Абу Салама Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилади: “Бир аъробий Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳузурига келди. У зот аъробийдан: “Сенда умму милдам касаллиги бўлганми”, деб сўрадилар. У: “Умму милдам нима”, деб сўради. Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Умму милдам тери билан гўшт орасидаги ҳарорат”, дедилар. Аъробий: “Йўқ”, деди. Яна Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Бошинг оғриганми?”, деб сўрадилар. У: “Бош оғриғи нима”, деб, саволга савол билан жавоб берди. Расулуллоҳ унга: “Бош оғриғи, бошдаги шамоллаш бўлиб томирларни лўққиллатади”, дедилар. Аъробий: “Йўқ, менда бундай бўлмаган”, деди. Абу Ҳурайра айтади: “Ҳалиги аъробий туриб кетганида Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ким дўзах аҳлидан бўлган кишини кўрмоқчи бўлса ана унга қарасин”, деб айтдилар”. 

 “Аъробий” деб чўлда яшайдиган арабга айтилади. Улар одатда фаросатсиз ва маданиятдан йироқ одамлар бўлган. Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам касал бўлмаган одамни дўзах аҳлидан дейишларининг сабаби шуки, Аллоҳ ўзи суйган бандаларига мусибат ва касалликлар бериб, уни гуноҳларидан фориғ қилади. Бу аъробийга ҳеч қандай касаллик бермадими, ундан чиқди Аллоҳ уни суймайди. Бунинг устига у одамни дўзах аҳлидан эканини Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам ўзларича айтмаганлар, балки уни Аллоҳ билдирган. Лекин касал бўлмаётган одам Аллоҳ мени ташлаб қўйибди деб ўзини ҳалок қилиш, жасадини азоблаш учун касаллик келадиган тарафларга бурмаслиги, соғлик неъматига ҳам мудом шукрда бўлиши шарт!

Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Мусулмон кишига бирор-бир чарчоқ ва машаққат, хафачилик ва қайғу, азият ва ғам-ғусса етса, ҳаттоки бирор тикон кирса ҳам, албатта, Аллоҳ ана шулар эвазига гуноҳларини каффорат қилади”, деб марҳамат қилдилар”.

Бу ҳадисдан одамнинг гуноҳлари мазкур нарсалар сабабли кечирилиши учун у сабрсизлик қилмаслиги, барча мусибатни Аллоҳдан бўлган синов, деб қабул қилиши ва савоб умидида бўлиши кераклиги аён бўлади.

Абдураҳмон ибн Саъид отасидан ривоят қилади: “Салмон Форисий розияллоҳу анҳу Кинда қабиласидаги беморни кўргани борди. Мен ҳам у билан бирга эдим. У бемор олдига кирганида: “Сенга хушхабар бўлсин! Зеро, Аллоҳ мўмин кишининг касаллигини унинг гуноҳларига каффорат ва қиладиган ишлари борасида насиҳат қилади. Фожир одамнинг касал бўлиши эса эгаси аввал боғлаб, сўнг қўйиб юборган туяга ўхшайди. У туя нима учун боғланди-ю ва нима учун қўйиб юборилганини ҳам билмайди”, деб айтдилар”.

Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Мўмин ва мўминанинг жасади, аҳли оиласи ва молида балолар, то у Аллоҳ таолога бирорта гуноҳи бўлмаган ҳолида йўлиққунига қадар бўлади”, деб марҳамат қилдилар”.

Демак, “Аллоҳга нима ёмонлик қилдимки, шунча балолар келяпти” деб эмас, “Аллоҳ мўмин бўлганим учун ва мени суйгани учун шундай синовлар юборяпти” деган яхши гумонда бўлиш нақадар бахт!

 Нилуфар Саидакбарова

Муоз ибн Жабал (розияллоҳу анҳу)дан ривоят қилинади: “ Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) Қаерда бўлсанг ҳам Аллоҳга тақво қил. Гуноҳнинг ортидан, уни ўчирадиган яхшилик қилгин. Инсонларга гўзал хулқ билан муомала қил”, дедилар (Имом Термизий ривояти).

Ҳадиси шарифда “тақво” деб таржима қилинган сўздан луғатда ҳимоя, тўсиқ деган маънолар тушунилади. Шариат истилоҳида банда билан у қўрқадиган азобнинг ўртасидаги ҳимояловчи тўсиқ тақводир.

Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) мазкур ҳадисни айтишларига Абу Зар ва Муоз ибн Жабал (розияллоҳу анҳумо)лар сабаб бўлишган. Муоз (розияллоҳу анҳу) Яманга кетаётганида Набий (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): “Эй Муоз, Аллоҳга тақво қилгин. Одамлар билан гўзал муомалада бўлгин. Гуноҳ иш қилиб қўйсанг, ортидан яхшилик қилгин”, дедилар. Муоз: “Ё Расулуллоҳ, “Ла илаҳа иллаллоҳ” яхшиликми”, деб сўради. Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): “У яхшиликларнинг энг буюгидир”, дедилар” (Ибн Абдулбир тамҳидда келтирган). Абу Зар (розияллоҳу анҳу): “Ё расулуллоҳ мени жаннатга яқин қилиб, дўзахдан сақланишимга сабаб бўладиган амални ўргатинг”, деди. Набий (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): “Гуноҳ қилиб қўйсанг, ортидан яхшилик қилгин. Чунки битта яхшиликнинг ўнта мисли бор”, дедилар. У: “Ё Расулуллоҳ “Ла илаҳа илллаллоҳ”, яхшиликми”, деб сўради. Набий (алайҳиссалом): “У яхшиликларнинг гўзалидир”, дедилар (Имом Аҳмад ривояти).

Инсон Аллоҳ таолонинг ердаги халифаси. Аллоҳ таоло бандаларни яратиб, уларга ҳисобсиз неъматлар ато қилди. Башариятга яхшилик ва саодат йўлларини кўрсатиш учун, уларнинг орасидан пайғамбарлар чиқарди. Аллоҳ таоло бандаларни Ўзига ибодат қилиш ва буйруқларига бўйсунишга буюрди. Одамларнинг бир-бирларига ёрдам беришлари, меҳр-оқибатли бўлишлари ва ўзаро яхшиликлар қилишлари саодатга эришишнинг муҳим омилларидан эканини баён қилди. Бу йўлда Аллоҳга тақво қилишнинг ўрни беқиёсдир.

Тақво нажот йўли. Мазкур ҳадисда Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) тақво банда учун саодат эшиги ва Аллоҳ таолонинг розилиги калити эканини баён қилдилар. Тақво барча яхшиликларни жамлайди ва инсони ёмонликлардан ҳимоя қилади. Мўминлар тақво билан абдаий нажот топадилар ва Аллоҳ таолонинг ёрдамига эришадилар. Қуръони каримда бундай марҳамат қилинади: “Зотан, Аллоҳ тақволи бўлганлар ва эзгу иш қилувчилар билан (ҳамиша) биргадир” (Наҳл, 128). Бошқа оятда Аллоҳ таоло тақволи бандаларга гўзал ризқ беришни ва қийинчилик, машаққатлардан халос қилишни ваъда қилди: “Кимки Аллоҳга тақво қилса, У унга (ташвишлардан) чиқиш йўлини (пайдо) қилур. Яна, уни ўзи ўйламаган жойдан ризқлантирур” (Талоқ, 2-3). Банда тақво қилса ёмонларнинг ҳийла-найранрларининг зараридан халос бўлади. Аллоҳ таоло бундай марҳамат қилади: “Агар сизларга яхшилик етса, бу уларни хафа қилади. Борди-ю, сизларга ёмонлик етса, бундан улар хурсанд бўладилар. Агар сабр билан тақвода бўлсангиз, уларнинг макрлари сизларга ҳеч қандай зарар етказмайди. Албатта, Аллоҳ уларнинг қилмишларини иҳота қилувчи зотдир” (Оли Имрон, 120).

Банда тақво қилиб дунё ва охиратда ғалаба қилади ва Аллоҳ таолонинг чексиз инъомлари ва даражаларига эга бўлади. Қуръони каримда бундай марҳамат қилинади: “Албатта, тақводорлар (жаннатдаги) боғларда ва дарёлар узрадирлар. (Улар) қудратли подшоҳнинг (Аллоҳнинг) ҳузуридаги садоқат мақомида бўлурлар” (Қамар, 54-55).

Тақво сўзидан Ислом динидаги ақида, ибодат, муомала ва хулқ каби амaллар тушунилади. Қуръони каримда бундай марҳамат қилинади: “Юзларингизни Машриқ ва Мағриб томонларига буришингиз (ибодат қилишингиз-нинг ўзи тўла) яхшилик эмас, балки Аллоҳга, охират кунига, фаришталарга, китобларга, пайғамбарларга имон келтирган, ўзи яхши кўрган молидан қариндошларига, етимларга, мискинларга, йўловчига, тиланчиларга ва қулларни озод қилиш йўлида берадиган, намозни тўкис адо этиб, закотни тўлаб юрадиган киши ва келишилган аҳдларига вафо қилувчилар, шунингдек, оғир-енгил кунларда ва жанг пайтида сабр қилувчилар яхшилик (аҳли)дир. Айнан ўшалар (имонларида) содиқдирлар ва айнан ўшалар тақводордирлар” (Бақара, 177).     

Тақво айтиладиган сўз ёки ҳужжатсиз талаб қилинадиган даъво эмас. Балки, у Аллоҳга итоат этиш ва гуноҳларни тарк қилишга ундовчи солиҳ амалдир.  Уламолар: “Аллоҳ таолога итоат этиб, осий бўлмаслик, Уни ёдга олиб, унутмаслик ва Раббига шукр қилиб, кўрнамаклик қилмаслик тақводир”, дейишади. Мўминлар мазкур маънода амал қилишлари ва сийрат-у суратда тақво билан зийнатланишлари лозим. Аллоҳ таоло бундай марҳамат қилади: “Эй, имон келтирганлар! Аллоҳдан чинакам қўрқув билан қўрқингиз ва мусулмон бўлмай дунёдан ўтмангиз!” (Оли Имрон, 102).

Банда шубҳали нарсалардан сақланиб, мукаммал тақвога эришади. Шубҳадан сақланиш инсонни поклайди. Ҳаром нарсаларни бажариб қўйишдан қўрқиб, мубоҳ ишлардан сақланиш ҳам шунинг жумласидан ҳисобланади. Набий (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): “Банда зарарли нарсадан қўрқиб, зарарли нарсалардан тийилмагунча тақводор бўлолмайди”, деганлар (Имом Термизий ривояти). Ҳасан Басрий (раҳматуллоҳи алайҳ) айтади: “Инсон ҳаромдан хавф қилиб, ҳалолни тарк қилмагунча тақвога эришолмайди”.

Гуноҳларга тавба қилиш тақводорларнинг хулқидир. Гоҳида инсон унутади ёки ғафлат қолади. Натижада, нафси ғолиб келиб ёки шайтон васавасаси сабаб гуноҳ қилиб қўяди. Шу онда тавба қилиш ва Аллоҳ таолога истиғфор айтиш тақводорлик белгисидир. Аллоҳ таоло тақволик бандаларни бундай сифатлайди: “Улар бирор фаҳш иш қилиб қўйсалар ёки ўзларига зулм қилиб қўйсалар, (дарҳол) Аллоҳни эслаб, истиғфор айтадилар. Ваҳоланки, гуноҳларни фақат Аллоҳгина мағфират этар. Яна, улар била туриб, қилмишларида давом этмайдиган кишилардир” (Оли Имрон, 135). Бошқа оятда бундай марҳамат қилинади: “Тақво қилганларга шайтондан (бирор) мусибат етса, (дарҳол Аллоҳни) эслайдилар. Бас, ўшанда улар (ҳақни) кўрувчидирлар” (Аъроф, 201). Тақволик банда тавба ва истиғфордан кейин, яхшилик қилиш ва солиҳ амалларни бажаришга шошилади. Аллоҳ таолонинг ваъдаси билан яхшиликлар ёмонликларни ўчиради. Қуръони каримда бундай марҳамат қилинади: “Албатта, савобли ишлар гуноҳларни кетказади. Бу ёд этувчилар учун ёдномадир” (Ҳуд, 114).

Гўзал хулқ мўминнинг зийнати. Инсон чиройли хулқ билан олий даражаларга етади. Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) барча билан гўзал муомалада бўлишга буюриб: “Имконинг борича хулқингни гўзал қилгин”, деганлар (Имом Ҳоким ривояти). Инсон Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам)нинг гўзал хулқларига эргашиб, чиройли одобни  ўрганади. Қуръони каримда бундай марҳамат қилинади: “(Эй имон келтирганлар!) Сизлар учун – Аллоҳ ва охират кунидан умидвор бўлган ҳамда Аллоҳни кўп ёд қилган кишилар учун Аллоҳнинг пайғамбарида гўзал намуна бордир” (Аҳзоб, 21). Аллоҳ таоло бошқа ояти каримда Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи ва саллам)ни бундай сифатлаган: “Албатта, Сиз буюк хулқ узрадирсиз” (Қалам, 4).

Қариндошлик алоқаларини мустаҳкамлаш, хато қилган одамни кечириш, инсонларга меҳр-муҳаббатли ва оқибатли бўлиш, уларга очиқ юз, ҳалимлик, тавозелик ва камтарлик билан муомала қилиш гўзал ахлоқнинг кўринишларидир.

Манбалар асосида Юнусобод туманидаги

"Юнусобод" жоме масжиди имом-хатиби

Абдулғани ТОШПЎЛАТОВ тайёрлади

Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг 2017 йил 13 ноябрдаги 01А/113-сонли буйруғига асосан идора тасарруфидаги диний таълим муассасаларида 2017-2018 ўқув йилининг 1 декабридан бошлаб “Қуръони карим ва тажвид” ҳамда “Араб тили” фанлари бўйича ўқув курслари фаолият бошлаши ҳақида маълум қилинган эди.
Мазкур хабар эълон қилинганидан сўнг Ўзбекистон мусулмонлари идорасига кўплаб фуқароларимиз томонидан ёзма ва оғзаки мурожаатлар бўлди. Мутахассислар томонидан мурожаатлар ўрганиб чиқилиб, ташкил этилиши режалаштирилган курслардаги ўқиш муддати, ўқув режалари ва бошқа меъёрий ҳужжатларни қайта кўриб чиқиш, улар тасдиқлангач, бу ҳақда қўшимча эълон қилиш мақсадга мувофиқ эканига хулоса қилинди.
Шу муносабат билан ўқиш истагида бўлган фуқаролар ташкил этиладиган курслар ҳақидаги янгиликларни билиш учун Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг www.muslim.uz сайтини кузатиб боришлари тавсия этилади.

ЎМИ таълим бўлими

وَإِنَّكَ لَعَلى خُلُقٍ عَظِيمٍ

“Албатта, Сиз буюк хулқ узрадирсиз!”

Аллоҳ таоло Расулини ана шу одоб ила хулқлантирган. Бу – Ислом ва унинг шариатидир. Ибн Аббос розияллоҳу анҳу “Буюк дин узра” деганлар. Қатода розияллоҳу анҳу айтадилар: “Оиша розияллоҳу анҳодан Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг хулқлари  тўғрисида сўрадим. Бас у киши: “У зотнинг хулқлари Қуръондир, Қуръонда бор нарсанигина айтадилар” деди. Яна у киши айтадиларки: “Бирор киши Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламчалик ҳусни хулқли эмас. Саҳобалардан  ёки аҳли байтлардан бирор киши у зотни чақирсалар албатта “лаббай” деб жавоб берар эдилар”.

Жунайд раҳимаҳуллоҳ: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг буюк хулқ соҳиби деб аталишлари у зотнинг Аллоҳдан ўзгани демаганликлари учундир” деганлар.

Бошқа ривоятларда эса: “У зотнинг буюк хулқ соҳиби дейилишига сабаб ўзларида макоримул ахлоқларни мужассам қилганидир. Бунга “Аллоҳ мени макоримул ахлоқларни батамом қилишим учун юборди” деган ҳадиси шариф ҳам далолат қилади” дейилган. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васллам: “Роббим мени гўзал одоблар ила одоблантириб:

خُذِ الْعَفْوَ وَأْمُرْ بِالْعُرْفِ وَأَعْرِضْ عَنِ الْجَاهِلِينَ

Афвни (қабул қилиб) олинг, яхшиликка буюринг, жоҳиллардан эса юз ўгиринг! деди. Буни қабул қилганимдан кейин эса:

وَإِنَّكَ لَعَلى خُلُقٍ عَظِيمٍ

Албатта, Сиз буюк хулқ узрадирсиз! деди” деганлар.

Бизни бир нарса ўйлантиради: нима учун Аллоҳ таоло ўз Расулининг айнан хулқини мадҳ этди экан? Бунда нима ҳикмат ёки сир бор экан? Қуйида ана шу саволларга жавоб беришга ҳаракат қиламиз.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васллам, уламолар саййиди, фуқаҳолар саййиди, хатиблар саййиди, ҳукамолар саййиди, қозилар саййиди, фузалолар саййиди, мураббийлар ва муаллимлар саййиди бўлсалар ҳам Аллоҳ таоло у зотни буюк хулқ соҳиби деб мадҳ  этди. Чунки мазкур фазилатлар, сифатларнинг барчаси ҳусни хулққа боғлиқдир. Тассавур қилинг, агар уламолар, фуқаҳолар ва юқорида зикри ўтганларнинг  ҳусни хулқи бўлмаса, улар ким бўлар эди?

Демак,  ҳусни хулқ барча фазилатларнинг аслидир. Албатта, бу илоҳий ўлчам ва  мезондир. Агар оддий инсоний мезонларга эътибор берадиган бўлсак, биринчи ўринда мол-дунё, насл-насаб ёки яна қандайдир нарсалар бўлиши мумкин. Бу ўлчам асосан халқларнинг келиб чиқиши, урфи одати ёки шароитига қараб белгиланади. Демак, биз ҳам бирор кишини мақтамоқчи бўлсак, биринчи ўринда унинг хулқига эътибор беришимиз керак бўлар экан. Шундагина мақтов хақ ва рост бўлади.

Ҳусни хулқ амалий бўлади, бунда инсоннинг барча аъзолари иштирок этади: Биринчи ўринда ҳадиси шарифда келганидек тил, қўл, сўнгра кўз, қулоқ, бурун, оёқ, қорин ва унга тегишли бўлган барча аьзолар Аллоҳ таолонинг буйруқларига итоат этиб қайтариқларидан тўлиқлигича қайтиши керак. Бу қоидани бекорга айтганимиз йўқ. Негаки, баъзилар  ҳусни хулқни ўзича тасаввур қилиб ундан ўзича тўн бичадилар. Аслида эса ҳусни хулқ нима эканини билиш учун Оиша онамизнинг айтганларини эслашимиз кифоя: “У зотнинг хулқлари Қуръондир, Қуръонда бор нарсанигина айтадилар”. Демак, ҳусни хулқ бу – Қуръонда келган ҳукмларга амал қилиш демакдир. Қуйида ҳусни хулқнинг мадҳи тўғрисида келган маьлумотлар билан танишиб чиқамиз.

Ўндан ортиқ хадисда ҳусни хулқ мадҳ этилган: Албатта,  имон – ҳусни хулқдир, мўминларнинг имони мукаммали – хулқи гўзалидир, мусулмонларнинг энг исломи гўзали- – ахлоқи гўзалидир, диннинг  барчаси  – ҳусни хулқдир.

Бадхулқлик барча яхшиликларни йўқ қилади, гўёки сирка асални айнитиб уни бузгани каби. Ҳусни хулқ эса, аксинча, ҳар бир яхшиликнинг савобини кўпайтиради ва унга кўрк бахш этади. Чунки ҳусни хулқ жаннатнинг гулидир. Агар исломдан ҳусни хулқ бекор қилинса, исломнинг ҳаммаси бекор бўлади, агар имондан ҳусни хулқ бекор қилинса, имоннинг ҳаммаси бекор бўлади, агар инсондан ҳусни хулқ олинса, ундан мутлоқ инсониятлик олинган бўлади.

إِذَا جَاءَ نَصْرُ اللَّهِ وَالْفَتْحُ

(Эй, Муҳаммад!) Қачонки, Аллоҳнинг нусрати (мадади) ва ғалаба келганида,

وَرَأَيْتَ النَّاسَ يَدْخُلُونَ فِي دِينِ اللَّهِ أَفْوَاجًا

одамлар тўп-тўп бўлиб, Аллоҳнинг дини (Ислом)га кираётганларини кўрганингизда,

 فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ وَاسْتَغْفِرْهُ إِنَّهُ كَانَ تَوَّابًا 

дарҳол Раббингизга ҳамд билан тасбеҳ айтинг ва Ундан мағфират сўранг! Зеро, У тавбаларни қабул этувчи зотдир.

Таъбир жоиз бўлса, бир вақт келиб мусулмонлар ўз  динидан гуруҳ-гуруҳ бўлиб чиқишни бошласалар бунинг сабаби нима бўлиши мумкин? Албатта, ёмон хулқ бўлади: Намоз ўқийди, лекин ахлоқи ёмон, алдайди хиёнат қилади, қўли эгри, қарз олиб бермайди ва ҳоказо. Худди шундай бир вақт келиб барча ислом динига гуруҳ-гуруҳ бўлиб кира бошласалар албатта бунинг сабаби  ҳусни хулқ бўлади. Чунки ҳусни хулқ йўқолган жойда диннинг қиймати ҳам йўқолади, аксинча, ҳусни хулқ бор жойда диннинг, уламоларнинг ва бутун мўмин мусулмонларнинг қиймати ҳам юқори бўлади.

فَبِمَا رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَلَوْ كُنْتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشَاوِرْهُمْ فِي الْأَمْرِ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَوَكِّلِينَ

Аллоҳнинг раҳмати сабабли (Сиз, эй, Муҳаммад,) уларга (саҳобаларга) мулойимлик қилдингиз. Агар дағал ва тошбағир бўлганингизда, албатта, (улар) атрофингиздан тарқалиб кетган бўлур эдилар. Бас, уларни афв этинг, (гуноҳлари учун) кечирим сўранг ва улар билан кенгашиб иш қилинг! (Бирор ишга) азму қарор қилсангиз, Аллоҳга таваккул қилинг, зеро, Аллоҳ таваккул қилувчиларни севар.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Аллоҳ таолонинг ҳабиби, расули, набийси, Қуръоннинг соҳиби, маъсум ва кўплаб мўъжизаларнинг эгаси бўлишига қарамай, агар қалблари қаттиқ бўлса атрофларидан одамлар қочиб кетишлари тўғрисида хабар берилаяпти.  Тасаввур қилинг-да, динни Аллоҳ таолодан қабул қилиб олиб, уни инсонларга етказишга масъул бўлган кишининг атрофида ҳеч ким қолмаса, унда динни кимга етказадилар? Ҳозирги кунда  Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг меросхўрлари бўлиб хизмат қилаётган алломаларимиз, устозлар, мураббийлар ҳам эътибор берадиган нукталардан бири айнан мана шу жойидир. Чунки инсоннинг Аллоҳ таолонинг ҳузуридагина эгаллаган мавқеи етарли эмас экан, балки\ Аллоҳнинг буйруғига мувофиқ атрофдагиларга ҳам мулойим ва юмшоқ кўнгиллик бўлиб, уларнинг ҳам меҳрини қозониш ва ҳурматларига сазовар бўлиш ҳам керак экан. Зотан, Аллоҳ таоло бизани доимо атрофимиздагилар билан ўзаро гўзал муносабатда бўлишимизга буюрган. Ана шундагина Аллоҳнинг буйруқларини бажаришдан кўзланган мақсад мукаммал ҳолда амалга ошади. Демак, азизлар, биз ҳам ҳозирда ҳаётимизда ҳусни хулқли бўлишга ниҳоятда муҳтожмиз, келинглар, шундай муборак мавлиди шариф ойларида турар эканмиз ҳар биримиз ўзларимиздаги иллатларни муолажа қилиб,  ҳусни хулқли бўлишга қасд қилайлик. Шунда, иншааллоҳ,  атрофимиздагиларга амалий намуна кўрсатган бўламиз.

Исҳоқжон домла Бегматов,

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Масжидлар бўлими ходими