнинг марказий бошқарув органлари ва диний таълим муассасаларини давлат рўйхатидан ўтказиш Адлия вазирлиги томонидан, бошқа диний ташкилотларни давлат рўйхатидан ўтказиш тегишлича Қорақалпоғистон Адлия вазирлиги, вилоятлар ва Тошкент шаҳар адлия бошқармалари томонидан амалга оширилади.

Бошқа диний ташкилотлар, жумладан масжидларни рўйхатдан ўтказиш учун қуйидаги ҳужжатларни топшириш керак:

диний ташкилот тузиш ташаббускорлари бўлган ўн саккиз ёшга етган юз нафардан кам бўлмаган Ўзбекистон фуқаролари имзолаган ва нотариал тартибда тасдиқланган ариза;

таъсис йиғилиши баёни ва диний ташкилот устави;

давлат божи тўланганлиги тўғрисидаги банк тўлов ҳужжати;

диний ташкилот ташаббускорлари тўғрисидаги маълумотлар;

диний ташкилотнинг раҳбар органи аъзолари тўғрисидаги маълумот;

диний ташкилот раҳбарларининг диний маълумоти ҳақидаги ҳужжат нусхалари;

Дин ишлари бўйича қўмитанинг розилик хати;

диний ташкилотнинг юридик (почта) манзили тўғрисида тегишли маҳаллий давлат ҳокимияти органининг (Қурилиш вазирлиги, Давлат санитария-эпидемиология хизмати, Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлиги Давлат ёнғин хавфсизлиги хизматининг тегишли бўлинмалари ва фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органларининг розилик хати илова қилинган ҳолда) кафолат хати.

Рўйхатдан ўтказиш бўйича ариза бир ойлик муддатда кўриб чиқилади.

Манба: http://xs.uz

Саратов областидаги мусулмонларнинг тарихидаги энг оммавий ифторлик ўтган якшанба куни Алгай туманида ўтказилди. Бу ерда муқаддас Рамазон ойида 3000 дан ортиқ рўзадорларга ифторлик уюштирилган.

Кенг кўламли байрамга нафақат Волгаорти аҳолиси, балки бошқалар ҳам ташриф буюришган. Қозоғистоннинг олий муфтийси Серикбай-ҳожи Ораз ҳам меҳмон бўлиб келгани айтилган.

Ушбу тадбирдан лавҳаларни қуйида кўришингиз мумкин.

ЎМИ Матбуот хизмати

Ўзбекистон қўшни Афғонистон Ислом Республикасига мамлакатда кузатилган қурғоқчилик сабаб 3100 тонна миқдоридаги ун-дон маҳсулотларини юбормоқда. Бу ҳақда ЎзА хабар берди. Ушбу инсонпарварлик кўмаги ўзбекистонликлар номидан Афғон халқига оғир вазиятларда кўрсатилган кўмак сифатида баҳоланмоқда. Бу сингари савобли ишларнинг Рамазон ойида амалга оширилиши икки қўшни мамлакатлар ўртасидаги ҳамкрлик ришталарини янада мустаҳкамлашга хизмат қилади.

Ўзбекистон Республикасининг Афғонистонга инсонпарварлик ёрдамини юбориши муносабати билан Ҳайратон шаҳрида (Афғонистон Ислом Республикаси) икки давлат ҳукумат вакилларининг учрашуви бўлиб ўтади.

Унда Ўзбекистон Республикаси Президентининг Афғонистондаги вакили Исматилла Эргашев, Ўзбекистоннинг Мозори Шарифдаги консуллик идораси консули Миродил Абдураззоқов, Афғонистоннинг Ўзбекистондаги фавқулодда ва мухтор элчиси Саййид Шаҳобиддин Темурий ҳамда ҳукумат вакиллари иштирок этиши кутилмоқда.

ЎМИ Матбуот хизмати

Бугун 5 Июнь, Муборак Рамазон ойининг мағфират даҳаси, 20-кунларидир. Тошкент шаҳридаги бир неча жоме масжидларда бу кеча Қуръони Карим хатмонаси яъни, Каломуллоҳнинг сўнгги суралари ўқилиб, чин ихлос ила дуолар қилинади.

Бугун 05.06.2018 санасида Тошкент шаҳридаги қуйидаги масжидларда Қуръони Карим хатмонаси якунига етади:

1. “Тўлқин Акром ўғли” жоме масжиди.
(Манзил: Олмазор тумани, Чиғатой Оқтепа маҳалласи, Форобий кўча 418-уй. Мўлжал: “Фаровон” ресторани. Телефон: +998 71 246 06 86, +97 450 05 58)
Масжид имом-хатиби: Сатимов Саҳобиддин Сойибжонович
Қорилар: Шодмонов Зиёдуллоҳ Тўлқин Ўғли, Сайдалиев Муҳаммад Ҳожи Мирзо Мўминжон ўғли

2. “Ҳазрати Умар” жоме масжиди.
(Манзил: Учтепа  тумани, М.Уйғур кўча, 556а-уй. Мўлжал: ”Чароғон” ресторани.  Тел.:+998 71 228 50 36)
Масжид имом-хатиби: Шерматов Ҳусанбой
Қорилар: Азимбоев Валихон Зоҳидхон ўғли, Мамадалиев Фазлиддин Мамасобирович,

3. “Ҳазрати Али” жоме масжиди. (Учтепа тумани, Назарбек кўчаси, 32-уй. 79, 20, 114, 87 автобусларнинг “Чевар” бекати.  Тел.:+998 71 274 71 11)
Масжид имом-хатиби: Шарифов Салоҳиддин
Қорилар: Шамсиев Аҳмадхўжа Норхўжаевич, Жалолов Зайниддин Салоҳитдинович, Мажидов Муҳаммад Солиҳ Абдурасулович

4. “Аҳмаджон қори” жоме масжиди. (Олмазор  тумани, Олимпия мавзеи, Мухбир кўчаси 15-уй. Телефон: +998 71 227 83 01. Масжид расмий веб-сайти: www.nasihat.uz)
Масжид имом-хатиби: Эргашев Мухаммадий
Қорилар: Эргашев Мухаммадий Туҳфатулла ўғли, Рўзиев Жаҳонгир Ўктамович

5. “Абу Бакр Қаффоли Шоший” жоме масжиди.
(Манзил: Олмазор тумани, генерал К.Ғофуров кўча 101-уй. Телефон: +998 71 227 61 92)
Масжид имом-хатиби: Турсунов Қурбонбой
Қорилар: Абдумажидов Ҳасанхон Яҳёевич, Жалилов Набийиддин Неъматуллаевич

6. “Собитхон ҳожи” жоме масжиди. (Чилонзор тумани, Ҳ.Қодирий 3-тор кўчаси 19-уй. Тел: +998 98 367-08-78)
Масжид имом-хатиби: Рустамов Эргаш
Қорилар: Юсупов Носирхон Ҳабибуллаевич, Исмоилов Неъматуллоҳ Ҳабибуллоҳ ўғли

7. “Искандархўжа” жоме масжиди. (Олмазор тумани, Уста Олим кўчаси 46а-уй. Телефон: +998 71 240 67 28)
Масжид имом-хатиби: Шокиров Абдуллахон
Қорилар: Қодиров Зойиржон Адҳамжонович, Тошбоев Аъзамжон Юсубжонович

8. “Ал Бадр” жоме масжиди.
(Манзил: Миробод тумани, Сарикўл маҳалласи,  Фидоийлар кўчаси 26-уй. Телефон: +998 71 299 50 38.)
Масжид имом-хатиби: Холмуродов Одилжон
Қорилар:Акбаров Аловуддин Хайрулло ўғли

9. “Оқилон” жоме масжиди. (Шайхонтоҳур тумани, Кўкча Дарбоза кўчаси 27-уй. Тел.: +998 71 242 50 63)
Масжид имом-хатиби: Аҳроров Исомиддин
Қорилар: Артуккариев Абдуносир Муртазаханович, Исроилов Самихон Абдуллаевич, Миркомилов Икром Абдулахад ўғли

10. “Али ибн Абу Толиб” жоме масжиди. (Яшнобод тумани,  Ғалабанинг 40 – йиллиги Тузел маҳалла биринчи мавзе, Чўлпон кўчаси 1-уй. Телефон: +998 71 294 43 99)
Масжид имом-хатиби: Аллоёров Фазлиддин
Қорилар: Мирсодиқов Нуруллоҳ Қудратиллаевич, Сиддиқов Юнус Қобилович

11. “Бешқайрағоч” жоме масжиди.
(Манзил: Учтепа тумани, Маннон Уйғур кўчаси 555-уй.  Тел.:+998 71 247 73 94, +90  319-26-27)
Масжид имом-хатиби: Ибн Турсун Билол қори
Қорилар: Хамидов Абдурашид Абдушакирович, Умарходжаев Мурод Улуғбекович, Музаффархонов Абдуллоҳхон Авазхон ўғли, Абдукаримов Абдухамид Абдураззоқ ўғли

12. “Доруссалом” жоме масжиди. (Шайхонтоҳур тумани, Ўзбекистон маҳалласи Қушқўнди кўчаси 8-уй. Тел.: +998 90 167 75 96)
Масжид имом-хатиби: Йўлдошев Абдуллоҳ
Қорилар: Турғунов Ҳамидуллоҳ Абдубанноевич, Хисоров Эркин Аҳмадҳожи ўғли

13. “Олтинхонтўра” жоме масжиди.
(Манзил: Чилонзор тумани, “Мевазор” маҳалласи, Токзор кўчаси, 17-уй. Тел: +998 71 216 02 72, +97 755 49 94)
Масжид имом-хатиби: Аминов Баҳодир
Қорилар: Хошимов Асилхон Хусанхон ўғли

14. “Имом Ҳасан” жоме масжиди. (Шайхонтоҳур тумани, Ибн Сино 2-мавзеси, “Шодлик” маҳалласи, 2а-уй. Тел.: +998 71 218 63 57)
Масжид имом-хатиби: Даминов Махмуд
Қорилар:Юсупов Иноятуллоҳ Убайдуллаевич, Абдукаримов Абдулбосит Абдулҳамид ўғли.

Хатми Қуръондан кейинги дуолар мустажобдир. Рамазоннинг энг баракотли онларини қўлдан бой берманг азизлар.

ЎМИ Тошкент шаҳар вакиллиги Матбуот хизмати