Қадимдан устозлик ва мураббийлик қилган кишилар меҳр билан улуғланиб уларга эҳтиром кўрсатиб келинган. Аждодларимиз илмни устозларидан ўрганиб буюклик чўққисига чиқишган.
Аллоҳ таоло илм-маърифат тарқатиш ва эгаллашнинг савобини, устоз-мураббийлар, шогирдлар мартабасини баланд кўтарди. Муқаддас китобимиз – Қуръони каримнинг “Мужодала“ сураси 11-оятидаги мана шу жумла фикримизни яққол ифодалайди: “Аллоҳ сизлардан иймон келтирганларнинг ва илм берилганларнинг даражаларини кўтарадир”.
Аллоҳ таоло бу ояти каримада илмни, уни тарқатувчи илм аҳлини улуғламоқда. Улуғ саҳобалардан Абдуллоҳ ибн Масъуд ҳар сафар ушбу оятни ўқисалар: “Эй одамлар! Бу оятни яхши англанглар, у сизларни илмга тарғиб қилади” деганлар. Уни шарҳламоққа, маъносини мағзини чақмоққа ҳожат йўқдир. Ҳадиси шарифларда илм аҳли аъло даражада таърифланган. Имом ат-Термизий раҳматуллоҳи алайҳ Абу Умома ал-Боҳилий розияллоҳу анҳудан ривоят қилади: Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам олдиларида икки киши зикр қилинди. Уларнинг бири обид, иккинчиси олим эди. “Олимнинг обидга нисбатан фазли, худди мен билан сизларнинг энг кичикларингиз фазлига ўхшашдир” дедилар. Сўнгра Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам: Албатта, Аллоҳ таоло, Унинг фаришталари, осмонлар ва ер аҳли, инидаги чумоли ҳам ва сувдаги балиқ ҳам инсонларга илм ўргатувчи кишига саловот айтади” дея устоз ва олимлик мартабасига эришганларнинг мақомини ва қадрини устун қўйганлар. Яна бир ҳадисларида “Ким кичигимизни иззат қилмаса, каттамизни улуғламаса ва илм аҳлини ҳурмат қилмаса, биздан эмасдир” дея устозларга яна бир карра ҳурмат-эҳтиром кўрсатадилар.
Улуғ алломаларимиздан бири Абу Ҳомид Ғаззолий “Эй фарзанд” номли асарида: “Чунки устоз ҳақи ота-она ҳақидан ҳам кўпроқ бўлади. Ота-она фарзандининг дунёга келишига сабаб бўлса, устоз эса охират биносининг тикланишига асосий сабабчидир” дея ҳайратомуз бир ҳикматни қолдирган.
Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам ўз муборак ҳадисларида. “Аввало мен инсониятга гўзал ахлоқни ўргатиш учун юборилганман” деб ўзлари муаллим эканликларини баён қилганлар.
Убода ибн Сомит розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Кексаларимизни улуғламаган, кичикларимизга раҳм қилмаган ва олимимизнинг ҳаққини билмаган кимса умматимдан эмасдир», дедилар» (Аҳмад ривояти).
Аллоҳ таоло устозларимизни ҳақ йўлда собитқадам қилсин! Уларни ҳурмат қилиш ва уларнинг илмидан истифода қилишни бизларга муваффақ айласин!
Абдуқаҳҳор Хўжамуродов,
Ховос тумани “Ғойиб ота” жоме масжиди имоми
