Уларнинг Инжилдаги мисоллари эса, худди шохлар чиқариб, қувватга киргач, йўғонлашиб ўз новдасида тик турган, деҳқонларни ажаблантирадиган ўсимликка ўхшайди”. Яъни Расули акрам алайҳиссаломнинг умматлари васфи Тавротда ҳам, Инжилда ҳам бор. Буни аҳли китобларнинг ҳеч бири инкор этмайди, лекин яширади.
Аллоҳ таоло Исломнинг қандай ривожланганини, мусулмонлар сафи қандай кенгайганини ўсимликка қиёсламоқда. Чунки деҳқонлар эккан ўсимлиги, ерга қадаган дон-дунлари қанчалик гуркираса, шунчалик хурсанд бўлади. Бунинг ортидан қанчалаб одамлар мева-чевалардан, дон-дунлардан баҳраманд бўлади. Худди шундай Ислом ҳам жаҳолат ботқоғига ботган инсонларни ҳидоят билан неъматлантирди, уларга руҳий, маънавий озуқа берди.
Лекин бу ҳолат кофирларга ёқмайди. Шу боис Аллоҳ таоло: “(Бу) улар сабабли кофирлар жаҳлини чиқариш учундир”, деб марҳамат қилди. Кофирлар мусулмонлар сони ошганидан асло хурсанд бўлмаган, аксинча, ич-этини еб, ҳақ диннинг пайини қирқиш илинжида бўлган. Ботиний ва рофизийлар Расулуллоҳ алайҳиссаломнинг вафотларидан сўнг кофир бўлиб, диндан қайтдилар. Лекин, шундай бўлса-да, Аллоҳ таолонинг нусрати ғолиб келди: «Ҳақиқат (яъни Ислом) келди ва ботил (куфр) йўқолди. Чунки ботил нарса йўқолувчидир» (Исро сураси, 81-оят).
“Аллоҳ улардан имон келтириб, солиҳ амалларни қилган зотларга мағфират ва улкан мукофот ваъда қилгандир”. Яъни, ҳамиша Ҳаққа итоат этиб, солиҳ амаллар қилган кишиларга Аллоҳ таолонинг улкан мукофоти бордир.
Абу Мансур Мотуридийнинг
“Таъвилоту аҳлис сунна” асари асосида
Толибжон НИЗОМ тайёрлади.