Ибратли ҳикоялар

Чумоли билан дон талашиб, мушукка тутилган чумчуқ

Саврнинг “илик узилди” палласи. Қишга ғамланган озуқалар тугаб, бутун жонзот дармонсиз... пишиқчиликка кўз тутган.

Бир қурунчқа (боши катта донхўр қора чумоли) ўтлар орасидан бир дона дон топиб олиб, иштиёқ билан ўзининг қавми сари судрай бошлади. Намгарчиликдан ивиб оғирлашган донни ўтлар орасида гоҳ кўриниб, гоҳо кўринмай хийла масофага судраб келди. У донни очликдан қийналаётган қавмига олиб бориши керак эди. Қиёмгача донни жон-жаҳди билан тортқилаб, ниҳоят яланг, текисроқ жойга етди. Энди охирги марра – баландликка чиқариб олса, бас. У донни гоҳ тишлаб кўтарар, гоҳ судрар, гоҳ думалатар эди. Ниҳоят, тепаликка чиқишга оз қолди, нафасни ростлашга тўхтади…

Ғофил қолди: дон пастга думалади. Қурунчқа уни тўхтаган жойидан яна юқорига судрай бошлади. Унинг оёқлари ҳолсизликдан қалтирар эди. Аммо илож қанча! Донни инига – қавмига етказиш керак! Умид, яхши ният унга куч бағишлади. Донни думалатиб тепаликка чиқарди.

Шу чоқ бир чумчуқ донни кўриб қолиб, қурунчқанинг олдига келди ва унга:

– Эй қурунчқа, у донни мен оғзимдан тушириб юборган эдим. Икки кундан бери очман. Менинг насибамни нега судрайсан? Қаерга олиб борасан?! Менга бер, очман! – деди.

Қурунчқа эса ширин тил билан:

– Эй махлуқларнинг омадлиси! Мен бу донни очликдан азоб чекаётган ўз қавмимга олиб кетаётирман. Улар неча ҳафтадан бери дарахт томирини шимиб кун кўряпти. Сенинг эса Худо берган бақувват оёқларинг, чаққон қанотларинг бор. Улар ёрдамида дон бор жойларга учгин. Мендек ожиз махлуққа зўрлик қилма! Бизни насибасиз қўйма. Ҳар иккимизнинг Аллоҳимиз – Холиқимиз кучлилар ожизларга раҳм қилишини амр этган. Ул Зотнинг амрига тобе бўл! – деди ва донни яна уйи томон судрай бошлади. Чумчуқ тамаъ ва таҳдидли кўзларини унга тикиб, учиб кетишга шошилмади. Шу лаҳзада бир мушук пайдо бўлиб, фикру хаёли бир донагина донда бўлган чумчуққа ташланди. Уни тутиб олди.

 

Қурунчқа эса донни думалата-думалата инига етказди. Қавми уни тамадди қилиб, тут пишиғига етиб олди.

 

Иброҳим ТЕШАБОЕВ,

Қува тумани.

4595 марта ўқилди

Мақолалар

Top