ЎМИ Матбуот хизмати

Ҳар бир жамиятнинг тараққиёт асосида илм туради. Илмсизлик эса уни қолоқлик ва жаҳолатга етаклайди. Илгари илмни диний ёки дунёвий деган турга ажратилмаган. Фиқҳ, тафсир ва бошқа диний илмлар қаторида олам ва борлиқ жумбоқларини кашф этиш, коинотнинг сирли тилсимларини очиш мақсадида дунёвий фан соҳалари билан шуғулланилган. Ўша вақтда қайси илмга зарурат пайдо бўлса, ўша илмни ўрганишни олимлар ўзларини бурчли деб билганлар.

Пайғамбаримиз алайҳиссалом “Охират учун дунёни тарк этган киши ёки дунё учун охиратни тарк этган киши сизларнинг яхшиларингиз эмас. Лекин яхшиларингиз унисидан ҳам, бунисидан ҳам олган кишидир”, деганлар. Шундан ҳам биламизки, дунёвий илмни деб диний илмни, диний илмни деб дунёвий илмни эътиборсиз қолдириб бўлмайди. Диний илм соҳасида Имом Бухорий, Имом Термизий, Замахшарий, дунёвий илмда Абу Райҳон Беруний, Абу Али ибн Сино, Муҳаммад Хоразмий ва бошқа олимларимиз жаҳонга танилдилар.  

Илгари қайси бир юрт ёки шаҳарда таниқли илм даргоҳи ёки мадраса бўлса, ўша юртга илмсевар талабалар отли-пиёда етиб борганлар ва таниқли олимлар ҳузурида таҳсил олганлар. Бунинг осон эмаслигини Навоий бобомиз қуйидагича тасвирлайди:

Эгнида авроқу китоби анинг,

Қилғали таҳсил шитоби анинг.

Қушдек ўлуб сайр муяссар анга,

Эгнида авроқи бўлуб пар анга.

Ҳозирги вақтда ҳам диний, ҳам дунёвий илм соҳаларини ўрганишга юртимизда шарт-шароит ва имкониятлар етарли. Олдинги аждодларимиз ҳар икки илм соҳасини теран ўрганиб, ҳар иккисида ибрат ва намуна бўлганларидек,  илм йўлида фидойилик билан таҳсил олинса, бундан халқимизга катта манфаатлар етади. 

Олдинги аждодларимиз  ҳам дунёвий, ҳам диний илм соҳаларида оламшумул кашфиётларни амалга оширганларини кўп гапириб, фахр-ифтихор билан тилга оламиз-у, лекин нега бу анъана давом этмасдан олис тарихда қолиб кетгани, бунинг асл илдизи нимадан иборатлиги хусусида ўйлаб кўрмаймиз.”Аниқки, то бир қавм ўзларини ўзгартирмагунларича Аллоҳ уларнинг аҳволини ўзгартирмас” (Раъд, 11-оят), деган ояти карима хусусида теранроқ мулоҳаза юритсак, фойдадан холи бўлмайди. Ўз юртимизда кейинги бир-икки аср давомида бошқа юртлардан келтирилган оддий техника ва жиҳозларни кўрганда юртдошларимиз анча вақтларгача унинг олдига боришга ботинмаганини ва токи кўзлари ўргангунича одамлар анчагача ажабланиб юрганига нима дейсиз?

Айни вақтда ва имконият борида ғайрат отини қамчилаш керакки, илмнинг забт этилмаган чўққиларини эгаллашда аждодларимиздек ғайрат-шижоат билан тадбир ва тадоригини кўриш фойдадан холи эмас. 

Бобомурод ЭРАЛИ

тайёрлади

ЎМИ Матбуот хизмати

Гўзал хулқ билан кишининг имони мукаммал бўлади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан “Қайси мўминнинг имони комил ҳисобланади”, деб сўрашганида: “Гўзал хулқли мўминнинг”, деб жавоб берганлар (Имом Абу Довуд ривояти).

Гўзал хулқли киши тунлари бедор, кундузлари рўзадор бўлган одам даражасини қўлга киритади, деган ривоятлар ҳам бор. Энг гўзал хулқ эгаси Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салам ҳақларида Аллоҳ таоло бундай марҳамат қилган: «Албатта, Сиз буюк хулқ узрадирсиз» (Қалам, 4). У зотнинг ўзлари ҳам: “Мен яхши хулқларни камолига етказиш учун юборилдим”, деганлар. Ҳазрати Ойша розияллоҳу анҳодан Пайғамбаримизнинг ахлоқлари ҳақида сўрашганида: “Ахлоқлари Қуръон эди”, деб жавоб қилганлар. Шу сабабли у зот барчага ўрнак бўлиб, Аллоҳга яқинликни ва охират саодатини истовчилар учун намуна эдилар. Расулуллоҳнинг гўзал хулқларидан ибрат олганлар улуғ ажр ва мукофотларга эришадилар.

Гўзал хулқ, юксак маънавият аждодларимиздан мерос. Бу эзгу қадрият бизнинг қон-қонимизга сингиб кетган. Масалан, йўл четида кўчани кесиб ўтиш учун шайланиб турган кекса отахон ёки онахонларни кўрсак, дарҳол уларга кўмаклашишга уринамиз. Автобусда кетаётган ёшлар ўзидан катталарга жой беришади. Бири-биримизга салом беришимиз, Аллоҳ таолодан тинчлик, раҳмат ва мағфират тилашимиз ҳам чиройли хулқ кўринишларидир. Бу ҳолатлар динимизда инсон қадри нақадар улуғланишига далилдир.

Умар ибн Хаттоб розияллоҳу анҳунинг тунда уйқудан воз кечиб, кўчаларни айланадиган одати бор эди. У киши аҳоли хотиржамлигини ўйлар ва одамларнинг ташвишлари билан яшар эди. Бир куни алламаҳалда бир уйдан ингроқ овози эшитилади. Яқинроқ бориб билса, тўлғоқ тутаётган аёл оғриқдан инграётган, ён-атрофдан ёрдам кутаётган экан. Халифа тез уйига қайтиб, аёлини бошлаб келади. Хотини доялик қилади, ўзи эса кўзи ёриган аёлга овқат пиширади.

Бу динимиз тарихида бўлиб ўтган воқеалардан бири. Унинг замирида инсон тақдири, келажак авлод ҳаётига ғамхўрлик ётгани яхши маълум. Ҳазрат Умар розияллоҳу анҳунинг бундай халқпарварлиги ҳали-ҳанузгача мусулмонлар учун гўзал намуна бўлиб келаётир.

Миродил МИРЖАЛИЛОВ,

Қибрай тумани  “Дўрмон” жоме масжиди имом-хатиби

ЎМИ Матбуот хизмати

Азиз Қуръон мухлислари мана бир кунлик танаффусдан сўнг навбатдаги қорилар мусобақаси Сурхон воҳасига кўчмоқда. Бу замин халқимиз довруғини бутун дунёга таратган, азиз авлиёлар қўним топган табаррук маскандир. Қолаверса, мамлакатимизнинг энг сўлим жойи ҳисобланган ушбу воҳанинг қори йигит-қизлари ўзига хос қувваи ҳофизалари ва серқирра фазилатлари билан ажралиб туришади. Шу нуқтаи назардан ташкилий гуруҳ ва ҳакамлар ҳайъати бир кун дам олиб кейин мусобақага астойдил киришиш режа қилишган эди.
Маълумки, сурхон заминида қандай улуғ аллома ва мутафаккирлар, азиз-авлиёлар яшагани, улар Термизий деган ном билан ислом дунёсида қандай ёрқин из қолдирганлари ҳаммага аён. Ҳақиқатан ҳам, бу табаррук диёрдан етишиб чиққан буюк аллома, тўрт юздан ортиқ асарлар муаллифи Ҳаким Термизий ва дунёдаги энг ишончли олтита ҳадис тўпламларидан бирини жамлаган машҳур муҳаддис Абу Исо Термизий каби зотлар бутун мусулмон оламининг фахру ифтихори ҳисобланади.
Сўфий олим, илмий асарлари мадрасаларда қўлланма сифатида талабаларга ўқитилиб келинган, мутафаккир шоир Сўфи Оллоёр ҳоки қўйилган зиёратгоҳ ушбу заминда жойлашган.
Шундай экан азизлар, барча Қуръон ихлосмандларини эртага Сурхондарё вилояти Шеробод туманида бошланадиган Қуръоний зиёфатга марҳабо!
Бизнинг muslim.uz портали ва ижтимоий тармоқларда жонли кузатиб боринг.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

15 январь куни Зомин туманидаги “Маърифатли” масжидида – мамлакатимизнинг қоқ ўртасидан бошланган Қуръон байрамининг дастлабки босқичлари вилоятлар бўйлаб давом этмоқда. Бу байрамда ажойиб қорилар кашф этилиши баробарида одамларни ҳайратга солувчи ғаройиб ҳодисалар ҳам содир бўлаётирки, бундан қалбларимиз қувончга тўлмоқда:

Мусобақанинг ҳудудий босқичи Жиззах шаҳридаги мусиқали драма театрида ўтказилди. Одамларимизда Қуръонга муҳаббат кучлилигидан вилоятдаги энг катта залга ҳам томошабинлар сиғмай қолди. ЎзА маълумотига кўра, зал 550 ўринлидир. Ана шу залга сиғмаган ихлосмандлар зиналарда ўтириб кузатишга ҳам рози бўлдилар;

Гулистон шаҳридаги “Осиё” кошонасида бўлиб ўтган мусобақага ҳам ададсиз мухлислар келди. Мусобақа иштирокчиларини қутлаш учун Сирдарё вилояти ҳокими Ғофуржон Мирзаев ташриф буюриб, мусобақа ғолиб ва совриндорларига эсдалик совғаларини улашди. Шунингдек, вилоят ҳокими мусобақанинг энг нуфузли иштирокчиси бўлмиш кўзи ожиз, бироқ қалб "кўзи" очиқ қорига ҳокимлик дипломи ва қимматбаҳо совғасини топширди;

Самарқанд вилоятида ўтказилган Қуръон мусобақасининг ҳудудий саралаш босқичида самарқандлик 81 ёшга тўлган отахон мухлислар ва иштирокчилар олдида Қуръон тиловати қилиб ҳамманинг эътирофига сазовор бўлди;

Яна бир вилоятда бир қори йигит шундай ажойиб нашид ўқидики, тинглаган одамларнинг барчасининг кўнгли юмшаб кўзларига ёш келди. Илло, Аллоҳ таолони эслаб, Унинг Расулини ёдга олиб кўзга келган ёш кўнгилнинг салимлигидан, муҳаббат оташидандир;

Навоий вилоятида эса Қуръон мусобақаси ғолибларини тақдирлаш учун Навоий шаҳар ҳокими Умарбек Халилов ташриф буюриб, мукофотларни топширди. Тақдирлаш маросимида сўзга чиққан шаҳар ҳокими: “Ушбу мусобақа республикамизда биринчи марта ўтказиляпти. Бизнинг энг асосий мақсадимиз, вилоятимизда қанча қорилар борлигини билиш, уларни қўллаб-қувватлаш ва илоҳий каломга муҳаббатли одамларни кўпайтиришдир. Илк маротаба ўтказилаётган ушбу мусобақада қатнашган одам тарихда қолади.

Бинобарин, Худонинг каломини ёдлаган киши, асло кам бўлмайди. Бугун Навоий шаҳримизда ўзга файз кезиб юрибди. У ҳам бўлса шаҳримизда қорилар жам бўлиб, шундай мусобақа ўтказилишидир. Барчага муваффақият тилайман, вилоят ғолибларини республика ва хорижда ҳам фахрли ўринлар олишларини тилайман”, деган эзгу тилакларни билдирди.

Навоий вилояти мутасаддилари мусобақа иштирокчилари ва томошабинларга эҳсон дастурхонлари ёзди ҳамда эсдалик совғалари топширилди.

Бухоро ва Хоразм вилоятлари ва Қорақалпоғистон республикасида ўтказилган Қуръон мусобақалари ҳам таассуротларга, янгиликларга бой бўлди.

Ҳа, азизлар, Сирдарё вилоят ҳокими, Навоий шаҳар ҳокими ва бошқа вилояту шаҳарлар раҳбарларининг Қуръон мусобақасида қатнашиб, муборак Каломни чин ихлос билан тинглаши, совринларни ўз қўллари билан топшириши, қориларга муносиб ҳурмат-эҳтиром кўрсатиши, уларни эъзозлаб оташин нутқлар сўзлаши, унинг ортидан қорилар ва томошабинлар учун тўкин дастурхонлар ёзиши ҳазилакам хурсандчилик эмас. Зотан, буларнинг барчаси Қуръони карим фазилатини сабаб қилган меҳрибон Парвардигоримизнинг лутфу марҳаматидандир. Ҳали олдинда яна қанча вилоятларимизда, пойтахтимизда  ўтадиган шиддатли мусобақалар турибди.

Демак, Аллоҳ таолонинг каломига муҳаббатимизу юртимизга ёғадиган файзу баракотлар, зиёда бўлаверади, иншоаллоҳ.

ЎМИ  Матбуот хизмати