(Эй инсон), Парвардигоринг, сизларга Ёлғиз Унинг Ўзига ибодат қилишларингизни ҳамда ота-онага яхшилик қилишларингизни амр этди. Агар у икковидан бири ёки ҳар иккиси сенинг қўл остингда кексалик ёшига етсалар, уларга қараб “уф” тортма ва уларнинг (сўзларини) қайтарма! Уларга (доимо) яхши сўз айт! Улар учун меҳрибонлик билан хорлик қанотини паст тут – хокисор бўл ва: “Парвардигорим, мени (улар) гўдаклик чоғимдан тарбиялаб-ўстирганларидек, Сен ҳам уларга раҳм-шавқат қилгин”, деб (ҳақларига дуо қил)! (Ал-Исро сураси, 23-24-оятлар).

Аввало, Ислом барча мўмин-мусулмон фарзандлар учун ота-онага яхшиликни Ёлғиз Оллоҳ таолога ибодатдан кейинги иккинчи вазифа қилиб қўяди. Бу таълимотга биноан, ота-она мўминми, кофирми, яхшими-ёмонми, барибир фарзанд уларга нисбатан ҳурмат сақлаши, сўзларини қайтармаслиги ва ҳақларига яхши  дуолар қилиши вожибдир.     

Агар мўмин банда ота-онасини ранжитсачи, унга озор берсачи? Унда ота-онасига оқ бўлади, Аллоҳ асрасин. Хўш, ота-онага оқ бўлишнинг кўринишлари қандай? Қуйида батафсил танишасиз:       

1. Хоҳ сўз билан, хоҳ амал билан бўлсин, Уларни йиғлатмоқ, хафа қилмоқ.
2. Овозни кўтариш ва қўпол гапириш билан уларга ўдағайламоқ, дўқ-пўписа қилмоқ.
3. Уларнинг ишларидан уф тортиб, сиқилмоқ.
4. Уларнинг олдида қовоқ солиб, пешонани тириштирмоқ.
5. Ота-онага беписандлик ва таҳқир билан қарамоқ.
6. Уларга иш буюрмоқ.
7. Она тайёрлаган таомни танқид қилмоқ.
8. Уй ишларида уларга ёрдам бермаслик.
9. Улар сўзлаётганда юзни бурмоқ.
10. Уларнинг фикрларини кам ҳисобга олмоқ.
11. Уларнинг ҳузурига кириш чоғида изн сўрамаслик.
12. Уларнинг олдида муаммоларни сўзламоқ.
13. Ота-онага одамлар олдида таъна қилиш, уларни ҳақоратлаш, айбларини айтиш.
14. Уларни сўкиб, лаънатлаш.
15. Ота-онанинг обрўсини тўкмоқ.
16. Кўп талаблар қўйиб, уларга юк бўлмоқ.
17. Ота-онадан кўра хотинга хизмат қилишни муқаддам қўймоқ.
18. Муҳтожлик, ёки кексалик чоғларида уларни ёлғиз қолдирмоқ.
19. Уларга бўлган бўйнидаги масъулиятдан тонмоқ, улар зикр қилинишидан, ёки уларнинг фарзанди бўлганидан ҳаё қилмоқ.
20. Уриш билан уларга тажовуз қилмоқ.
21. Уларни қариялар уйига ташламоқ
22. Агар улар баъзи бир гуноҳларга аралашиб қолсалар, улардан воз кечмоқ, уларга яхшилик қилишни, насиҳат қилишни тарк этмоқ.
23. Уларга бахиллик, хасислик қилмоқ.
24. Уларга қилган яхшиликларини миннат қилмоқ
25. Уларнинг молидан берухсат олмоқ
26. Улар олдида “оҳ-воҳ” қилиб дардларини достон қилмоқ.
27. Уларнинг ўлишини орзу қилмоқ.
28. Уларни ўлдирмоқ, улардан қутулишга ҳаракат қилмоқ

Шуларнинг баарчасидан ва бундай амалларни қилишликдан Аллоҳ таолонинг Ўзи асрасин! Мусулмон фарзанди доимо юқоридаги кўриниш ва амаллардан эҳтиёт бўлиб, улардан ўзини тийиб яшамоғи лозим!

Иброҳим Ҳозимийнинг

ОҚПАДАРЛИК ОҚИБАТЛАРИ китобидан